Bánh lá đót của đồng bào Cor

Trong các dịp lễ hội hay các ngày trọng đại của gia đình, làng xóm của đồng bào Cor ở huyện Trà Bồng, loại bánh trên mâm cỗ không thể thiếu là bánh lá đót (bánh a cót).

Đây là một loại bánh truyền thống của đồng bào Cor, thể hiện sự no đủ, đầm ấm.

Già làng Hồ Văn Nghĩa, ở xã Trà Thủy (Trà Bồng) cho biết, từ xa xưa với đồng bào Cor, lễ cúng nào cũng đều gói bánh lá đót. Những lễ hội lớn như đâm trâu, tết Ngã rạ, người dân trong làng gói cả nghìn chiếc bánh lá đót, vừa để cúng, vừa phục vụ phần hội với rất đông người dân đến dự.

Bánh lá đót.Bánh lá đót ngày xưa được làm từ gạo nếp rẫy, nay thì được gói bằng cả nếp rẫy hoặc nếp ruộng, nhưng gói bằng nếp rẫy thì ngon hơn. Nếp được vo nước sạch rồi đem đi gói. Người Cor quan niệm đồ cúng lễ không nêm nếm gì nên không bỏ muối hay bất kỳ gia vị gì vào gạo nếp.

Bánh gói bằng lá của cây đót, một loài cây được xem là sản vật của núi rừng ban tặng đồng bào Cor, mọc trên núi cao. Bánh đót có hình tam giác cân. Lá đót được dùng để gói bánh là những lá to, đều, đẹp. Lá không già cũng không non, có vậy khi nấu chín bánh mới có được mùi thơm đặc trưng của lá đót. Mỗi lần ở làng chuẩn bị có lễ cúng hay gia đình có việc cúng tế quan trọng, những người phụ nữ mang gùi lên núi xa để tìm hái những chiếc lá đót đẹp nhất đem về gói bánh.

Những phụ nữ dân tộc Cor khéo léo quấn lá, rồi gói bánh. Chiếc bánh đẹp là chiếc bánh được gói cân đối, gọn gàng. Bánh gói xong được buộc bằng dây lạt chuốt thật mỏng từ cây lồ ô. Bánh gói xong được cột thành từng chùm lớn rồi bỏ vào nồi, đổ nước ngập bánh, nấu trên lửa lớn khoảng 2 giờ đồng hồ rồi vớt ra rổ, để nguội.

Cùng với các lễ vật khác, bánh lá đót được mở dây buộc, bày trang trọng trên mâm cỗ. Bánh lá đót thường ăn kèm với thịt gà, thịt heo, hoặc chấm muối ớt, muối mè đen…

Ông Đinh Thanh Hiền, ở thôn Đông, xã Trà Sơn bảo rằng, bánh lá đót gói gạo nếp cũng giống như bánh ú gói lá chuối của người Kinh, nhưng gói lá đót bánh có mùi thơm đặc trưng. Bánh lá đót là món ăn truyền thống của đồng bào Cor được gìn giữ từ bao đời nay.

Để giữ gìn truyền thống, bản sắc văn hóa của dân tộc Cor, những năm gần đây, các địa phương ở huyện Trà Bồng đã tổ chức các hội thi gói bánh lá đót. Hoạt động ý nghĩa này đã góp phần gìn giữ, lưu truyền những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, để hương vị của bánh lá đót còn mãi với thời gian, lưu luyến thực khách sau mỗi mùa lễ hội.