7 triệu ý kiến, nhưng chỉ một ước mơ

Chúng ta thường được nghe con số 7 triệu ý kiến đóng góp cho Luật Đất đai. Nhưng tha thiết trong 7 triệu ý kiến đó, chỉ là một ước mơ nho nhỏ: Một mảnh đất không bị thu hồi. Và “chẳng may” có bị thu hồi thì được đền bù theo giá thỏa thuận ngoài thị trường.

* Ông Phạm Thế Duyệt – nguyên Uỷ viên thường vụ Thường trực Bộ Chính trị – nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam: “Luật còn những điều khoản chưa rõ, dễ bị lợi dụng…”.

Người dân đi qua khu đô thị Thiên đường Bảo Sơn (Hà Nội). Ảnh: giang huy

Càng minh bạch, càng ít bị lợi dụng

Tuần trước, một khảo sát về “Phát triển kinh tế và hạnh phúc” do ĐH Copenhagen (Đan Mạch) và Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư công bố đã gây ra không ít ngậm ngùi từ dư luận.

Nhưng chẳng có gì là bất ngờ khi chỉ 7% dân nông thôn “rất hài lòng” với cuộc sống.

Điều bất ngờ, có chăng là 7% này trả lời họ hài lòng vì có thu nhập cố định khi tìm thấy niềm vui trong lao động nông nghiệp, trên đồng ruộng của mình. Một kiểu hạnh phúc “như anh nông dân cày xong thửa ruộng” rất nên thơ.

Một khu biệt thự hoang ở Bắc Ninh. Ảnh: TTXVN

Câu trả lời giản dị về hạnh phúc, hóa ra cũng gắn với mơ ước quá đỗi đơn sơ: Có một mảnh đất để vừa trồng trọt cấy hái, vừa là “chỗ cắm dùi”. Nông thôn cả ngàn năm nay vẫn thế và ngàn năm sau vẫn vậy.

Tháng 10 năm ngoái, trong một hội thảo về Luật Đất đai được tổ chức ở thủ đô Hà Nội, xuất hiện một phụ nữ nông dân đến từ Lộc Hà (Hà Tĩnh). Chị đến để chỉ mộc mạc nói rằng: “Người dân chỉ mong được Nhà nước giao đất lâu dài.

Và chẳng may có bị thu hồi thì cũng được đền bù theo giá thỏa thuận ngoài thị trường”. Phó Chủ nhiệm UBKT của QH Nguyễn Văn Phúc – người tự giới thiệu từng tham gia vào Luật Đất đai đầu tiên năm 1987 – tỏ ra bất ngờ với sự việc trên, bởi lần đầu tiên, một người dân được mời đến dự một cuộc hội thảo bàn về một bộ luật quyết định đến sinh kế của hàng chục triệu người dân.

Chúng ta thường được nghe con số 7 triệu ý kiến đóng góp cho Luật Đất đai. Nhưng tha thiết trong 7 triệu ý kiến đó, chỉ là một ước mơ nho nhỏ: Một mảnh đất không bị thu hồi. Và “chẳng may” có bị thu hồi thì được đền bù theo giá thỏa thuận ngoài thị trường.

Nhưng ước mơ không bị thu hồi thật giản dị, thật chính đáng, hóa ra lại không dễ thực hiện khi Luật Đất đai sửa đổi đang “quá kiên định” với việc thu hồi đất.

Có ĐBQH nhắc lại khẩu hiệu từ những năm 30, khẩu hiệu làm nên cuộc cách mạng giải phóng dân tộc “Người cày có ruộng”, để nói khái niệm “thu hồi đất” là chưa phù hợp. Có ĐBQH nói quy định thu hồi đất tại Luật Đất đai không thể chung chung như thế. Rằng “Phải quy định rõ các dự án nào phục vụ phát triển kinh tế, xã hội. Nếu không rất dễ bị lợi dụng, dẫn đến thu hồi tràn lan…”.

Có ĐBQH bàn đến chữ “thỏa thuận”, hay “trưng mua” thay cho quyết định hành chính.

Điểm nghẽn chưa có lời giải

Nói như ĐBQH Bùi Thị An là có ở đâu, trong lĩnh vực nào “tham nhũng nhiều nhất” khiến một vài nhóm lợi ích “giàu lên nhanh nhất”, tình trạng “khiếu kiện nóng bỏng và dai dẳng nhất”, trong khi Nhà nước thì “thất thu nhiều nhất”.

Những con số không nói dối. 1.571.500 lượt công dân có khiếu tố chỉ trong 4 năm qua và cứ 10 vụ thì có tới 7 vụ khiếu tố liên quan đến đất đai. Mà khiếu tố chỉ chủ yếu xoay quanh hai định chế “thu hồi” và “đền bù”.

Sao mà người dân không khiếu kiện khi việc thu hồi đất hiện nay – nói như ĐBQH Đồng Hữu Mạo – là “không thỏa đáng”, là “không đúng”, là “lấy lợi ích của người sử dụng đất để chuyển cho các doanh nghiệp”?

“Nếu đền bù thỏa đáng rồi thì người dân cãi cọ làm gì?”- ông Mạo đặt câu hỏi.

“Nếu Luật Đất đai lần này vẫn giữ nguyên quy định các trường hợp thu hồi đất phục vụ phát triển kinh tế – xã hội thì vấn đề khiếu kiện về đất đai vẫn là điểm nghẽn chưa có lời giải” – ĐBQH Trần Ngọc Vinh khẳng định.

“Chính sách hai giá đất cũng như việc định giá đất không thật đúng đắn, khách quan, sợ công khai, minh bạch, công bằng là nguyên nhân làm phát sinh đầu cơ, tiêu cực, tham nhũng, tạo điều kiện cho một số người làm giàu bất chính. Dự thảo luật hầu như chưa có quy định để thu hẹp và xóa bỏ tình trạng hai giá đất để khắc phục sự bất công giữa người có đất bị thu hồi và những người có đất thương mại” – Phó Chánh án Trần Văn Độ cũng từng nhận xét.

Nhân dân vẫn lắng nghe và chờ đợi trách nhiệm của các vị đại biểu trong phiên họp sáng mai.

Theo Lao Động