‘4 người bị giật méo miệng sau tiêm vắc xin COVID-19′, sự thật là gì?
Nhiều người dùng Facebook chia sẻ một tài liệu của Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA), theo đó nói có 4 tình nguyện viên bị liệt mặt sau tiêm thử vắc xin COVID-19, kèm hình ảnh ‘nạ.n nhâ.n’. Sự thật thế nào?
Ảnh đăng trên mạng ngày 11-12 là ảnh cũ đã từng đăng năm 2019 – Ảnh: FACEBOOK
Ngày 8-12, Anh bắt đầu tổ chức tiêm vắc xin BNT162b2 của Tập đoàn Pfizer (Mỹ) hợp tác phát triển với Công ty BioNTech (Đức). Kế đến là Mỹ và Canada vào ngày 14-12.
Trong lúc một số quốc gia bắt đầu tiêm chủng vắc xin COVID-19, tin đồn thất thiệt (fake news) đã lan truyền trên mạng xã hội.
‘4 người bị giật méo miệng sau tiêm vắc xin COVID-19′, sự thật là gì?
Ảnh một đàng, tài liệu một nẻo
Những ngày qua, nhiều người dùng Facebook chia sẻ một tài liệu của Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) công bố ngày 10-12. Tài liệu ghi nhận có 4 tình nguyện viên tham gia thử nghiệm vắc xin COVID-19 của Pfizer/BioNTech đã bị liệt mặt tạm thời (chứng liệt mặt Bell).
Bệnh lý này do tổn thương dây thần kinh số VII ngoại biên dẫn đến liệt mặt. Nguyên nhân liệt có thể do chấn thương mặt nhưng đặc biệt là do nhiễm vi khuẩn, virus hoặc bệnh tật (cảm, tiểu đường…).
Trong phần lớn trường hợp, tình trạng liệt mặt sẽ biến mất sau vài tuần hoặc vài tháng.
Thùng chứa vắc xin COVID-19 của Pfizer/BioNTech đến sân bay quốc tế Muhammad Ali ở Louisville (Mỹ) ngày 13-12 – Ảnh: REUTERS
Theo Viện nghiên cứu rối loạn thần kinh và tai biến mạch má.u não quốc gia Mỹ (NINDS), chứng liệt mặt Bell ảnh hưởng đến mọi lứa tuổ.i. Các yếu tố nguy cơ bao gồm mang thai, béo phì, huyết áp cao, tiểu đường và các bệnh lý về đường hô hấp trên.
Ngoài ảnh chụp tài liệu của FDA, các bài trên mạng xã hội còn đăng ảnh 3 người mắc chứng liệt mặt Bell.
Theo điều tra của kênh truyền hình Pháp France 24 hôm 16-12 (giờ địa phương), ảnh 3 người méo miệng đã từng xuất hiện tối thiểu ở hai nơi.
Lần đầu tiên ảnh xuất hiện trên tạp chí y học British Medical Journal (Anh) trên trang viết về bệnh liệt mặt Bell với lần cập nhật cuối cùng vào tháng 11-2019.
Ảnh xuất hiện lần nữa trong video phát ngày 23-1-2020 trên một kênh YouTube của Indonesia.
Như vậy ảnh 3 người méo mặt chẳng liên quan gì đến tài liệu ngày 10-12 của FDA.
Nhân viên y tế ở Anh được ưu tiên tiêm chủng vắc xin của Pfizer/BioNTech ngày 16-12 – Ảnh: spectrumnews1.com
Không có liên hệ nhân – quả với vắc xin COVID-19
Tài liệu của FDA là thông tin có thật. FDA đã phân tích kết quả đạt được trong quá trình thử nghiệm lâm sàng vắc xin COVID-19 của Pfizer/BioNTech.
Kết quả cho biết trong 22.000 tình nguyện viên được tiêm vắc xin thử nghiệm COVID-19 có 4 người mắc chứng liệt mặt Bell. Trong nhóm tình nguyện viên dùng giả dược không ai bị liệt mặt.
FDA kết luận dữ liệu thử nghiệm cho thấy có “tình trạng mất cân bằng về chứng liệt mặt Bell” (4 ca trong nhóm được tiêm vắc xin và không có trường hợp nào trong nhóm giả dược).
Tuy nhiên, FDA tin rằng “không có mối quan hệ nhân-quả nào được thiết lập” bởi số ca liệt mặt Bell quá ít và tần suất bị liệt mặt Bell trong thử nghiệm vắc xin tương đương với tần suất xảy ra trong xã hội nói chung.
