2 dự án công nghệ tại TP.HCM bị ‘thâu tóm’ ra sao?

2 dự án công nghệ tại TP.HCM có tổng giá trị theo định giá hơn 120 tỉ đồng, nhưng bị nhóm doanh nghiệp và cán bộ ‘thâu tóm’, nâng khống lên gần 160 tỉ đồng, tương đương khoảng 33%.

Viện KSND tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố 13 bị can trong vụ án vi phạm đấu thầu, lợi dụng chức vụ gây thiệt hại cho ngân sách gần 40 tỉ đồng tại TP.HCM.

Năm 2016, TP.HCM triển khai 2 dự án công nghệ, gồm dự án đầu tư nâng cấp và mua sắm máy móc thiết bị phục vụ nghiên cứu và sản xuất thử nghiệm sản phẩm vi cơ điện tử (gọi tắt là dự án vi cơ điện tử) và dự án trang thiết bị phòng thí nghiệm phục vụ công tác bảo tồn, lai tạo, phát triển nguồn giống nấm phục vụ sản xuất nông nghiệp và xử lý môi trường (gọi tắt là dự án nấm).

Trong đó, dự án vi cơ điện tử được giao cho Trung tâm Nghiên cứu triển khai Khu công nghệ cao TP.HCM (Trung tâm R&D), dự án nấm được giao cho Ban Quản lý Khu nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM (Ban Quản lý Khu nông nghiệp) làm chủ đầu tư.

Bị can Ngô Võ Kế Thành (trái) và Hoàng Minh Bá. ẢNH: CÔNG AN CUNG CẤP

Thiết bị hơn 53 tỉ, nâng khống lên gần 86,5 tỉ

Công ty TNHH Thương mại dịch vụ kỹ thuật T.S.T (gọi tắt là Công ty T.S.T) có vốn điều lệ 15 tỉ đồng, do ông Hoàng Minh Bá nắm giữ 76,67%, làm giám đốc, chủ tịch HĐTV kiêm người đại diện theo pháp luật.

Giữa năm 2016, khi biết dự án nấm đang trong giai đoạn phê duyệt chủ trương đầu tư, ông Bá nhờ người kết nối, đưa đến gặp Giám đốc Ban Quản lý Khu nông nghiệp khi ấy là Đinh Minh Hiệp. Tại đây, ông Bá xin được tham gia cung cấp thiết bị; ông Hiệp nhận lời nhưng kèm theo điều kiện “phải cung cấp thiết bị hiện đại”, đồng thời yêu cầu cấp dưới hỗ trợ phía ông Bá trong quá trình triển khai.

Nhân viên Ban Quản lý Khu nông nghiệp sau đó cung cấp danh mục sơ lược về trang thiết bị cho nhân viên Công ty T.S.T, để đưa cho ông Bá, lên danh mục đầy đủ về tên thiết bị, model, xuất xứ, cấu hình kỹ thuật… Không những vậy, ông Bá còn giới thiệu các công ty tư vấn thầu và thẩm định giá, để ông Hiệp ký quyết định chỉ định thầu.

Sau khi mọi bước xong xuôi, Ban Quản lý Khu nông nghiệp phát hành hồ sơ mời thầu. Ông Bá chỉ đạo nhân viên mua, lập và nộp hồ sơ dự thầu cho Công ty T.S.T cùng 3 công ty “quân xanh” do ông này nắm quyền chi phối, đồng thời sửa chữa số liệu báo cáo tài chính nhằm đáp ứng yêu cầu về năng lực.

Đúng như dự tính, Công ty T.S.T trúng thầu phần cung cấp trang thiết bị với giá trị gần 86,5 tỉ đồng. Phía chủ đầu tư đã thanh toán cho T.S.T tổng cộng gần 89,5 tỉ đồng (có phát sinh thêm 3 tỉ đồng để mua thiết bị phụ trợ).

Kết quả định giá của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự TP.HCM cho thấy, các trang thiết bị mà Công ty T.S.T cung cấp cho Ban Quản lý khu nông nghiệp có tổng giá trị là hơn 53,1 tỉ đồng, tức là chênh lệch lên tới hơn 33,3 tỉ đồng, tương đương hơn 62%.

