9 căn bệnh dễ mắc do ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm như hen suyễn, ung thư, bệnh tim mạch, vô sinh.
Viêm phế quản: Đây là tình trạng viêm hoặc sưng của ống phế quản, đường dẫn khí giữa miệng, mũi và phổi. Tiếp xúc bụi mịn và khói từ môi trường ô nhiễm là một trong những nguyên nhân gây viêm phế quản. Theo nhiều nghiên cứu, nitơ dioxide ngoài trời là yếu tố nguy cơ chính gây viêm phế quản mạn tính ở nữ giới. Ảnh: Harvard.
Hen suyễn: Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hen suyễn là căn bệnh mạn tính do viêm và hẹp đường thở, có thể gây ra cảm giác tức ngực, khó thở, thở khò khè và ho. Các nhà nghiên cứu phát hiện ô nhiễm không khí có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng hen suyễn và cũng là nguyên nhân khiến số người mắc bệnh này ngày càng tăng. Khí ozone, chất gây ô nhiễm ngoài trời phổ biến, có thể là tác nhân gây hen suyễn và kích thích phổi hoặc đường thở. Ảnh: Chestnet.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD): Nguyên nhân chính gây bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là tiếp xúc lâu với các chất gây ô nhiễm không khí. Ô nhiễm không khí cũng là tác nhân làm trầm trọng bệnh COPD. Khi tiếp xúc các hạt ô nhiễm, bệnh nhân mắc COPD dễ bị phát bệnh, cấp cứu, thậm chí có nhiều trường hợp t.ử von.g trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Ở các nước kém phát triển, COPD chủ yếu xảy ra do sử dụng than để nấu ăn, sưởi ấm… Ảnh: Mayoclinic.
U xơ nang: Đây là bệnh di truyền kéo dài suốt đời có thể gây nhiễ.m trùn.g phổi dai dẳng và làm giảm khả năng thở theo thời gian. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington (Mỹ) phát hiện mối quan hệ đáng kể giữa lượng hạt mịn trong không khí với số lượng ca nhiễ.m trùn.g phổi liên quan u xơ nang. Mức độ ô nhiễm không khí cao có thể gây ra và làm trầm trọng thêm sự phát triển của căn bệnh này. Ảnh: Dailymail.
Các vấn đề về tim mạch: Các hạt nhỏ được tìm thấy trong không khí ô nhiễm có thể kích thích phổi và các mạch má.u quanh tim. Theo thời gian, chúng có thể làm hỏng các mô của tim, cứng động mạch, tăng nguy cơ đau tim, huyết áp cao và đột quỵ. Nguy cơ càng tăng cao và rõ rệt ở người già, người mắc bệnh tiểu đường, béo phì, cao huyết áp. Ảnh: Webmd.
Video đang HOT
Tự kỷ: Gần đây, các nhà khoa học công bố nhiều nghiên cứu khẳng định mức độ ô nhiễm không khí cao ảnh hưởng đến thai kỳ, gây ra chứng tự kỷ cho trẻ sau này. Cụ thể, phụ nữ mang thai 3 tháng cuối tiếp xúc lượng hạt mịn lớn tăng gấp đôi nguy cơ sinh con tự kỷ so với phụ nữ tiếp xúc với môi trường sạch, ít ô nhiễm. Ảnh: Focusforhealth.
Viêm não: Ô nhiễm không khí có thể gây viêm trong não và hệ thần kinh. Nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học Los Angeles (Mỹ) chứng minh mối tương quan mạnh mẽ giữa ô nhiễm không khí và hành vi phạm pháp của thanh thiếu niên. Điều này cho thấy các hành vi chống đối xã hội được kích hoạt do viêm trong não. Ảnh: Medicalnewstoday.
Vô sinh: Theo Reuters, nghiên cứu của Hàn Quốc cho thấy phụ nữ tiếp xúc mức độ ô nhiễm không khí cao có thể khó thụ thai tự nhiên. Một nghiên cứu khác của Đài Loan (Trung Quốc) theo dõi 6.500 nam giới phát hiện ô nhiễm có thể làm kém chất lượng tin.h trùn.g, dẫn đến vô sinh. Ảnh: Foxnews.
Ung thư: Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) cho biết ô nhiễm không khí ngoài trời có thể là nguyên nhân gây ung thư. Các hạt nhỏ nhất trong không khí là PM10 và PM2.5 có liên quan ung thư phổi do ô nhiễm. Nguyên nhân có thể là các hạt này gây thiệt hại gốc tự do, làm hỏng ADN trong tế bào, dẫn đến ung thư. Tiếp xúc lâu dài với amiăng trong không khí có thể gây ung thư biểu mô phát triển trong niêm mạc phổi, dạ dày hoặc tim. Ảnh: CBS News.
