9 phiếu cho Palestine và thế lưỡng nan của Mỹ
Bất chấp những đe dọa từ Mỹ, Palestine vẫn quyết tâm gia nhập Liên Hợp Quốc với tư cách đầy đủ của một Nhà nước Palestine độc lập.
Hôm qua 23/9, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã chính thức đệ trình đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc lên Tổng thư kí Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon với mong muốn trở thành thành viên thứ 194 của Liên Hợp Quốc. Xung quanh vấn đề gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine, cuộc chiến ngoại giao giữa hai nước Palestine – Israel và vai trò của Mỹ trong cuộc chiến này luôn là tiêu điểm thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế.
Mỹ sa vào thế lưỡng nan
Ngày 21/9, phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Tổng thống Mỹ Obama tuyên bố: “Một năm trước, tôi từng kêu gọi thành lập quốc gia Palestine độc lập. Hiện nay, tôi vẫn cho rằng người dân Palestine cần có quốc gia của riêng mình. Tuy nhiên, quốc gia này phải được xây dựng trên nền tảng đàm phán hòa bình với Israel”.
Obama: “Sẽ sử dụng quyền phủ quyết khi cần thiết”.
Tổng thống Obama kêu gọi hai nước Palestine và Israel đàm phán hòa bình xung quanh các vấn đề cốt lõi như biên giới, an ninh, dân tị nạn, vị trí thành phố Jerusalem,… để đạt được “hòa bình thực sự”. Ông nhấn mạnh: Mỹ không ủng hộ Palestine đơn phương đệ đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc và sẽ sử dụng quyền phủ quyết khi cần thiết.
Gần đây, dư luận trong nước Mỹ cảm thấy rất lo lắng trước tình thế lưỡng nan mà Mỹ phải đối mặt trong vấn đề Palestine và Israel. Rất rõ ràng, do quan hệ đồng minh Mỹ – Israel, sức mạnh của các đoàn thể dòng Do thái trong nước Mỹ và cuộc tổng tuyển cử Tổng thống vào năm 2012, chính phủ Obama không có sự lựa chọn nào khác ngoài ủng hộ Israel. Trong khi đó, phủ quyết đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine tại Hội đồng Bảo an lại khiến hình ảnh Mỹ trong thế giới Ả rập trở nên tồi tệ hơn.
Ngày 19/9, tờ New York Times nhận định, Israel đang lâm vào tình thế nguy hiểm chưa từng có khi các trụ cột an ninh lần lượt sụp đổ, còn chính phủ Mỹ trở thành “con tin” trong chính sách không mấy sáng suốt của quốc gia này.
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas và Tổng thống Israel Shimon Peres
Đối với chính phủ Obama, phủ quyết đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine tại Hội đồng Bảo an rõ ràng là quyết định… đau đớn. Ngay trong ngày nhận chức Tổng thống Mỹ vào năm 2009, Obama đã gửi điện đến Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas bảy tỏ quyết tâm khởi động lại tiến trình hòa bình Trung Đông. Tháng 9/2010, vòng đàm phán trực tiếp giữa Palestine và Israel khởi động lại tại Washington. Tuy nhiên, đàm phán mới diễn ra được mấy tháng đã lâm vào bế tắc.
Hiện nay, quan hệ Palestine và Israel ngày một xấu đi; đối với Obama mà nói, tham vọng xây dựng hòa bình Trung Đông như một di sản ngoại giao trong nhiệm kì của mình đang dần dần kết thúc.
Palestine tại Hội đồng Bảo an: 9 phiếu là chưa đủ
Video đang HOT
Trước quyết tâm gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine, nhiều quốc gia – bao gồm cả các quốc gia thành viên Hội đồng Bảo an – đã lên tiếng ủng hộ Palestine gia nhập Liên Hợp Quốc.
Ngày 20/9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi tuyên bố: “Trung Quốc hiểu, tôn trọng và ủng hộ việc Palestine đưa vấn đề xây dựng nhà nước Palestine độc lập lên Liên Hợp Quốc”. Ông Hồng Lỗi nhấn mạnh: “Trung Quốc nhất quán ủng hộ Palestine và người dân Ả rập ra sức thực hiện sự nghiệp chính đáng là khôi phục quyền hợp pháp của dân tộc, cho rằng xây dựng nhà nước độc lập là quyền lợi chính đáng không thể tước đoạt của Palestine, là nền tảng và tiền đề để hai nước Palestine và Israel chung sống hòa bình, có lợi cho an ninh lâu dài tại khu vực Trung Đông”.
