Bánh gai: Món ngon của người Tày, Nùng Cao Bằng

Thùy Dương21:34 17/12/2011

Bánh gai Cao Bằng gắn liền với một truyền thuyết. Người dân nơi đây vẫn kể rằng vào thời vua Lý Thái Tông (đầu thế kỷ 10), giặc Tống sang xâm lược nước ta, thủ lĩnh của người Cao Bằng là Nùng Trí Cao đã chỉ huy quân dân vùng biên ải đánh giặc. Đồng bào làm bánh gai cho các chiến binh đem theo làm lương khô ra trận. Bánh được xâu thành từng cặp để đeo bên người cho tiện cho nên người Tày, Nùng gọi là pẻng tải (bánh đeo).

Gạo để làm bánh phải là loại nếp ngon, không lẫn tẻ, có vậy bánh mới mềm và dai, ăn không cứng. Nếp được ngâm chừng một buổi cho no nước, xay trong cối đá thành một thứ bột đặc sánh, đựng trong túi vải, treo lên cho róc nước.

Lá gai đã được hái về từ trước, tước bỏ gân lá, phơi khô. Lá khô đem ninh, khi đun bỏ thêm chút vôi tôi cho mau nhừ. Xong, rửa sạch, vắt khô, thái mịn. Đường phên (một loại đường thẻ, miếng to chừng bàn tay) đun cho sôi chảy rồi trộn với lá gai thành một thứ mật sền sệt. Người ta nhào mật này với bột cho đều rồi đem giã trong cối đá cho thật nhuyễn.

Bột giã xong có màu xanh đen, mịn màng, dẻo quánh. Mùi nếp, mùi mật, mùi lá gai quyện vào nhau thơm nức.

Bánh gai gói bằng lá chuối, hình dẹt. Nhân bánh gai được làm bằng lạc rang giã nhỏ hoặc đỗ xanh trộn đường. Bánh hấp trong chõ như đồ xôi. Từ lúc nước sôi cho đến khi bánh chín, chừng tàn

Khi ăn, không thể lột bỏ lá bánh một cách vội vàng được. Phải thong thả tước lá thành từng sợi để bánh khỏi dính theo lá. Chiếc bánh bóc ra đen nhánh, mịn màng như một lát thạch. Bánh có vị ngọt sắc của đường, vị dẻo thơm của nếp và lá gai, vị bùi của nhân đậu. Ăn không ngấy.

Bánh gai có thể để nhiều ngày mà không sợ mốc. Nếu để lâu, bánh khô, người ta có thể đem nướng trên than hồng, bánh nở phồng, ăn vẫn ngon. Hoặc có thể đem rán lại cho bánh mềm, ăn có vị ngon riêng.

Video đang HOT

Trước kia, người Cao Bằng thường chỉ làm bánh gai vào dịp rằm tháng bảy, vừa để cúng tổ tiên, ông bà vừa để ôn lại câu chuyện về những ngày hào hùng xưa kia. Bây giờ bánh trở thành một món quà dân dã, thường có bán trong những ngày chợ phiên, những quán nước. Khách nơi xa đến Cao Bằng bao giờ cũng mua lấy mươi cặp bánh gai đem về làm quà cho người thân, như để giới thiệu một chút văn hóa của một vùng đất biên cương.

Theo PNO

Canh chua ba miền

Xét về ngũ vị trong ẩm thực, vị chua đóng vai trò khá quan trọng ở vùng đất nhiệt đới như nước ta. Ngày nắng nóng, tô canh chua vừa giúp cân bằng thân nhiệt, vừa bổ sung nước cho cơ thể, lại hợp khẩu vị. Món ăn này vì thế mà phổ biến ở cả ba miền, dù cách tạo vị chua mỗi nơi mang một sắc thái riêng.

Vị chua thanh miền Bắc

Vị chua của miền Bắc phần nhiều xuất phát từ những loại gia vị lên men tự nhiên, như giấm nuôi, giấm bỗng, cơm mẻ. Món canh chua nổi nhất là riêu, từ riêu cua, riêu trai, riêu ốc đến riêu cá. Mỗi món có một vị chua khác nhau. Riêu cua, riêu ốc nấu với giấm bỗng rượu nếp vị thanh, nước trong và hương thơm nức mũi. Riêu cá đi cùng cơm mẻ, nước đục váng nhưng vị chua lại dịu dàng hơn.

Món riêu cua miền Bắc

Đơn giản hơn là cách nấu canh tép với dưa muối, dằn thêm chút giấm ngon. Điều đặc biệt của những loại gia vị lên men ở miền Bắc là chất chua thanh, thường chỉ đủ làm nền cho những hương vị khác thêm phần đậm đà. Người Bắc không cho đường và ớt vào món canh bởi thích vị chua nhẹ nhàng và tinh tế tự nhiên.