Theo Zing
Ô nhiễm không khí và bệnh phổi
Tần suất mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) khoảng 4,4% ở người trên 40 tuổ.i và tỉ lệ này có xu hướng ngày một tăng.
GS.TS Ngô Quý Châu - Phó giám đốc phụ trách Bệnh viện Bạch Mai, Chủ tịch hội Hô hấp Việt Nam cho biết như vậy tại Hội nghị hô hấp châu Á-Thái bình dương (APSR) lần thứ 24 diễn ra từ ngày 14-17/11 được tổ chức tại Hà Nội.
Ô nhiễm môi trường là nguyên nhân chính gây COPD.
Bệnh nhân nhập viện gia tăng
Nguyên nhân chính gây COPD, ngoài yếu tố do hút thuố.c l.á, thuố.c lào, thì ô nhiễm môi trường (do khói bụi từ các phương tiên giao thông, từ khói bếp than, khói đốt rơm rạ) là yếu tố quan trọng. COPD là tình trạng viêm, tổn thương phổi không hồi phục.
Đồng tình với ý kiến trên, PGS.TS Vũ Văn Giáp - Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp, BV Bạch Mai cho hay, các nghiên cứu cho thấy ở những thời điểm thời tiết khắc nghiệt hoặc có ô nhiễm không khí cao thì tần suất bệnh nhân nhập viện do các căn nguyên về hô hấp và tim mạch tăng cao hơn.
"Chúng tôi có kết hợp với Đại học Y tế công cộng, Bệnh viện Nhi Trung ương nghiên cứu về tần suất nhập viện của bệnh hô hấp, bệnh tim mạch tại Hà Nội. Kết quả cho thấy, trong những đợt ô nhiễm không khí cao điểm, tần suất nhập viện tăng lên. Như vậy, có mối liên quan giữa bệnh hô hấp với ô nhiễm không khí, với thời tiết giao mùa", PGS.TS Vũ Văn Giáp cho biết.
Theo Tổ chức y tế thế giới, ô nhiễm không khí được coi là kẻ hại chế.t người thầm lặng. Ước tính có khoảng 30% các trường hợp t.ử von.g do ung thư phổi có liên quan đến ô nhiễm không khí. Tương tự như vậy, tỉ lệ đột quỵ não cũng như các bệnh lý về tim mạch chiếm khoảng 25%. Riêng đối với bệnh lý hô hấp, các đối tượng bị ảnh hưởng sẽ nhiều hơn rất nhiều, ước tính khoảng 43% các trường hợp t.ử von.g do các bệnh lý hô hấp có liên quan đến ô nhiễm không khí. Do đó WHO đã khuyến cáo nếu chúng ta không có biện pháp để bảo vệ môi trường, giữ cho bầu không khí trong lành, chất lượng không khí tốt thì con người sẽ là đối tượng đầu tiên phải gánh chịu hậu quả và tiếp theo sẽ là thế hệ tương lai của chúng ta.
PGS.TS Nguyễn Hoài Nam - Phó chủ tịch Hội Phẫu thuật Lồng ngực và Tim mạch TP.Hồ Chí Minh, cho hay tình trạng ô nhiễm không khí tại TP.Hồ Chí Minh và nhiều địa phương khác trên cả nước trong thời gian qua có tác động rất rõ ràng và nguy hiểm đến sức khỏe, song ít người để ý đến điều này.
Tình trạng này khiến nhiều người thường xuyên bị nghẹt mũi, xoang, viêm phế quản, nặng hơn là dị ứng gây hen suyễn. Chuyên gia này phân tích mũi là cửa ngõ của đường hô hấp vì thế đây là cơ quan đầu tiên trên cơ thể phản ứng với những thay đổi thất thường của thời tiết hoặc tác nhân từ môi trường.
Nếu môi trường không lành mạnh và mức độ ô nhiễm ngày càng gia tăng, những bệnh liên quan đến "cửa ngõ của cơ thể" rất dễ xuất hiện và khó kiểm soát.
Sau khi xâm nhập vào cơ thể, chất độc trong môi trường không khí ô nhiễm sẽ làm tăng độc tố trong má.u. Sự tích tụ này về lâu dài có thể gây xơ vữa động mạch, cao huyết áp, từ đó dẫn đến các hệ lụy nguy hiểm khác như đột quỵ, suy tim.
