Bà Aung San Suu Kyi: Con gái anh hùng thành “mẹ” Myanmar
Bà là biểu tượng sống của cuộc vật lộn dai dẳng tìm kiếm dân chủ, đồng thời là nữ chính trị gia được người dân Myanmar gọi trìu mến là mẹ Suu.
Viết về Aung San Suu Kyi, báo The Time của Anh khẳng định: đó là một người con gái của vị anh hùng dân tộc trở thành “mẹ” của quốc gia.
Trước ngưỡng cửa làm nên lịch sử
Những diễn biến trong cuộc bầu cử được gọi là cuộc tổng tuyển cử tự do đầu tiên trong một phần tư thế kỷ qua của Myanmar lần này cho thấy bà Aung San Suu Kyi và đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) của nữ chính trị gia 70 tuổ.i này đang đứng trước ngưỡng cửa làm nên lịch sử. Và đây không phải lần đầu tiên.
Chiều 10-11, bà Aung San Suu Kyi tuyên bố đảng của bà giành khoảng 75% trong tổng số 664 ghế Quốc hội. Kết quả kiểm phiếu sơ bộ cho thấy đảng NLD giành chiến thắng áp đảo trước đảng cầm quyền. Tuy nhiên kết quả cuối cùng chỉ được công bố trong vài ngày tới.
Nhiều người tin rằng cuộc tổng tuyển cử này sẽ kết thúc nhiều thập kỷ quân đội cầm quyền, đồng thời củng cố hy vọng về một kỷ nguyên mới cho đất nước đang trong giai đoạn cải cách mở cửa ban đầu này.
Con gái của vị anh hùng dân tộc
Sự ủng hộ của người dân Myanmar dành cho bà Suu Kyi một phần nhờ người cha vĩ đại của bà – tướng Aung San, vị anh hùng được mệnh danh là cha đẻ của nền độc lập Miến Điện (nay là Myanmar). Ông đã đấu tranh đưa đất nước thoát khỏi ách thống trị của thực dân Anh và phát xít Nhật.
Tướng Aung San đã bị á.m sá.t vào năm 1947 khi bà Suu Kyi mới ở tuổ.i lên 2. Cuộc đời của nữ chính trị gia từng được vinh danh giải Nobel hòa bình này phần lớn đều trải qua ở nước ngoài, được giáo dục ở những trường học ở Ấn Độ và sau đó là Đại học Oxford ở Anh.
Bà Suu Kyi trên ngọn núi phủ tuyết trắng ở Bhutan năm 1971. Ảnh trong album gia đình do báo Guardian đăng tải
Bà Suu Kyi trên lưng một con la trên ngọn núi ở Bhutan năm 1971. Ảnh trong Album gia đình do báo Guardian đăng tải.
Từ năm 1973 tới 1988, bà Aung San Suu Kyi dành toàn bộ thời gian và tâm sức cho gia đình nhỏ ở Oxford. Ảnh trong Album gia đình do báo Guardian đăng tải.
Bước chân vào con đường chính trị
Điều đáng chú ý là bà chưa bao giờ tìm đường dấn thân vào chính trị. Tưởng như đã yên vị trong vai trò người phụ nữ của gia đình trong tổ ấm nhỏ của mình ở Anh. Sự nghiệp chính trị dường như tự tìm tới bà khi bà quay trở về Myanmar vào năm 1998 sau khi mẹ của bà bị đột quỵ. Lúc bấy giờ Myanmar đang bị chia rẽ trong một cuộc chiến giữa một bên là chính quyền quân sự, bên còn lại là các sinh viên, trí thức.
Video đang HOT
Người phụ nữ có thân hình nhỏ bé này đã chứng kiến sự đổ má.u của hàng ngàn người biểu tình trong biến cố ngày 8-8-1988. Bà tuyên bố, cha mẹ bà đã dành cuộc đời cho người dân Myanmar và bà cũng sẽ đi theo con đường đó.
