Ảnh chụp nCoV ‘giết chết’ tế bào người

Mai Thị Diễm13:40 25/03/2020

Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ (NIAID) công bố những hình ảnh mới nhất về nCoV chụp bằng kính hiển vi điện tử quét.

Một tế bào chết rụng (màu xanh) bị nhiễm nặng virus SARS-CoV-2 (màu vàng). Ảnh: NIAID.

Những hình ảnh đã xử lý màu cho thấy hàng trăm virus bám dày đặc trên bề mặt tế bào người, được lấy từ một bệnh nhân Covid-19 ở Mỹ, khi nó rơi vào tình trạng chết rụng tế bào hay apoptosis. Chúng được chụp tại Cơ sở nghiên cứu tích hợp của NIAID ở Fort Detrick, Maryland.

Virus corona trông giống khối cầu được tạo thành từ một chuỗi ARN bọc trong lớp màng lipid và protein. Chúng có đường kính chỉ 120 – 160 nanomet, quá nhỏ để nhìn thấy bằng kính hiển vi quang học và chỉ có thể quan sát bằng kính hiển vi điện tử có độ phân giải cao. Thay vì sử dụng ánh sáng, các nhà nghiên cứu dùng một chùm tia điện tử để quét mẫu vật và chụp những gì được phản xạ lại.

nCoV (màu tím) bám dày đặc trên tế bào bệnh nhân Covid-19 ở Mỹ. Ảnh: NIAID.

Mặc dù có kích thước rất nhỏ, nCoV có thể gây tổn thương tế bào nghiêm trọng. Để lây nhiễm, chúng sử dụng các protein gai liên kết với màng tế bào, giống như chìa khóa và ổ khóa. Khi xâm nhập vào bên trong, virus chiếm quyền kiểm soát tế bào chủ để sao chép, tạo ra hàng nghìn bản sao của chính nó. Cuối cùng, chúng giết chết tế bào chủ và tràn ra ngoài, lây lan sang các tế bào mới.

Đoàn Dương

Tại sao SARS-CoV-2 lại dễ lây như vậy?

Những đặc điểm cấu trúc nào của virus SARS-CoV-2 cho phép nó tấn công tế bào người và lây lan rất dễ dàng? Dưới đây là những phát hiện quan trọng mới của các nhà khoa học.

Video đang HOT

Những hiểu biết mới về cấu trúc của virus corona mới có thể giải thích tại sao nó lây lan rất nhanh ở người.

Virus corona mới, tên chính thức là SARS-CoV-2, đã gây ra hàng trăm nghìn ca nhiễm trên toàn cầu, dẫn đến dịch bệnh Covid-19.

Trong nỗ lực tìm hiểu bản chất của loại virus rất dễ lây này, các nhà nghiên cứu đã đưa ra những so sánh với virus corona SARS (SARS-CoV) - tác nhân gây bệnh SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng).

SARS-CoV và SARS-CoV-2 có chung 86% trình tự bộ gen. SARS được coi là "đại dịch đầu tiên của thế kỷ 21" vì nó lây lan nhanh chóng từ lục địa này sang lục địa khác, gây ra hơn 8.000 ca nhiễm trong 8 tháng - với tỷ lệ tử vong là 10%.

Tuy nhiên, SARS-CoV-2 đang lan truyền nhanh hơn nhiều. Năm 2003, 8.098 trường hợp SARS, với 774 trường hợp tử vong, xảy ra trong vòng 8 tháng. Ngược lại, trong vòng 2 tháng kể từ khi dịch SARS-CoV-2 bắt đầu, virus corona mới đã lây nhiễm hơn 82.000 người, khiến hơn 2.800 người tử vong.

Vậy điều gì làm cho virus corona mới dễ lây hơn nhiều? Một số bằng chứng mới nhất đã giúp trả lời câu hỏi này.

Cụ thể, một số nghiên cứu di truyền đã nghiên cứu cấu trúc kính hiển vi của virus, một protein chủ chốt trên bề mặt của nó và một thụ thể trong tế bào của người có thể giải thích tại sao virus lại dễ dàng tấn công và lây lan như vậy.

Gai protein trên virus corona mới

Gai protein là thứ mà virus corona sử dụng để bám vào màng tế bào của người bị nhiễm. Quá trình "bám" này được kích hoạt bởi một số enzym của tế bào.

Tuy nhiên, SARS-CoV-2 có cấu trúc đặc biệt cho phép nó bám chặt hơn ít nhất 10 lần so với gai protein tương ứng của SARS-CoV với thụ thể tế bào chủ chung của chúng.

Một phần, điều này là do gai protein có chứa một vị trí nhận diện và được hoạt hóa bởi một enzym gọi là furin.

