Ai Cập thông báo kết quả vòng đàm phán thứ tư về GERD

Ngày 19/12, Ai Cập thông báo vòng đàm phán thứ tư giữa Ai Cập, Ethiopia, và Sudan liên quan tới tranh chấp về đập thủy điện Đại Phục Hưng của Ethiopia ( GERD), diễn ra tại thủ đô Addis Ababa (Ethiopia), đã kết thúc trước một ngày so với dự kiến mà không đạt được bất kỳ kết quả nào.

Quang cảnh công trình xây dựng Đập thủy điện Đại Phục hưng tại Guba, Ethiopia ngày 20/7/2020. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, trong một tuyên bố, Bộ Thủy lợi và Tài nguyên nước Ai Cập cho biết đây là vòng đàm phán ba bên cuối cùng được tổ chức liên quan tới tranh chấp kéo dài về GERD. Tuy nhiên, ba nước đã không thành công đạt được một thỏa thuận liên quan đến các quy tắc về tích nước hồ chứa và vận hành GERD trong vòng 4 tháng.

Phía Ai Cập cho rằng việc Ethiopia liên tục từ chối bất kỳ giải pháp kỹ thuật hoặc pháp lý nào được đề xuất nhằm bảo vệ lợi ích của cả ba quốc gia, đã khiến các cuộc đàm phán lâm vào bế tắc. Bộ Thủy lợi và Tài nguyên nước khẳng định rằng Ai Cập sẽ giám sát chặt chẽ việc lấp đầy hồ chứa và vận hành GERD, đồng thời bảo lưu quyền của mình, theo các điều lệ và hiệp định quốc tế, để bảo vệ nguồn nước và an ninh quốc gia của mình trong trường hợp bị tổn hại.

Do không đạt được thỏa thuận với các nước hạ nguồn là Ai Cập và Sudan, Ethiopia đã đơn phương hoàn thành giai đoạn 4 tích nước hồ chứa GERD. Đợt tích nước cuối cùng đã diễn ra vào tháng 9 năm nay.

Là quốc gia chủ yếu dựa vào sông Nile để đáp ứng nhu cầu về nước, Ai Cập lo ngại rằng GERD sẽ gây tổn hại đến nguồn cung cấp nước vốn đã khan hiếm của đất nước Bắc Phi này. Theo số liệu của chính phủ Ai Cập, lượng nước sử dụng trung bình đầu người hàng năm của Ai Cập là 560 m3, thấp hơn rất nhiều so với ngưỡng quốc tế về tình trạng khan hiếm nước là 1.000 m3/người.

Hàng năm, Ai Cập cần tới 114 tỷ m3 nước, nhưng nước này trung bình chỉ nhận được 60 tỷ m3, chủ yếu đến từ sông Nile do lượng nước mưa và nước ngầm trong sa mạc rất hạn chế. GERD nằm trên nhánh Nile Xanh, một trong hai nhánh chính của sông Nile vốn cung cấp tới 97% nhu cầu nước của Ai Cập. Tuy nhiên, đập này vẫn là trọng tâm trong các kế hoạch phát triển của Ethiopia và Addis Ababa thông báo đã bắt đầu sản xuất điện lần đầu tiên từ GERD vào tháng 2/2022.

Tại cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh các quốc gia láng giềng Sudan hồi tháng 7 vừa qua, Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi và Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed đã đồng ý hoàn tất một thỏa thuận về GERD trong vòng 4 tháng, sau nhiều năm bất đồng.