Nhận được tiền quyết toán, ông Bá chi cho ông Hiệp 1 tỉ đồng. Một bị can khác tại Ban Quản lý Khu nông nghiệp là Phạm Tấn Kiên (cựu Trưởng phòng Quản lý đầu tư và doanh nghiệp) cũng nhận 55 triệu đồng.

Bị can Trần Thị Bình Minh (trái) và Phan Tất Thắng. ẢNH: CÔNG AN CUNG CẤP

Chiêu trò dùng “quân xanh” để “vây thầu”

Sai phạm xảy ra tương tự tại dự án vi cơ điện tử. Thông qua giới thiệu của một cán bộ đã về hưu, Giám đốc Công ty T.S.T Hoàng Minh Bá được Giám đốc Trung tâm R&D khi ấy là Ngô Võ Kế Thành đồng ý cho khảo sát, lập danh mục 12 thiết bị cần mua sắm.

Tháng 3.2017, ông Thành ký tờ trình phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, trong đó giá gói thầu dựa trên chứng thư thẩm định giá được lập trái pháp luật thay vì thẩm định giá lại hoặc thực hiện các nội dung thu thập giá theo quy định.

Tháng 2.2018, Phó giám đốc Sở KH-ĐT TP.HCM Trần Thị Bình Minh phê duyệt dự toán dự án, gồm chi phí thiết bị là hơn 73,1 tỉ đồng. Trung tâm R&D sau đó phát hành hồ sơ mời thầu.

Để thực hiện kế hoạch “vây thầu”, ông Bá chỉ đạo nhân viên mua, lập và nộp hồ sơ dự thầu cho Công ty T.S.T cùng 2 công ty “quân xanh”, đồng thời chỉ đạo chỉnh sửa báo cáo tài chính của Công ty T.S.T.

Diễn biến cuộc đấu thầu cho thấy chỉ có 3 công ty gửi hồ sơ dự thầu, nhờ đó T.S.T nghiễm nhiên trúng thầu với giá trị 73,1 tỉ đồng. Hiện dự án đã được nghiệm thu, đi vào hoạt động; chủ đầu tư đã thanh toán 100% giá trị gói thầu cho T.S.T.

Kết quả định giá của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự TP.HCM xác định các trang thiết bị mà T.S.T cung cấp có giá trị thực tế là gần 67 tỉ đồng, nhưng đã bị thanh toán với số tiền chênh lệch hơn 6,1 tỉ đồng, tương đương hơn 9%.

Sau khi được chủ đầu tư thanh toán, ông Bá chi cho ông Thành 2,5 tỉ đồng, chi cho Nguyễn Đức Quỳnh (cựu chuyên viên Trung tâm R&D) 100 triệu đồng.

Ngoài ra, để được “bật đèn xanh” và “thâu tóm” 2 dự án, ông Bá còn chi 1 tỉ đồng cho cựu Phó giám đốc Sở KH-ĐT TP.HCM Trần Thị Bình Minh; chi 350 triệu đồng cho Phan Tất Thắng, cựu Phó trưởng Phòng Kinh tế thuộc Sở KH-ĐT TP.HCM.

Nhân viên bảo vệ, lái xe đồng loạt “lên chức” giám đốc

Cáo trạng của Viện KSND tối cao xác định, để phục vụ hoạt động kinh doanh, đấu thầu các dự án, bên cạnh Công ty T.S.T, bị can Hoàng Minh Bá và vợ là Phan Thị Thanh Hiền còn thành lập thêm 6 công ty khác và nhờ người thân, nhân viên Công ty T.S.T đứng tên giám đốc, đại diện theo pháp luật.

Trong đó, Công ty Mictec do Lê Quang Đông, nhân viên kinh doanh kiêm lái xe Công ty T.S.T đứng tên đại diện; Công ty Sơn Bình do Nguyễn Dư Mẫn, cháu của bà Hiền đứng tên; Công ty Hoàng S, do Hoàng Ngọc Trường Sa, chú họ của ông Bá đứng tên; Công ty Tín Nghĩa do Nguyễn Thị Thu Vân, nhân viên Công ty T.S.T đứng tên; Công ty Công Minh do bà Hiền đứng tên; Công ty Bảo Nguyên do Nguyễn Văn Tân, nhân viên bảo vệ Công ty T.S.T đứng tên.