44 trẻ em đã thiệt mạng hậu chính biến, quân đội Myanmar chịu sức ép lớn
Quân đội Myanmar tiếp tục chịu sức ép từ cộng đồng quốc tế khi phong trào biểu tình trong nước vẫn chưa hạ nhiệt và đã làm hơn 540 người thiệt mạng, trong đó có 44 trẻ em.
Người biểu tình phản đối đảo chính ở Mandalay, Myanmar tháng trước (Ảnh: AFP).
AFP dẫn thống kê của một tổ chức phi chính phủ theo dõi tình hình Myanmar cho hay, 2 tháng sau cuộc đảo chính quân sự ngày 1/2, có 543 thường dân Myanmar đã thiệt mạng trong phong trào biểu tình phản đối động thái của quân đội, trong đó có 44 trẻ em.
Theo AFP , chính quyền quân sự Myanmar đang đối mặt với sức ép ngày càng dồn dập từ cộng đồng quốc tế vì số người chết và mất tích gia tăng mỗi ngày.
Từ tháng 2, hàng trăm nghìn người Myanmar đã xuống đường, kêu gọi quân đội bàn giao lại quyền lực cho chính quyền dân sự và công nhận kết quả cuộc bầu cử tháng 11/2020 – sự kiện mà quân đội viện dẫn có gian lận để thực hiện cuộc đảo chính. Ngoài ra, lực lượng an ninh cũng đã bắt khoảng 2.700 người.
Hoa đặt tại nơi tưởng niệm người biểu tình bị thiệt mạng (Ảnh: Reuters).
Tổ chức từ thiện Save The Children (Anh) cho biết, số trẻ em thiệt mạng trong 12 ngày qua ở Myanmar đã tăng gấp đôi khoảng thời gian trước.
“Chúng tôi sốc vì trẻ em tiếp tục trở thành mục tiêu của các vụ tấn công chết người, dù đã có nhiều lời kêu gọi phải bảo vệ trẻ em khỏi nguy hiểm. Thật đáng sợ khi một số trẻ em được cho đã thiệt mạng tại nhà, nơi chúng lẽ ra phải được an toàn”, tổ chức trên cho hay.
Video đang HOT
Trước tình trạng căng thẳng chưa có dấu hiệu giảm nhiệt, quân đội Myanmar đang chịu áp lực từ cộng đồng quốc tế. Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày 1/4 bày tỏ quan ngại sâu sắc trước tình hình xấu đi nhanh chóng” và chỉ trích hành động bạo lực chống lại những người biểu tình ôn hòa.
Các nước phương Tây, Mỹ và Liên minh châu Âu EU trong những ngày qua đã áp lệnh trừng phạt lên các cá nhân và tổ chức liên quan tới quân đội Myanmar. Mỹ cũng tuyên bố đình chỉ tất cả các hoạt động thương mại với Myanmar từ ngày 29/3 cho đến khi nền dân chủ lập lại ở quốc gia Đông Nam Á này.
Trong khi đó, Đại sứ Myanmar tại Liên Hợp Quốc Kyaw Moe Tun kêu gọi cộng đồng quốc tế lập tức cắt đầu tư trực tiếp vào nước này cho tới khi chính phủ dân cử được khôi phục. Ông Kyaw là nhà ngoại giao do chính phủ dân sự Myanmar bổ nhiệm trước khi đảo chính diễn ra.
Australia yêu cầu Myanmar thả cố vấn của bà Aung San Suu Kyi
Ông Sean Turnell (Ảnh: Reuters).
Canberra ngày 2/4 kêu gọi chính quyền quân sự Myanmar thả ngay lập tức cố vấn kinh tế người Australia Sean Turnell. Ông Turnell, giáo sư kinh tế tại đại học Macquarie, Sydney đã là cố vấn cho chính phủ dân sự và bà Suu Kyi trong nhiều năm qua.
Cùng với Cố vấn Nhà nước Suu Kyi, ông Turnell hồi tuần trước đã bị cáo buộc vi phạm Đạo luật Bí mật Chính thức của Myanmar, theo Reuters. Australia cáo buộc việc quân đội Myanmar bắt ông Turnell là hành vi “tùy tiện”.
Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Australia cho biết trong một tuyên bố: “Australia kêu gọi trả tự do ngay lập tức ông Turnell và muốn biết lý do ông ấy bị giam giữ. Chúng tôi kêu gọi chính quyền quân sự Myanmar cho phép Giáo sư Turnell trở về với gia đình ở Australia”.