Vào cuối tháng 8-1988, giữa nửa triệu người ủng hộ tại quảng trường chùa Shwedagon Pagoda, bà Suu Kyi phải có một chính quyền dân chủ và thành lập đảng NLD với chủ trương đấu tranh ôn hoà, bất bạo động. Năm 1990, đảng NLD non trẻ của nữ chính trị gia này giành chiến thắng với 59% số phiếu bầu và 80% số lượng ghế trong Quốc hội Myanmar. Tuy nhiên, kết quả này không đưa bà lên làm lãnh đạo đất nước mà lại bị chính quyền quân sự Myanmar tạm giam tại nhà trong gần như 20 năm sau đó.
Tuy nhiên, cuộc sống bị giam lỏng không ngăn được ý chí của nữ chính trị gia này. Theo CNN, bà được ví như Nelson Mandela (người đã phải trải qua 27 năm tù ngục vì đấu tranh chấm dứt nạn diệt chủng apartheid ở Nam Phi trước khi lên làm Tổng thống nước này) của Myanmar.
Năm 1991, bà Suu Kyi được vinh danh giải Nobel Hòa bình vì nỗ lực dân chủ hóa Myanmar. Đến năm 2012, giả.i thưởn.g mới tới được tay bà. Đó cũng là năm đảng NLD của bà được phép tham gia một cuộc bầu cử phụ sau khi nữ chính trị gia này được trả tự do 2 năm trước đó.
Tại sao bà Suu Kyi chưa tới được ghế tổng thống?
Dù cho NLD thắng cử, bà Suu Kyi cũng không có chỗ trên chiếc ghế tổng thống bởi hiến pháp quân sự nước này cấm bất cứ ai có dính líu với các thành gia đình nước ngoài đảm nhận vị trí này. Hiến pháp cũng quy định quốc hội sẽ chọn tổng thống kế nhiệm.
Người chồng quá cố của bà Suu Kyi – ông Michael Aris, một sử gia người Anh qua đời năm 1999 khi bà đang bị giam lỏng. Hai đứa con của họ đều mang quốc tịnh Anh.
Bà Suu Kyi và chồng Michael Aris kết hôn năm 1972. Ảnh trong album gia đình do báo Guardian đăng tải.
Bà Suu Kyi trong chiếc váy cưới ở tuổ.i 26. Ảnh trong album gia đình do báo Guardian đăng tải.
Bà Suu Kyi và 2 cậu con trai năm 1980. Ảnh trong album gia đình do báo Guardian đăng tải.
Được biết ông Michael bị chuẩn đoán mắc ung thư vào năm 1997 nhưng bà Suu Kyi không được gặp chồng trong khoảng thời gian cuối đời của ông, vì chính quyền quân sự của Myanmar không cấp thị thực cho ông. Trong khi đó, bà Suu Kyi cũng thừa biết nếu bà sang Anh thăm chồng, bà sẽ không thể quay trở về Myanmar.
Bà Suu Kyi cùng chồng – Michael Aris và con trai về thăm mẹ ở Myanmar năm 1974. Ảnh trong album gia đình do Guardian đăng tải.
Chồng của bà Aung San Suu Kyi, ông Michael Aris là một học giả và chuyên gia thuộc Trung tâm nghiên cứu Tây Tạng và Himalaya. Ảnh trong album gia đình do báo Guardian đăng tải
Ông Michael trong một bức ảnh ở Bhutan. Ảnh trong album gia đình do báo Guardian đăng tải.
Thông điệp đơn giản
“Nếu chúng tôi thắng và NLD thành lập chính phủ, tôi sẽ đứng trên cả tổng thống. Đó là thông điệp cực kỳ đơn giản” – bà Suu Kyi nói trong cuộc họp báo ở Yangon hồi đầu tháng 11.
Một số người cho rằng sự cứng rắn của bà Suu Kyi trong những năm qua gây cản trở cho sự tiến bộ ở Myanmar. Nhưng những người ủng hộ bà vẫn dành cho bà sự tin tưởng hết mình.
Đỗ Quyên (Theo CNN, Guardian)
Theo_Người lao động
Bầu cử ở Myanmar: Bà Aung San Suu Kyi chiến thắng chỉ là 'hình thức'?
Dù đảng NLD của bà Aung San Suu Kyi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lịch sử hôm 8/11, quân đội Myanmar vẫn nắm giữ không ít vị trí lãnh đạo quan trọng trong hệ thống chính trị nước này.