Còn canh sấu được xem là món canh chua theo mùa hạng nhất của Hà Nội. Cách nấu không có gì phức tạp, chỉ cần sườn non hoặc thịt nạc thăn nấu cho mềm, thêm vài ba quả sấu xanh gọt vỏ, nêm nếm chút muối là đủ ngon. Mùa hạ là mùa sấu, trời nắng gay gắt nên chỉ cần thấy tô canh chua sấu và vài quả cà muối xổi là cái nóng bức như vơi đi một nửa.

Vị chua ẩn chát miền Trung

Canh khế nấu tép

Điều này được nhiều đầu bếp lý giải rằng hầu hết nguyên liệu nấu canh chua của vùng đất hẹp ven biển này là hải sản, nên chát là thứ vị cần thiết vừa để át mùi tanh, vừa để dung hòa vị chua gắt, mà khi kết hợp lại, hai vị này có thêm chút ngọt hậu rất đặc biệt cho món ăn.

Nhút kết hợp với thực phẩm nào cũng có thể tạo thành món canh chua ngon, từ mớ tép bạc, hến xúc dưới cồn hay sang hơn là thịt ba rọi hay thịt bò bằm nhuyễn, nêm bằng rau răm. Và như mọi món ăn miền Trung khác, canh chua xứ này không bao giờ thiếu vị cay của ớt. Tô canh chua tuy đơn giản, nhưng cũng đầy đủ vị chua, cay, mặn, ngọt, béo, bùi.

Phong phú vị chua miền Nam

Canh chua - món ăn quen thuộc của người Việt

Trong việc đối phó với mùa nắng, người dân Nam bộ có lẽ thuộc hàng dày dạn hơn với món ăn chống nóng đầy chất chua. Vị chua của ẩm thực Nam bộ thường được tạo ra từ các sản vật phong phú của vùng đất này như cà chua, thơm, me, khế, chùm ruột, chanh, trái giác, trái bần, me đất hoa vàng... Chỉ cần có con cá và rau xanh là có thể cho ra đời trăm thứ canh, chục thứ lẩu.

Vị chua Nam bộ còn được tạo từ những loại trái dân dã như trái giác, trái bần, chùm ruột vốn mọc hoang bờ bãi khắp nơi ở miền Tây. Mùa cá đồng rộ, hái trái bần, trái giác chín về cho vào nước sôi dằm ra, cùng với bông so đũa, điên điển là có được nồi canh chua ngọt lành. Vùng đất này cũng phong phú các loại lá chua như lá giang, lá me, lá giấm... hợp với những người thích vị chua nhẹ nhàng.

Ngoài ra còn phải kể đến cách nấu chua từ động vật, mà tiêu biểu là canh nấu bằng trứng kiến hay kiến vàng non. Ở những nhà có vườn cây thì đây là món ăn luôn có sẵn, chỉ cần bắt nguyên ổ kiến, gạt bớt kiến lớn rồi cứ thế cho vào nồi là có được nước dùng chua với hương vị rất đặc biệt. Canh trứng kiến chỉ cần thêm vài thứ rau quanh nhà là đủ, không cần cầu kỳ.

Lẩu cá nấu chua và các loài hoa Nam bộ

Ngoài vị chua căn bản, người ăn còn tìm thấy trong món ăn này vị ngọt của nhiều sản vật ruộng đồng như cá, tôm, vị đắng của những thứ rau vườn như rau đắng, so đũa, kèo nèo, vị cay của ớt hiểm, vị chát của bắp chuối, đậu bắp, rau ngổ, rau nhút, bạc hà và vị mặn từ nước mắm ngon. Tô canh chua đủ sắc, đủ vị, đủ cả âm dương ngũ hành, nên mùa nào, tháng nào cũng là lựa chọn hàng đầu của người dân vùng đất phương Nam.

Theo PNO

Thú vị ẩm thực Bạc Liêu Miếng kem lạnh ngắt nhét trong vỏ bánh bột mì hình tam giác. Thả bánh vào chảo dầu sôi ùng ục, bánh chín, vớt ra. Cắn một miếng, vỏ bánh nóng giòn thơm mùi vị bánh tiêu nhưng ngay lập tức răng nghe ê lạnh vì kem. Ẩm thực Bạc Liêu thường mang đậm phong cách Trung Hoa. Từ bánh củ cải được...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Hòa Minzy trả lời về con số 8 tỷ đồng làm MV Bắc Bling, cát-xê của Xuân Hinh gây xôn xao04:19

Vụ lộ hình ảnh thi hài nghệ sĩ Quý Bình: Nữ nghệ sĩ Việt lên tiếng xin lỗi01:32

Nghẹn ngào khoảnh khắc mẹ diễn viên Quý Bình bật khóc trong giây phút cuối cùng bên con trai00:30

Cảnh tượng gây bức xúc tại lễ viếng cố nghệ sĩ Quý Bình00:19

Clip sốc: Nhóm trẻ con vô tư dùng con trăn dài 2,5m chơi nhảy dây, nhận cái kết đắng tức thì00:18