Từ nhận định đó, FDA không xem các ca liệt mặt Bell là tác dụng phụ của vắc xin và chỉ khuyến nghị nên “giám sát” chứng liệt mặt Bell khi tiêm chủng rộng rãi vắc xin COVID-19.
Kênh truyền hình France 24 kết luận quả thật trong 22.000 người được tiêm thử nghiệm vắc xin COVID-19 của Pfizer/BioNTech có 4 trường hợp mắc chứng liệt mặt Bell nhưng FDA kết luận không có mối liên hệ nào giữa vắc xin thử nghiệm với các ca liệt mặt.
Canada bắt đầu tiêm vaccine Covid-19
Canada bắt đầu chiến dịch tiêm chủng Covid-19 từ ngày 14/12, ưu tiên y bác sĩ và người cao tuổ.i tại viện dưỡng lão.
Nước này trở thành quốc gia thứ ba trên thế giới tiêm vaccine Pfizercho người dân, sau Mỹ và Anh. Thành phố Quebec, một trong 10 khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất, được nhận vaccine đầu tiên, sớm hơn những nơi khác khoảng nửa giờ.
"Đây thực sự là một tin tốt cho Canada, cho Quebec", Bộ trưởng Y tế Patty Hajdu phát biểu ngày 14/12, bên ngoài Trung tâm Dưỡng lão Maimonides. Khoảng 150 thành viên tại đây đã tiêm chủng.
Dự kiến đến ngày 4/1, Quebec sẽ tiêm vaccine cho 50.000 người.
Anita Quidangen, nhân viên y tế tại Viện dưỡng lão Rekai ở Toronto, một trong những người thuộc nhóm ưu tiên, cho biết cô "rất vui mừng" sau mũi vaccine ngừa Covid-19.
"Cô ấy đã làm việc không ngừng, chăm sóc cho những người yếu thế nhất trong suốt đại dịch hay kể từ ngày đầu tiên trở thành nhân viên tại đây năm 1988", Doug Ford, Thủ hiến Ontario, cho biết.
Tiến sĩ Kevin Smith, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành Mạng lưới Y tế Đại học Viện Michener, nhận định: "Hôm nay là bước ngoặt của chúng ta".
Nhân viên y tế tại Mạng lưới Y tế Đại học Viện Michener được tiêm phòng Covid-19, ngày 15/12. Ảnh: Reuters
Canada phê duyệt vaccine Pfizerngày 10/12, là nước thứ ba phê duyệt vaccine này sau Anh, Bahrain. Quyết định phần lớn dựa vào tài liệu do Pfizer cung cấp. Vaccine sẽ chỉ được tiêm cho người trên 16 tuổ.i. Bộ Y tế đã hoàn thành đán.h giá độc lập dữ liệu về tính an toàn và hiệu quả của sản phẩm.
Vaccine cần tiêm hai mũi, cách nhau ba tuần. Canada dự kiến nhận đủ 30.000 mũi trong tuần này, tổng cộng 249.000 mũi tới cuối năm.
Tại Canada, 60% trong số hơn 13.400 ca t.ử von.g do đại dịch là người già ở viện dưỡng lão. Nước này đang hứng chịu làn sóng Covid-19 thứ hai, buộc một số tỉnh áp đặt giãn cách xã hội một lần nữa.
Quyết định phê duyệt vaccine nhận được sự ủng hộ của cộng đồng. Giáo sĩ Ronnie Cahana, sống tại thành phố Montreal, cho biết: "Được tiêm vaccine thật tuyệt vời. Tôi đã không thể ngồi yên, thậm chí đi đứng bình thường khi nghe tin".
Trước đó, hôm 8/12, Anh đã khởi động chiến dịch tiêm chủng với tên gọi V-day. Ngày 14/12, vaccine Covid-19 cho người dân Mỹ cũng rời kho Pfizer đến hơn 100 điểm tiêm phòng trên cả nước.
Những bác sĩ trao 'mũi tiêm hy vọng' Các nhân viên y tế tại một trung tâm tiêm chủng dã chiến ở Wales ví von rằng mỗi lần họ tiêm vaccine Covid-19 là một lần họ trao đi hy vọng. Suốt 9 tháng qua, bác sĩ Venkat Chandra đã chiến đấu trên tuyến đầu chống Covid-19 tại Anh. Cha mẹ ông ở Ấn Độ nhớ con trai mình da diết. Cuộc...