Bạo loạn tiếp diễn tại Bắc Ireland

Ngày 8/4, bạo loạn tại vùng Bắc Ireland (Anh) tiếp tục bùng phát bất chấp các lãnh đạo Anh, CH Ireland và Liên minh châu Âu (EU) đều kêu gọi các bên kiềm chế.

Ô tô bị đốt cháy trong vụ bạo động đường phố tại Newtownabbey, phía bắc Belfast, Bắc Ireland, ngày 3/4/2021. Ảnh: AFP/TTXVN

Phóng viên hiện trường của hãng AFP đưa tin tối 8/4 người biểu tình tiếp tục ném bom xăng và đá nhằm vào lực lượng c ảnh sát chống bạo động tại thành phố Belfast, thủ phủ vùng Bắc Ireland. Trong khi đó, hãng tin Reuters (Anh) đưa tin khoảng 100 người biểu tình, chủ yếu là người trẻ tuổi, tấn công các cảnh sát tại đường Springfeild, khu vực thuộc phe ủng hộ CH Ireland ở Belfast. Đám đông chỉ giải tán sau khi cảnh sát chống bạo động tăng cường các biện pháp trấn áp, sử dụng vòi rồng. Người biểu tình vẫn đổ xuống đường dù trước đó Thủ tướng Anh Boris Johnson và người đồng cấp CH Ireland Micheal Martin đã cùng kêu gọi các bên tại vùng lãnh thổ này kiềm chế sau nhiều ngày xảy ra bạo loạn, trong đó có cả một vụ ném bom xăng vào một chiếc xe buýt đang di chuyển đêm 7/4.

Tình trạng bạo loạn kéo dài trong vài ngày qua và cũng là đợt bất ổn nghiêm trọng nhất từng xảy ra tại vùng Bắc Ireland trong nhiều năm trở lại đây. Bất ổn bùng phát do phe ủng hộ Vương quốc Anh tại Bắc Ireland phản đối tình trạng gián đoạn hoạt động kinh tế do Brexit và những mâu thuẫn sẵn có với các cộng đồng người ủng hộ CH Ireland. Cơ quan lập pháp vùng Bắc Ireland, gồm đại diện các đảng phái, đã lên án các hành động phá hoại, bạo lực và đe dọa bạo lực là hoàn toàn không thể chấp nhận và không thể bào chữa. Bộ trưởng phụ trách Bắc Ireland của Chính phủ Anh Brandon Lewis đã tới Belfast để gặp đại diện các đảng phái, trong đó có Thủ hiến Arlene Foster (phe ủng hộ Vương quốc Anh), Phó Thủ hiến Michelle O’Neill (phe ủng hộ CH Ireland). Ông Lewis kêu gọi các bên lên án bạo lực, đảm bảo mọi vấn đề được giải quyết một cách dân chủ và mang tính chính trị.

Ủy ban châu Âu (EC) cũng đã lên án mạnh mẽ tình trạng bạo lực tại Bắc Ireland. Chia sẻ trên mạng xã hội Twitter, người phát ngôn EC Eric Mamer khẳng định cơ quan điều hành của EU phản đối các hành động bạo lực tại Bắc Ireland trong những ngày qua, cho rằng tình hình này không có lợi cho bất kỳ bên nào đồng thời kêu gọi các bên lập tức kiềm chế các hành động bạo lực.

Từ Washington, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden bày tỏ quan ngại về tình trạng bạo lực tại Belfast và kêu gọi các bên tại Bắc Ireland kiềm chế. Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price kêu gọi Anh và EU ưu tiên ổn định chính trị và kinh tế tại vùng Bắc Ireland, bảo đảm giá trị của Hiệp ước Thứ 6 tốt lành khi triển khai các điều khoản trong thỏa thuận Brexit. Chính phủ Mỹ luôn ủng hộ duy trì an ninh và thịnh vượng cho vùng Bắc Ireland.

Vùng Bắc Ireland từng trải qua 30 năm xung đột sắc tộc, làm tổng cộng 3.500 người thiệt mạng, cho đến khi các phe phái ký thỏa thuận “Thứ Sáu tốt lành” năm 1998, giúp đem lại hòa bình. Một trong các nội dung quan trọng nhất của thỏa thuận là không phân ranh giới giữa Bắc Ireland (thuộc Anh) với CH Ireland – một thành viên EU. Khi Anh rời EU, hai bên ký kết thỏa thuận Brexit bao gồm một nghị định thư đặc biệt về Bắc Ireland cho phép vùng này ở lại thị trường chung EU, giúp tránh được việc áp đặt các kiểm soát biên giới giữa Ireland và Bắc Ireland, đảm bảo duy trì thỏa thuận năm 1998.

Tuy nhiên, để đảm bảo hàng hóa từ Anh sang vùng lãnh thổ này vẫn đáp ứng các quy định của thị trường chung EU, nghị định thư cho phép nhân viên hải quan EU tới các cảng ở Bắc Ireland để tiến hành kiểm tra hàng hóa từ Anh sang. Điều này vốn đã khiến phe ủng hộ Vương quốc Anh tại vùng Bắc Ireland phản đối ngay từ đầu. Thêm vào đó, việc triển khai nghị định thư từ đầu năm nay đã gây tình trạng ùn tắc tại các cảng và làm gián đoạn nghiêm trọng lưu thông hàng hóa từ Anh sang Bắc Ireland, càng khiến phe này thêm bất bình và châm ngòi cho bạo loạn.