3 bệnh ung thư bộ phận sinh dục phổ biến ở phụ nữ

Ung thư buồng trứng, tử cung, cổ tử cung là 3 bệnh ung thư phổ biến ở bộ phận sinh dục nữ, với triệu chứng điển hình là chướng bụng, thay đổi thói quen đi vệ sinh.

Trong bài viết “Lời khuyên về việc duy trì sức khỏe của hệ sinh sản phụ nữ”, đăng trên tạp chí Cancer Focus của Hiệp hội Ung thư Singapore, bác sĩ See Hui Ti cho biết trong số 10 bệnh ung thư hàng đầu ở phụ nữ, có 3 bệnh thuộc về cơ quan sinh dục bao gồm ung thư buồng trứng, tử cung và cổ tử cung.

Cấu tạo cơ quan sinh dục nữ. Ảnh: PCC.

Ung thư buồng trứng

Ung thư buồng trứng liên quan đến sự phát triển của các tế bào ác tính phát sinh từ buồng trứng. Trong đó phổ biến nhất là ung thư biểu mô, tức là tế bào ác tính sinh ra từ da của buồng trứng. Ít phổ biến hơn là các loại ung thư phát sinh từ bên trong buồng trứng như tế bào trứng (khối u tế bào mầm) hay các tế bào hỗ trợ (dây sinh dục, mô đệm). Ngoài ra còn có các bệnh ung thư cực hiếm xuất phát từ các tế bào bạch huyết trong buồng trứng, được gọi là u lympho của buồng trứng.

Nhìn chung, ung thư buồng trứng thường ảnh hưởng đến phụ nữ lớn tuổi, còn ung thư tế bào mầm của buồng trứng thường xuất hiện ở nữ trẻ. Nhóm nguy cơ cao mắc bệnh này là phụ nữ mang thai muộn, bắt đầu kinh nguyệt sớm, mãn kinh muộn, tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư buồng trứng và lạc nội mạc tử cung.

Ung thư buồng trứng do di truyền rất hiếm gặp, mặc dù một số gia đình có những đột biến di truyền như bất thường về gene BRCA hay hội chứng Lynch. Phụ nữ có mối quan hệ mật thiết với người mắc bệnh này (chị hoặc mẹ) thì nguy cơ bị ung thư buồng trứng cao hơn 20 lần so với bình thường.

Ung thư buồng trứng rất khó để ngăn chặn hay phát hiện sớm vì bệnh hiếm khi có những triệu chứng hoặc dấu hiệu sớm. Các triệu chứng không điển hình gồm bụng khó chịu, chướng bụng, thay đổi thói quen đi vệ sinh.

Hiện nay chưa có xét nghiệm kiểm tra nào được chấp nhận rộng rãi và chứng minh hiệu quả cao trong phát hiện sớm ung thư buồng trứng. Do vậy các chuyên gia khuyên phụ nữ có tiền sử gia đình bị ung thư buồng trứng hay ung thư vú nên đến gặp bác sĩ chuyên về ung thư phụ khoa để được tư vấn và xét nghiệm di truyền.

Trong quá trình khám và chữa bệnh, bác sĩ See ghi nhận nhiều trường hợp phụ nữ sụt cân không rõ nguyên nhân và từng bị khó chịu hay chướng vùng bụng sau khi siêu âm và xét nghiệm máu đã phát hiện bị ung thư buồng trứng. Do vậy bác sĩ khuyên phụ nữ có tiền sử gia đình bị ung thư buồng trứng hay ung thư vú nên đi khám phụ khoa mỗi năm một lần để được kiểm tra và siêu âm. Sau khi đánh giá nguy cơ, bác sĩ có thể tư vấn làm xét nghiệm đột biến gene BRCA hoặc phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng để phòng bệnh.

Ung thư tử cung

Ung thư nội mạc tử cung là phổ biến nhất trong các loại ung thư tử cung.

Ung thư tử cung là loại ung thư đường sinh dục nữ rất phổ biến. Trong đó thường gặp nhất là ung thư nội mạc tử cung. Ít gặp hơn là ung thư trong lớp cơ (sacôm). Nếu được phát hiện và điều trị sớm, tỷ lệ chữa khỏi lên đến hơn 90%.

