Bạn biết gì về vai trò hormone t.uổi dậy thì
Hormone t.uổi dậy thì đóng vai trò rất quan trọng trong mỗi con người. Đó cũng là giai đoạn nổi loạn của các teen. Cùng tìm hiểu xem hormone ảnh hưởng như thế nào nhé
Hormone là cái gì ấy nhở?
Vùng dưới đồi não bộ tiết ra hormone khi con người đến t.uổi dậy thì, hormone cũng được tiết ra bởi các tuyến nội tiết của cơ thể. Các chất hóa học mang tên hormone này di chuyển vào m.áu và bắt đầu tác động vào sự phát triển của các teen t.uổi dậy thì.
Các hormone giới tính thường có tác động một thời gian nhất định với cơ thể và sự phát triển của con người, có những hormone ảnh hưởng kéo dài đến sự phát triển ở độ t.uổi dậy thì, còn các hormone khác thì có tác động trong thời gian ngắn hơn. Hormmone giới tính quá nhiều hay quá ít đều có những tác động không tốt, nắm rõ những tác động làm thay đổi tâm sinh lý để điều chỉnh và dần thích nghi với sự phát triển bản thân nhé!
Vai trò hormone t.uổi dậy thì
Những thay đổi trong t.uổi dậy thì có sự khác nhau rõ ràng giữa trẻ trai và trẻ gái. Những thay đổi này thường được diễn ra trong độ t.uổi 10 đến 14 t.uổi với các b.é g.ái và các b.é t.rai là từ 12 đến 16 t.uổi. Hormone dậy thì giải phóng chất gonadotropin được gọi tắt với cái tên GnRH, chất này đi đến tuyến yên và sẽ sản sinh vào m.áu thêm 2 hormone dậy thì khác là hormone kích thích thể vàng (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH). Điều đặc biệt là trẻ trai và trẻ gái đều có 2 chất này trong cơ thể, chỉ tùy thuộc vào giới tính mà các hormone này hoạt động và ảnh hưởng khác nhau đến những bộ phận khác nhau trên cơ thể.
Hormone giới tính ảnh hưởng đến b.é t.rai thế nào (nguồn: kenhsuckhoe)
Đối với trẻ trai thì các hormone này phát tín hiệu đến t.inh h.oàn để sản sinh testosteron và t.inh t.rùng. Trong đó testosteron là chất gây ra các thay đổi trong cơ thể b.é t.rai ở giai đoạn dậy thì như vỡ giọng, mọc râu, các múi cơ trên cơ thể phát triển hơn, x.uất t.inh… trong giai đoạn này cho thấy các b.é t.rai đã có dấu hiệu có khả năng sinh sản.
Đối với các b.é g.ái thì hormone giới tính tác động đến buồng trứng, kích thích sản sinh hormone giới tính được sinh ra trong buồng trứng là estrogen và progesterone làm cơ thể b.é g.ái thay đổi dần như: phát triển vùng ngực, hông và đùi, buồng trứng bắt đầu sản xuất trứng và hiện tượng k.inh n.guyệt bắt đầu.
Video đang HOT
Đây là giai đoạn các bé thay đổi tâm sinh lý (nguồn: zing)
Ngoài ra thì mụn trứng cá, mụn nhọt và mùi cơ thể cũng xuất hiện theo. Các cảm xúc của trẻ ở độ t.uổi này rất nhạy cảm, cảm xúc có thể được thay đổi nhanh chóng… đôi khi gây ra những rắc rối đáng yêu của độ t.uổi này.
Theo Gotonext
Bí quyết chấm dứt khô hạn và đau “khi yêu” ở phụ nữ mãn kinh
Trong thời mãn kinh do suy giảm hormone s.inh d.ục nên dẫn đến nhiều thay đổi về thể chất, tinh thần làm cho â.m h.ộ, â.m đ.ạo, niệu đạo và bàng quang khô và mỏng... cuộc sống t.ình d.ục trở thành nỗi cực nhọc hơn là khoái cảm.
T.iền mãn kinh và mãn kinh
T.iền mãn kinh (Perimenopause) là một quá trình chuyển đổi mãn kinh, khoảng thời gian trong đó, cơ thể người phụ nữ thay đổi chu kỳ tự nhiên từ nhiều hay ít thường xuyên rụng trứng và k.inh n.guyệt đến vô sinh vĩnh viễn, hoặc mãn kinh. Thường xảy ra ở độ t.uổi 40 - 55, với các dấu hiệu điển hình như k.inh n.guyệt bất thường, dài hơn, ngắn hơn, kinh ra nhiều hơn hoặc ít hơn so với 28 ngày tiêu chuẩn.
