Ba sinh vật tuyệt chủng có thể sắp được hồi sinh
Công ty công nghệ sinh học Colossal Biosciences của Mỹ cho biết vào năm 2028, sinh vật đã tuyệt chủng đầu tiên mà họ cố hồi sinh có thể ra đời.
Trong bài phỏng vấn trên tờ Live Science, Colossal Biosciences, một công ty công nghệ sinh học của Mỹ nổi tiếng vài năm này với dự án hồi sinh một số động vật đã tuyệt chủng, đã chia sẻ về 3 sinh vật thời cổ đại có thể sắp tái xuất.
Nhận được sự hợp tác của nhiều nhà khoa học danh tiếng, nhóm nghiên cứu Mỹ này trong những năm gần đây đã tìm cách đưa trở lại thế giới chim dodo ( Raphus cucullatus), hổ Tasmania (Thylacinus cynocephalus) và ma mút lông xoăn (Mammuthus primigenius).
Giờ đây, họ cho biết các loài này, nhất là ma mút, đang “đến gần với hiện thực”.
Ma mút lông xoăn là mục tiêu hồi sinh được bàn đến nhiều nhất – Ảnh đồ họa: iStock
Ông Ben Lamm, đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành của Colossal Biosciences, cho biết họ đặt mục tiêu sản xuất một con non “giống voi ma mút” đầu tiên vào năm 2028 và “rất có khả năng người ta có thể nhìn thấy một loài khác trước thời điểm đó”.
Voi ma mút lông xoăn sống ở Bắc Cực từ 300.000 đến 10.000 năm trước và người ta từng tìm thấy cá thể được bảo quản nguyên vẹn trong băng giá Siberia, đem lại mẫu DNA quý giá.
Để tạo ra những chú voi ma mút con, họ sẽ xác định các gien mã hóa đặc điểm thể chất mang tính biểu tượng nhất của voi ma mút lông xoăn, chẳng hạn như lông xù, ngà cong, mỡ tích tụ và hộp sọ hình vòm.
Sau đó, họ sẽ đưa các gien này vào bộ gien của những con voi châu Á có quan hệ họ hàng gần và có sự tương đồng về mặt di truyền (Elephas maximus).
Theo phương án được cho là hữu hiệu nhất, sự hồi sinh sẽ diễn ra chậm rãi: Cứ mỗi thế hệ voi lai ma mút sinh ra, nó sẽ được bổ sung các gien của ma mút để cuối cùng, một con vật gần như thuần chủng ma mút về mặt sinh học, sẽ ra đời.
“Hồi sinh có thể có nhiều ý nghĩa khác nhau và khả năng hồi sinh của chúng ta phụ thuộc vào cách chúng ta định nghĩa nó” – GS Love Dalén từ Đại học Stockholm, người tham gia dự án với Colossal Biosciences, cho biết.
GS Dalén và các đồng nghiệp của ông đã tiến gần đến việc giải trình tự toàn bộ bộ gien của voi ma mút, nhưng một số vùng DNA, chẳng hạn như một số chuỗi mã lặp lại, vẫn còn gặp nhiều thách thức.
Cho đến nay, họ đã có được hơn 60 bộ gien voi ma mút lông xoăn một phần. Việc cấy gien ma mút vào con voi đầu tiên sẽ bắt đầu sau khi họ giải mã thành công toàn bộ bộ gien ma mút.
Nhóm khoa học gia này cũng tiết lộ 2 thông tin phấn khởi khác: Trong dự án dodo, họ đã có một bộ gien gần như hoàn chỉnh; với hổ Tasmania, mọi thứ thậm chí còn thuận lợi hơn.
Một quy trình tương tự quy trình hồi sinh ma mút sẽ được tiến hành bằng cách cấy gien dodo vào gà và cấy gien hổ Tasmania vào một loài thú có túi.
Chim dodo – Ảnh: Colossal Biosciences
Thực tế, hơn 20 năm trước, nhân loại từng đưa một sinh vật tuyệt chủng về với thế giới hiện đại trong vòng 7 phút.
Dòng dõi được phục hồi là loài dê núi Pyrenees (Capra pyrenaica pyrenaica), từ thành viên cuối cùng được biết đến của phân loài này, một con dê cái tên là Celia, đã chết vào năm 2000.
Năm 2003, một nhóm nghiên cứu quốc tế đã cấy DNA được thu thập từ Celia trước khi chết vào một tế bào trứng dê thuần hóa đã loại bỏ nhân.
Tuy nhiên,con vật được sinh ra từ thí nghiệm đó đã chết non do một dị tật nặng ở phổi.
Hồi sinh một sinh vật tuyệt chủng từ hàng ngàn năm trước sẽ khó khăn hơn nhiều, nhưng với các tiến bộ khoa học ngày nay, điều đó có thể không quá xa vời.
