Băng đảng tội phạm manh động gieo rắc sợ hãi khắp Ecuador

Tổng thống Ecuador Daniel Noboa đã cam kết chiến đấu với tình trạng tội phạm gia tăng, nhưng ông phải đối mặt với làn sóng các băng đảng tội phạm ngày càng manh động đang kiểm soát nhà tù, bắt cóc cảnh sát…

Các tù nhân tham gia bạo loạn và bắt giữ nhân viên trại giam Turi ở Cuenca, Ecuador, ngày 8/1. Ảnh: AFP/TTXVN

Bạo lực hiện nay bắt nguồn từ việc thủ lĩnh băng đảng tội phạm Los Choneros là Adolfo Macias biến mất khỏi nhà tù nơi hắn đang thụ án 34 năm. Cảnh sát Ecuador hôm 7/1 xác nhận thông tin này và cho biết đang cố truy lùng hắn.

Trong khi đó, bạo lực đã xảy ra tại 6 nhà tù từ hôm 8/1, khi 150 quản giáo và các nhân viên khác bị tù nhân bắt làm con tin. Một nhà tù ở Riobamba có đến 39 tù nhân trốn thoát, mặc dù một số đã bị bắt lại.

Đến hôm 9/1, có 7 cảnh sát bị bắt cóc trên khắp đất nước và 5 vụ nổ được xác nhận ở một số thành phố, nhưng không có người bị thương.

Ngày 9/1, Tổng thống Noboa trong thông báo trên tài khoản mạng xã hội, cho biết ông đã ký sắc lệnh hành pháp tuyên bố tình trạng “xung đột vũ trang trong nước”. Sắc lệnh chỉ thị các lực lượng vũ trang thực thi các chiến dịch quân sự theo luật nhân đạo quốc tế nhằm triệt phá các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia hoạt động ở Ecuador.

Thành phố ven biển lớn nhất của Ecuador là Guayaquil, bị coi là nơi nguy hiểm nhất nước này khi các cảng là trung tâm buôn lậu ma túy. Tại thành phố này, nhiều tay súng bịt mặt đã tràn vào đài truyền hình TC Television, gây gián đoạn chương trình phát sóng trực tiếp. Lãnh đạo cảnh sát quốc gia Ecuador Cesar Augusto Zapata Correa khẳng định hơn một chục kẻ tấn công đã bị bắt và tất cả các con tin đều được giải cứu.

An ninh ở Ecuador xấu đi kể từ đại dịch COVID-19, vốn đã gây khó khăn nền kinh tế nước này. Chính phủ Ecuador cho biết, những trường hợp tử vong liên quan đến bạo lực trên toàn quốc đã tăng lên 8.008 người vào năm 2023, gần gấp đôi con số hơn 4.500 người năm 2022. Chính phủ cho rằng nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do các băng nhóm buôn lậu ma túy.

Bên trong các nhà tù ở Ecuador, băng đảng tội phạm lợi dụng sự kiểm soát lỏng lẻo để bành trướng quyền lực. Bạo lực trong nhà tù ngày càng trở nên phổ biến, khiến hàng trăm người thiệt mạng trong các vụ việc mà chính quyền cho rằng bắt nguồn từ các cuộc chiến băng đảng nhằm kiểm soát nhà tù.

Ông Noboa khi nhậm chức vào tháng 11/2023 đã đề cập đến “Kế hoạch Phượng hoàng” về an ninh, bao gồm một đơn vị tình báo mới, vũ khí chiến thuật cho lực lượng an ninh, nhà tù mới được quản lý nghiêm ngặt, tăng cường an ninh tại các cảng và sân bay. Ông Noboa nói “Kế hoạch Phượng hoàng” sẽ tiêu tốn khoảng 800 triệu USD, trong đó vũ khí trị giá 200 triệu USD cho quân đội sẽ được Mỹ hỗ trợ.