Bản đồ ẩm thực: Độc đáo thịt trâu gác bếp ở Sơn La

Với nền văn hóa ẩm thực đặc sắc, người dân tộc Thái ở Sơn La đã tạo nên thịt trâu gác bếp, món ăn trứ danh, phảng phất hơi thở của núi rừng Tây Bắc.

Trâu gác bếp là phương thức chế biến bằng cách treo thịt trâu lên giàn treo rồi dùng chính sức nóng từ bếp củi phía dưới giàn tỏa ra để thịt chín dần. Được biết, đây là món ăn mà người bản địa xách theo làm lương khô trong những chuyến đi rừng dài ngày cho săn bắt, hái lượm. Rồi ngày nay theo dòng chảy văn hóa vùng miền, thịt trâu gác bếp được thực khách sành ăn cả nước đón nhận nồng nhiệt.

Để làm ra mẻ thịt trâu gác bếp chuẩn vị thì thịt trâu phải lựa chọn từ những con trâu nuôi thả tự nhiên dọc các sườn đồi Tây Bắc, cho chất lượng thịt thơm ngon. Theo đó, hai phần thịt hay được dùng nhất là bắp và thăn trâu. Khi chọn được phần thịt ưng ý, thợ nấu sẽ đem thịt ướp với các gia vị đặc trưng, trong đó, không thể thiếu là hạt mắc khén.

Sau khi đem thịt gác bếp thì người ta mới tận dụng sức nóng từ than củi tỏa ra để làm thịt chín. Để món ăn dậy mùi họ chỉ dùng củi lấy từ trong rừng nên từng thớ thịt cũng phần nào mang hương vị của núi rừng. Rồi sau khoảng thời gian hai tháng hoặc lâu hơn (tùy độ to miếng thịt) thì bề mặt thịt sẽ khô lại, có màu nâu sẫm trong khi phần lõi bên trong sớ thịt vẫn còn chút ửng hồng. Đặc biệt, mùi thơm tỏa ra từ miếng thịt là sự hòa quyện của gia vị ướp Tây Bắc và chút khói thơm từ gỗ núi rừng.

Có ai đó từng nói, thức ăn ngon chỉ thật sự hoàn hảo nếu được thưởng thức đúng cách. Thật vậy, thịt trâu gác bếp cũng không phải là một ngoại lệ. Ngoài cách thưởng thức xé ra và dùng trực tiếp với nước chấm chẩm chéo Tây Bắc thì với những người thích sự mềm mại có thể đem hấp cách thủy. Phương pháp này giúp thịt mềm hơn, hương vị dậy mùi hơn mà vẫn bảo đảm tinh thần của món ăn. Hay chế biến thành món xào với măng hoặc làm gỏi nộm chiêu đãi người thân, bạn bè trong những bữa tiệc cũng rất thú vị.

Hiện nay thịt trâu gác bếp được bán nhiều trên các trang thương mại điện tử nhưng mọi người nên lưu ý chọn mua ở cửa hàng uy tín bởi qua thông tin báo đài thì vẫn có tình trạng dùng thịt trâu kém chất lượng để làm. Có thể nói thịt trâu gác bếp ở nhiều tỉnh, thành Tây Bắc đâu đâu cũng có nhưng tại Sơn La chúng luôn được yêu thích và là đặc sản giới thiệu đến du khách phương xa mỗi khi ghé thăm.