‘3 nửa phút’ khi ngủ dậy tránh cơn đột quỵ vào sáng sớm

3 nửa phút đơn giản mỗi sáng, bạn đã giúp cơ thể chuyển từ trạng thái nghỉ sang vận động một cách an toàn, phòng tránh được nhiều rủi ro về tim mạch , thần kinh và cột sống .

Cơn đột quỵ rình rập sáng sớm

Bệnh nhân T.T.H. (55 tuổi, sống tại Hà Nội) nhập viện trong tình trạng hôn mê, liệt nửa người vào sáng sớm. Chồng bệnh nhân cho biết, khi bà H. thức dậy lúc 7h, đột nhiên không thể nói được. Tuy nhiên, gia đình không phát hiện ra tình trạng này. 30 phút sau, bà H. bị tiểu tiện không tự chủ, khiến người nhà mới nhận ra sự nghiêm trọng và gọi cấp cứu.

Tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội), kết quả chụp mạch não cho thấy, bà bị tắc hoàn toàn động mạch não giữa bên trái – một trong những nguyên nhân chính gây đột quỵ.

Một trường hợp khác, ông L.C (57 tuổi, ở Hồng Hà, Hà Nội) được người nhà đưa vào cấp cứu tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) vào ngày 5/11. Khi ngủ dậy, ông đứng lên ra khỏi giường, sau đó cảm thấy cơ thể có sự khác lạ, nhưng vẫn cố gắng lên sân thượng. Khi đi xuống được vài bước, ông đột ngột gặp phải cơn đột quỵ. Gia đình lập tức gọi xe cấp cứu đưa ông vào bệnh viện, tại đây, ông được chẩn đoán nhồi máu não, do tắc động mạch não . Trước đó, ông có tiền sử tăng huyết áp , nhưng không tuân thủ điều trị, điều này càng làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Bệnh nhân đột quỵ điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: N.Dung.

Một trường hợp khác xảy ra vào sáng sớm ngày 28/8 tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, ông L.V.C., 60 tuổi, được đưa vào cấp cứu trong tình trạng lơ mơ, liệt nửa người.

Gia đình cho biết, khoảng 5h sáng, khi ngủ dậy ông không thể cử động nửa người bên trái và nói không rõ tiếng. Kết quả chụp cắt lớp vi tính cho thấy ông bị tắc động mạch não giữa bên phải.

Ê-kíp bác sĩ tại bệnh viện đã thực hiện can thiệp khẩn cấp, lấy huyết khối (cục máu đông) ra khỏi mạch não bằng công nghệ chụp DSA. Sau 40 phút can thiệp, mạch máu được tái thông và khôi phục lại chức năng cho bệnh nhân. Sau can thiệp, tình trạng của ông cải thiện rõ rệt, người bệnh tỉnh táo, khả năng vận động phục hồi.

Theo các bác sĩ, khi chúng ta thức dậy, cơ thể chưa kịp thích nghi với những thay đổi về huyết áp và nhịp tim, làm tăng khả năng hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu não.

Theo bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, giảng viên Khoa Y học Cổ truyền – Trường Đại học Y Dược TPHCM, sau một đêm dài nghỉ ngơi, cơ thể con người ở trạng thái ổn định: Nhịp tim và huyết áp đều giảm, các cơ quan ở chế độ phục hồi. Nếu đột ngột bật dậy quá nhanh, cơ thể chưa kịp thích nghi có thể dẫn đến nhiều hậu quả nguy hiểm.

Việc đứng dậy quá nhanh có thể gây thay đổi huyết áp đột ngột, khiến tim phải hoạt động mạnh, dẫn đến tổn thương tim hoặc não, thậm chí đột tử hay đột quỵ.

Ngoài ra, những người bị thoái hóa cột sống cổ hoặc lưng càng cần thận trọng, vì động tác bật dậy mạnh dễ làm tổn thương thần kinh, gây đau nhức hoặc liệt tạm thời.

“3 nửa phút” bảo vệ sức khỏe

Bác sĩ Vũ khuyến cáo, mỗi sáng sau khi thức dậy, hãy dành 1-2 phút thực hiện “3 nửa phút” sau đây:

Nửa phút thứ nhất: Mở mắt, nhìn quanh, định hình lại không gian và để cơ thể thích nghi dần với trạng thái tỉnh táo.

Nửa phút thứ hai: Từ từ ngồi dậy, chống tay làm điểm tựa, vận động nhẹ nhàng để máu lưu thông.

Nửa phút thứ ba: Đứng yên tại chỗ, giữ thăng bằng, có thể vịn vào thành giường hoặc bàn, sau đó mới bắt đầu di chuyển.

Những động tác nhẹ nhàng này giúp cơ thể “khởi động” an toàn, đặc biệt hữu ích cho người lớn tuổi, người có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, thoái hóa cột sống cổ – lưng, hoặc trong thời tiết lạnh.

Bác sĩ Vũ nhấn mạnh, từ độ tuổi 35 trở lên, quá trình thoái hóa tự nhiên đã bắt đầu diễn ra dù chưa có triệu chứng rõ ràng. Vì vậy, các động tác nhanh, mạnh, đột ngột không còn phù hợp và có thể gây hại.

Ông khuyến cáo mọi người khi rời khỏi giường không vội vàng, hãy dành 3 nửa phút đơn giản mỗi sáng giúp cơ thể chuyển từ trạng thái nghỉ sang vận động một cách an toàn, phòng tránh được nhiều rủi ro về tim mạch, thần kinh.