Ảnh chụp nCoV ‘giết chết’ tế bào người

Mai Thị Diễm13:40 25/03/2020

Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ (NIAID) công bố những hình ảnh mới nhất về nCoV chụp bằng kính hiển vi điện tử quét.

Một tế bào chết rụng (màu xanh) bị nhiễm nặng virus SARS-CoV-2 (màu vàng). Ảnh: NIAID.

Những hình ảnh đã xử lý màu cho thấy hàng trăm virus bám dày đặc trên bề mặt tế bào người, được lấy từ một bệnh nhân Covid-19 ở Mỹ, khi nó rơi vào tình trạng chết rụng tế bào hay apoptosis. Chúng được chụp tại Cơ sở nghiên cứu tích hợp của NIAID ở Fort Detrick, Maryland.

Virus corona trông giống khối cầu được tạo thành từ một chuỗi ARN bọc trong lớp màng lipid và protein. Chúng có đường kính chỉ 120 – 160 nanomet, quá nhỏ để nhìn thấy bằng kính hiển vi quang học và chỉ có thể quan sát bằng kính hiển vi điện tử có độ phân giải cao. Thay vì sử dụng ánh sáng, các nhà nghiên cứu dùng một chùm tia điện tử để quét mẫu vật và chụp những gì được phản xạ lại.

nCoV (màu tím) bám dày đặc trên tế bào bệnh nhân Covid-19 ở Mỹ. Ảnh: NIAID.

Mặc dù có kích thước rất nhỏ, nCoV có thể gây tổn thương tế bào nghiêm trọng. Để lây nhiễm, chúng sử dụng các protein gai liên kết với màng tế bào, giống như chìa khóa và ổ khóa. Khi xâm nhập vào bên trong, virus chiếm quyền kiểm soát tế bào chủ để sao chép, tạo ra hàng nghìn bản sao của chính nó. Cuối cùng, chúng giết chết tế bào chủ và tràn ra ngoài, lây lan sang các tế bào mới.

Đoàn Dương

Tại sao SARS-CoV-2 lại dễ lây như vậy?

Những đặc điểm cấu trúc nào của virus SARS-CoV-2 cho phép nó tấn công tế bào người và lây lan rất dễ dàng? Dưới đây là những phát hiện quan trọng mới của các nhà khoa học.

Video đang HOT

Những hiểu biết mới về cấu trúc của virus corona mới có thể giải thích tại sao nó lây lan rất nhanh ở người.

Virus corona mới, tên chính thức là SARS-CoV-2, đã gây ra hàng trăm nghìn ca nhiễm trên toàn cầu, dẫn đến dịch bệnh Covid-19.

Trong nỗ lực tìm hiểu bản chất của loại virus rất dễ lây này, các nhà nghiên cứu đã đưa ra những so sánh với virus corona SARS (SARS-CoV) - tác nhân gây bệnh SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng).

SARS-CoV và SARS-CoV-2 có chung 86% trình tự bộ gen. SARS được coi là "đại dịch đầu tiên của thế kỷ 21" vì nó lây lan nhanh chóng từ lục địa này sang lục địa khác, gây ra hơn 8.000 ca nhiễm trong 8 tháng - với tỷ lệ tử vong là 10%.

Tuy nhiên, SARS-CoV-2 đang lan truyền nhanh hơn nhiều. Năm 2003, 8.098 trường hợp SARS, với 774 trường hợp tử vong, xảy ra trong vòng 8 tháng. Ngược lại, trong vòng 2 tháng kể từ khi dịch SARS-CoV-2 bắt đầu, virus corona mới đã lây nhiễm hơn 82.000 người, khiến hơn 2.800 người tử vong.

Vậy điều gì làm cho virus corona mới dễ lây hơn nhiều? Một số bằng chứng mới nhất đã giúp trả lời câu hỏi này.

Cụ thể, một số nghiên cứu di truyền đã nghiên cứu cấu trúc kính hiển vi của virus, một protein chủ chốt trên bề mặt của nó và một thụ thể trong tế bào của người có thể giải thích tại sao virus lại dễ dàng tấn công và lây lan như vậy.

Gai protein trên virus corona mới

Gai protein là thứ mà virus corona sử dụng để bám vào màng tế bào của người bị nhiễm. Quá trình "bám" này được kích hoạt bởi một số enzym của tế bào.

Tuy nhiên, SARS-CoV-2 có cấu trúc đặc biệt cho phép nó bám chặt hơn ít nhất 10 lần so với gai protein tương ứng của SARS-CoV với thụ thể tế bào chủ chung của chúng.

Một phần, điều này là do gai protein có chứa một vị trí nhận diện và được hoạt hóa bởi một enzym gọi là furin.