Nga luôn kiên trì ủng hộ Palestine gia nhập Liên Hợp Quốc. Tuy nhiên, Nga nhấn mạnh vòng đàm phán bốn bên tại Trung Đông là không thể thay thế, đàm phán Palestine và Israel là con đường cơ bản để giải quyết vấn đề.
Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đề xuất trao cho cho Palestine địa vị “quốc gia phi thành viên”
Trong khi đó, ngày 21/9, phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đề xuất trao cho cho Palestine địa vị “quốc gia phi thành viên”, hơn nữa kêu gọi Palestine và Israel nhanh chóng đạt được thỏa thuận mang tính quyết định trong vòng một năm. Đề nghị của Pháp được nhận định là “con đường trung gian”, có lợi cho việc điều chỉnh lập trường trong nội bộ Liên minh Châu Âu (EU) về vấn đề Palestine và Israel.
Có thông tin cho biết, Anh cũng ủng hộ lập trường giống như Pháp.
Ngày 21/9, Tổng thống Nam Phi Zuma tuyên bố: “Nam Phi hoàn toàn ủng hộ Palestine trở thành thành viên của Liên Hợp Quốc”; đồng thời nhấn mạnh: “Hành động này có lợi cho thực hiện hòa bình vĩnh viễn tại Trung Đông”. Ông đồng thời kêu gọi các quốc gia thành viên xem xét việc gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine.
Ngày 20/9/2011, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lương Thanh Nghị cho biết: “Việt Nam đã công nhận nhà nước Palestine từ năm 1988 và luôn ủng hộ mọi nỗ lực của khu vực và quốc tế đối với việc thành lập nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền, cùng tồn tại hòa bình bên cạnh nhà nước Israel với đường biên giới có từ trước tháng 6/1967. Trên tinh thần đó, Việt Nam ủng hộ các nỗ lực của Palestine sớm trở thành thành viên của Liên Hợp Quốc”.
Hiện nay, trong số 15 thành viên của Hội đồng Bảo an, ngoài Trung Quốc và Nam Phi thì Ấn Độ, Brazil, Nga và Lebanon cũng lần lượt tuyên bố ủng bộ Palestine. Phía Palestine cho biết, họ đã tranh thủ được sự ủng hộ của ít nhất 6 thành viên trong Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Tuy nhiên, con số này so với 9 phiếu để thông qua còn một khoảng cách. Hơn nữa, cho dù Palestine có được 9 phiếu ủng hộ thì chỉ cần một trong số 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an (P5) sử dụng quyền phủ quyết thì đơn xin gia nhập cũng bị từ chối.
Phương án cho “trường hợp xấu nhất”
Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố: “Việc Palestine xin gia nhập Liên Hợp Quốc sẽ thất bại”.
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Israel Lieberman cho biết: “Hành động đệ đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine buộc Israel quyết định không chuyển giao thuế hải quan gần 1 tỉ USD thu hằng năm cho Palestine”.
Israel tăng cường một lượng lớn quân đội tại Bờ Tây
Được biết, 1 tỉ USD tương đương với 2/3 dự toán năm của chính phủ chuyển tiếp Palestine. Nếu khoản tiền này bị Israel phong tỏa thì tiền lương của khoảng 160.000 công nhân viên chức Palestine sẽ “bốc hơi”.
Ngoài ra, chính phủ Israel còn hối hả đốc thúc công tác “chuẩn bị cho trường hợp xấu nhất”. Tờ Haaretz của Israel đưa tin, Israel chuẩn bị đưa ra Luật Khẩn cấp để ứng phó với tình huống này; đồng thời, tăng cường một lượng lớn quân đội tại khu Bờ Tây để ngăn chặn người dân Palestine tổ chức biểu tình quy mô lớn.
Do Mỹ – quốc gia có quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tuyên bố phản đối một cách rõ ràng; đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine có thể không được thông qua. Chuẩn bị cho tình huống đó, Palestine cũng đang tính đến phương án thứ hai – thông qua biểu quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, đưa địa vị của Palestine hiện nay tại Liên Hợp Quốc từ “quan sát viên” lên “quốc gia quan sát”. Biểu quyết này chỉ cần đa số Đại hội đồng thông qua, bất cứ quốc gia nào cũng không có quyền phủ quyết.
Theo VTC
Palestine muốn thành lập nhà nước - phản ứng và những nguy cơ
Tổng thống Palestine vừa chính thức đưa ra đề xuất lịch sử, yêu cầu LHQ công nhận một nhà nước cho người Palestine. Đa số dư luận ủng hộ, Israel và Mỹ phản đối, trong khi có cảnh báo tình hình sẽ "rất khó khăn" nếu yêu cầu của Palestine không được chấp nhận.
