Ai Cập, Somalia chia sẻ quan điểm về đập thủy điện Đại Phục Hưng
Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, ngày 25/7, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah El-Sisi và người đồng cấp Somalia Hassan Sheikh Mahmoud đã chia sẻ quan điểm về “sự nguy hiểm của các chính sách đơn phương trong thực thi các dự án trên những dòng sông quốc tế” khi đề cập dự án đập thủy điện Đại Phục Hưng (GERD) của Ethiopia trên thượng nguồn sông Nile.
Đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia, ngày 19/2/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Trong cuộc họp báo diễn ra sau hội đàm tại Cairo, Tổng thống El-Sisi cho biết ông cùng người đồng cấp Somalia đã thảo luận những diễn biến mới nhất trong vấn đề GERD, đồng thời nhấn mạnh tính cấp thiết của “việc tuân thủ nguyên tắc hợp tác và tham vấn trước” nhằm giải quyết những bất đồng về việc chia sẻ nguồn nước.
Về phần mình, Tổng thống Somalia Mahmoud cho biết ông đã nhất trí với người đồng cấp Ai Cập về sự cần thiết phải đạt được một thỏa thuận pháp lý có tính ràng buộc đối với các chính sách tích nước và vận hành đập GERD.
Video đang HOT
Tranh chấp giữa Ai Cập, Sudan và Ethiopia nổ ra từ tháng 5/2011 khi Ethiopia tiến hành xây dựng đập GERD. Ai Cập đã bày tỏ lo ngại về lượng nước mà nước này có quyền sử dụng hằng năm khoảng 55,5 tỷ m3 sẽ bị suy giảm do dự án trên. Ethiopia đã hoàn thành tích nước lần đầu tiên và lần thứ hai, đồng thời bắt đầu vận hành tuabin đầu tiên của đập GERD vào đầu năm nay để sản xuất điện. Ethiopia cũng đang dự kiến triển khai đợt tích nước lần thứ ba vào tháng 8 và tháng 9, theo thông báo gần đây của ban quản lý dự án GERD.
Đập GERD bắt đầu được khởi công xây dựng từ ngày 2/4/2011 với chi phí 4,8 tỷ USD do công ty xây dựng và kỹ thuật Salini Impergilo của Italy đảm nhiệm. Đập này nằm trên sông Nile Xanh, một nhánh của sông Nile với dung tích hồ chứa theo thiết kế là 74 tỷ m3 và dự kiến sẽ có công suất phát điện tối đa 6.000 megawatt (MW), tuy nhiên công suất theo ước tính chỉ tạo ra 3.000 MW vì số lượng tổ máy được lắp đặt đã giảm từ 16 tuabin ban đầu xuống còn 13 tuabin.
Trong khuôn khổ chuyến thăm của Tổng thống Somalia đến Ai Cập, hai nhà lãnh đạo cũng đã thảo luận các cách thức thúc đẩy quan hệ song phương, đặc biệt là hợp tác kinh tế và xem xét đẩy nhanh tiến độ của các dự án hợp tác chung.
Tổng thống Ai Cập El-Sisi cho biết trong tháng 7 này, Ngân hàng Trung ương Somalia đã đồng ý cấp phép hoạt động cho ngân hàng Banque Misr của Ai Cập mở chi nhánh tại Somalia. Đây là ngân hàng nước ngoài đầu tiên hoạt động tại Somalia.
Hai Tổng thống cũng thảo luận về một loạt vấn đề khu vực cùng quan tâm, trong đó có cách thức an ninh, theo đó hai nhà lãnh đạo nhất trí phối hợp đảm bảo an ninh và ổn định trong khu vực, đặc biệt là ở Biển Đỏ.
Tổng thống El-Sisi tái khẳng định sự ủng hộ hết mình của Ai Cập đối với các nỗ lực của Somalia trong việc đạt được an ninh và ổn định cũng như loại bỏ khủng bố ở quốc gia vùng Sừng châu Phi này.
Đây là chuyến thăm đầu tiên của Tổng thống Somalia Mahmoud tới Ai Cập sau khi nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai hồi tháng 6 vừa qua.
