Bác sĩ mách cách nhận biết người trầm cảm muốn tự tử
Nhiều bệnh nhân đến gặp bác sĩ đã có những biểu hiện của trầm cảm nặng, có người từng tính tự tử nhằm giải thoát bản thân.
Chỉ từ đầu tháng 10 đến giữa tháng 11, tại TP.HCM đã xảy ra hai vụ nhảy lầu tự tử mà nạn nhân đều mắc bệnh trầm cảm.
Thời gian qua, Pháp Luật TP.HCM cũng nhận được rất nhiều thắc mắc của bạn đọc về bệnh trầm cảm. BS CKII Trần Minh Khuyên, chuyên khoa tâm thần kinh – trị liệu tâm lý, Phòng khám BV ĐH Y Dược 1, đã có những giải đáp cho bạn đọc về thắc mắc trên.
BS Trần Minh Khuyên tư vấn điều trị cho một bệnh nhân. Ảnh: TRÚC PHƯƠNG
Bệnh nhân muốn tự tử càng tăng
. Phóng viên : Bệnh trầm cảm là gì và biểu hiện như thế nào? Nguyên nhân của bệnh này là từ đâu, thưa bác sĩ?
BS Trần Minh Khuyên: Nói đến trầm cảm tức là nói đến một loại bệnh lý về rối loạn cảm xúc. Một giai đoạn trầm cảm điển hình có ba triệu chứng chủ yếu: Một là khí sắc trầm buồn. Hai là giảm hoặc mất quan tâm, thích thú mọi ham muốn. Ba là giảm sinh lực dẫn đến dễ mệt mỏi và giảm hoạt động, lười vận động.
Theo mức độ có thể xác định bệnh nhân (BN) đang bị trầm cảm qua các triệu chứng: Ít quan tâm, hứng thú; cảm thấy thất vọng; khó ngủ hoặc ngủ nhiều; kiệt sức; chán nản; cảm thấy bản thân thất bại, vô dụng; khó tập trung vào công việc; di chuyển chậm chạp hoặc nói chậm; có ý niệm về cái chết.
Nếu một người có 5-9 triệu chứng này kéo dài trên hai tuần, ảnh hưởng sức khỏe thì có thể đã mắc bệnh trầm cảm.
Nguyên nhân của bệnh trầm cảm có thể từ việc người bệnh đã phải chịu đựng những cơn stress trong thời gian dài đưa đến hội chứng rối loạn lo âu, rối loạn cảm xúc. Một nguyên nhân khác, trầm cảm có thể xuất hiện từ sau các bệnh lý hay sau các chấn thương tác động trực tiếp đến não bộ.
Video đang HOT
. Hiện nay tỉ lệ người mắc bệnh trầm cảm và người trầm cảm có biểu hiện tự sát có phải đang tăng lên?
Theo Bộ Y tế, đến năm 2017, Việt Nam có khoảng 15% dân số mắc các rối loạn tâm thần, 3 triệu người bị rối loạn tâm thần nặng. Còn theo thống kê của Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia, có khoảng 30% dân số Việt Nam mắc các bệnh rối loạn tâm thần, trong đó tỉ lệ trầm cảm chiếm 25%.
Qua công tác khám chữa bệnh, tỉ lệ người mắc bệnh ngày càng tăng. Người bệnh có dấu hiệu tự sát cũng gia tăng. Điển hình, trong tuần đầu tiên của tháng 11, Phòng khám BV ĐH Y Dược 1 đón nhận và đang chữa trị cho ba BN trầm cảm nặng, có dấu hiệu tự tử.
Thời gian trước, nhiều người bệnh đến khám, điều trị cũng có biểu hiện của việc muốn chết hoặc tự gây thương tích cho bản thân như cắt cổ tay, cào xước cơ thể…
Đáng nói là nếu trước đây BN trầm cảm thường ở độ tuổi từ trên 20 đến 30 thì nay độ tuổi này đang được trẻ hóa, người bệnh chỉ 13-15 tuổi đã có dấu hiệu trầm cảm nặng, muốn tự tử.
