Bài học chống dịch COVID-19 từ Israel và Hà Lan khi mở cửa trở lại
Nhiều quốc gia đang gặp khó khăn trong quyết định chính xác thời điểm mở cửa trở lại sau thời gian dài chịu ảnh hưởng nặng của đại dịch COVID-19, với nguyên nhân chủ yếu là do biến thể Delta dễ lây lan.
Tờ Straits Times đã đề cập đến câu chuyện mà hai quốc gia là Israel và Hà Lan đang đối diện sau quyết định mở cửa trở lại.
Israel
Israel là quốc gia tiêm chủng ngừa COVID-19 nhanh nhất thế giới. Tel Aviv mở chiến dịch tiêm chủng mở rộng từ tháng 12/2020 và đến ngày 20/3 năm nay, trên một nửa số dân 9 triệu người của nước này đã tiêm chủng đầy đủ.
Israel và Hà Lan đều đang chứng kiến biến thể Delta thống trị các ca mắc COVID-19 mới. Ảnh: AFP
Trong khi phần lớn thế giới đang vật lộn để có vaccine do tình trạng thiếu hụt toàn cầu, Israel cố gắng đảm bảo nguồn cung ổn định hàng tuần với ít nhất 400.000 liều Pfizer-BioNTech.
Quốc gia này đã trả giá cao hơn cho mỗi liều vaccine, ở mức khoảng 23 euro (khoảng 630.000 đồng), tức là nhiều hơn 11 euro so với mức giá Liên minh châu Âu trả. Israel cũng cung cấp dữ liệu sức khỏe của các công dân đã tiêm vaccine cho Pfizer để phục vụ mục đích nghiên cứu.
Thành công trong tiêm chủng giúp làm giảm số ca nhiễm mới mỗi ngày giảm đáng kể, từ đỉnh điểm gần 12.000 ca mắc mới vào tháng 1 xuống dưới 100 ca vào tháng 4. Đây cũng là thời điểm lần đầu tiên quốc gia này không có trường hợp t.ử von.g hàng ngày nào sau 10 tháng.
Các biện pháp giới hạn dần dần được nới lỏng. Những địa điểm công cộng như quán cà phê và rạp chiếu phim nhanh chóng kín chỗ. Một quan chức y tế tuyên bố đây là lần cuối phải tháo bỏ khẩu trang trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào tháng 6 như một cách báo hiệu mang tính tượng trưng cho sự trở lại bình thường.
Sau đó, biến thể Delta bắt đầu xuất hiện.
Ngay sau khi gỡ bỏ các lệnh hạn chế, tình trạng lây nhiễm COVID-19 tăng nhanh với số ca nhiễm mới trung bình là trên 1.000 ca/ngày vào tuần trước (21/7), mức cao kỷ lục tính từ tháng 3 năm nay.
Quy định bắt buộc đeo khẩu trang được ban bố trở lại. Một ngày ngay sau đó, chính phủ đã tái áp đặt yêu cầu giữ khoảng cách khi tiếp xúc gần trong vòng 14 ngày đối với người mắc COVID-19. Các biện pháp phòng ngừa trên được áp dụng trở lại trong bối cảnh biến chủng Delta chiếm đến 90% số ca nhiễm mới tại nước này.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng biến thể Delta là nhân tố chính dẫn đến bùng phát lây nhiễm ở những người đã được tiêm vaccine. Số liệu nghiên cứu cũng cho thấy vaccine Pfizer-BioNTech chỉ đạt hiệu quả 41% trong ngăn ngừa mắc COVID-19 có triệu chứng.
Video đang HOT
Israel đang chìm trong làn sóng lây nhiễm virus, với 153 bệnh nhân trong tình trạng nguy kịch vào ngày 27/7, so với số lượng chỉ ở mức một con số cách đây 1 tháng.
Nhưng thay vì siết chặt giới hạn, Thủ tướng Naftali Bennett lại ưu tiên sử dụng các biện pháp mềm mỏng để ngăn chặn virus.
Dựa trên những thành công tiêm chủng trước đó, Israel đã tái giới thiệu Hộ chiếu xanh để phân biệt những người đã được tiêm vaccine hoặc đã khỏi COVID-19 và cho phép những người thuộc nhóm này đến các địa điểm như nhà hàng hoặc nơi thờ tự tôn giáo.
Quy định sử dụng Hộ chiếu xanh được đưa ra từ tháng 2, sau đó được chính phủ gỡ bỏ từ ngày 1/6 do số ca lây nhiễm giảm.
