Arsenal và những mông lung lại trở về

Đội trưởng Pierre-Emerick Aubameyang mới ghi một bàn, nhưng có nhiều nguyên nhân hơn khiến Arsenal vẫn đang ở lưng chừng bảng điểm Ngoại hạng Anh mùa 2020-2021.

Thay vì lối chơi tấn công, HLV Arteta chủ trương đá chắc chắn trong những năm tháng đầu dẫn dắt Arsenal. Ảnh: Reuters.

Một trong những việc Mikel Arteta tích cực làm nhất trước chuyến hành quân tới Elland Road là vỗ về Pierre-Emerick Aubameyang. Tiền đạo 31 tuổi cùng các đồng đội ở đội tuyển Gabon vạ vật sáu tiếng tại sân bay quốc tế Banjul, Gambia đêm 15/11. Nhiều người phải ngả lưng ngay trên lối đi. Thể lực của họ vì thế không đảm bảo, và thất bại 1-2 trước đội chủ nhà Gambia . “Chắc nhiều năm rồi, cậu ấy không được ngủ trên sàn nhà. Tôi đã nói với Aubameyang là coi đó như một trải nghiệm, để biết ngủ trên giường êm như nào”, Arteta nói với Goal .

Aubameyang đúng là đang hưởng những biệt đãi như trên giường khách sạn năm sao. Anh được trả lương cao nhất Ngoại hạng Anh, là biểu tượng của triều đại Arteta, thậm chí được coi là dấu gạch nối giữa thế hệ của Thierry Henry với hiện tại. Tuy nhiên, những gì cựu cầu thủ Borussia Dortmund đáp lại CĐV Arsenal chẳng khác nào cảm giác nằm sàn nhà mùa đông. Tám trận, Aubameyang ghi một bàn, trên chấm 11m. Cơn khô hạn bàn thắng của tiền đạo người Gabon khiến Arsenal lận đận ở giữa bảng điểm.

“Hãy trả Auba lại vị trí tiền đạo cắm”, rất nhiều CĐV “Pháo thủ” đã kêu gọi như vậy khi chứng kiến tiền đạo ngôi sao không được đồng đội phục vụ. Họ có lý, bởi số lần dứt điểm của đội trưởng Arsenal giảm mạnh từ đầu mùa 2020-2021, khi Arteta để anh dạt biên. Aubameyang chỉ dứt điểm 1,4 lần một trận, giảm một nửa so với ba mùa gần nhất, thậm chí bằng một phần ba so với thời khoác áo Dortmund. Ở mùa 2016-2017 thăng hoa nhất, nơi Aubameyang ghi 31 bàn tại Bundesliga, anh dứt điểm 3,6 lần mỗi trận. Đội trưởng Arsenal thuộc mẫu tiền đạo càng sút nhiều càng ghi nhiều bàn, thay vì tuýp biết chắt chiu cơ hội.

Siêu xe Ferrari không thể đua tốc độ trong đường phố, còn Aubameyang không thể ghi nổ súng ầm ầm nếu chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG – Expected goal) chỉ đứng thứ 47 tại Ngoại hạng Anh. Là một HLV kiên định, đôi lúc tới mức cực đoan, nhưng Arteta vẫn phải thay đổi quan điểm về Aubameyang. Trong nỗ lực thoát khỏi mạch bốn trận chỉ ghi một bàn, lần đầu tiên mùa này, ông trả tiền đạo người Gabon về vị trí trung tâm khi làm khách của Leeds Utd.

Kết quả, thời gian chờ bàn thắng trong tình huống mở của Aubameyang tăng lên thành 7 giờ 56 phút. 90 phút ở Elland Road, thủ quân “Pháo thủ” dứt điểm ba lần: một lên trời, một quá nhẹ, và một bị hậu vệ Leeds cản lại. Điểm chung của cả ba tình huống là khả năng thành bàn rất thấp.

Aubameyang có ba lần dứt điểm trận gặp Leeds, nhưng chưa thể giải cơn khát ghi bàn. Ảnh: AFP.

Xếp Aubameyang đá ở đâu không phải vấn đề của Arsenal. Là đội bóng có hàng thủ tệ bậc nhất Ngoại hạng Anh, Leeds vẫn dễ dàng cô lập tiền đạo người Gabon. Cả trận, Aubameyang chạm bóng 34 lần, ít hơn cả thủ môn Bernd Leno (48 lần), với ba xuất hiện trong cấm địa. “Xoay lưng lại khung thành nhận bóng không phải điểm mạnh của Aubameyang. Cú sút vội giữa hiệp một làm nổi bật sự thiếu tự tin của Aubameyang lúc này, trong khi hai lần dứt điểm còn lại rõ không phải là phong cách của anh”, Sky Sports phân tích. Dù là tiền đạo số 14 hay một ai khác, họ cũng khó ghi bàn nếu cơ hội không rõ ràng.