Những dấu hiệu việc tự tử
. Làm sao để nhận biết một BN trầm cảm muốn tự tử, thưa bác sĩ?
Giai đoạn bệnh trở nặng, hầu hết các BN đều có suy nghĩ tự tử. BN tin rằng việc BN tự tử sẽ làm giảm đau khổ cho bản thân và người thân.
Lúc này, BN có biểu hiện hay than vãn, nói lời tiêu cực như “Chắc tôi chết cho xong”, “Chắc tôi chết quá”… Nặng hơn, BN sẽ tìm kiếm các hình thức tự tử, chuẩn bị công cụ, lên kế hoạch tự tử. Lúc này, người bệnh thường có biểu hiện là nói những lời dặn dò có tính trăng trối cho người thân, bạn bè về việc họ sắp ra đi.
Có nhiều BN thậm chí còn viết thư tuyệt mệnh, thông báo cho bạn bè hoặc người thân về ý định tự tử của họ.
Bệnh trầm cảm đến mức độ nặng nhất, người bệnh rơi vào tình trạng loạn thần, không làm chủ được hành vi và phát sinh ảo giác. Những ảo giác được sinh ra thường là âm thanh hay hình ảnh xúi giục BN phải chết.
Nhiều trường hợp BN tự tử lần đầu không thành sẽ liên tiếp tự tử lần hai, lần ba. Lúc này cần sự can thiệp chuyên sâu của bác sĩ và phương pháp điều trị để bảo vệ tính mạng của người bệnh.
. Xin cám ơn bác sĩ.
Nên gặp bác sĩ tâm thần để điều trị sớm
Khi nhận thấy bản thân hoặc người thân có dấu hiệu mắc bệnh thì cần nhanh chóng tìm đến sự giúp đỡ của bác sĩ tâm thần để có phương pháp điều trị đúng, phù hợp với tình trạng bệnh.
Nhiều gia đình xem yếu tố sang chấn bên ngoài là nguyên nhân chính gây trầm cảm. Do đó, họ chỉ tập trung vào vấn đề cải thiện tâm lý cho BN mà không đưa đi điều trị, dẫn đến bệnh nặng vì phát hiện muộn.
Mặt khác, khi mắc bệnh trầm cảm, BN còn có những triệu chứng ở cơ thể như tim hồi hộp, khó thở, mạch nhanh, đau dạ dày…, những biểu hiện này thường trùng với biểu hiện bệnh thông thường, do vậy người bệnh không biết được mình đang mang bệnh.
Có không ít BN đi lạc chuyên khoa nên chỉ điều trị triệu chứng sẽ không giải quyết được gốc bệnh.
Trầm cảm - nguyên nhân của những cái chết đau lòng
Tìm đến cái chết là hậu quả khủng khiếp của chứng bệnh trầm cảm. Chỉ trong hơn nửa tháng trở lại đây đã có tới 2 vụ việc đau lòng liên quan đến trầm cảm mà tự sát.
Ngày 9/11, nhiều người dân sinh sống tại chung cư Hoàng Anh Thanh Bình (Quận 7, TPHCM) không khỏi hoảng hốt khi phát hiện một phụ nữ tử vong, đầu lìa khỏi cơ thể. Cơ quan công an xác định người phụ nữ này 33 tuổi, có tiền sử bệnh trầm cảm.
Làm việc với cơ quan công an, chị N.T.T. (em ruột nạn nhân, cùng sống chung với nạn nhân ở chung cư Hoàng Anh Thanh Bình) cho biết chị gái mình mắc bệnh trầm cảm từ năm 2013 đến nay. Nạn nhân đã đi khám và điều trị tại nhiều bệnh viện tâm thần, gần đây có nhiều biểu hiện bệnh tâm thần nặng hơn và đã có ý định tự tử. Cũng theo Công an TP.HCM, vào ngày 7/11, nạn nhân có biểu hiện bất bình thường, chị N.T.T. đã thông báo cho chị L. (chị ruột) để đến hỗ trợ chăm sóc.