Cơ chế gây t.iền mãn kinh chính là do mất cân bằng hoặc rối loạn nội tiết tố nữ estrogen và progesterol, bắt đầu từ t.uổi 40 trở ra khi buồng trứng suy giảm hoặc ngưng trệ chức năng bài tiết hormon s.inh d.ục nữ...
Ở giai đoạn này triệu chứng biến thiên không ai giống ai. Phổ biến là sự thay đổi về chu kỳ k.inh n.guyệt, vòng kinh tự nhiên thưa hơn và lượng kinh ít dần kèm theo biểu hiện như đã đề cập ở trên. Có người xảy ra sớm hoặc muộn hơn so với những người khác. Xảy ra sớm thường gặp ở nhóm hút t.huốc l.á, t.iền sử gia đình, không sinh con, điều trị ung thư thời trẻ, đã cắt bỏ tử cung...
Sau t.iền mãn kinh là giai đoạn mãn kinh (Menopause), đây là tình trạng không hành kinh vĩnh viễn và không còn khả năng sinh sản tự nhiên, hiện tượng sinh lý bình thường do buồng trứng suy giảm, các hormon s.inh d.ục không còn được chế tiết dẫn đến những biến đổi và rối loạn tạm thời một số chức năng tâm sinh lý.
Mãn kinh được xác định khi người phụ nữ không hành kinh 12 tháng và là một quá trình biến đổi rất dài, từ suy giảm chức năng rụng trứng, buồng trứng ngừng sản sinh tế bào trứng, lượng hormon thay đổi, k.inh n.guyệt từ rối loạn đến ngừng hẳn, teo cơ quan s.inh d.ục...
Khô hạn và đau rát khiến nhiều phụ nữ bước vào t.uổi 40 sợ s.ex
Thông thường, mãn kinh bắt đầu từ t.uổi 40, kéo dài vài năm trước kỳ kinh cuối tới 1 - 2 năm sau đó, trung bình kéo dài khoảng 10 - 20 năm.
Các triệu chứng t.iền mãn kinh - mãn kinh xảy ra đối với cơ thể khác nhau tùy từng thể trạng. Có thể là một số triệu chứng nhẹ thoáng qua, hoặc hàng loạt biến đổi tâm sinh lý, như tiểu nhiều lần, tiểu khó, tiểu rắt, bốc hỏa, rối loạn giấc ngủ và đổ mồ hôi trộm ban đêm, hành kinh bất thường dừng đột ngột, hoặc dần dần nhẹ đi hay nặng đi trước khi ngưng hẳn. Â.m đ.ạo bị teo dần khiến g.iao h.ợp đau đớn.
Ngoài ra, mãn kinh còn gây ra nhiều bất lợi khác, đặc biệt là chứng loãng xương, giòn dễ gãy.Sau hai giai đoạn trên là giai đoạn thứ ba, thời hậu mãn kinh bắt đầu từ t.uổi 55. Lúc này cơ thể đã thích ứng được với sự suy giảm lớn của nội tiết tố nữ, các cơ quan có hiện tượng lão hóa, da dẻ nhăn nheo, tóc bạc trắng, răng rụng, sức khỏe giảm sút....
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), t.uổi mãn kinh trung bình là 50 nhưng cũng có thể xảy ra giữa t.uổi 40 đến 60 t.uổi. Riêng phụ nữ ở các nước phát triển, t.uổi mãn kinh trung bình là 51 - 52, ở Việt Nam thường trong độ t.uổi từ 45 - 52.
Khô hạn và đau khi "yêu"
T.iền mãn kinh và mãn kinh là quá trình "biện chứng" ở phụ nữ t.uổi 40 hoặc 50 do sụt giảm hormone s.inh d.ục, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống t.ình d.ục.
Các triệu chứng ấy được gọi chung là hội chứng GSM (genitourinarysyndrome of menopause), tạm dịch, Hội chứng niệu dục thời mãn kinh.
Theo thống kê, có tới 50 % phụ nữ mãn kinh từng trải qua GSM, thực tế có thể cao hơn do thống kê, báo cáo không đầy đủ.