Lộ dấu vết gây sốc của nền công nghiệp 5.200 tuổi ở Ai Cập
Hơn 5.200 năm trước, người Ai Cập đã có những hoạt động gần như thời đại công nghiệp hóa và khiến sông Nile trở thành nơi đầu tiên bị ô nhiễm kim loại.
Một nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Geology đưa ra bằng chứng gây sốc về vụ ô nhiễm kim loại đầu tiên mà con người gây ra từ hơn 5.200 năm trước, do hoạt động luyện kim phát triển quá mức ở Ai Cập.
Khác biệt duy nhất với hoạt động luyện kim của thời đại công nghiệp hóa ngày nay đó là việc thứ kim loại đóng vai trò trung tâm không phải sắt hay thép, mà là đồng.
Khu vực cảng Khufu cổ đại, ngay cạnh Đại Kim tự tháp Giza ở Ai Cập là nơi đầu tiên trên thế giới bị hoạt động công nghiệp làm ô nhiễm - Ảnh: LIVE SCIENCE
Theo Live Science, các nhà nghiên cứu đã khoan xuống lòng đất bên dưới các con phố của Cairo, tại vị trí chỉ cách Đại Kim tự tháp Giza khoảng 1 km. Đó là nơi tọa lạc bên cảng lâu đời nhất thế giới - cảng Khufu.
Và giờ đây, các nhà khoa học xác định đây là nơi đầu tiên trên thế giới bị con người làm ô nhiễm kim loại.
Ô nhiễm kim loại bắt đầu được chú trọng và nghiên cứu nhiều từ thế kỷ 20, mặc dù có thể đã xuất hiện và gây ảnh hưởng đến con người trước đó một thời gian, khi cuộc cách mạng công nghiệp làm thay đổi thế giới.
Nhưng từ rất lâu, người Ai Cập bên bờ sông Nile đã phải chịu đựng tình trạng này vì chính sự phát triển "vượt thời gian" của văn minh Ai Cập cổ đại.
Theo nhà địa hóa học Alain Véron đến từ Đại học Aix-Marseille (Pháp), cuộc nghiên cứu nhằm tìm kiếm các lớp trầm tích cổ xưa để hiểu thêm về cuộc sống của 95% dân số Ai Cập cổ đại.
Họ là những người bình dân với đời sống khác biệt so với giới tinh hoa được tìm thấy trong các kim tự tháp và lăng mộ xa hoa.
Nằm dọc theo một nhánh sông Nile hiện đã không còn tồn tại gần Cao nguyên Giza, cảng Khufu đóng vai trò thiết yếu trong việc vận chuyển vật liệu và là địa điểm của một ngành công nghiệp chế tạo công cụ bằng đồng lớn.
Một số công cụ này còn được công nhân pha trộn với asen để tăng độ bền cao khi chế tác, bao gồm lưỡi dao, đục và máy khoan để gia công các vật liệu như đá vôi, gỗ và hàng dệt.
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng phép đo phổ khối plasma cảm ứng (ICP-MS) để đo mức độ đồng và asen, cũng như nhôm, sắt và titan, với sáu niên đại carbon-14 để thiết lập một khuôn khổ niên đại.
Nghiên cứu đã chỉ ra sự khởi đầu của ô nhiễm kim loại là vào khoảng năm 3.265 trước Công nguyên, cho thấy rằng con người đã bắt đầu sinh sống và làm việc với kim loại tại Giza sớm hơn 200 năm so với những gì từng được ghi chép.
Ô nhiễm kim loại đạt đỉnh trong quá trình xây dựng kim tự tháp muộn vào khoảng năm 2.500 trước Công nguyên và kéo dài cho đến khoảng năm 1.000 trước Công Nguyên, với hàm lượng đồng trong trầm tích cao hơn tới 5-6 lần so với tự nhiên.
Các tác giả cho biết điều này chỉ ra một hoạt động công nghiệp với quy mô "đáng kể".
Nghiên cứu cung cấp thêm hiểu biết sâu sắc về cách người Ai Cập cổ đại thích nghi với những thách thức về môi trường.
Khi sông Nile rút đi và cảng Khufu thu hẹp lại, hoạt động gia công kim loại vẫn tiếp tục.
Khi sông Nile đạt mức thấp nhất, vào khoảng năm 2200 trước Công nguyên - một giai đoạn bị ảnh hưởng bởi tình trạng bất ổn dân sự và những tin đồn về nạn ăn thịt người - ô nhiễm kim loại vẫn ở mức cao, cho thấy cơ sở hạ tầng và lực lượng lao động có khả năng phục hồi tốt.
Dấu vết "hành tinh ma" xuất hiện khắp nơi trên Trái Đất? Sóng địa chấn gợi ý về các "vùng vận tốc cực thấp" mới vừa được ghi nhận. Đó có thể là dấu hiệu của "hành tinh ma" Theia. Trước đây, các nhà khoa học đã từng tìm thấy 2 cấu trúc kỳ lạ như những siêu lục địa mọc lên từ ranh giới lõi - lớp phủ và vươn cao bên trong lớp...