Furin là một enzym tế bào chủ có trong nhiều cơ quan khác nhau của người, như gan, phổi và ruột non. Việc enzym này có mặt trong tất cả các mô của con người đồng nghĩa với việc virus có thể tấn công nhiều cơ quan cùng một lúc.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng SARS-CoV và các virus corona cùng họ không có cùng vị trí hoạt hóa furin.

Các nhà nghiên cứu cho biết, "điểm phân cắt kiểu furin" mới được phát hiện ở gai protein của SARS-CoV-2 có thể giải thích cho vòng đời và khả năng gây bệnh của virus.

Giáo sư Gary Whittaker, một nhà virus học tại Đại học Cornell, Ithaca, New York, cũng đã nghiên cứu về gai protein của virus coronavirus mới trong một bài báo.

"Điểm hoạt hóa furin khiến virus rất khác với SARS, về đường xâm nhập vào tế bào, có thể ảnh hưởng đến tính ổn định và do đó là khả năng lây truyền của virus", GS Whittaker nói

Các nghiên cứu khác đã tán thành ý tưởng rằng điểm phân cắt furin là thứ khiến SARS-CoV-2 lây truyền mạnh và nhanh chóng.

Các nhà nghiên cứu đã rút ra sự tương đồng giữa SARS-CoV-2 và virus cúm gia cầm, lưu ý rằng một protein có tên là haemagglutinin trong cúm tương đương với gai protein của SARS-CoV-2 và các điểm hoạt hóa furin có thể khiến các virus này có tính gây bệnh cao như vậy.

Thụ thể quan trọng trên tế bào người

Tuy nhiên, gai protein và điểm hoạt hóa furin không phải là toàn bộ câu chuyện: Tế bào người cũng chứa các yếu tố khiến nó dễ bị nhiễm virus corona mới.

Gai protein cần bám vào một thụ thể trên tế bào người, gọi là enzym chuyển angiotensin 2 (ACE2). Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ACE2 cho phép SARS-CoV-2 lây nhiễm vào tế bào người.

Hơn nữa, SARS-CoV-2 gắn vào ACE2 với ái lực cao hơn các virus corona khác và đây là một phần lý do tại sao SARS-CoV-2 bám chắc vào tế bào chủ hơn gấp 10 lần SARS-CoV.

Hướng tới các thuốc và vắc-xin mới

Những nghiên cứu ở trên rất quan trọng vì chúng gợi ý các con đường khác nhau để nhắm vào và ngăn chặn virus corona mới, trong khi các nhà nghiên cứu đang gấp rút chế tạo vắc-xin và thuốc điều trị.

Ví dụ, các chất ức chế furin có thể là một hướng điều trị hợp lý để đối phó với SARS-CoV-2, một số chuyên gia đã gợi ý.

Nhưng vì các enzym kiểu furin là chìa khóa cho nhiều quá trình tế bào thông thường, nên điều quan trọng là các chất ức chế này phải không có tác dụng toàn thân và không gây độc.

Cụ thể, các chất ức chế phân tử nhỏ hoặc các chất ức chế hoạt động đường uống, có thể dùng qua đường hô hấp [hít] xứng đáng được thử nghiệm nhanh chóng để đánh giá hiệu quả của chúng chống lại SARS-CoV-2", các nhà nghiên cứu thúc giục.

Trong khi đó, phong bế thụ thể ACE2 có thể là một giải pháp khả thi khác. Làm như vậy có thể ngăn chặn virus corona xâm nhập vào các tế bào.

Trên thực tế, một nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng sử dụng kháng thể từ bốn con chuột đã được chủng ngừa SARS-CoV đã làm giảm nhiễm trùng với một loại virus thí nghiệm có chứa gai protein của SARS-CoV-2.

Nhiễm trùng đã giảm 90% trên tế bào nuôi cấy.

Cẩm Tú

Theo MNT

Anh tìm ra cách điều trị dạng ung thư vú ác tính nhất Theo Journal of Clinical Investigation, ung thư vú bộ ba âm tính (triple-negative breast cancer) được coi là một hình thức cực kỳ ác tính của bệnh. Ung thư vú bộ ba âm tính (triple-negative breast cancer) là dạng ung thư vú tuy ít phổ biến nhất nhưng lại khó điều trị nhất - Ảnh: DepositPhotos Ung thư vú bộ ba âm tính...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: hoa kỳ tế bào nghiên cứu về ncov virus sars- cov-2 bệnh nhân covid-19 protein gai kính hiển vi điện tử quét kính hiển vi quang học

Xem thêm Share

Xem nhiều

Công an xác minh clip người đàn ông khuyết tật bị hai thanh niên đi xe máy không mũ bảo hiểm tát vào đầu01:20

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt08:41

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'09:08

Thực hư clip xe cứu thương chế còi "cố lên, sắp tới rồi" chạy ở TPHCM00:28

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Xác minh clip 2 tài xế ô tô cầm kiếm dọa chém nhau giữa đường ở TPHCM00:52