Â.m h.ộ, â.m đ.ạo, niệu đạo và bàng quang (đường s.inh d.ục dưới) rất nhạy cảm với sự sụt giảm hormone do mãn kinh, nhất là sự sụt giảm mức estrogen có thể tạo ra những thay đổi về cách thức, cảm giác và chức năng của đường s.inh d.ục dưới.
Một trong những cấu trúc nhạy cảm là â.m v.ật, nơi chứa khoảng 8.000 đầu tận dây thần kinh, khi chạm vào thường dẫn đến khoái cảm t.ình d.ục. Nói cách khác, â.m v.ật của phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong hoạt động t.ình d.ục. Â.m v.ật được bảo vệ bởi môi â.m h.ộ và được bổ sung thêm một lớp da gọi là mũ trùm â.m v.ật hay b.ao q.uy đ.ầu. Sự sụt giảm nồng độ estrogen do mãn kinh sẽ gây ra một số thay đổi về â.m h.ộ. Đầu tiên, mất đi lớp mỡ trong môi â.m h.ộ, làm giảm thể tích hoặc kích thước của môi â.m h.ộ.Không đủ estrogen khiến môi bé mỏng và teo, sau đó hợp nhất với môi lớn, khiến dịch tiết bảo vệ bị suy giảm.
Việc mất lớp đệm và bôi trơn này làm lộ ra các cấu trúc cơ bản nhạy cảm hơn như â.m v.ật và â.m đ.ạo dễ bị trầy xước, chấn thương. Những thay đổi này thường khiến cho các hoạt động t.ình d.ục dễ bị đ.au đ.ớn và giảm hứng t.ình d.ục. Nhiều phụ nữ, những thay đổi này diễn ra nhanh và triệt để nên xuất hiện tình trạng đau â.m v.ật mạn tính không liên quan đến t.ình d.ục.
Giống như â.m h.ộ, mãn kinh cũng mang đến những thay đổi khó chịu cho â.m đ.ạo.Âm đạo được lót bằng một loại mô da đặc biệt bao gồm ba lớp.Lớp trên cùng hoặc bề ngoài rất nhạy với estrogen. Trong thời kỳ sinh sản, nồng độ estrogen bình thường giữ cho niêm mạc â.m đ.ạo dày và được bôi trơn đầy đủ, giúp â.m đ.ạo chống lại chấn thương và thúc đẩy tính đàn hồi và phục hồi, diễn ra bình thường để giúp sinh em bé. Nhưng khi sụt giảm estrogen hoặc mãn kinh, â.m đ.ạo bắt đầu teo, làm cho thành â.m đ.ạo trở nên mỏng và khô, mất tính đàn hồi và bôi trơn gây ngứa hoặc đau rát khiến chuyện chăn gối trở nên đ.au đ.ớn. Những thay đổi này còn làm cho â.m đ.ạo của phụ nữ dễ bị chấn thương khi quan hệ t.ình d.ục hoặc khi khám phụ khoa. Teo â.m đ.ạo dẫn đến thu hẹp cửa â.m đ.ạo và cuối cùng có thể dẫn đến hẹp â.m đ.ạo "toàn tập".
Có một số tranh luận cho rằng, mãn kinh còn làm thay đổi đường tiết niệu dưới (bàng quang và niệu đạo) vì liên quan đến hormone hay t.uổi tác.
Thực tế, khoa học đã tìm thấy bằng chứng khi phụ nữ bước vào t.iền mãn kinh - mãn kinh kéo theo các vấn đề về đường tiết niệu, nhất là bàng quang và niệu đạo (ống dẫn tiểu ra khỏi bàng quang). Giống như â.m h.ộ và â.m đ.ạo, các mô bàng quang cũng mất đi thể tích và độ đàn hồi, không mở rộng như trước nên đi tiểu nhiều lần hơn hoặc són tiểu hay tiểu rớt. N.hiễm t.rùng đường tiết niệu (UTI) cũng có thể phổ biến hơn trong thời kỳ mãn kinh do nồng độ vi khuẩn gây UTI gia tăng. Ngoài ra, lớp lót niệu đạo mỏng đi giúp vi khuẩn dễ xâm nhập vào bàng quang hơn.
