3 nhà khoa học nhận giải Nobel Y sinh 2025

Thành Đạt09:24 07/10/2025

3 nhà khoa học đã được trao giải Nobel Y sinh 2025 cho công trình nghiên cứu về hoạt động của hệ miễn dịch ở người.

3 nhà khoa học Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi được trao giải Nobel Y sinh 2025 (Ảnh: Reuters).

Ủy ban Nobel hôm nay 6/10 công bố giải Nobel Y sinh năm 2025 đã được trao cho 3 nhà khoa học vì những khám phá của họ “liên quan đến khả năng dung nạp miễn dịch ngoại vi ”.

3 nhà khoa học Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi sẽ cùng chia sẻ giải thưởng cho công trình nghiên cứu về cách ngăn chặn hệ miễn dịch gây hại cho cơ thể.

“Những khám phá của họ có ý nghĩa quyết định đối với sự hiểu biết của chúng ta về cách thức hoạt động của hệ miễn dịch và lý do không phải ai trong chúng ta cũng mắc các bệnh tự miễn nghiêm trọng”, Chủ tịch Ủy ban Nobel Olle Kmpe tuyên bố.

Video đang HOT

Năm ngoái, Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã công bố giải Nobel Y sinh 2024 thuộc về 2 nhà khoa học người Mỹ là Victor Ambros Gary Ruvkun, với việc phát hiện ra microRNA và vai trò của nó trong việc điều hòa gen.

Năm 2023, giải Nobel Y sinh vinh danh nhà khoa học người Hungary Katalin Karikó và nhà khoa học người Mỹ Drew Weissman với phát hiện về việc biến đổi cơ sở nucleoside để phát triển vaccine công nghệ mRNA hiệu quả trong phòng ngừa Covid-19.

Giải thưởng Nobel ra đời cách đây 120 năm do nhà phát minh Thụy Điển Alfred Nobel khởi xướng, trao giải cho các hạng mục Y học, Vật lý, Hóa học, Văn học và Hòa bình và giải Nobel Kinh tế mới được bổ sung sau này.

Phát hiện bộ gene cổ xưa khiến Covid-19 trở nặng

Các nhà khoa học đã tìm thấy 6 gene khiến bệnh nhân Covid-19 có thể trở nặng, liên quan đến chủng tộc người Neanderthal từ khoảng 60.000 năm trước.

Phát hiện mới được công bố hôm 3/7. Các nhà khoa học vẫn chưa hiểu lý do vì sao những đoạn gene này làm tăng nguy cơ nhiễm nCoV nặng hơn người bình thường. Tuy nhiên họ vẫn chỉ ra được mối liên kết cơ bản.

Người Neanderthal là một chi người đã tuyệt chủng, được xếp là phụ loài của người hiện đại hoặc tách thành một loài riêng.

"Ảnh hưởng từ việc trao đổi gene xảy ra khoảng 60.000 năm trước vẫn còn những tác động nhất định tới hiện tại", theo lời tiến sĩ Joshua Akey, một nhà di truyền học tại đại học Princeton.

Đoạn mã này bao gồm 6 gene nằm trên nhiễm sắc thể số 3 và xuất hiện phổ biến ở Bangladesh, trong khoảng 63% dân số. Trên toàn khu vực Bắc Á, có gần 1/3 số người mang trong mình những gene này. Tuy nhiên, con số này thấp hơn nhiều ở những khu vực khác, 8% châu Âu và 4% ở khu vực Đông Á. Nhóm gene này gần như không tồn tại ở khu vực châu Phi.

Các nhà khoa học vẫn chưa thể khẳng định cơ sở tiến hóa nào dẫn tới sự phân bổ này trong suốt 60.000 năm qua. "Đó chính là câu hỏi giá trị nhất", theo tiến sĩ Hugo Zeberg, nhà di truyền học tại Viện Karolinska, Thụy Điển, đồng tác giả nghiên cứu.

Một nhà nghiên cứu khai quật được hài cốt người Neanderthal, năm 2019. Ảnh: NY Times

Một khả năng có thể xảy ra đó là phiên bản gene của người Neanderthal không có lợi nên đã dần biến mất theo thời gian ở những khu vực khác. Trong khi nó giúp cho cư dân vùng Nam Á chống chọi với bệnh tật tốt hơn thông qua việc kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh với những virus lây lan trong khu vực này.

"Chúng tôi cần nhấn mạnh đây mới chỉ là phỏng đoán đơn thuần", tiến sĩ Svante Paabo, Giám đốc Viện nghiên cứu Nhân chủng học và Tiến hóa Max Planck, Đức, đồng tác giả nghiên cứu, cho hay.

Các chuyên gia mới chỉ có những hiểu biết ban đầu vì sao Covid-19 nguy hiểm hơn với một số người. Người già và nam giới đều có nguy cơ bệnh nặng hơn khi nhiễm nCoV.

