Ba Lan phản đối lệnh trừng phạt của EU đối với Hungary
Tuyên bố được đưa ra sau 6 tháng quan hệ nguội lạnh giữa Ba Lan và Hungary do bất đồng quan điểm liên quan đến xung đột ở Ukraine.
Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki. Ảnh: EPA-EFE
Trang tin EURACTIV.pl (Ba Lan) ngày 20/9 dẫn lời Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki cho biết nước này sẽ phản đối các lệnh trừng phạt nhằm vào Hungary do Ủy ban châu Âu (EC) đề xuất.
Viện dẫn những lo ngại về vấn đề tham nhũng ở Hungary, Ủy ban châu Âu hôm 18/9 đề xuất tạm dừng khoản hỗ trợ 7,5 tỷ euro phân bổ cho quốc gia này nếu các nỗ lực cải cách của họ vẫn không đủ trong 2 tháng tới.
“Ba Lan phản đối bằng những ngôn từ mạnh mẽ nhất đối với bất kỳ hành động nào của các tổ chức châu Âu có ý định tước tài trợ bất hợp pháp đối với bất kỳ quốc gia thành viên nào, trong trường hợp này là Hungary”, ông Morawiecki nêu rõ.
Động thái trên có thể báo trước sự quay trở lại của liên minh giữa Đảng Luật pháp và Công lý của Ba Lan và Fidesz của Hungary, vốn đã đóng băng kể từ cuối tháng 2 năm nay.
Quan hệ Ba Lan – Hungary nguội lạnh đáng kể sau cuộc xung đột Nga – Ukraine, khi Ba Lan ủng hộ mạnh mẽ Kiev và ngược lại Budapest tỏ ra do dự trong việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Moskva.
Vào đầu tháng 9, ông Morawiecki cũng tuyên bố muốn nối lại hợp tác bình thường với Hungary trong Nhóm Visegrád (gồm Ba Lan, Hungary, Slovakia và Séc), bất chấp sự khác biệt của họ về cuộc xung đột Nga – Ukraine.
Trong khi đó, ở một nước thành viên Nhóm Visegrád là Slovakia cũng đang chia rẽ trong đề xuất EC cắt giảm quỹ của EU cho Hungary.
Video đang HOT
Đề xuất cắt 7,5 tỷ euro tài trợ của EU cho Hungary bị phát ngôn viên Quốc hội Slovakia Boris Kollár và lãnh đạo phe đối lập Robert Fico (đảng Smer) chỉ trích, trong khi Thủ tướng Slovakia Eduard Heger cho rằng quyết định này không thể bị phủ quyết.
Theo ông Fico, lý do cho lệnh trừng phạt của Ủy ban châu Âu là Hungary có quan điểm khác về cuộc xung đột ở Ukraine. Ông Kollár cũng đồng ý với quan điểm này, nói rằng mặc dù không ủng hộ tất cả các chính sách của Thủ tướng Hungary Viktor Orban, nhưng ông Orban vẫn là một nhà lãnh đạo được bầu một cách dân chủ và EU không thể tạo tiền lệ cho hình phạt như vậy.
Ngược lại, Thủ tướng Slovakia Heger nói: “Đề xuất này của EC không thể bị phủ quyết và sẽ được quyết định bởi đa số các quốc gia đủ điều kiện sau khi thời hạn một tháng trôi qua. Chúng tôi sẵn sàng ủng hộ việc kéo dài thời hạn thêm hai tháng để Hungary có thêm thời gian đàm phán”.
Tình đoàn kết của EU đứng trước phép thử về chia sẻ khí đốt
Tình đoàn kết về khí đốt của EU đang trở nên phức tạp do thiếu các thỏa thuận chia sẻ nhiên liệu.
Theo hãng tin Reuters, Liên minh châu Âu (EU) mới đây đã đạt được một thỏa thuận để đối phó với cuộc khủng hoảng khí đốt, nhưng để đạt được hiệu quả, các quốc gia thành viên cần thiết lập các hiệp ước song phương để chia sẻ khí đốt và hiện tại, hầu hết chưa có thỏa thuận như vậy.
Chỉ mới có vài thỏa thuận song phương, khiến hầu hết 27 quốc gia thành viên EU không có điều khoản chắc chắn về cách thức và thời điểm họ sẽ chia sẻ khí đốt khi nguồn cung bị hạn chế, hoặc khoản bồi thường tài chính mà họ sẽ cung cấp hay nhận được khi làm như vậy.
"Các thỏa thuận song phương thực sự là thách thức duy nhất vào thời điểm này nếu xay ra một cuộc khủng hoảng nguồn cung thực sự", ông Christian Egenhofer, nghiên cứu viên cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chính sách châu Âu, cho biết.
Ông Christian Egenhofer nói: "EU đã tính đến các công cụ pháp lý, bồi thường, tài chính nhưng cũng có những hạn chế về cơ sở hạ tầng".
Lo ngại Nga có thể chặn hoàn toàn nguồn cung khí đốt, các nước EU tuần trước đã nhất trí hạn chế sử dụng khí đốt thêm 15% trong mùa Đông, để tích đầy kho dự trữ và sẵn sàng chia sẻ nhiên liệu trong cuộc khủng hoảng nguồn cung.
Dự luật mới của EU sẽ yêu cầu các quốc gia thành viên phải gửi khí đốt đến một quốc gia láng giềng nếu các hộ gia đình hoặc các dịch vụ thiết yếu ở nước đó thiếu khí đốt nghiêm trọng.
Để điều đó xảy ra, các chính phủ phải có các thỏa thuận song phương. Tuy nhiên, cho đến nay chỉ có 6 quốc gia nằm trong phạm vi điều chỉnh của các hiệp định - bao gồm giữa Đức và Áo, Estonia và Latvia, Italy và Slovenia.