Ông Turnell là người nước ngoài đầu tiên bị quân đội Myanmar bắt giam sau cuộc đảo chính ngày 1/2.
Hỗn loạn hậu đảo chính Myanmar ngày một leo thang
Tình hình hỗn loạn ở Myanmar sau cuộc đảo chính chưa có dấu hiệu chấm dứt, khi biểu tình vẫn sục sôi và ngày càng nhiều người thương vong.
Gần hai tháng sau cuộc đảo chính quân sự ở Myanmar, số người chết vẫn không ngừng tăng . Quân đội Myanmar bị cáo buộc dùng vũ lực để trấn áp người biểu tình tại hơn 40 địa điểm khắp cả nước hôm 27/3, chủ yếu ở Mandalay và Yangon, theo Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị (AAPP).
Liên Hợp Quốc cho biết ít nhất 107 người biểu tình Myanmar, trong đó có 7 trẻ em, đã thiệt mạng trong ngày này và con số sẽ còn tăng thêm. Hãng tin Myanmar Now đưa tin ít nhất 114 người biểu tình đã thiệt mạng trên khắp Myanmar trong ngày 27/3, ngày kỷ niệm của lực lượng vũ trang nước này.
Thêm 12 người thiệt mạng trong các cuộc biểu tình ở Myanmar hôm 28/3, nâng số thường chết từ sau cuộc đảo chính hôm 1/2 lên 459 người, theo AAPP. Lực lượng an ninh Myanmar cũng được báo cáo đã nổ súng vào đám tang một người biểu tình ở thành phố Bago, gần Yangon, hôm 28/3.
Trẻ em đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ cuối tuần qua, trong đó có vài đứa trẻ 13 tuổi và một đứa bé 5 tuổi. Nhân chứng và những người sống sót đã kể lại cảnh tượng lực lượng an ninh xả súng vào các khu dân cư đông đúc ở các thành phố lớn như Yangon và Mandalay.
Trong khi đó, truyền thông cho biết các tướng lĩnh Myanmar dường như đã tổ chức tiệc mừng Ngày Lực lượng Vũ trang hôm 27/3, khi biểu tình đẫm máu đang diễn ra. "Khi bầu trời đêm ở thủ đô Napyidaw rực sáng với màn trình diễn máy bay không người lái của lãnh đạo quân đội Min Aung Hlaing, binh lính của ông đã thiêu sống một người bán đồ ăn vặt ở Mandalay", bài viết trên Guardian hôm 28/3 có đoạn. "Một nhân chứng cho biết người đàn ông đã la hét gọi mẹ khi ngọn lửa bao trùm người anh ta".
Người biểu tình bỏ chạy tán loạn trong cuộc trấn áp của lực lượng an ninh tại Yangon hôm 19/3. Ảnh: AFP
Myanmar đã rơi vào tình cảnh hỗn loạn khi biểu tình gần như diễn ra hàng ngày sau cuộc đảo chính hôm 1/2, khiến Cố vấn Nhà nước Aung San Suu Kyi cùng các quan chức cấp cao trong chính phủ dân sự bị bắt và chấm dứt thời kỳ chuyển đổi dân chủ trong một thập kỷ qua.
Làn sóng lên án đảo chính của cộng đồng quốc tế ngày càng mạnh mẽ và lan rộng . Người đứng đầu Bộ Quốc phòng của hàng chục quốc gia, gồm Mỹ, Anh, Australia và Nhật Bản đã ra tuyên bố chỉ trích cuộc trấn áp biểu tình đẫm máu cuối tuần qua của quân đội Myanmar.
"Chúng tôi kêu gọi Lực lượng Vũ trang Myanmar dừng ngay bạo lực và nỗ lực khôi phục sự tôn trọng, tín nhiệm đối với người dân Myanmar đã bị mất sau hàng loạt hành động của họ", tuyên bố cho hay.
Ngoại trưởng Anh Dominic Raab mô tả cuộc trấn áp đẫm máu hôm 27/3 đã đẩy quân đội Myanmar xuống "mức thấp mới", trong khi Liên minh châu Âu (EU) coi đó là "điều không thể chấp nhận".
