9 phiếu cho Palestine và thế lưỡng nan của Mỹ

Bất chấp những đe dọa từ Mỹ, Palestine vẫn quyết tâm gia nhập Liên Hợp Quốc với tư cách đầy đủ của một Nhà nước Palestine độc lập.

Hôm qua 23/9, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã chính thức đệ trình đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc lên Tổng thư kí Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon với mong muốn trở thành thành viên thứ 194 của Liên Hợp Quốc. Xung quanh vấn đề gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine, cuộc chiến ngoại giao giữa hai nước Palestine – Israel và vai trò của Mỹ trong cuộc chiến này luôn là tiêu điểm thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế.

Mỹ sa vào thế lưỡng nan

Ngày 21/9, phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Tổng thống Mỹ Obama tuyên bố: “Một năm trước, tôi từng kêu gọi thành lập quốc gia Palestine độc lập. Hiện nay, tôi vẫn cho rằng người dân Palestine cần có quốc gia của riêng mình. Tuy nhiên, quốc gia này phải được xây dựng trên nền tảng đàm phán hòa bình với Israel”.

Obama: “Sẽ sử dụng quyền phủ quyết khi cần thiết”.

Tổng thống Obama kêu gọi hai nước Palestine và Israel đàm phán hòa bình xung quanh các vấn đề cốt lõi như biên giới, an ninh, dân tị nạn, vị trí thành phố Jerusalem,… để đạt được “hòa bình thực sự”. Ông nhấn mạnh: Mỹ không ủng hộ Palestine đơn phương đệ đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc và sẽ sử dụng quyền phủ quyết khi cần thiết.

Gần đây, dư luận trong nước Mỹ cảm thấy rất lo lắng trước tình thế lưỡng nan mà Mỹ phải đối mặt trong vấn đề Palestine và Israel. Rất rõ ràng, do quan hệ đồng minh Mỹ – Israel, sức mạnh của các đoàn thể dòng Do thái trong nước Mỹ và cuộc tổng tuyển cử Tổng thống vào năm 2012, chính phủ Obama không có sự lựa chọn nào khác ngoài ủng hộ Israel. Trong khi đó, phủ quyết đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine tại Hội đồng Bảo an lại khiến hình ảnh Mỹ trong thế giới Ả rập trở nên tồi tệ hơn.

Ngày 19/9, tờ New York Times nhận định, Israel đang lâm vào tình thế nguy hiểm chưa từng có khi các trụ cột an ninh lần lượt sụp đổ, còn chính phủ Mỹ trở thành “con tin” trong chính sách không mấy sáng suốt của quốc gia này.

Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas và Tổng thống Israel Shimon Peres

Đối với chính phủ Obama, phủ quyết đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine tại Hội đồng Bảo an rõ ràng là quyết định… đau đớn. Ngay trong ngày nhận chức Tổng thống Mỹ vào năm 2009, Obama đã gửi điện đến Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas bảy tỏ quyết tâm khởi động lại tiến trình hòa bình Trung Đông. Tháng 9/2010, vòng đàm phán trực tiếp giữa Palestine và Israel khởi động lại tại Washington. Tuy nhiên, đàm phán mới diễn ra được mấy tháng đã lâm vào bế tắc.

Hiện nay, quan hệ Palestine và Israel ngày một xấu đi; đối với Obama mà nói, tham vọng xây dựng hòa bình Trung Đông như một di sản ngoại giao trong nhiệm kì của mình đang dần dần kết thúc.

Palestine tại Hội đồng Bảo an: 9 phiếu là chưa đủ

Trước quyết tâm gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine, nhiều quốc gia – bao gồm cả các quốc gia thành viên Hội đồng Bảo an – đã lên tiếng ủng hộ Palestine gia nhập Liên Hợp Quốc.

Ngày 20/9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi tuyên bố: “Trung Quốc hiểu, tôn trọng và ủng hộ việc Palestine đưa vấn đề xây dựng nhà nước Palestine độc lập lên Liên Hợp Quốc”. Ông Hồng Lỗi nhấn mạnh: “Trung Quốc nhất quán ủng hộ Palestine và người dân Ả rập ra sức thực hiện sự nghiệp chính đáng là khôi phục quyền hợp pháp của dân tộc, cho rằng xây dựng nhà nước độc lập là quyền lợi chính đáng không thể tước đoạt của Palestine, là nền tảng và tiền đề để hai nước Palestine và Israel chung sống hòa bình, có lợi cho an ninh lâu dài tại khu vực Trung Đông”.