Chưa đầy 1 tuần sau đó, tại chung cư Sunview Town (Quận Thủ Đức, TP.HCM), 1 nữ luật sư rơi từ tầng 18 xuống đất, tử vong tại chỗ. Cơ quan điều tra phát hiện trên bàn làm việc của người này có nhiều giấy tờ cùng sổ khám bệnh, thuốc men ở bệnh viện tâm thần.
Theo các chuyên gia điều trị tâm thần, trầm cảm là một rôi loan khi săc thương hay găp trong cac rôi loạn về tâm thân. No la môt tinh trang buồn bã, chan nản, giảm hưng thu qua mưc va thường keo dai, tư đo anh hương trực tiếp đên cac hoat đông trong cuôc sông như gia đình, học tập, công việc.
Đã là con người, ai cũng đều thấy buồn vào một lúc nào đó trong cuộc đời mình. Thực tế, con người cảm thấy buồn bã hay chán nản là điều hoàn toàn bình thường, đặc biệt là vào những thời điểm khó khăn, vất vả. Tuy nhiên, những ai không thể thoát ra khỏi những cảm xúc này trong khoảng thời gian 2 tuần hoặc hơn thế thì có thể bị trầm cảm.
Trầm cảm ngày nay là một vấn đề sức khỏe tâm thần của thời đại.
Chuyên gia tâm lý học Hồng Thái cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn đến trầm cảm, từ nội sinh cho đến các tác động từ phía bên ngoài, phổ biến là về trầm cảm sau sinh (đối với phụ nữ), sau biến cố, cú sốc lớn vì áp lực của cuộc sống. Những người ở thành thị với gánh nặng về kinh tế, gia đình, môi trường sống tiêu cực thì nguy cơ càng cao bị trầm cảm.
"Họ mắc bệnh trầm cảm sau những thất bại về công việc kinh doanh, áp lực học hành, thi cử hay có những cú sốc lớn trong cuộc đời. Thường những bệnh nhân trầm cảm lại không hề biết mình mắc bệnh, càng gây nguy hại đến sức khỏe hay tính mạng con người nếu họ đang muốn tìm đến cái chết."
"Các bệnh nhân khi mắc bệnh trầm cảm cần được phát hiện kịp thời, và đặc biệt là phải có sự quan tâm, chăm sóc từ gia đình, người thân hay những người xung quanh để tránh khỏi những rủi ro không đáng có do căn bệnh này gây ra."
Cũng theo các chuyên gia điều trị tâm thần, trầm cảm là 1 trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc tự sát của con người. Nhưng đây la rôi loan tâm thân có thể điều trị được nếu điều trị một cách đúng quy trình, được phát hiện để điều trị sớm, điều trị đúng phác đồ và trong 1 thời gian nhất định.
Theo các chuyên gia sức khỏe tâm thần, trầm cảm ngày nay là một vấn đề sức khỏe tâm thần của thời đại. Số liệu thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho thấy cứ 40 giây có 1 người tự tử, hơn 2.000 ca mỗi ngày, hay 804.000 người tự tử mỗi năm. Cũng theo dự báo của tổ chức này, trầm cảm sẽ là căn bệnh đứng thứ 2 trong số những căn bệnh phổ biến nhất trên toàn cầu đến năm 2021 .
Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 6 triệu người mắc căn bệnh này (với nhiều lý do mắc bệnh khác nhau), chiếm khoảng 4% dân số. Nếu không có những biện pháp ngăn chặn những nguyên nhân gốc rễ dẫn đến căn bệnh này thì chắc chắn tỉ lệ người bị bệnh ở Việt Nam sẽ không dừng lại ở con số đó.
Trầm cảm gây tự tử đang gia tăng ở giới trẻ Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cứ 40 giây trên thế giới lại có 1 người tự tử do trầm cảm. Năm 2020, bệnh trầm cảm vượt qua bệnh ung thư, tiểu đường để trở thành căn bệnh thứ hai đe dọa sức khỏe con người chỉ sau tim mạch. Ở Việt Nam, bệnh lý này đang có chiều hướng tăng...