Yếu tố xã hội cũng ảnh hưởng đáng kể. Tại Mỹ, người da màu có nguy cơ trở nặng cao hơn nhiều so với người da trắng. Điều này là do điều kiện sống, đặc trưng công việc và yếu tố bệnh lý nền như tiểu đường, béo phì.

Yếu tố di truyền cũng đóng góp một phần. Tháng trước, các nhà nghiên cứu thực hiện so sánh những ca nhiễm nặng của Italy và Tây Ban Nha so với những ca nhẹ. Họ tìm thấy hai đoạn mã gene liên quan tới nguy cơ trở nặng. Một nằm trên nhiễm sắc thể số 9, bao gồm gene nhóm máu và đoạn còn lại là đoạn mã của người Neanderthal trên nhiễm sắc thể số 3.

Tuy nhiên vào tuần trước, một nhóm nhà khoa học quốc tế đã đưa ra số liệu chứng minh nhóm máu không liên quan nhiều tới việc nhiễm nCoV. Mặt khác, các dữ liệu mới lại cho thấy liên kết càng rõ ràng giữa Covid-19 và nhóm gene cổ của người Neanderthal. Những người mang trong mình đầy đủ nhóm gene này có nguy cơ mắc Covid-19 nặng gấp 3 lần người không có.

Hầu hết những gene này đều không có lợi cho loài người hiện đại. Nó là gánh nặng di truyền với sức khỏe hoặc khiến cho cá thể đó khó có con hơn.

Tiến sĩ Zeberg cho biết nhiều loại gene khác của người Neandethal lại có ích khi giúp bệnh nhân chống lại virus. Khi tổ tiên người hiện đại phân bổ tới khu vực Á Âu, họ có thể phải chống chọi với những chủng virus mà người Neanderthal bản địa đã có sẵn miễn dịch. Những gene này vẫn được duy trì trong quần thể tới ngày nay.

Nga phát triển AI phát hiện bệnh não qua ảnh chụp mắt Các nhà khoa học của UrFU, một thành viên của nhóm nghiên cứu quốc tế, đã phát triển phương pháp mới để phân tích ảnh chụp võng mạc cho phép chẩn đoán các rối loạn thần kinh (ADHD, rối loạn phổ tự kỷ và bệnh Parkinson) một cách đơn giản và tiết kiệm chi phí. Ảnh minh họa. Nguồn: Sputnik. Theo dữ liệu...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Cầu rung lắc dữ dội giữa siêu bão Phượng Hoàng ở Philippines31:22

Bóng người lơ lửng giữa trời TQ, Rồng thiêng hiển linh, CĐM đồn 'ngày phán xét'?02:16

Khoảnh khắc trực thăng Nga đập mạnh xuống đất, gẫy đuôi làm 5 người chết08:21

Phạm nhân nổ súng tẩu thoát trước cửa tòa án Campuchia06:20

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Toàn bộ phạm nhân tẩu thoát bên ngoài tòa án Campuchia bị bắt

06:29:24 19/11/2025

Campuchia bắt được 5 phạm nhân còn lại cùng đồng phạm trong vụ nã đạn vào cảnh sát để tẩu thoát khỏi tòa án tỉnh Svay Rieng.

Phạm nhân nổ súng tẩu thoát trước cửa tòa án Campuchia

06:24:20 19/11/2025

Phạm nhân được đồng bọn trao súng ngay khi xuống xe áp giải, nã đạn vào cảnh sát rồi tẩu thoát khỏi tòa án tỉnh Svay Rieng.

Campuchia: Thanh niên 22 tuổi tử vong do cúm gia cầm H5N1 tại Phnom Penh

04:07:47 19/11/2025

Bộ Y tế và các chuyên gia thú y khuyến cáo người dân cần tăng cường cảnh giác và lập tức báo cáo cho cơ quan chức năng nếu phát hiện gia cầm chết bất thường trong khu vực sinh sống.

Hỏa hoạn thảm khốc tại Kazakhstan

03:54:53 19/11/2025

Theo hãng thông tấn Kazinform, hỏa họa bùng phát tại một căn nhà dân sinh 2 tầng ở làng Algabas, thuộc huyện Zhetysai, vùng Turkestan.

Trung Quốc phát hành bộ tiền xu đón chào năm con Ngựa 2026

03:50:15 19/11/2025

Trong khi đó, loại đồng xu có số lượng nhiều nhất (tối đa 250.000 đồng) là đồng xu bạc có hình tròn với đường kính 33mm, nặng 15gr và có mệnh giá là 5 nhân dân tệ.

Tranh cãi tại Italy về cách xử lý kho dự trữ vàng

03:47:06 19/11/2025

Một nhóm các nghị sĩ Italy vừa gây xôn xao khi đề nghị chính phủ phải được công nhận là chủ sở hữu chính thức của kho dự trữ vàng khổng lồ trị giá 300 tỷ USD hiện do Ngân hàng Trung ương Italy quản lý.