Ai Cập sẵn sàng đối phó với bất kỳ tình huống nào liên quan Đập thủy điện Đại phục hưng
Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, Bộ trưởng Thủy lợi và Tài nguyên nước Ai Cập Mohamed Abdel-Aty ngày 26/2 cho biết, nước này sẵn sàng đối phó với bất kỳ tình huống nào liên quan đến Đập thủy điện Đại phục hưng (GERD) do Ethiopia xây dựng trên sông Nile Xanh, đồng thời nhấn mạnh Chính phủ Ai Cập sẽ không cho phép một khủng hoảng nước xảy ra.
Đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia, ngày 19/2/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Ông Abdel-Aty nói rằng Chính phủ Ai Cập đang thúc đẩy một số giải pháp chính trị và pháp lý liên quan đến GERD. Theo Bộ trưởng Thủy lợi và Tài nguyên nước Ai Cập, GERD là đập thủy điện có quy mô lớn, do đó Ai Cập muốn đạt được một thỏa thuận có tính ràng buộc về mặt pháp lý với Ethiopia nhằm đảm bảo lợi ích của các bên, thay vì hành động đơn phương.
Ngày 20/2, Ethiopia thông báo bắt đầu sản xuất điện lần đầu tiên từ GERD, bất chấp sự phản đối của các quốc gia hạ nguồn là Ai Cập và Sudan. Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed chính thức khai mạc buổi lễ phát điện từ tuabin đầu tiên của GERD. Bộ Ngoại giao Ai Cập ra tuyên bố chỉ trích hành động đơn phương của Ethiopia, gọi đây là hành vi phạm vi các cam kết theo Tuyên bố Nguyên tắc năm 2015 mà Thủ tướng Ethiopia đã ký kết. Ngày 25/2, Ai Cập cũng đã gửi thư kiến nghị đến Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) sau khi Ethiopia thông báo bắt đầu phát điện từ GERD. Trong văn bản kiến nghị có tựa đề "Hòa bình và An ninh ở châu Phi", Cairo cho rằng động thái mới nhất của Ethiopia vi phạm Tuyên bố Nguyên tắc năm 2025 giữa các bên.
Các cuộc đàm phán về GERD đã chính thức dừng lại từ tháng 4/2021, sau khi Ai Cập, Sudan và Ethiopia không đạt được tiếng nói chung trước khi Ethiopia bắt đầu tiến hành đợt trữ nước lần hai vào tháng 7/2021. Cairo và Khartoum đã phản đối việc Ethiopia cố tình tiến hành trữ nước cho đập mà không có bất kỳ thỏa thuận mang tính ràng buộc pháp lý nào liên quan đến việc trữ nước và vận hành GERD.
Là quốc gia phụ thuộc chủ yếu vào nước ngọt từ sông Nile, Ai Cập lo ngại GERD sẽ tác động tiêu cực đến nguồn cung cấp nước của nước này. Ai Cập cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải có biện pháp để bảo vệ các nước hạ nguồn trong trường hợp xảy ra hạn hán do quá trình trữ nước cho đập gây ra.
Ai Cập và Sudan nêu rõ họ muốn có một thỏa thuận mang tính ràng buộc về pháp lý, trong khi Ethiopia nói rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng chỉ nên mang tính tư vấn. Cairo và Khartoum coi GERD là mối đe dọa đối với nguồn cung cấp nước quan trọng của họ, trong khi Ethiopia coi con đập này là cần thiết để thúc đẩy phát triển kinh tế và tăng gấp đôi sản lượng điện. GERD là dự án thủy điện lớn nhất ở châu Phi, với tổng kinh phí hơn 4 tỷ USD. Dự án bắt đầu được triển khai vào năm 2011.
Sudan phản đối việc Ethiopia sản xuất điện từ đập Đại Phục Hưng Ngày 21/2, Sudan đã bác bỏ "bước đi đơn phương" của Ethiopia khi khởi động sản xuất điện từ đập thủy điện Đại Phục Hưng (GERD). Đập thủy điện Đại Phục Hưng ở Guba, Ethiopia, ngày 19/2/2022. Ảnh: AFP/TTXVN Trong tuyên bố, quyền Bộ trưởng Thủy lợi và Nguồn nước Sudan Daw Al-Bait Abdul-Rahman cho rằng quyết định đơn phương bắt đầu vận...