Sự cố chấn động điền kinh: VĐV bị đối thủ vụt gậy vào đầu, nghi vỡ hộp sọ02:05

Đám tang diễn viên Quý Bình: Ốc Thanh Vân - Thanh Trúc và các nghệ sĩ Việt đau buồn đến viếng00:30

Lễ tang nghệ sĩ Quý Bình: Xót xa cảnh mẹ nam diễn viên buồn bã, cúi chào từng khách đến viếng00:15

Vụ clip người mặc đồ giống "vua cà phê" Đặng Lê Nguyên Vũ đánh nhau: Trung Nguyên lên tiếng00:17

Đen Vâu đến chúc mừng, ôm Hoàng Thùy Linh thân mật giữa sự kiện00:31

TP.HCM: Xôn xao clip nhóm người ngang nhiên chặn xe kiểm tra giấy tờ06:11

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Món canh từ loại nguyên liệu gây bất ngờ: 99% mọi người chưa từng nấu mà không biết rằng siêu ngon

06:11:27 11/03/2025

Vào tháng 3 bạn hãy thường xuyên đưa món canh này vào thực đơn của gia đình để bổ sung dinh dưỡng, giúp cơ thể thoải mái hơn.

Cách làm bánh bao nguyên cám nhân thịt gà thập cẩm siêu ngon, cả nhà tha hồ ăn sáng

06:09:52 11/03/2025

Bánh bao nguyên cám nhân thịt gà phô mai thập cẩm là lựa chọn tuyệt vời cho bữa sáng hoặc bữa xế, vừa thơm ngon lại giàu dinh dưỡng.

Độc đáo măng xào lá nghệ: Hương quê dân dã, ăn một lần nhớ mãi

06:08:32 11/03/2025

Món ăn có độ giòn của măng, thêm chút lá nghệ xắt sợi thơm lừng, sự kết hợp hoàn hảo này khiến cho ai ăn chắc cũng sẽ nhớ.

Làm món thịt băm theo công thức này vừa nhanh lại phòng trừ cảm cúm, ngon tới mức "thổi bay" cả nồi cơm

12:42:10 10/03/2025

Để bữa cơm vừa làm nhanh lại ngon miệng và giúp phòng trừ cảm cúm hiệu quả thì bạn hãy tham khảo ngay món gà băm xào đậu húng quế dưới đây!

Cách nấu bún bò ngon chuẩn vị tại nhà

06:41:17 09/03/2025

Bún bò là một món ăn đặc trưng của miền Trung với hương vị đậm đà, thơm ngon, sau đây là cách nấu bún bò ngon, bạn có thể làm tại nhà.

Cách làm món cá hồi áp chảo thơm ngon tại nhà

06:39:35 09/03/2025

Cá hồi áp chảo là món ăn bổ dưỡng mà bạn có thể làm ở nhà, để làm món cá hồi áp chảo ngon bạn cần chú ý từ khâu chọn nguyên liệu đến kỹ thuật chế biến.

Cách làm món vịt kho gừng thơm ngon đơn giản

06:39:03 09/03/2025

Vịt kho gừng là món ăn thơm ngon với vị béo của thịt vịt hòa quyện cùng vị cay nồng của gừng, cách làm món này không quá khó, bạn có thể tham khảo gợi ý dưới đây.

Cách làm thịt viên nướng thơm ngon tại nhà

06:38:18 09/03/2025

Thịt viên nướng là món ăn ngon nhưng siêu dễ làm chỉ với vài công đoạn; bạn có thể nướng nhanh bằng nồi chiên không dầu, bếp điện hay bếp than trong vài phút.

Cách chọn mực khô ngon, không tẩm hóa chất

06:36:29 09/03/2025

Nếu mực có màu quá sậm hoặc xuất hiện vết thâm đen bất thường, có thể sản phẩm đã bị tẩm hóa chất hoặc để lâu ngày.

5 món ngon dễ làm cho ngày 8/3 thêm đặc biệt

16:38:57 08/03/2025

Dịp 8/3, thay vì mua quà tặng, phái mạnh có thể dành thời gian vào bếp và làm những món ăn đặc biệt này cho mẹ, vợ hoặc bạn gái thưởng thức.

5 công thức làm khoai tây xào thịt bò siêu ngon

06:06:21 08/03/2025

Món khoai tây xào thịt bò rất dễ làm, hầu như ai ăn cũng thấy ngon; tùy vào khẩu vị mà bạn có thể biến đổi công thức cho phù hợp với gia đình mình.

5 cách nấu thịt kho cùi dừa ngon bất bại

06:04:48 08/03/2025

Thịt kho cùi dừa là một món ăn dân dã nhưng vô cùng hấp dẫn nhờ sự kết hợp giữa thịt ba chỉ béo ngậy và cùi dừa giòn bùi, tạo nên hương vị đậm đà khó cưỡng.