5 tuần nước Mỹ bế tắc hậu bầu cử tổng thống năm 2000

Nếu Trump yêu cầu Tòa án Tối cao giải quyết tranh chấp kiểm phiếu với Biden, đó sẽ là lần thứ hai trong lịch sử tòa Mỹ định đoạt ghế tổng thống.

Vào Ngày bầu cử tổng thống Mỹ 7/11/2000, các cuộc thăm dò cho thấy ứng viên đảng Cộng hòa George W. Bush, thống đốc bang Texas, dẫn trước ứng viên đảng Dân chủ, phó tổng thống Al Gore, với cách biệt nhỏ.

George W. Bush (trái) và Al Gore trong cuộc tranh luận năm 2000. Ảnh: NBC.

Khi phiếu bầu được kiểm vào tối hôm đó, hai người cạnh tranh gắt gao, bởi một số bang báo cáo kết quả rất sít sao. Cuối cùng, kết quả chung cuộc được định đoạt bởi 25 phiếu đại cử tri của bang Florida. Thống đốc của Florida là Jeb Bush, em trai của ứng viên George W. Bush.

Ban đầu, nhiều hãng truyền thông “xướng tên” Gore là người chiến thắng ở Florida, nhưng sau đó họ rút lại, đánh giá cuộc đua ở bang này vẫn quá gay cấn.

Vài giờ sau, họ xác định Bush chiến thắng ở Florida, nghĩa là ông đắc cử tổng thống. Gore gọi cho Bush để nhận thua. Nhưng các hãng truyền thông lại một lần nữa rút lại tuyên bố, khiến Gore gọi cho Bush để rút lại lời nhận thua.

Kết quả kiểm phiếu ở Florida ở trong tình trạng không rõ ràng. Hai ứng viên cách nhau chưa đến 0,5%, khiến bang này phải kiểm lại bằng máy tất cả lá phiếu được bỏ theo hình thức đục lỗ bên cạnh tên ứng viên. Một số điểm bất thường được phơi bày trong quá trình kiểm phiếu lại này.

Ngày 9/11/2000, Gore kêu gọi kiểm lại phiếu bằng tay tại 4 hạt có truyền thống ủng hộ đảng Dân chủ mạnh mẽ, bao gồm Palm Beach. Bush phản đối, nhưng ông bị một thẩm phán liên bang bác bỏ.

Cuộc chiến pháp lý giữa hai bên diễn ra dồn dập. Một loạt luật sư từ hai phe đổ đến Florida. Trọng tâm chú ý là máy đục lỗ phiếu bầu được sử dụng ở hạt Palm Beach cho tỷ lệ sai sót quá cao đối với một cuộc bỏ phiếu sít sao như vậy.

Máy đếm đã từ chối hàng nghìn lá phiếu do lỗi máy móc hoặc do chúng không được đục lỗ hoàn toàn, vẫn còn mẩu giấy nhỏ dính vào phiếu.

Trong khi đó, các cố vấn của Bush cáo buộc đảng Dân chủ cố gắng loại bỏ 25.000 phiếu bầu qua thư từ hai hạt ủng hộ đảng Cộng hòa.

Ngày 26/11/2000, bang Florida xác định Bush là người chiến thắng với cách biệt 537 phiếu. Gore phản đối kết quả, lập luận rằng hàng nghìn phiếu bầu đã không được tính. Ngày 8/12, Tòa án Tối cao bang Florida đồng ý với Gore và ra lệnh kiểm lại bằng tay 45.000 lá phiếu đã bị máy đếm từ chối.

Ngày 12/12/2000, Tòa án Tối cao Mỹ lần đầu tiên can thiệp vào một cuộc bầu cử tổng thống, 5 tuần sau khi nó diễn ra. Trong một phán quyết mang tính bước ngoặt, họ ra lệnh Florida dừng kiểm lại phiếu, cho rằng hiến pháp đã bị vi phạm bởi các hạt sử dụng các tiêu chuẩn kiểm phiếu khác nhau.

Quyết định của tòa đã đóng lại cảnh cửa chiến thắng cho Gore. Kết quả cuối cùng được công nhận là Bush thắng tại Florida với cách biệt 537 phiếu. Gore nhận thua, nói rằng ông không muốn đất nước tiếp tục lâm vào cảnh đấu đá đảng phái.

Ngày 18/12/2000, Bush được cử tri đoàn bầu làm tổng thống thứ 43 của Mỹ với 271 phiếu đại cử tri, mặc dù Gore giành được nhiều phiếu phổ thông hơn. Bush cũng tái đắc cử 4 năm sau đó.

Những cuộc bầu cử kéo dài và gây tranh cãi trong lịch sử Mỹ. Video: Washington Post.