Furin là một enzym tế bào chủ có trong nhiều cơ quan khác nhau của người, như gan, phổi và ruột non. Việc enzym này có mặt trong tất cả các mô của con người đồng nghĩa với việc virus có thể tấn công nhiều cơ quan cùng một lúc.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng SARS-CoV và các virus corona cùng họ không có cùng vị trí hoạt hóa furin.

Các nhà nghiên cứu cho biết, "điểm phân cắt kiểu furin" mới được phát hiện ở gai protein của SARS-CoV-2 có thể giải thích cho vòng đời và khả năng gây bệnh của virus.

Giáo sư Gary Whittaker, một nhà virus học tại Đại học Cornell, Ithaca, New York, cũng đã nghiên cứu về gai protein của virus coronavirus mới trong một bài báo.

"Điểm hoạt hóa furin khiến virus rất khác với SARS, về đường xâm nhập vào tế bào, có thể ảnh hưởng đến tính ổn định và do đó là khả năng lây truyền của virus", GS Whittaker nói

Các nghiên cứu khác đã tán thành ý tưởng rằng điểm phân cắt furin là thứ khiến SARS-CoV-2 lây truyền mạnh và nhanh chóng.

Các nhà nghiên cứu đã rút ra sự tương đồng giữa SARS-CoV-2 và virus cúm gia cầm, lưu ý rằng một protein có tên là haemagglutinin trong cúm tương đương với gai protein của SARS-CoV-2 và các điểm hoạt hóa furin có thể khiến các virus này có tính gây bệnh cao như vậy.

Thụ thể quan trọng trên tế bào người

Tuy nhiên, gai protein và điểm hoạt hóa furin không phải là toàn bộ câu chuyện: Tế bào người cũng chứa các yếu tố khiến nó dễ bị nhiễm virus corona mới.

Gai protein cần bám vào một thụ thể trên tế bào người, gọi là enzym chuyển angiotensin 2 (ACE2). Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ACE2 cho phép SARS-CoV-2 lây nhiễm vào tế bào người.

Hơn nữa, SARS-CoV-2 gắn vào ACE2 với ái lực cao hơn các virus corona khác và đây là một phần lý do tại sao SARS-CoV-2 bám chắc vào tế bào chủ hơn gấp 10 lần SARS-CoV.

Hướng tới các thuốc và vắc-xin mới

Những nghiên cứu ở trên rất quan trọng vì chúng gợi ý các con đường khác nhau để nhắm vào và ngăn chặn virus corona mới, trong khi các nhà nghiên cứu đang gấp rút chế tạo vắc-xin và thuốc điều trị.

Ví dụ, các chất ức chế furin có thể là một hướng điều trị hợp lý để đối phó với SARS-CoV-2, một số chuyên gia đã gợi ý.

Nhưng vì các enzym kiểu furin là chìa khóa cho nhiều quá trình tế bào thông thường, nên điều quan trọng là các chất ức chế này phải không có tác dụng toàn thân và không gây độc.

Cụ thể, các chất ức chế phân tử nhỏ hoặc các chất ức chế hoạt động đường uống, có thể dùng qua đường hô hấp [hít] xứng đáng được thử nghiệm nhanh chóng để đánh giá hiệu quả của chúng chống lại SARS-CoV-2", các nhà nghiên cứu thúc giục.

Trong khi đó, phong bế thụ thể ACE2 có thể là một giải pháp khả thi khác. Làm như vậy có thể ngăn chặn virus corona xâm nhập vào các tế bào.

Trên thực tế, một nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng sử dụng kháng thể từ bốn con chuột đã được chủng ngừa SARS-CoV đã làm giảm nhiễm trùng với một loại virus thí nghiệm có chứa gai protein của SARS-CoV-2.

Nhiễm trùng đã giảm 90% trên tế bào nuôi cấy.

Cẩm Tú

Theo MNT

Anh tìm ra cách điều trị dạng ung thư vú ác tính nhất Theo Journal of Clinical Investigation, ung thư vú bộ ba âm tính (triple-negative breast cancer) được coi là một hình thức cực kỳ ác tính của bệnh. Ung thư vú bộ ba âm tính (triple-negative breast cancer) là dạng ung thư vú tuy ít phổ biến nhất nhưng lại khó điều trị nhất - Ảnh: DepositPhotos Ung thư vú bộ ba âm tính...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Khởi tố TikToker Nam 'Birthday'02:13

3 người đánh shipper ở Đà Nẵng tử vong bị khởi tố tội 'cố ý gây thương tích'03:01

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Củng cố hồ sơ để xử lý TikToker có nồng độ cồn, livestream khi bị cảnh sát giao thông kiểm tra01:03

Căn cứ hải quân ngầm ở độ sâu 500 m của Iran08:37

Ông Trump muốn đến Trung Quốc, sẽ ký lệnh hành pháp kỷ lục ngày đầu nhậm chức09:17