Tính tới hôm nay (11/11), 3 ngày sau cuộc bầu cử lịch sử ở Myanmar, kết quả cuối cùng vẫn chưa được công bố nhưng hôm 9/11, đảng Đoàn kết Thống nhất và Phát triển (USDP) cầm quyền do quân đội hậu thuẫn đã phải thừa nhận thất bại trước đảng Liên đoàn quốc gia vì Dân chủ (NLD) của bà Aung San Suu Kyi.
Hãng thông tấn AP (Mỹ) nhận định, dù kết quả bầu cử chính thức như thế nào, quân đội Myanmar vẫn nắm giữ một thế lực quan trọng can thiệp vào tình hình chính trị quốc gia. Theo đó, quân đội Myanmar nắm quyền điều hành đất nước sau cuộc đảo chính năm 1962 và từng không ít lần mạnh tay đàn áp các cuộc cách mạng ủng hộ nền dân chủ.
Người dân Myanmar mua đồ lưu niệm in hình bà Aung San Suu Kyi, lãnh đạo đảng NLD.
"Cuộc bầu cử hôm 8/11 vẫn chưa đán.h dấu thắng lợi toàn diện của nền dân chủ ở Myanmar", chuyên gia Ellen Bork tại Viện Chính sách ngoại giao Mỹ nhấn mạnh: "Trong những năm qua, rõ ràng, quân đội Mynamar và đảng cầm quyền USDP không hề quan tâm tới việc chuyển đổi sang nền dân chủ bởi nó sẽ khiến họ mất quyền lực".
Bên cạnh việc đưa các cựu quan chức cấp cao trong đảng cầm quyền vào nắm giữ những vị trí ở Nội các, quân đội Myanmar còn tự trao cho mình quyền lực hiến pháp để gây ảnh hưởng với chính phủ của bất cứ ai được bầu lên làm Tổng thống.
Thậm chí, trong trường hợp khẩn cấp, một cơ quan chuyên trách do quân đội chỉ huy còn có thể giành lại quyền quản lý đất nước. Hơn nữa, hiến pháp Mynamar hiện thời không cho phép bà Suu Kyi được giữ chức Tổng thống. Lý do là bà đã kết hôn với một người nước ngoài là nhà sử học Oxford quá cố Michael Aris và có hai người con trai mang quốc tịch Anh.
Do đó, trên phương diện không chính thức, đảng NLD của bà Suu Kyi vẫn chưa giành được thắng lợi tuyệt đối trước đảng USDP.
Trong buổi phỏng vấn với BBC, bà Suu Kyi tuyên bố đảng NLD của bà hy vọng giành được 75% số ghế trong tổng số 664 ghế trong Quốc hội Myanmar. Tuy nhiên, kết quả của cuộc bầu cử hôm 8/11 đang được thông báo một cách chậm chạp. Tính tới hôm nay, theo Uỷ ban bầu cử Myanmar, NLD đã giành 78 trong 88 ghế Hạ viện và 29 trong 33 ghế Thượng viện.
"Chiến thắng vang dội của đảng NLD là bước đi đầu tiên trong tiến trình đàm phán diễn ra trong vài tuần và vài tháng nữa giữa NLD và giới quyền lực quân đội kiểm soát hiến pháp", phó Giám đốc phụ trách bộ phận châu Á thuộc tổ chức giám sá.t nhâ.n quyền ở New York, ông Phil Robertson nói.
"Họ xây dựng một cấu trúc chính trị để ngăn bà Aung San Suu Kyi không được giữ quyền Tổng thống và bị đưa vào tầm kiểm soát cũng như ảnh hưởng của họ", ông Robertson nói thêm.
Theo quy định của hiến pháp Myanmar, ngay cả khi NLD giành một tỷ lệ lớn trong tổng số 664 ghế trong Quốc hội, đảng USDP do quân đội hậu thuận vẫn sẽ tự động giữ 25% số ghế. Điều quan trọng là, dù có thua trong cuộc bầu cử, quân đội vẫn sẽ giữ lại các vị trí bộ trưởng quan trọng gồm quốc phòng, nội vụ và biên phòng. Theo hiến pháp, quân đội có thể kiểm soát tổng thể chính phủ, bao gồm cả quản lý kinh tế nếu họ thấy cần thiết.