Những cáo buộc hình sự đầu tiên trong vụ bê bối chống lũ lụt tại Philippines

03:40:54 19/11/2025

Phát biểu họp báo, người phát ngôn của Văn phòng Thanh tra Mico Clavano cho biết cơ quan này đang xử lý vụ án đầu tiên do một ủy ban độc lập đệ trình và nhiều vụ án khác đang trong giai đoạn điều tra sơ bộ.

Nga tăng cường đội tàu phá băng nguyên tử

03:38:15 19/11/2025

Tàu phá băng mới được đặt tên để vinh danh chiến thắng của Liên Xô trước đây trong trận Stalingrad. Buổi lễ được tổ chức sát ngày 19/11, ngày bắt đầu cuộc phản công tại Stalingrad năm 1942.

Hàn Quốc nhấn mạnh ưu tiên duy trì Bán đảo Triều Tiên phi hạt nhân

03:34:44 19/11/2025

Ngoại trưởng Cho Hyun cũng đề cập bối cảnh chiến lược ngày càng phức tạp của khu vực, trong đó có cạnh tranh địa chính trị kinh tế và các thách thức an ninh mới nổi.

Xu hướng 'ngồi nhà ăn tiệm'

03:32:50 19/11/2025

Đây không chỉ là một thay đổi nhỏ trong lối sống, mà đã trở thành một thách thức lớn đối với ngành kinh doanh nhà hàng, vốn đang phải vật lộn với tình trạng lạm phát và chi phí gia tăng.

Nghiên cứu mới về khả năng miễn dịch bệnh đậu mùa khỉ

03:30:43 19/11/2025

. Dự án MBOTE tập trung đánh giá hiệu quả vaccine ở những nhóm có nguy cơ cao như người hành nghề mại dâm và người sống chung với HIV, những đối tượng dễ bị tác động do hệ miễn dịch suy yếu.

Chuyên gia Đức: Nga giành ưu thế nhờ lỗi chiến lược của Ukraine và phương Tây

03:27:57 19/11/2025

Chuyên gia Đức cảnh báo Kiev và phương Tây nếu không thay đổi chiến lược, Nga sẽ tiếp tục giành ưu thế, đẩy Ukraine vào tình thế khó trên các tuyến phòng thủ quan trọng.

Có thể bạn quan tâm

Châu Huệ Mẫn bị kêu gọi giải nghệ

Nhạc quốc tế

07:12:23 19/11/2025

Màn trình diễn xuống phong độ của Châu Huệ Mẫn trong đêm nhạc mới nhất tiếp tục gây tranh cãi. Cư dân mạng khuyên nữ ca sĩ 58 tuổi nên dừng ca hát để giữ gìn danh tiếng.

Vụ kiện tụng của Kim Soo Hyun và các nhà quảng cáo: Cuộc chiến pháp lý trị giá 10 tỷ won bắt đầu

Hậu trường phim

07:09:28 19/11/2025

Kim Soo Hyun hiện đang đối mặt với các vụ kiện trị giá hơn 10 tỷ won khi các thương hiệu yêu cầu nam diễn viên bồi thường thiệt hại sau cáo buộc quan hệ tình dục với trẻ vị thành niên.

Nữ TikToker nổi tiếng Trung Quốc mất tích khi tới Campuchia thăm bạn trai

Netizen

07:03:48 19/11/2025

Nữ TikToker Trung Quốc sở hữu hơn 110.000 người theo dõi, Chéngzi Jiejie, được cho là mất liên lạc từ trung tuần tháng 11 sau chuyến sang Campuchia thăm bạn trai.

Khởi tố nhóm đối tượng mang hung khí đi truy đánh người

Pháp luật

06:54:53 19/11/2025

Nhóm thanh niên dùng hung khí tấn công 2 thanh niên đang đi xe máy trên đường vì cho rằng 2 thanh niên này đã đánh mình trước đó. Kết quả, 7 đối tượng bị khởi tố, trong đó 2 đối tượng bị tạm giam.

Em trai Cha Eun Woo: Đã đẹp lại còn thông minh xuất chúng, dân tình thi nhau xin làm "con dâu" gia đình này!

Sao châu á

06:53:29 19/11/2025

Netizen xuýt xoa rằng gia đình Cha Eun Woo có bộ gen quá xuất sắc, thậm chí còn tranh nhau xin làm dâu của gia đình này.

Đề xuất thỏa thuận mang thai hộ không phải công chứng, chứng thực bắt buộc

Tin nổi bật

06:44:17 19/11/2025

Tổ công tác về cắt giảm thủ tục hành chính, Bộ Tư pháp đề xuất văn bản thỏa thuận về việc mang thai hộ không phải công chứng, chứng thực bắt buộc mà chuyển sang tự nguyện, theo yêu cầu.

Đây rồi Live Stage hay nhất của Anh Trai Say Hi mùa 2, không bài nào dở!

Nhạc việt

06:43:21 19/11/2025

Từ soft-pop, RnB, retro, blues đến citypop và bossa nova, Live Stage 4 giống như playlist được sắp đặt tinh tế, không trùng lặp, không phân tầng về chất lượng.