Hàng loạt diễn biến trước lễ nhậm chức của ông Trump09:58

Phe ông Yoon cáo buộc lãnh đạo cơ quan điều tra 'vi phạm bí mật quân sự'09:51

Bức điện tín hé lộ nỗi lo của Đức về ông Trump08:02

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Tử vong sau uống mật cá trắm chữa viêm phổi

10:05:12 24/01/2025

Vài phút sau khi uống, bé xuất hiện tình trạng tím tái, suy hô hấp, tim đập chậm. Trẻ được đưa đến cơ sở y tế địa phương cấp cứu, sau đó chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng nguy kịch, ngừng thở và ngừng tim.

Cần làm gì để tránh tăng cân trong kỳ nghỉ lễ Tết ?

10:00:59 24/01/2025

Đôi khi, mọi người có thể nhầm lẫn giữa cảm giác khát và cảm giác đói. Vậy nên hãy lưu ý, uống đủ nước ưu tiên nước lọc, ăn trái cây hoặc uống nước trái cây không thêm đường.

Chăm sóc ăn uống khi trẻ bị tiêu chảy cấp do Rotavirus

09:58:35 24/01/2025

Đảm bảo đủ dinh dưỡng cho trẻ với khẩu phần ăn đủ các nhóm dinh dưỡng đạm, đường, chất béo và rau xanh, các thức ăn nên được chế biến dạng lỏng, mềm dễ tiêu hóa và có thể chia làm nhiều bữa hơn trong ngày.

Vì sao mùa lạnh dễ xảy ra đột quỵ?

06:37:37 24/01/2025

Khi phát hiện người xung quanh bị đột quỵ, bạn cần gọi ngay cấp cứu và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất, việc đưa người bệnh đến bệnh viện sớm giúp người bệnh được điều trị kịp thời, hạn chế được các di chứng về sau.

Xác định tình trạng thừa cân, béo phì để tập trung vào đối tượng cần hỗ trợ nhất

15:13:03 23/01/2025

Những trường hợp này cần được điều trị bằng các biện pháp can thiệp như chế độ ăn uống, tập luyện và sử dụng thuốc giúp giảm cân, chống béo phì.

Nguy cơ dịch cúm bùng phát dịp Tết, phòng chống thế nào?

14:16:22 23/01/2025

Hay thói quen sinh hoạt thay đổi, trong dịp Tết, nhiều người thức khuya, ăn uống không điều độ, làm suy giảm sức đề kháng, tạo điều kiện cho các bệnh nhiễm trùng.

Lợi ích sức khỏe của trà bạc hà không phải ai cũng biết

13:24:01 23/01/2025

Bạc hà là một loại thảo mộc quen thuộc, được sử dụng từ lâu trong ẩm thực và y học cổ truyền. Trà bạc hà với hương thơm the mát, dễ chịu không chỉ giúp bạn thư giãn mà còn có thể hỗ trợ điều trị một số bệnh lý.

Đi bộ buổi sáng hay buổi tối tốt hơn?

08:19:34 23/01/2025

Tuy vậy, việc đi bộ sớm khi chưa kịp ăn sáng không hẳn phù hợp với tất cả mọi người. Với một số người, gắng sức khi bụng đói có thể khiến lượng đường trong máu giảm nhanh, có thể dẫn đến ngất xỉu.

Chuyên gia chia sẻ bí quyết ăn uống dịp Tết để có sức khỏe tốt

07:25:00 23/01/2025

Đối với người đang mắc các bệnh tiểu đường, tim mạch, rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp cần duy trì chế độ ăn đều, đủ dinh dưỡng và không bỏ thuốc. Việc ăn uống điều độ và uống thuốc đủ liều là vô cùng quan trọng trong việc kiểm soát bệnh ...

Gia tăng tai nạn lao động dịp cận Tết

07:22:23 23/01/2025

Sau khi cắt lọc những chỗ tổn thương, các bác sĩ tiến hành tạo hình vạt da che phủ ngay chỗ bị mất. Theo người nhà của bệnh nhân, trong lúc thái thịt, bệnh nhân vô ý nên bị lưỡi dao cắt đứt búp ngón tay.

Bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp được cứu sống với viện phí 0 đồng

07:20:04 23/01/2025

Được biết, hoàn cảnh gia đình ông P rất khó khăn. Ông P mất sức lao động nhiều năm do các bệnh phối hợp (tăng huyết áp, đái tháo đường). Vợ bán vé số nuôi cả gia đình.

Nguyên nhân gây sưng mộng răng

06:20:02 23/01/2025

Sưng mộng răng là một trong các giai đoạn của viêm nướu răng, nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài và không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiễm khuẩn, sưng viêm và áp xe răng.