Ô tô đâm sập cửa nhà dân ở Thái Nguyên, cuốn người đàn ông vào gầm08:05

500 ngày xung đột khốc liệt cày nát Dải Gaza01:49

Phát biểu của ông Trump về 'người cứu đất nước' gây xôn xao09:24

Mỹ quyết không để Iran trở thành 'quốc gia hạt nhân'09:43

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Thời điểm chính xác để chuẩn đoán bệnh mất trí nhớ Alzheimer

13:02:51 24/02/2025

Dù mang lại triển vọng trong việc phát hiện sớm nhưng câu hỏi đặt ra là liệu có nên xác định bệnh đối với những người có dấu hiệu sinh học bất thường nhưng chưa chắc sẽ phát triển triệu chứng hay không.

Mắc Kawasaki (viêm mạch máu) nên tập luyện thế nào?

12:22:18 24/02/2025

Nhìn chung, người mắc Kawasaki nên ưu tiên các bài tập có cường độ vừa phải, giúp duy trì sức khỏe tim mạch mà không gây áp lực quá lớn lên hệ tuần hoàn.

Uống cà phê có giúp thải axit uric ra khỏi cơ thể không?

12:17:37 24/02/2025

Tránh rượu bia, nước ngọt vì cũng ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Kết quả dẫn đến là tăng sự hình thành axit uric, vì vậy những người đã và đang có nguy cơ bị gút nên tránh sử dụng chúng.

Lợi ích của trái thơm

05:56:21 24/02/2025

Giá trị dinh dưỡng hàng ngày (Daily Value viết tắt DV) là tỷ lệ phần trăm chất dinh dưỡng nhất định của 1 loại thực phẩm, được xác định dựa trên chế độ ăn 2.000 calo.

5 lợi ích của việc đi bộ sau bữa ăn trong 5 phút

05:50:39 24/02/2025

Đi bộ có thể đặc biệt có lợi sau bữa tối khi mọi người có xu hướng ít hoạt động hơn. Bắt đầu bằng những lần đi bộ ngắn từ 2 - 5 phút sau bữa ăn, sẽ mang lại nhiều lợi ích, trong đó tính nhất quán quan trọng hơn thời lượng.

Ăn quả hạch mỗi ngày giảm đột quỵ?

05:50:09 24/02/2025

Dầu ôliu thông thường có nồng độ 3-MCPD cao gấp 25 lần dầu ôliu siêu nguyên chất. Trên thực tế, đó là cách giúp bạn phân biệt các cấp độ chế biến khác nhau của dầu ôliu.

Nhiều lợi ích sức khỏe nếu thường xuyên ăn sữa chua vào buổi tối

05:49:15 24/02/2025

Ăn sữa chua buổi tối giúp vi khuẩn có lợi dễ dàng xâm nhập vào ruột và phát huy tác dụng, đồng thời cải thiện môi trường ruột, ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, giúp ổn định lượng đường trong máu, tạo điều kiện cho việc giảm cân...

Ung thư thực quản và những triệu chứng dễ bị bỏ qua

05:48:47 24/02/2025

Ngoài ra, ESD (cắt bỏ niêm mạc dạ dày nội soi) là một phương pháp điều trị ung thư sớm mà không cần phẫu thuật, giúp bệnh nhân điều trị triệt để mà không cần hóa trị.

Loại quả giúp mắt sáng khỏe, ở Việt Nam có đầy, nhiều người không biết mà mua

20:08:25 23/02/2025

Những nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng flavonoid trong dâu tằm giúp bảo vệ mắt khỏi sự tấn công của ánh sáng xanh, một yếu tố gây hại cho mắt trong thời đại công nghệ hiện nay.

Cách giảm mỡ máu tự nhiên

20:04:32 23/02/2025

Tập thể dục buổi sáng là cách tuyệt vời để khởi động quá trình trao đổi chất và cải thiện sức khỏe tim mạch. Hoạt động thể chất có thể làm tăng HDL của bạn. Đây là cholesterol tốt . Hãy đặt mục tiêu hoạt động thể chất 30 phút vào hầu hế...

Thực phẩm hồi phục sức khỏe

08:35:03 23/02/2025

Người bệnh cúm cũng cần tránh ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ. Bởi, những thực phẩm này có thể làm chậm quá trình tiêu hóa. Đối với sữa, lactose - một hợp chất trong đồ uống này, có thể khó tiêu.

Chế độ ăn cho người mắc Hội chứng QT kéo dài

08:30:40 23/02/2025

Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và loại Hội chứng QT kéo dài, bác sĩ sẽ tư vấn chế độ ăn uống phù hợp. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung vitamin và khoáng chất để đảm bảo cân bằng điện giải.