Ngày 30/7, Israel đã bắt đầu tiêm bổ sung mũi vaccine thứ 3 cho nhóm đối tượng trên 60 tuổ.i.
Hà Lan
Cảnh sát Hà Lan tuần tra thành phố Utrecht trong giờ giới nghiêm. Ảnh: AFP
Hà Lan cũng vấp phải thất bại nặng nề chỉ sau một tháng tái mở cửa, trở thành một nước có tỷ lệ lây nhiễm COVID-19 đứng đầu thế giới.
Các quy định hạn chế vừa được nới lỏng từ ngày 26/7, nhưng số liệu của chính phủ Hà Lan cho thấy chỉ trong một tuần bắt đầu từ ngày 12/7 đã có 52.000 ca mắc mới, tăng gấp 5 lần so với một tuần trước đó.
Tình trạng lây nhiễm đột biến đã khiến Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte phải lên tiếng xin lỗi vì quyết định thiếu chín chắn khi gỡ bỏ các lệnh hạn chế quá sớm.
Việc cố ý không chấp hành các quy định, điển hình việc những người trẻ tuổ.i tổ chức tiệc tùng đình đám, là nguyên nhân chính dẫn đến sự bùng phát dịch gần đây.
Số ca lây nhiễm ở người trong độ tuổ.i từ 18-24 tăng đến 262%. Theo số liệu của truyền thông địa phương, 40% số ca mắc mới xảy ra tại các hộp đêm. Rất nhiều người đã sử dụng giấy xét nghiệm âm tính giả để được vào các quán bar và câu lạc bộ.
Mặc dù tái áp đặt một số quy định hạn chế, trong đó có làm việc tại nhà, nhưng chính phủ không thể hoàn toàn chấm dứt sự lây lan nhanh chóng của dịch bệnh.
Nhà hàng và quán bar vẫn được cho phép mở cửa với điều kiện tuân thủ quy định về giãn cách như ngồi ăn tại chỗ cố định và không được bật nhạc mạnh. Tuy nhiên, việc thực thi các quy định trên không thực sự nghiêm túc.
Các lễ hội âm nhạc kéo dài quá 24 giờ đều bị cấm tổ chức cho đến tháng tới, sau khi một sự kiện ở thành phố Utrecht đã biến thành siêu lây nhiễm với hơn 1.000 người liên quan.
Giống như Israel, biến thể Delta đang là nhân tố chính dẫn tới làn sóng dịch COVID-19 ở Hà Lan, với 91% ca nhiễm mới ở thủ đô Amsterdam liên quan đến biến thể này.
Hiện tại, trên 48% dân số Hà Lan đã được tiêm vaccine đầy đủ. Làn sóng mắc COVID-19 mới gần đây không dẫn đến gia tăng số lượng người t.ử von.g, với số người chế.t chỉ ở mức một con số mỗi ngày.
Lần gần nhất Hà Lan ghi nhận số ca t.ử von.g tại ở mức 100 người/ngày là vào giữa tháng 1, khi đó mới chỉ có chưa tới 1% dân số Hà Lan được tiêm chủng và số ca nhiễm là khoảng 8.000 người/ngày.
Biến chủng Delta cản đường các nước chiến thắng Covid-19
Nhiều quốc gia đang gặp khó khăn trong việc quyết định chính xác thời điểm mở cửa trở lại sau khi bị ảnh hưởng bởi biến chủng Delta với khả năng lây nhiễm cao.
Israel và Hà Lan đều chứng kiến sự bùng phát của biến chủng Delta (Ảnh: AFP, Reuters).
Israel
Israel là quốc gia đi đầu thế giới về chương trình tiêm chủng vắc xin. Israel bắt đầu tiêm chủng vào tháng 12 năm ngoái và đến ngày 20/3, hơn một nửa trong số 9 triệu người Israel đã được tiêm chủng đầy đủ.
Trong khi phần lớn thế giới đang chạy đua để có đủ vắc xin tiêm chủng do tình trạng thiếu hụt toàn cầu, Israel đã thành công trong việc đảm bảo nguồn cung vắc xin ổn định hàng tuần với ít nhất 400.000 liều Pfizer-BioNTech.
Thành công trong chiến dịch tiêm chủng của Israel khiến số ca nhiễm hàng ngày tại nước này giảm mạnh, từ đỉnh điểm khoảng 12.000 ca nhiễm mới hồi tháng 1 xuống chưa đầy 100 ca hồi tháng 4. Đây cũng là thời điểm đán.h dấu lần đầu tiên Israel không ghi nhận ca t.ử von.g nào trong ngày sau 10 tháng.