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas (trái) chính thức đưa đề nghị cho Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon.
Lên tiếng trước Đại hội đồng LHQ sau khi được cử tọa đứng dậy vỗ tay chào mừng, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas gọi Israel là "thế lực chiếm đóng" và chính sách của Israel tại các vùng chiếm đóng là muốn biến những nơi này thành thuộc địa.
"Những ai có chút lương tri đều đồng ý với một nhà nước Palestine", Tổng thống Palestin nói trong tiếng vỗ tay của cử toạ và giơ cao bản đề xuất mà ông đã nộp cho Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon.
"Đã đến lúc những người dân can trường và đầy tự hào của chúng tôi, sau hàng thập niên phải ly tán, phải chịu ách chiếm đóng thực dân và những nỗi đau thương bất tận, phải được sống như những người dân khác trên trái đất này, được tự do trên mảnh đất quê hương có chủ quyền và độc lập".
"Hội đồng Bảo an hãy ủng hộ một nhà nước với đường biên giới có từ trước năm 1967. Người Palestine đã tiến hành đàm phán với Israel một cách chân thành, nhưng việc xây dựng các khu định cư Do Thái khiến các nỗ lực đàm phán bị thất bại".
Phát biểu ngay sau đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói rằng hy vọng hòa bình của Israel với Palestine không bao giờ phai nhạt, "nhưng hòa bình không thể đến bằng các nghị quyết của LHQ mà bằng đàm phán trực tiếp". Ông đổ lỗi cho Palestine không chịu điều định trực tiếp.
"Tôi vẫn hy vọng rằng Tổng thống Abbas sẽ là một đối tác hòa bình của tôi," ông nói trong bài phát biểu tại New York.
Ông Netanyahu nói thêm rằng cốt lõi của cuộc xung đột không phải là các khu định cư "mà chính là việc người Palestine không chịu thừa nhận Israel là một nhà nước Do Thái".
Trong khi đó, bộ tứ trung gian hòa giải Trung Đông (gồm LHQ, EU, Mỹ và Nga) tuyên bố rằng họ muốn Israel và Palestine gặp nhau trong vòng một tháng để đồng ý về chương trình nghị sự nhằm tiến hành đàm phán, với mục tiêu đạt thỏa thuận hòa bình vào cuối năm 2012.
Nhiều phản ứng
Một phát ngôn viên của phong trào Hồi giáo Hamas hiện đang nắm quyền kiểm soát tại Dải Gaza, đã chỉ trích bài phát biểu, cho rằng ông Abbas đã đi chệch nguyện vọng của nhân dân Palestine khi chấp nhận đường biên giới 1967, mà theo ông này là khiến 80% đất của người Palestine nằm bên trong Israel.
Trong khi đó, ở khu Bờ Tây, từng đám đông reo hò cuồng nhiệt tỏ ý tán thành với việc ông Abbas đề nghị LHQ chấp nhận một nhà nước Palestine với đường biên có từ trước năm 1967.
Hiện giờ trong LHQ, Palestine chỉ được xem là "thực thể có quy chế quan sát viên", chứ chưa phải là một quốc gia.
Hai cơ quan LHQ có quyền quyết định về đơn xin công nhận Palestine là Đại hội đồng, bao gồm các quốc gia thành viên LHQ và Hội đồng Bảo an, bao gồm năm thành viên thường trực (Mỹ, Anh, Pháp, Nga và Trung Quốc ) và 10 thành viên không thường trực được bầu luân phiên nhiệm kỳ 2 năm.
Khi nhận được đơn xin gia nhập của Palestine, Tổng thư ký LHQ Ban Ki Moon sẽ chuyển đơn này cho Hội đồng Bảo an. Nếu đa số các thành viên Hội đồng Bảo an bỏ phiếu thuận và không có phủ quyết nào, thì Đại hội đồng sẽ phê chuẩn quyết định thâu nhận Palestine làm thành viên LHQ.
Trong trường hợp bị Hội đồng Bảo an bác yêu cầu, tổng thống Abbas có thể quay sang Đại hội đồng. Cơ chế này có quyền công nhận một quốc gia quan sát viên không thành viên chỉ cần với đa số phiếu. Khả năng này hoàn toàn có thể đạt được vì Palestine được sự ủng hộ của từ 130 đến 150 quốc gia, trên tổng số 193 thành viên LHQ.
Tuy nhiên, phải mất nhiều tuần nữa Hội đồng Bảo an mới xét đến chuyện nhà nước Palestine, vừa đủ thời gian để Palestine chuẩn bị đưa ra một động thái ngoại giao mới, yêu cầu Đại hội đồng nâng cấp để Palestine làm thành viên không có quyền biểu quyết.
