3 thập kỷ, 10 cuộc chiến (Kỳ II): Những cuộc chiến kết thúc thế kỷ 20

Hoa Kỳ, cường quốc tự cho mình đảm nhận vai trò “cảnh sát quốc tế”, chính vì thế mà trong vòng ba thập kỷ họ đã khởi động 10 cuộc can thiệp quân sự vào các quốc gia có chủ quyền trên thế giới.

Hoạt động quân sự tại Iraq (1991) của lực lượng đa quốc gia với sự đồng thuận của LHQ

Lý do cuộc can thiệp quân sự của liên quân là Iraq tấn công vào Kuwait. Vào tháng 7/1990 Baghdad không ngừng đưa ra các yêu sách đối với Kuwait, đòi hoàn lại thặng dư dầu hỏa mà phía Iraq cho là Kuwait đã bơm trong vùng Roumeillah, một tầng dầu khổng lồ được khai thác chung giữa biên giới hai nước.

Mâu thuẫn không được giải quyết, tháng 8/1990, Quân đội Iraq mở cuộc tấn công chớp nhoáng vào Kuwait và chiếm đóng đất nước này một cách dễ dàng. Baghdad thông báo việc thôn tính, biến Kuwait trở thành tỉnh thứ 19 của Iraq và được gọi với tên Al-Saddam.

Hậu quả, Hội đồng Bảo an LHQ được triệu tập lên án các hành động của Iraq và đưa ra đề xuất thành lập một liên minh do Mỹ đứng đầu. Những hành động quân sự của liên minh nhằm giải phóng Kuwait được bắt đầu vào tháng 1/1991

Đống đổ nát để lại trong cuộc chiến tranh Iraq

“Chiến tranh vịnh Ba Tư” hay “Chiến dịch Bão táp Sa mạc” được mở màn bằng các cuộc ném bom, đến tháng 2/1991 lực lượng bộ binh mới tiến vào, kết quả là một thất bại nặng nề đối với quân đội Iraq.

Tháng 4 cùng năm, cuộc chiến kết thúc. Cuộc xung đột có lúc quân số quân đội Mỹ tham chiến lên đến 665.500, trong số họ có 383 binh sĩ đã bị tử trận và 467 người khác bị thương. Thiệt hại của phía Iraq là 40.000 người chết và khoảng 100.000 người khác bị thương.

Kết quả là nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về cuộc xung đột đã được thực hiện, đất nước Kuwait được giải phóng.

Somalia, 1993, sự can thiệp quân sự của Mỹ và một số quốc gia khác với sự cho phép của LHQ

Hoạt động quân sự ở Somalia là một trong những thành công khá nổi tiếng của Mỹ, chính vì sự thành công này mà nó đã được xây dựng thành bộ phim cực kỳ ăn khách “Black Hawk Down” (Chiến dịch Diều hâu).

Trong đầu những năm 1980, diễn ra cuộc nội chiến ở Somalia, phe đối lập ở đất nước này bắt đầu đấu tranh chống lại chính phủ hợp pháp, dẫn đến cuộc nội chiến quy mô lớn và rất khó kiểm soát đầu từ năm 1990. Somalia đang trên bờ vực của một thảm họa nhân đạo. Theo các chuyên gia, nạn đói ở Somalia trong đầu những năm 1990 đã gây ra cái chết của gần 300.000 cư dân.

Trong tháng 12/1992, lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc đã được điều đến quốc gia này với sứ mệnh “sự trở lại của hy vọng”.

Lính Mỹ và những người dân Somalia

Trong thực tế, các hoạt động quân sự bắt đầu bằng việc đổ quân xuống thủ đô Mogadishu của thủy quân lục chiến Mỹ. Năm 1993, mở màn bằng chiến dịch “tiếp tục hy vọng”, mục đích của chiến dịch này là tóm được một trong những nhà lãnh đạo của các nhóm vũ trang địa phương Mohamed Farrah Aidid.

Tuy nhiên, hoạt động này không thành công. Cuộc giao tranh kéo dài chỉ hai ngày, 3-4/10/1993. Phía Mỹ đã mất 18 binh sĩ, 84 người bị thương, 1 người bị bắt, mất 2 trực thăng và nhiều xe hơi bởi các phiến quân. Mỹ quyết định rút quân chỉ sau hai ngày tham chiến, cho đến hiện nay, cuộc xung đột ở Somalia vẫn chưa được giải quyết.

Nam Tư 1995, cuộc tấn công của NATO, đứng đầu là Mỹ, trước sự bất lực của LHQ

Đây là hoạt động quân sự quy mô lớn lần đầu tiên trong lịch sử của NATO, đã vi phạm các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế. Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã không thông qua nghị quyết, cho phép sử dụng biện pháp quân sự từ các nước Liên minh NATO.

Năm 1992, trong cuộc chiến tranh Bosnia, Washington và các đồng minh NATO đã công khai chống Serbia bằng việc hỗ trợ những người hồi giáo Bosnia.

Trong năm 1995, NATO đã tiến hành chiến dịch “sức mạnh cân nhắc” được đi kèm với các cuộc không kích vào Serbia. Đây là lần đầu tiên kể từ thế chiến lần thứ hai, các máy bay của không quân Đức tham chiến.

Kết quả hoạt động quân sự này đã làm cho lực lượng quân đội Serbia tổn thất đáng kể, buộc nhà lãnh đạo của Serbia ngồi vào bàn đàm phán hòa bình.

Binh sĩ bên xác một chiếc xe tăng tại cuộc chiến tranh Nam Tư

Năm 1998, Afghanistan và Sudan – cuộc tấn công quân sự đơn phương của Mỹ

Trong năm 1998, đại sứ quán Mỹ ở Kenya và Tanzania bị tấn công với quy mô lớn. Theo tình báo Mỹ, các vụ tấn công trên có sự liên quan đến nhóm khủng bố ít được biết đến trước đó Al-Qaeda.

Để đáp trả trước các cuộc tấn công này, Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton đã cho phép tiến hành cuộc không kích bằng tên lửa hành trình vào các trại tập trung của Al-Qaeda ở Afghanistan và một nhà máy sản xuất dược phẩm ở Sudan, mà theo các nhà chức trách Mỹ, tại đây vũ khí hóa học đã được sản xuất.

Các cuộc tấn công bằng tên lửa được thực hiện trong khuôn khổ chiến dịch “không giới hạn phạm vi”. Cần lưu ý, đây là nhà máy sản xuất dược phẩm lớn nhất ở quốc gia Sudan.

Hiện nay, các sử gia và các chuyên gia phân tích cho rằng, các hoạt động quân sự này của Mỹ lại làm cho uy tín Bin Laden tăng lên, Bin Laden đã từng nói đùa, các cuộc tấn công hàng không của Mỹ chỉ để giết những con gà và lạc đà, như sự bất lực của Mỹ trong việc tham gia vào cuộc đối đầu với lực lượng của mình. Và hành động này chỉ khiêu khích các hoạt động khủng bố.

Chính vì thế, trong tháng 10/2000, một nhóm đánh bom tự sát Al-Qaeda đã cho nổ tung tàu khu trục USS Cole của Mỹ trong thời gian nó tiếp nhiên liệu tại cảng Aden ở Yemen. Vụ nổ này làm cho 77 quân nhân Mỹ thiệt mạng. Một năm sau đó, các vụ đánh bom khủ bố kinh hoàng vào chính nước Mỹ, vụ 11/9 tại New York và Washington đã giết chết gần 3.000 dân thường.

Theo Báo Đất Việt