Theo thống kê của Hiệp hội Ung thư Singapore, hầu hết ung thư tử cung xảy ra ở phụ nữ từ 50 đến 70 tuổi. Nữ giới bị béo phì, có kinh nguyệt sớm (chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên) và mãn kinh muộn hoặc những người đang điều trị thay thế hormone sinh dục nữ có nguy cơ mắc cao hơn.

Bác sĩ See Hui Ti khuyên phụ nữ có một số hoặc tất cả yếu tố nguy cơ nên chú ý hơn về dấu hiệu chảy máu bất thường ở bộ phận sinh dục. Nếu có dấu hiệu, nên đến gặp bác sĩ chuyên về ung thư phụ khoa để được tư vấn.

Để phát hiện sớm ung thư tử cung, điều quan trọng là kiểm tra sức khỏe thường xuyên bao gồm cả khám phụ khoa. 75% bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư ở giai đoạn 1. Bệnh nhân có thể được phẫu thuật và hóa trị, xạ trị bổ trợ. Sau 5 năm điều trị, 85% đến 90% bệnh nhân không có dấu hiệu tái phát ung thư.

Hiện nay không có cách nào đơn giản để tầm soát ung thư tử cung, do vậy bác sĩ See nhấn mạnh chìa khóa để phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu là tìm ra các triệu chứng như chảy máu bất thường và không định kỳ, đặc biệt ở giai đoạn tiền mãn kinh. “Bạn có thể giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung bằng cách giữ cân nặng và chỉ số khối lượng cơ thể (BMI) lý tưởng. Tập thể dục thường xuyên và có chế độ ăn uống ít chất béo”, bác sĩ nói.

Ung thư cổ tử cung

Vị trí cổ tử cung trong cơ quan sinh dục nữ.

Hầu hết bệnh ung thư cổ tử cung phát sinh từ niêm mạc cổ tử cung. Đặc biệt phụ nữ bị nhiễm virus HPV ở cổ tử cung kéo dài một thời gian, các tế bào ở cổ tử cung có thể phát triển thành tiền ung thư gọi là sự tạo u trong biểu mô cổ tử cung (CIN). Chúng sẽ chuyển thành tế bào ung thư nếu không được điều trị dứt điểm sớm.

Bác sĩ See Hui Ti nhận xét phụ nữ hiện đại ngày càng ý thức hơn về tầm quan trọng của tầm soát ung thư cổ tử cung, nhiều trường hợp đã được phát hiện và điều trị ở giai đoạn CIN. Nhờ đó tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung đã giảm trong những năm gần đây. Hầu như bệnh chỉ xảy ra ở những phụ nữ không đi kiểm tra định kỳ và chưa bao giờ làm xét nghiệm kính phết Pap.

Nghiên cứu cho thấy phụ nữ quan hệ tình dục sớm, có nhiều bạn tình, hút thuốc, mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.

Ung thư cổ tử cung thường không có triệu chứng ở giai đoạn sớm. Đến giai đoạn cuối, các triệu chứng điển hình bao gồm chảy máu âm đạo sau khi quan hệ tình dục, chảy máu âm đạo bất thường giữa các chu kỳ kinh nguyệt, khó chịu khi quan hệ tình dục, dịch âm đạo hôi bất thường.

Từ giai đoạn hình thành CIN đến ung thư cổ tử cung thường mất từ 5 đến 10 năm. Do vậy tầm soát Pap định kỳ được xem là phương pháp rất hiệu quả giúp phát hiện CIN sớm để chữa trị trước khi tiến triển thành ung thư.

Bác sĩ See khuyên người đang có quan hệ tình dục nên làm xét nghiệm kính phết Pap hàng năm. Nếu đã làm 3 xét nghiệm Pap liên tiếp, có thể thực hiện 2 năm một lần. Đã xét nghiệm HPV cổ tử cung cho kết quả bình thường thì tiến hành 5 năm một lần. “Nếu bạn lo ngại mình có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư cổ tử cung, hãy tiêm phòng trước khi bắt đầu bất kỳ mối quan hệ tình dục nào. Tiêm phòng càng sớm, phản ứng miễn dịch càng mạnh”, bác sĩ See chia sẻ.

Theo VnExpress