Nga luôn kiên trì ủng hộ Palestine gia nhập Liên Hợp Quốc. Tuy nhiên, Nga nhấn mạnh vòng đàm phán bốn bên tại Trung Đông là không thể thay thế, đàm phán Palestine và Israel là con đường cơ bản để giải quyết vấn đề.

Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đề xuất trao cho cho Palestine địa vị “quốc gia phi thành viên”

Trong khi đó, ngày 21/9, phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đề xuất trao cho cho Palestine địa vị “quốc gia phi thành viên”, hơn nữa kêu gọi Palestine và Israel nhanh chóng đạt được thỏa thuận mang tính quyết định trong vòng một năm. Đề nghị của Pháp được nhận định là “con đường trung gian”, có lợi cho việc điều chỉnh lập trường trong nội bộ Liên minh Châu Âu (EU) về vấn đề Palestine và Israel.

Có thông tin cho biết, Anh cũng ủng hộ lập trường giống như Pháp.

Ngày 21/9, Tổng thống Nam Phi Zuma tuyên bố: “Nam Phi hoàn toàn ủng hộ Palestine trở thành thành viên của Liên Hợp Quốc”; đồng thời nhấn mạnh: “Hành động này có lợi cho thực hiện hòa bình vĩnh viễn tại Trung Đông”. Ông đồng thời kêu gọi các quốc gia thành viên xem xét việc gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine.

Ngày 20/9/2011, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lương Thanh Nghị cho biết: “Việt Nam đã công nhận nhà nước Palestine từ năm 1988 và luôn ủng hộ mọi nỗ lực của khu vực và quốc tế đối với việc thành lập nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền, cùng tồn tại hòa bình bên cạnh nhà nước Israel với đường biên giới có từ trước tháng 6/1967. Trên tinh thần đó, Việt Nam ủng hộ các nỗ lực của Palestine sớm trở thành thành viên của Liên Hợp Quốc”.

Hiện nay, trong số 15 thành viên của Hội đồng Bảo an, ngoài Trung Quốc và Nam Phi thì Ấn Độ, Brazil, Nga và Lebanon cũng lần lượt tuyên bố ủng bộ Palestine. Phía Palestine cho biết, họ đã tranh thủ được sự ủng hộ của ít nhất 6 thành viên trong Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Tuy nhiên, con số này so với 9 phiếu để thông qua còn một khoảng cách. Hơn nữa, cho dù Palestine có được 9 phiếu ủng hộ thì chỉ cần một trong số 5 thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an (P5) sử dụng quyền phủ quyết thì đơn xin gia nhập cũng bị từ chối.

Phương án cho “trường hợp xấu nhất”

Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố: “Việc Palestine xin gia nhập Liên Hợp Quốc sẽ thất bại”.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Israel Lieberman cho biết: “Hành động đệ đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine buộc Israel quyết định không chuyển giao thuế hải quan gần 1 tỉ USD thu hằng năm cho Palestine”.

Israel tăng cường một lượng lớn quân đội tại Bờ Tây

Được biết, 1 tỉ USD tương đương với 2/3 dự toán năm của chính phủ chuyển tiếp Palestine. Nếu khoản tiền này bị Israel phong tỏa thì tiền lương của khoảng 160.000 công nhân viên chức Palestine sẽ “bốc hơi”.

Ngoài ra, chính phủ Israel còn hối hả đốc thúc công tác “chuẩn bị cho trường hợp xấu nhất”. Tờ Haaretz của Israel đưa tin, Israel chuẩn bị đưa ra Luật Khẩn cấp để ứng phó với tình huống này; đồng thời, tăng cường một lượng lớn quân đội tại khu Bờ Tây để ngăn chặn người dân Palestine tổ chức biểu tình quy mô lớn.

Do Mỹ – quốc gia có quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tuyên bố phản đối một cách rõ ràng; đơn xin gia nhập Liên Hợp Quốc của Palestine có thể không được thông qua. Chuẩn bị cho tình huống đó, Palestine cũng đang tính đến phương án thứ hai – thông qua biểu quyết của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, đưa địa vị của Palestine hiện nay tại Liên Hợp Quốc từ “quan sát viên” lên “quốc gia quan sát”. Biểu quyết này chỉ cần đa số Đại hội đồng thông qua, bất cứ quốc gia nào cũng không có quyền phủ quyết.

Theo VTC