5 loại mã độc phổ biến tấ.n côn.g hàng triệu máy tính tại Việt Nam

Thiệt hại do virus máy tính gây ra đối với người dùng Việt Nam ở mức 21,2 nghìn tỷ đồng, theo thống kê từ Bkav.

Theo đán.h giá, mức thiệt hại của Việt Nam thuộc nhóm thấp nhất thế giới, tương đương 0,24% GDP. Tuy nhiên, theo nhận định, bức tranh toàn cảnh an ninh mạng 2022 tại Việt Nam vẫn còn những điểm nóng. Trong đó phải kể tới mã độc đán.h cắp tài khoản đã có thể ‘xuyên thủng’ cơ chế bảo mật 2 lớp; số lượng máy tính nhiễm mã độc APT ở mức cao; ransomware chuyển hướng tấ.n côn.g sang máy chủ; lừ.a đả.o tài chính online bùng nổ hay cả những thách thức đến từ tiề.n mã hóa.

Bkav cho biết, 5 mã độc phổ biến tấ.n côn.g người dùng Việt Nam trong năm 2022 là Macro, PasswordStealer, FileStealer, APT và ransomware.

Số máy tính Việt Nam bị nhiễm 5 dòng mã độc phổ biến năm 2022. Nguồn: BKav

Các chuyên gia Bkav cho hay, năm 2022 mã độc Macro đã bùng nổ với hơn 1,5 triệu máy tính của người dùng Việt Nam bị lây nhiễm dòng malware này. Sau khi xâm nhập vào máy, mã độc tiến hành thu thập thông tin, cài cắm các mã độc khác và đặc biệt sẽ tìm, lây lan sang các file tài liệu khác để phát tán mạnh hơn nữa.

Đứng thứ 2 top lây nhiễm trong năm qua là mã độc đán.h cắp file dữ liệu FileStealer, xâm nhập 750.000 máy tính. Con số lây nhiễm “khủng” này là nhờ việc mã độc kết hợp giữa phát tán qua USB và giả mạo icon các phần mềm PDF, MS Office, khiến người dùng lầm tưởng mã độc là các file tài liệu và mở chúng lên. Khi được kích hoạt, FileStealer tìm kiếm toàn bộ các file định dạng .doc, docx, xls, xlsx, pdf… gửi về máy chủ của hacker.

Mã độc đán.h cắp tài khoản có thể ‘xuyên thủng’ cơ chế bảo mật 2 lớp

Nguy hiểm hơn, mã độc PasswordStealer có thể “xuyên thủng” cơ chế xác thực 2 bước. Dòng mã độc này lây nhiễm hơn 525.000 máy tính tại Việt Nam trong năm qua, với hơn 15.000 biến thể, đán.h cắp và chiếm đoạt tài khoản Facebook, Gmail, tài khoản ngân hàng, ví điện tử… của nạ.n nhâ.n.

Cũng theo hống kê của Bkav, 180.000 máy tính trong các cơ quan, tổ chức Việt Nam bị nhiễm mã độc APT trong năm vừa qua. Con đường phát tán chủ yếu vẫn là gửi email với nội dung dụ dỗ hoặc thúc giục mở file đính kèm. Mã độc kích hoạt ngay khi người dùng mở file, từ đó âm thầm hoạt động trên máy tính nạ.n nhâ.n: cài đặt thêm các module thành phần khác để điều khiển từ xa, đán.h cắp dữ liệu, leo thang đặc quyền, lợi dụng thiết bị để tiếp tục hành vi tấ.n côn.g len sâu hơn vào hệ thống của cơ quan, tổ chức…

Năm 2022, các chuyên gia Bkav ghi nhận chiến dịch tấ.n côn.g ransomware quy mô lớn, nhắm vào các máy chủ chứa dữ liệu kế toán. Theo ghi nhận, năm 2022, có tới hơn 14.500 máy nhiễm ransomware. Trong đó, các máy chủ chứa dữ liệu kế toán là một trong những đích nhắm của tội phạm.

Tại Việt Nam, có tới 40% người dùng không sao lưu (backup) dữ liệu, hoặc thực hiện không đúng cách dẫn đến những thiệt hại nặng nề, không thể khôi phục lại dữ liệu khi không may trở thành nạ.n nhâ.n của tấ.n côn.g ransomware.

Năm 2022, lừ.a đả.o tài chính online bùng nổ và khiến nhiều người trở thành nạ.n nhâ.n với những hình thức phổ biến như lừ.a đả.o nâng cấp SIM, gọi điện mạo danh, SMS Brandname giả mạo… Ngoài ra, Việt Nam cũng phải đối mặt với những thách thức mới khi có tới 6,8 triệu người tham gia thị trường tiề.n mã hóa.

Theo dự báo, năm 2023, lừ.a đả.o qua hình thức gửi tin nhắn, gọi điện sẽ tiếp tục phổ biến khi hacker có thể kiế.m tiề.n dễ dàng với các phi vụ lên tới hàng tỷ đồng. Dù nhận thức của người dùng đã được cải thiện, hacker sẽ ngày càng có thêm nhiều thủ đoạn tinh vi. Nguồn lợi tài chính hấp dẫn cũng sẽ khiến mã độc mã hóa tống tiề.n tiếp tục nở rộ trong năm tới. Các chuyên gia dự báo, tấ.n côn.g APT nhằm mục đích gián điệp sẽ gia tăng trong năm 2023.