Bài toán Arteta đang phải giải có quy mô rộng hơn nhiều. Theo thống kê, Arsenal là một trong sáu đội dứt điểm ít nhất, sút trúng đích ít nhất, và tạo cơ hội ghi bàn ít nhất Ngoại hạng Anh mùa này. Trao số cơ hội ít ỏi ấy cho một cầu thủ thích sút nhiều như Aubameyang làm trầm trọng thêm mọi chuyện. Nhưng giống như chiếc thẻ đỏ mà Nicolas Pepe nhận điều hiệp hai, đó không phải căn nguyên vấn đề. Thực tế, là khi chơi đủ người, trong 50 phút đầu, thế trận tấn công của đội bóng thành London cũng chẳng sáng nước hơn là bao.

Việc Mesut Ozil, người không thi đấu từ sau Covid-19, vẫn đứng thứ nhì về số cơ hội tạo ra cho Arsenal tính từ đầu mùa 2019-2020, là minh chứng rõ nhất cho tính sáng tạo của “Pháo thủ” lúc này. Họ thiếu ý tưởng trong việc đưa bóng đến một phần ba sân cuối cùng, cũng như tạo khoảng trống xung quanh và trong cấm địa đối thủ.

Vắng Thomas Partey, hạt nhân quan trọng giúp Arsenal quật ngã Man Utd tại Old Trafford, hàng tiền vệ Arsenal trở nên vô hồn thiếu sức sống. Cựu tiền vệ Danny Murphy nhận xét trên BBC : “Granit Xhaka, Dani Ceballos và Joe Willock, ba người đá chính trước Leeds, không hề biết họ cần làm gì. Bộ ba này thiếu sự cân đối. Arsenal tỏ ra bị khớp khi đổi sang đá hàng thủ bốn người. Những gì tôi thấy là sự lạc nhịp của hầu hết cầu thủ, ngay cả hai người bám biên là Willian và Pepe. Cả trận, tôi có cảm giác mọi cầu thủ Arsenal luôn phải gồng mình để thích ứng với một hệ thống lạ lẫm”.

Sơ đồ 4-2-3-1 Arsenal sử dụng trong trận làm khách của Leeds. Ảnh: BBC.

Những ngày đầu cùng Arteta, Arsenal vẫn chơi 4-2-3-1 như thời Unai Emery. Mãi cuối mùa, sau trận thua Brighton 1-2 hồi tháng 6/20202 và nguy cơ mất suất dự Europa League, ông mới chuyển sang 3-4-3. “Pháo thủ” thắng bốn, hòa một ở năm trận kế tiếp, trước khi hạ cả Man City và Chelsea để đoạt Cup FA.

Chơi 3-4-3 giúp Arsenal giảm tải áp lực cho các trung vệ, nhưng cũng khiến nhiệm vụ của hàng tiền vệ trở nên nặng nề hơn. Đó là lý do Arteta quyết tâm kích nổ bom tấn Partey trong kỳ chuyển nhượng hè 2020. Trong giai đoạn chuyển giao thế hệ, ưu tiên số một của HLV 38 tuổi là làm cho đội bóng trở nên khó đánh bại hơn. Chia điểm với Leeds trong thế thiếu người chứng tỏ Arteta vẫn đi đúng hướng. Arsenal không hề hoảng loạn trước sức ép của đội chủ nhà. Họ phòng ngự chặt chẽ, với cự ly đội hình hợp lý. Mãi tới cuối trận, Leeds mới làm rung chuyển khung thành Bernd Leno.

Sau mỗi thất bại, HLV sẽ là người đầu tiên phải nhận trách nhiệm. Nhưng khả năng ghi bàn yếu kém của Arsenal không phải lỗi của Arteta. Đó chỉ là một sự đánh đổi của nhà cầm quân người Tây Ban Nha. “Hãy nhìn lại xem Arsenal đã đấu với ai? Leeds như một con thú cùng đường, sau hai trận thua cùng tỷ số 1-4. Đội quân của Marcelo Bielsa nhập cuộc với năng lượng ngập tràn và kỷ luật chặt chẽ. Họ không cho Arsenal phút nào để thở. Bất cứ đội nào cũng gặp khó trước lối pressing như vậy. Tôi tin, nếu là Arsenal của một, hai năm trước, họ đã vỡ vụn khi mất người. Nhìn ở góc độ tích cực, đó là thành công của Arteta”, Murphy phân tích tiếp.

Là một thành viên của “Big Six”, Arsenal phải chấp nhận kỳ vọng rằng họ phải chơi tấn công và ghi nhiều bàn. Thành công chóng vánh của đội bóng áo đỏ trắng từ tháng Tám, khi đoạt Cup FA và Siêu Cup Anh, khiến mọi người dễ quên chuyện bốn năm qua họ đều nằm ngoài top 4.