"Dù có ai hậu thuẫn, bà Aung San Suu Kyi vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn nếu như đối đầu với quân đội. Hành động này không khác gì như việc đâ.m đầu vào tường", chuyên gia Robertson chia sẻ.
Còn theo nhà phân tích chính trị độc lập ở Myanmar, Toe Kyaw Hlaing, do quân đội nước này vẫn đang nắm quyền đưa ra những quyết định chính trị quan trọng, đảng NLD và nhiều đảng phái chính trị khác không còn đường nào khác là hợp tác với quân đội.
Ngoài ra, Hội đồng Quốc phòng và An ninh của quân đội còn có cơ chế mạnh mẽ hơn cả Quốc hội cũng như được hiến pháp hậu thuẫn. Do đó, chính phủ NLD sẽ khó có tiếng nói lớn. Điều này đồng nghĩa với việc quyền lực thực sự có thể vẫn nằm trong tay quân đội bất chấp thành công của NLD.
Vào năm 1990, sau khi đảng NLD của bà Aung San Suu Kyi giành chiến thắng lớn trong cuộc bầu cử, các tướng lĩnh quân đội đứng đầu Myanmar đã bác bỏ kết quả, ra lệnh quản thúc bà và bỏ tù hàng nghìn người ủng hộ bà.
Người dân Myanmar vui mừng chào đón chiến thắng của đảng NLD. (Ảnh minh họa)
Theo dự đoán trong cuộc bầu cử hôm 8/11, đảng NLD đã giành được thắng lợi tương đương với kết quả bầu cử năm 1990. Chia sẻ với AP, một đồng minh của bà Suu Kyi, ông Tin Oo cho rằng đảng NLD đã giành được gần 81% số phiếu ủng hộ của cử tri.
Tuy nhiên, phát ngôn viên dảng NLD Win Htein cho rằng việc Ủy ban bầu cử chậm chạp công bố kết quả kiểm phiếu chính thức là có ý đồ riêng. "Uỷ ban Bầu cử đang cố trì hoãn vì họ muốn thực hiện mưu mẹo hay một điều gì đó", ông Htein nói.
Khi chia sẻ với BBC, bà Suu Kyi nhấn mạnh bà hy vọng quân đội Myanmar không bác bỏ kết quả chiến thắng bầu cử của đảng NLD như năm 1990. "Họ nhiều lần khẳng định sẽ tôn trọng suy nghĩ của người dân và thực thi kết quả của cuộc bầu cử", bà Suu Kyi nói.
Nếu như NLD giành được 2/3 số ghế trong Quốc hội Mynamar, đảng của bà Suu Kyi sẽ giành quyền kiểm soát nhiều vị trí lãnh đạo quan trọng trong hệ thống chính trị ở quốc gia này. Theo bà Suu Kyi, dù không được chính thức nắm quyền Tổng thống, bà vẫn sẽ lãnh đạo đất nước bằng cách đặt vị trí của mình là "trên cả Tổng thống".
Trong thời gian tới, quân đội và các đảng phái chính trị quyền lực nhất ở Thượng viện và Hạ viện sẽ đề cử ứng viên cho vị trí Tổng thống. Theo đó, sau ngày 31/1/2016, toàn bộ 664 nghị sĩ sẽ bỏ phiếu và bầu ra một Tổng thống và hai người khác nắm chức phó Tổng thống.
Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ Associated Press (AP) của Mỹ. Đây là hãng tin lớn nhất trên thế giới, có trụ sở tại New York. AP cũng là một trong những nguồn cung cấp tin tức lớn nhất cho các tờ báo, đài truyền hình và đài phát thanh trên thế giới.
MINH THU (lược dịch)
Theo Infonet
Bầu cử lịch sử Myanmar: Bà Suu Kyi khẳng định quyền lực Theo công bố của Ủy ban bầu cử liên bang (UEC) Myanmar, đảng đối lập của bà Suu Kyi giành thắng lợi áp đảo trong Quốc hội. Theo đó, ngày 10/11, UEC đã công bố thêm 179 ghế nghị sỹ ở 3 cấp gồm Thượng viện, Hạ viện và nghị viện vùng hoặc bang. Trong tổng số 33 ghế Thượng viện đầu tiên...