Để được thông qua, đơn cần nhận được sự ủng hộ của 9 trong số 15 thành viên Hội đồng và không bị bất kỳ một phiếu phủ quyết nào từ các thành viên thường trực. Có thể mất tới vài tuần trước khi việc biểu quyết diễn ra.
Nhưng trong khi nhiều đại biểu đã hoan nghênh nhiệt liệt đề nghị của Palestine, Israel và Mỹ nói rằng một nhà nước Palestine chỉ có thể đạt được thông qua đàm phán với Israel chứ không phải thông qua các nghị quyết của LHQ.
Hôm 22/9, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói với ông Abbas rằng Mỹ sẽ sử dụng quyền phủ quyết của mình trong Hội đồng Bảo an để ngăn cản đơn của Palestine. Điều này có ý nghĩa quan trọng, bởi người Palestine vẫn có thể đệ đơn ra Đại hội đồng LHQ nếu đơn xin tại Hội đồng Bảo an không thành công.
Riêng Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy trong bài diễn văn đọc ngày 21/9 trước Đại hội đồng LHQ đã đề nghị một giải pháp thỏa hiệp. Đó là Đại hội đồng LHQ cho Palestine hưởng một quy chế mới - "quy chế chuyển tiếp quốc gia quan sát viên", song song với các cuộc thương lượng Israel-Palestine nhằm đạt đến một hòa ước vĩnh viễn trong vòng một năm.
Tuy nhiên đề nghị của Tổng thống Sarkozy đã bị Israel bác bỏ, còn phía Palestine thì cho biết đã nghiên cứu kỹ lưỡng để nghị lãnh đạo Pháp. Về phần tổng thống Mỹ Obama thì từ chối bình luận về sáng kiến của Tổng thống Sarkozy.
Nguy cơ bạo động
Trong khi tại LHQ, cộng đồng quốc tế đang dồn nỗ lực để tránh bế tắc trong vấn đề công nhận Palestine, thì tại chỗ tình hình đang rất sôi động, với nguy cơ bạo lực bùng nổ và lan rộng ở Trung Đông.
Lo sợ nhất bây giờ là Israel, trước nguy cơ nổ ra cuộc chiến intifada lần thứ ba, sau hai cuộc intifada vào những năm 1987 và 2000. Dự trù khả năng mà gần như chắc chắn sẽ xảy ra, tức là yêu cầu của Palestine bị phủ quyết, Israel đã triển khai quân đội ở gần biên giới.
Theo báo chí Israel, binh lính dường như được phép bắn vào chân những người biểu tình nào vượt qua "lằn đỏ" bao quanh các khu định cư Do Thái ở Cisjordanie. Chính phủ Tel Aviv sợ rằng các khu định cư này, nơi sinh sống của hơn 300 người Israel, sẽ là mục tiêu tấn công của những người biểu tình Palestine.
Phát ngôn viên cảnh sát Israel cho biết họ nâng tình trạng báo động lên mức độ chỉ dưới một nấc so với tình trạng báo động tối đa.
Khoảng 22.000 cảnh sát cũng đã được dàn ra trên khắp lãnh thổ Palestine hôm qua để duy trì trật tự.
Về phía Palestine, nguy cơ bạo động cũng lớn không kém. Lý do là vì phong trào Hồi giáo cực đoan Hamas, hiện nắm quyền ở giải Gaza, vẫn chống lại ý định của ông Abbas đòi LHQ công nhận Palestine, cho rằng việc này chứa đựng nhiều nguy cơ nghiêm trọng và chưa có sự đồng thuận giữa các phe Palestine.
Bản thân tổng thống Palestine Mamoud Abbas cách đây vài ngày cũng đã dự đoán là sau khi yêu cầu LHQ công nhận được đệ trình, tình hình sẽ "rất khó khăn". Giới phân tích dự báo cho dù sau đó các lãnh đạo Palestine quyết định như thế nào đi nữa thì thất bại trong việc xin công nhận là thành viên LHQ sẽ để lại những hậu quả khó lường, không chỉ trong nội bộ Palestine, mà còn trong việc giải quyết xung đột Palestine-Israel.
Theo Dân Trí
Đề nghị công nhận Nhà nước Palestine vào 23/9 Ngày 19/9, Tổng thống Palestine Mahmud Abbas cho biết ông sẽ chính thức đề nghị Liên hợp quốc công nhận nhà nước Palestine là thành viên chính thức vào ngày 23/9 tới, bất chấp các sức ép ngày càng lớn của Israel và Mỹ ngăn cản nỗ lực của Palestine. Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas. (Ảnh: THX/TTXVN) Tổng thống Abbas đã thông báo...