Bản đồ ẩm thực: Dẻo thơm bánh hồng đất Bình Định

Về đến đất Bình Định, nếu nghe ai đó hỏi “Khi nào cho cô ăn bánh hồng dẫy (vậy) bay?”, thì chắc chắn họ không phải đang giới thiệu về đặc sản quê nhà, mà là muốn hỏi thăm tin báo hỷ của bạn.

Đã thành phong tục, trong mâm quả cưới miền Bắc luôn hiện diện bánh cốm, miền Nam là bánh pía, miền Trung có bánh phu thê (su sê), và ở đất Bình Định thì không thể thiếu bánh hồng. Có người bảo rằng, gọi tên “bánh hồng” vì cùng với tấm thiệp hồng, đó là sứ giả báo tin vui cho ngày lễ trọng đại. Người khác lại nói bánh có màu hồng phơn phớt nhẹ nhàng nên được gọi tên theo màu sắc.

Cách làm bánh hồng

Bánh hồng được làm từ hai nguyên liệu chính là nếp và dừa. Phải chọn những hạt nếp ngự căng bóng, no tròn, nếu không cũng là nếp cái hoa vàng hoặc nếp nương trên vùng núi cao. Ngâm nếp chừng 8 giờ rồi đổ nước vào xay. Chờ bột lắng, ép hết nước, để vài giờ cho ráo rồi nhào bột. Khâu này nên thêm một ít nước và nhào kỹ để bột được dẻo mịn hơn.

Sau đó, bắc chảo lên bếp than hoa, nấu sôi nước đường cát, nắn từng miếng bột nhỏ dẹt cho vào, dằm nhuyễn và khuấy đều cho các khối bột hòa quyện thành một. Cách này giúp bột được chín đều, còn nếu cho nguyên cả khối bột lớn vào thì dễ bị chín bên ngoài, sống bên trong.

Quẹt vội giọt mồ hôi, chú Lê Xuân Cảnh (Phù Cát, Bình Định), hơn nửa đời người theo nghề làm bánh truyền thống, cười nói: “Ngó vậy chớ cũng không dễ, mỏi tay lắm đó con”. Càng về sau, bột càng đặc lại nên phải giữ nhịp quấy để bột được chín đều. Vì có nước đường nên chỉ chậm tay xíu thôi là bột sẽ cháy và bị khét.

Từng mẻ bánh hồng dần được hoàn thiện bởi kinh nghiệm lâu năm mà chú Cảnh tích lũy. Ảnh: Việt An

Lửa chỉ để liu riu nên thời gian quấy bột khá lâu. Khi nào bột dẻo lại thì cho dừa bào sợi đã sên đường từ trước đó vào trộn chung. Dừa chọn loại không quá non mà cũng không quá già. Non quá thì cơm mỏng, ít ngọt, mà già quá thì cơm dừa sẽ sạm cứng, dễ bị hôi dầu.

Tiếp tục quấy đến lúc cả bột và dừa quánh lại thành cục và không dính chảo là đạt. Lấy đôi đũa cả sắn nguyên khối bột, hơ trên lửa nhỏ đến khi bột trong và dẻo như ý. Đổ bột ra khuôn, ép thành hình và áo bên ngoài một lớp bột năng đã rang chín. Lớp bột áo này để giúp bánh không bị dính vào nhau.

Gọi tên bánh hồng nhưng người thợ có thể biến tấu với nhiều màu sắc khác nhau. Nếu chỉ làm màu trắng thuần thì giữ nguyên màu của bột, còn các màu sắc khác phải pha thêm. Khâu pha màu cũng là bí quyết riêng của mỗi nhà làm bánh. Chú Cảnh chia sẻ “Mỗi nhà có công thức khác nhau, nhưng chú chỉ lấy màu tự nhiên như củ dền, gấc để lấy màu hồng, lá dứa để lấy màu xanh… vừa an toàn vừa tốt cho người dùng. Phải pha sao cho mùi của củ không át mùi của nếp mà màu vẫn lên đẹp”.

Thưởng thức cũng phải đúng điệu

Bánh hồng thường để nguyên miếng dày 2-3cm, khi nào ăn mới cắt nhỏ ra. Tuy nhiên, như vậy đôi khi hơi bất tiện cho người dùng. Nắm bắt được tâm lý đó, một số cơ sở đã cắt bánh sẵn và lồng vào các túi nylon nhỏ cho thuận tiện.

Chị Quyên, chủ một cơ sở làm bánh hồng tại An Nhơn, Bình Định còn đầu tư ly giấy cupcake be bé đựng bánh, khi bày lên bàn tiệc hoặc mâm quả cưới trông tinh tế hơn hẳn. Chỉ một thay đổi nhỏ về hình thức đã giúp “lên đời” món bánh truyền thống. Vì thế, ngày càng nhiều khách đặt bánh hồng cho các buổi tiệc trà, sự kiện, hội thảo… chứ không chỉ trong dịp cưới hỏi.

Bánh hồng nhà chị Quyên làm đựng trong ly giấy cupcake bắt mắt. Ảnh: page Bánh hồng Bình Định

Rót một tách trà mạn, thưởng thức miếng bánh hồng mềm mềm, dẻo dẻo, nghe hương nếp thơm quyện cùng vị béo sần sật của dừa và cảm nhận vị ngọt dịu lan tỏa. Mộc mạc nhưng vẫn thu hút, bánh hồng đã trở thành một đặc sản nổi tiếng mang đậm hồn quê xứ Nẫu, là món quà giản dị cho nhiều du khách phương xa.