Các biện pháp phong tỏa dần được nới lỏng và các địa điểm như quán cà phê, rạp chiếu phim dần kín chỗ. Quan chức y tế Israel đã bỏ khẩu trang trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào tháng 6 để đán.h dấu sự trở lại của cuộc sống bình thường ở Israel.
Nhưng sau đó, biến chủng Delta xuất hiện.
Ngay sau khi các biện pháp hạn chế chống dịch tại Israel được dỡ bỏ, số ca nhiễm đã tăng vọt lên mức trung bình hơn 1.000 trường hợp trong 7 ngày vào tuần trước, đán.h dấu lần đầu tiên Isarel ghi nhận tình trạng này kể từ tháng 3.
Khẩu trang được sử dụng trở lại, chỉ 10 ngày sau khi lệnh cấm đeo khẩu trang trong nhà và ngoài trời được dỡ bỏ hôm 14/6. Một ngày sau khi quy định đeo khẩu trang được áp đặt trở lại, chính phủ cũng triển khai lại lệnh cách ly 14 ngày đối với những người tiếp xúc gần với bệnh nhân Covid-19, trong bối cảnh biến chủng Delta chiếm 90% số ca nhiễm mới trong nước.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng biến chủng Delta là nguyên nhân chính gây ra "sự lây nhiễm đột phá" ảnh hưởng đến cả những người đã được tiêm chủng. Dữ liệu ở Israel cũng cho thấy vắc xin Pfizer-BioNTech chỉ đạt 41% hiệu quả trong việc ngăn ngừa các ca Covid-19 có triệu chứng.
Israel đang nằm trong "tầm ngắm" của làn sóng Covid-19 mới, với 153 bệnh nhân trong tình trạng nghiêm trọng hôm 27/7, so với số liệu một con số trước đó một tháng.
Tuy nhiên, Israel đang tránh kịch bản phong tỏa nghiêm ngặt. Nhờ vào thành công trước đó trong chiến dịch tiêm chủng, Israel ngày 28/7 đã sử dụng lại Thẻ xanh để xác định những người đã tiêm chủng hoặc đã khỏi Covid-19. Israel sẽ chỉ cho phép những người thuộc nhóm này đi tới các địa điểm như nhà hàng hay nơi cầu nguyện. Israel cũng triển khai tiêm mũi vắc xin Covid-19 thứ 3 cho người trên 60 tuổ.i.
Hà Lan
Cảnh sát tuần tra tại thành phố Utrecht của Hà Lan ngày 10/7 trong bối cảnh áp lệnh giới nghiêm (Ảnh: AFP).
Hà Lan đã đối mặt với hậu quả nghiêm trọng chỉ một tháng sau khi mở cửa trở lại. Nước này ghi nhận một trong những đợt bùng phát dịch Covid-19 lớn nhất thế giới.
Các biện pháp hạn chế đã được nới lỏng hôm 26/7, nhưng dữ liệu của chính phủ Hà Lan cho thấy có 52.000 ca nhiễm mới trong tuần bắt đầu từ ngày 12/7, tăng hơn 500% so với tuần trước đó.
Mức tăng đột biến chưa từng có về số ca nhiễm buộc Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte phải lên tiếng xin lỗi vì nới lỏng các biện pháp hạn chế quá sớm.
Tương tự Israel, Hà Lan chứng kiến sự bùng phát của biến chủng Delta, với 91% ca nhiễm mới ở Amsterdam được cho là do biến chủng này gây ra.
Việc những người trẻ tuổ.i phá vỡ các quy tắc chống dịch là một trong những nguyên nhân khiến dịch bùng phát trở lại ở Hà Lan. Cứ 10 ca nhiễm mới sẽ có 4 người bị lây nhiễm trong các quán bar và hộp đêm. Nhiều người thậm chí còn sử dụng kết quả xét nghiệm âm tính giả.
Các lễ hội âm nhạc được tổ chức quá 24 giờ bị cấm cho đến tháng sau, sau khi một lễ hội ở trung tâm thành phố Utrecht biến thành sự kiện siêu lây nhiễm với hơn 1.000 ca nhiễm liên quan.
Biden gỡ trừng phạt của Trump với Toà hình sự Quốc tế Biden gỡ lệnh trừng phạt do Trump áp đặt với công tố viên trưởng Tòa án Hình sự Quốc tế, khi chính quyền mới theo đuổi cách tiếp cận mang tính hợp tác hơn. Mike Pompeo, ngoại trưởng Mỹ dưới thời Trump, năm ngoái chỉ trích gay gắt Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) ở The Hague. Washington áp đặt cả các...