Tom Andrews, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về Myanmar, kêu gọi Hội đồng Bảo an họp khẩn và quốc tế phối hợp hành động để trừng phạt quân đội quốc gia Đông Nam Á, bao gồm các biện pháp hạn chế khả năng thâu tóm lĩnh vực dầu khí của quan chức cấp cao, cũng như việc mua vũ khí để sử dụng chống lại dân thường.
"Những lời lẽ lên án hoặc quan ngại hoàn toàn không mang lại giá trị cho những người dân Myanmar", Andrews nói.
"Thật khủng khiếp", Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm 28/3 nói, thêm rằng chính quyền ông đang xem xét vòng trừng phạt mới.
Nghị sĩ Dân chủ Ami Bera của bang California, chủ tịch tiểu ban đối ngoại Hạ viện phụ trách châu Á, chỉ ra động thái trừng phạt hai tập đoàn lớn của quân đội Myanmar là một bước đi đáng hoan nghênh. "Tôi thực sự khuyến khích các đồng minh và đối tác tiếp tục hợp tác với Mỹ để khiến quân đội Myanmar phải chịu trách nhiệm vì làm chệch hướng tiến trình dân chủ của nước này, đồng thời tăng thêm áp lực với Tatmadaw (tên gọi của quân đội Myanmar)", Bera nói. "Bám víu quyền lực một cách tuyệt vọng bằng cách đánh đổi sinh mạng của những người mà quân đội phải bảo vệ là điều không thể chấp nhận được".
Tuy nhiên, Ishaan Tharoor, biên tập viên của Washington Post, cho rằng có rất ít dấu hiệu Hội đồng Bảo an có thể có hành động cứng rắn với tình hình ở Myanmar . Quan chức Nga và Trung Quốc được cho đã có mặt tại buổi lễ kỷ niệm của chính quyền quân sự hôm 27/3. Sau khi quân đội Myanmar cuối tuần qua không kích vào lực lượng dân tộc thiểu số ở khu vực đông nam đất nước, buộc hàng nghìn người dân làng phải chạy trốn qua biên giới Thái Lan, nhiều nhà hoạt động cho rằng năng lực của quân đội đã được tăng cường sau nhiều năm nhận hỗ trợ từ Nga và Trung Quốc.
Trong khi đó, giới chức quân đội đang coi phong trào biểu tình là mối đe dọa được hậu thuẫn bởi các lực lượng nước ngoài. "Họ xem người biểu tình như tội phạm bởi vì bất kỳ ai bất tuân hoặc biểu tình phản đối quân đội đều là tội phạm", Tun Myat Aung, một sĩ quan đã rời khỏi hàng ngũ biểu tình chống đảo chính, nói với NYTimes. "Hầu hết binh lính chưa bao giờ được nếm trải dân chủ trong suốt cuộc đời họ. Họ vẫn sống trong bóng tối".
Mặt khác, phong trào biểu tình có sự tham gia của một thế hệ trẻ không muốn đất nước rút lui khỏi thập kỷ tự do hóa, cải cách kinh tế và chính trị.
"Không bên nào, quân đội hay phong trào biểu tình, sẵn sàng lùi bước", Moe Myint, biên tập viên của BBC, nhận định. "Quân đội nghĩ họ có thể dùng bạo lực để đạt được ổn định và an ninh. Nhưng phong trào biểu tình trên phố do những người trẻ dẫn dắt, quyết tâm đưa đất nước thoát khỏi chế độ quân sự mãi mãi".
Lee Morgenbesser, giảng viên cấp cao tại Đại học Griffith ở Australia, nhận định phong trào biểu tình ở Myanmar "chưa và có thể không bao giờ" đạt đến ngưỡng ổn định về lực lượng để duy trì lâu dài. "Điều đó đồng nghĩa cuộc đảo chính chỉ có thể bị đảo ngược nếu xuất hiện chia rẽ trong nội bộ Tatmadaw, vốn được biết đến là một trong những lực lượng gắn kết và lâu bền nhất trến thế giới", Morgenbesser nói.
Na Uy đóng băng viện trợ cho Myanmar Na Uy quyết định đóng băng viện trợ song phương cho Myanmar sau cuộc đảo chính quân sự ở quốc gia Đông Nam Á hồi đầu tháng. "Cuộc đảo chính quân sự ngày 1/2 đã thay đổi các điều kiện cho sự can dự của Na Uy vào Myanmar và là lý do khiến Na Uy đóng băng chương trình hợp tác chuyên...