"Đây là những chất độc tính xuyên qua màng lọc của phổi, đi vào trong má.u, cơ thể, ngấm vào các thành mạch gây nên tình trạng xơ vữa. Chúng có thể tác động gây bệnh tức thời như viêm phổi, viêm mũi, hen suyễn, phế quản. Về lâu dài, chúng sẽ lấp đầy trong phổi, gây xơ cứng phổi, 5-10 năm sau mới phát bệnh", PGS Nam phân tích.
PGS.TS Nguyễn Viết Nhung - Giám đốc BV Phổi Trung ương (Hà Nội) cho rằng, ô nhiễm môi trường là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên ung thư phổi, phổi tắc nghẽn mạn tính. Đây là hai bệnh nguy hiểm nhưng khi phát hiện, bệnh đã diễn biến nặng.
Theo thống kê tại các bệnh viện lớn ở TP Hồ Chí Minh, trong tình hình ô nhiễm không khí, sương mù dày đặc, lượng bệnh nhân nhập viện do các bệnh hô hấp, tiêu hóa có xu hướng tăng.
BS Lê Hồng Điểm, Trưởng khoa Khám bệnh, BV quận Thủ Đức cho biết, mỗi ngày đơn vị này tiếp nhận khoảng 7.000 lượt bệnh nhân đến khám ngoại trú. Trong đó, số bệnh nhân đến khám các bệnh tiêu hóa, hô hấp tăng 10% so với tháng trước.
Còn đại diện BV Thống Nhất (TP Hồ Chí Minh) chia sẻ những ngày gần đây, số lượng bệnh nhân đến khám bệnh có xu hướng tăng so với tháng trước, nhiều nhất là các bệnh hô hấp, tiêu hóa.
Nên mang 2 lớp khẩu trang khi ra đường
Các chuyên gia cho biết, trong các thành phần gây ô nhiễm, không khí bụi mịn là yếu tố quan trọng nhất đối với chất lượng không khí. Do kích thước quá nhỏ bởi chúng ta hít phải nhưng cơ thể không cảm nhận được và không thể đẩy ra ngoài, bụi mịn có thể xâm nhập sâu vào các phế nang gây tổn thương phổi, xơ phổi; chúng xuyên qua các phế nang, mao mạch xâm nhập vào hệ tuần hoàn chung của cơ thể, gây tổn thương nhiều cơ quan, ảnh hưởng đến tim mạch, gây các phản ứng viêm trong cơ thể. Các chất trung gian do phản ứng viêm gây đột quỵ não, tăng nguy cơ bệnh lý về tim mạch.
Do đó, theo các chuyên gia y tế người dân nên mang hai lớp khẩu trang để có tác dụng kháng khuẩn, kháng bụi tốt nhất. Lưu ý, đối với trẻ nhỏ, cha mẹ không nên che chắn quá nhiều nhiều lớp khẩu trang, quần áo. Điều đó có thể gây tác dụng ngược như khiến trẻ sốc nhiệt, mất nước, suy hô hấp. Cần lưu ý là khẩu trang vải, khẩu trang y tế thông thường không thể lọc được bụi mịn. Chúng chỉ hạn chế 30%-40% lượng bụi. Vì vậy, để ngăn được bụi PM 2.5, chuyên gia khuyến cáo cần sử dụng khẩu trang chuyên dụng. Do đó, người dân cần trang bị khẩu trang N95 hoặc N99 để sử dụng khi ra đường. Trường hợp chỉ có khẩu trang y tế, người dân cần lồng hai chiếc vào nhau hoặc lót kèm khăn giấy bên trong để ngăn bụi.
Bên cạnh đó, để hạn chế chất độc từ khói bụi đi vào cơ thể, người dân cần vệ sinh nơi ở, thân thể, đặc biệt là làm sạch mũi hàng ngày. Các gia đình nên tăng cường rau củ và trái cây để tăng cường sức đề kháng.
Đức Trân
Theo daidoanket
Ô nhiễm không khí ở Hà Nội: Thể dục sáng khoẻ hay hại? Không khí ở Hà Nội và TP.HCM đang ở mức độ ô nhiễm nguy hại với sức khoẻ con người. Các chuyên gia khuyến cáo, người dân hạn chế ra ngoài vào thời gian không khí ô nhiễm, đồng thời không tập thể dục buổi sáng. Ô nhiễm nặng vào buổi sáng và chiều tối, đêm Bà Lê Thị Xuân Lan (nguyên Phó...