Quan chức phụ trách chính sách năng lượng của EU Kadri Simson đã phải kêu gọi các nước xem xét về các thỏa thuận song phương.
Các quan chức chính phủ châu Âu cũng cho biết một số quốc gia đang đàm phán các thỏa thuận song phương mới. Một thỏa thuận Đức-Séc sẽ được ký kết vào mùa Đông và Đức đang tiến hành các thỏa thuận khác với Ba Lan và Italy.
Italy và Pháp là những nước sử dụng khí đốt lớn nhất của EU sau cường quốc kinh tế Đức. Trong khi Italy chỉ có một thỏa thuận song phương về chia sẻ khí đốt khẩn cấp, Pháp không có. Bộ năng lượng Pháp cho biết ở giai đoạn này, Pháp không có bất kỳ thỏa thuận song phương nào. Một quan chức cấp cao của Italy cho biết nước này đang đàm phán thêm một thỏa thuận với Hy Lạp về khí đốt.
Những thỏa thuận sẽ thể hiện tình đoàn kết nhằm mục đích tránh phản ứng hoảng loạn nếu một cuộc khủng hoảng nguồn cung xảy ra, và giảm nguy cơ các quốc gia chỉ tăng tích trữ nhiên liệu trong khi từ chối giúp đỡ các nước láng giềng. Nhưng một số quốc gia phụ thuộc nhiều vào khí đốt của Nga - chẳng hạn như Hungary không giáp biển, đã phản đối.
Simone Tagliapietra, thành viên cấp cao của tổ chức tư vấn Bruegel, đề xuất EU nên thực hiện một kế hoạch bồi thường rộng rãi hơn, trong đó các nước trả tiền cho các nước thành viên khác để tiết kiệm và chia sẻ khí đốt.
Ông Simone Tagliapietra nói: "Nếu không có cơ chế bồi thường như vậy, sẽ khó đảm bảo sự đoàn kết", lưu ý rằng nền kinh tế lớn nhất châu Âu là Đức, vốn phụ thuộc nhiều vào khí đốt của Nga, nên là người đầu tiên đóng góp.
"Nếu không có các điều khoản vững chắc hơn về chia sẻ khí đốt, chúng ta có thể không thể hiện được sự đoàn kết, ít nhất về mặt lý thuyết", ông Tagliapietra nhận định.
Ý tưởng về việc bồi thường có thể hấp dẫn các quốc gia như Hy Lạp và Tây Ban Nha, vốn ban đầu không ủng hộ việc Brussels yêu cầu sử dụng ít khí đốt hơn để giúp các quốc gia trong nhiều năm đã củng cố mối quan hệ năng lượng chặt chẽ hơn với Moskva.
Tây Ban Nha vốn không phụ thuộc vào khí đốt của Nga, nhưng sau khi các nước EU thông qua việc hạn chế khí đốt, Bộ trưởng Năng lượng Tây Ban Nha Teresa Ribera đã bày tỏ sẵn sàng tăng cường năng lực nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng của Tây Ban Nha vì lợi ích của tất cả mọi người.
Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck cũng cam kết: "Như một phần của sự đoàn kết châu Âu, Berlin sẵn sàng đảm bảo khí đốt chảy sang các nước láng giềng như Áo và Séc".
Đức cho đến nay là quốc gia tích cực nhất trong tìm kiếm các thỏa thuận đoàn kết với các nước láng giềng. Là nước tiêu thụ khí đốt lớn nhất châu Âu, các đường ống của Đức là mạch dẫn khí đốt đến nhiều nước ở Trung và Đông Âu.
Tuy nhiên, một số nước dường như không muốn hợp tác. Hungary trong tháng này cho biết họ sẽ ngừng xuất khẩu nhiên liệu sang các nước khác. Ba Lan cho biết quyết định này đã bị đa số đủ điều kiện thực hiện sai và yêu cầu quyền phủ quyết hợp pháp.
Thỏa thuận tiết kiệm khí đốt của EU đã được tất cả 27 thành viên thông qua ngoại trừ Hungary, nước này ban đầu cũng phản đối các lệnh trừng phạt dầu mỏ của EU đối với Nga. Thỏa thuận đặt ra các biện pháp hạn chế tự nguyện đối với việc sử dụng khí đốt có thể bị ràng buộc trong một cuộc khủng hoảng nguồn cung.
Nhưng nó bao gồm một loạt các miễn trừ và một số nhà phân tích cho rằng điều này có nghĩa là, nếu Nga đóng cửa các dòng chảy, thì cần phải có các biện pháp hạn chế nghiêm ngặt hơn và chia sẻ giữa các quốc gia để đảm bảo nguồn cung.
Một nhà ngoại giao của EU cho biết việc giúp đỡ lẫn nhau là vì lợi ích của các nước, do một cuộc khủng hoảng kinh tế hoặc tình trạng thiếu khí đốt ở một quốc gia thành viên - đặc biệt là ở Đức - sẽ bùng phát và lan rộng ra toàn khối. Nhà ngoại giao này nói: "Nếu Berlin sụp đổ, các nước EU sẽ gục ngã cùng với nước Đức".
Ba Lan muốn mua điện từ nhà máy điện hạt nhân Ukraine Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, ngày 9/9, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki đã bày tỏ quan tâm đến việc mua điện từ nhà máy điện hạt nhân Khmelnytskyi của Ukraine. Thủ tướng Morawiecki đưa ra thông điệp trên khi đang ở thăm Kiev. Nhà máy điện hạt nhân Khmelnitsky. Ảnh: TASS Phát biểu họp báo chung sau cuộc gặp Tổng...