Giải pháp giảm bớt triệu chứng
Nếu xuất hiện các triệu chứng GSM nhẹ và không muốn điều trị bằng liệu pháp hormone, có thể sử dụng chất bôi trơn â.m đ.ạo hoặc kem dưỡng ẩm. Những sản phẩm này có sẵn tại quầy thuốc, chất bôi trơn chính là sự lựa chọn tốt nhất nếu bị đau khi quan hệ t.ình d.ục, giúp bôi trơn tốt như trước khi mãn kinh, làm giảm ma sát, đau và chấn thương liên quan đến hoạt động t.ình d.ục và có tác dụng tức thì, dễ kiếm và dễ sử dụng.
Tuy nhiên, một số chất bôi trơn gốc nước có chứa glycerin có thể gây kích ứng và làm tăng nguy cơ n.hiễm t.rùng nấm men. Bôi trơn gốc silicone, an toàn khi sử dụng với b.ao c.ao s.u latex nhưng chúng có thể làm ố vải. Bôi trơn gốc dầu, không an toàn khi sử dụng với b.ao c.ao s.u latex vì chúng có thể làm cho b.ao c.ao s.u bị hỏng làm tăng nguy cơ tiếp xúc với các bệnh lây truyền qua đường t.ình d.ục.
Không giống như chất bôi trơn â.m đ.ạo, kem dưỡng ẩm â.m đ.ạo được sử dụng để cải thiện một số triệu chứng GSM không liên quan đến t.ình d.ục.Các chất dưỡng ẩm này hoạt động bằng cách giữ độ ẩm trong các mô và giúp giảm các triệu chứng lâu hơn. Kem dưỡng ẩm â.m đ.ạo thường được bôi hàng ngày để cải thiện tình trạng khô và kích ứng do teo â.m h.ộ. Dầu ô liu và dầu dừa cũng có tác dụng giữ ẩm â.m đ.ạo.
Khi chất bôi trơn và chất giữ ẩm làm dịu các triệu chứng của GSM, các sản phẩm có chứa hormone thực sự cải thiện lưu lượng m.áu và trả lại độ dày và độ đàn hồi cho â.m đ.ạo.Nói cách khác, chúng có thể khắc phục vấn đề thay vì chỉ điều trị các triệu chứng của GSM.Mặc dù dùng hormone toàn thân dưới dạng thuốc viên hoặc miếng dán có thể làm giảm teo â.m đ.ạo, nhưng hầu hết các sản phẩm có kết quả tốt nhất đều được bôi trực tiếp vào â.m đ.ạo mới cải thiện đáng kể trong các triệu chứng trong vòng một vài tuần.
Ngoài ra còn có viên nén â.m đ.ạo, được sử dụng theo lịch trình giống như kem bôi â.m đ.ạo nhưng có xu hướng ít lộn xộn hơn. Bộ điều tiết thụ thể Estrogen chọn lọc (SERM) là một loại hormone tổng hợp hoạt động như estrogen và ngăn chặn hoạt động estrogen ở các bộ phận khác nhau.Ví dụ một dạng SERM là tamoxifen, một chất chống estrogen mạnh được sử dụng để điều trị ung thư vú nhưng cũng gây ra các cơn bốc hỏa và khô â.m đ.ạo.
Tiếp đến là DHEA â.m đ.ạo, đây là một lựa chọn để điều trị GSM, nó là t.iền chất nội tiết tố estrogen, DHEA đã được Cục quản lý Thực - dược phẩm Mỹ (FDA) phê chuẩn để điều trị các triệu chứng của GSM, dùng chèn â.m đ.ạo hàng ngày. Khi ở trong â.m đ.ạo, hormone DHEA được chuyển đổi thành estrogen bởi các tế bào trong â.m đ.ạo. Các nghiên cứu ban đầu cho thấy vì estrogen được sản xuất bên trong và sau đó được sử dụng trực tiếp bởi các tế bào â.m đ.ạo, nên không có sự hấp thụ estrogen vào m.áu nên được xem là ưu thế đối với nhóm phụ nữ khi dùng estrogen không an toàn.
BS. BÍCH KIM
Theo VWC- 7/2019
Cấu tạo n.gực p.hụ n.ữ và sự phát triển ngực vào t.uổi dậy thì Ngực hay còn gọi là vú là một bộ phận trên cơ thể con người, có núm vú nhô lên và thực hiện chức năng sản sinh ra sữa nuôi con. Vậy cấu tạo n.gực p.hụ n.ữ và sự phát triển ngực vào t.uổi dậy thì như thế nào? Cấu tạo n.gực p.hụ n.ữ và sự phát triển ngực vào t.uổi dậy thì:Cấu...