19 ngân hàng đã tất toán toàn bộ nợ xấu tại VAMC
Bước vào quý cuối cùng của năm, nhiều ngân hàng đã sạch nợ xấu cho VAMC. Tuy nhiên gánh nặng nợ xấu vẫn còn lớn tại các ngân hàng, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế đang chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.
19 ngân hàng đã hoàn tất trái phiếu
Tính đến thời điểm này, trên toàn hệ thống 19 ngân hàng thực hiện tất toán toàn bộ trái phiếu VAMC bao gồm Vietinbank, Vietcombank, Agribank, ACB, VIB, TPBank, Nam A Bank, MB Bank, SeaBank, Techcombank, OCB, VPBank, Kienlongbank, HDBank, LienVietPostBank, BIDV, VietCapital Bank, MSB, VietBank.
Trong 19 ngân hàng trên, VietinBank, BIDV, HDBank, LienVietPostBank, MSB, VietCapitalBank, VietBank là những ngân hàng mới sạch nợ xấu tại VAMC trong năm nay. Đây là nỗ lực rất lớn của những ngân hàng này, bởi cuối năm 2019, nhiều nhà băng trong số này vẫn còn hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu đặc biệt VAMC. Chẳng hạn, cuối năm 2019, mệnh giá trái phiếu đặc biệt tại VietinBank còn tới 12.781 tỷ đồng (trong đó đã được trích lập hơn 6.500 tỷ); BIDV cũng còn 9.312 tỷ đồng trái phiếu đặc biệt VAMC (đã trích lập 6.300 tỷ).
VAMC ra đời vào năm 2013 và từ 2014 bắt đầu được các ngân hàng hưởng ứng bán nợ mạnh mẽ. Trên thực tế, việc bán nợ cho VAMC không giúp các ngân hàng dọn sạch nợ xấu ngay lập tức, mà đó chỉ là nơi “gửi” các khoản nợ xấu để các ngân hàng có thời gian (5 năm) từ từ xử lý bằng cách trích lập dự phòng với tỷ lệ 20% mỗi năm. Tuy nhiên, một số ngân hàng làm ăn kinh doanh tốt, có tiềm lực mạnh và có khả năng tự giải quyết khối nợ xấu mà không cần đến “kỹ thuật” bán cho VAMC thì có thể nhận lại số nợ xấu này sớm hơn thời hạn cho phép.
Theo nhận xét của các chuyên gia tài chính, việc xử lý dứt điểm trái phiếu tại VAMC thể hiện quyết tâm cải thiện chất lượng tài sản của các ngân hàng. Khi chất lượng tài sản tốt lên, các ngân hàng sẽ không phải quá bận tâm (lo trích dự phòng) vào khối nợ xấu tồn đọng, mà có động lực cho tăng trưởng lợi nhuận các năm tiếp theo.
Chẳng hạn, trong kế hoạch kinh doanh năm 2020, Eximbank đặt mục tiêu mua lại toàn bộ nợ đã bán cho VAMC trong năm 2020 theo định hướng tái cơ cấu ngân hàng của NHNN…Hay ABBank tại ĐHĐCĐ thường niên cũng đặt mục tiêu phấn đấu đến cuối năm 2020 không còn nợ xấu bán cho VAMC.
Sạch nợ tại VAMC, các ngân hàng sẽ làm ăn ra sao?
Việc sớm xử lý được toàn bộ nợ xấu VAMC cũng sẽ giảm bớt gánh nặng cho các nhà băng trong thời gian tới khi nợ xấu nợ bảng có chiều hướng gia tăng do tác động của Covid-19. Bởi thống kê từ BCTC Hợp nhất quý 3/2020 của 27 ngân hàng cho thấy, tổng nợ xấu nội bảng của những ngân hàng này tại ngày 30/9/2020 đã tăng 29,5% so với đầu năm lên hơn 111.000 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng trên tổng dư nợ cho vay của 27 nhà băng này cũng đã tăng đáng kể từ 1,45% lên 1,78% trong 9 tháng đầu năm.
Video đang HOT
Trong bối cảnh thị trường 2020 gặp nhiều khó khăn vì đại dịchCovid-19, việc phát mãi tài sản đảm bảo là bất động sản của Sacombank để thu hồi nợ xấu có thể gặp sẽ còn khó khăn hơn.
Tại Eximbank, tỷ lệ nợ xấu được kiểm soát ở mức thấp 1,64% vào cuối năm 2019, song lượng trái phiếu VAMC còn nắm giữ của Ngân hàng tại cùng thời điểm vẫn còn khoảng 3.300 tỷ đồng. Tuy nhiên, Eximbank đã trích dự phòng được 2.100 tỷ đồng. Theo dự kiến ban đầu vào tháng 6/2020, Eximbank cũng sẽ hoàn tất việc tất toán toàn bộ trái phiếu VAMC. Đây là điều kiện cần và đủ để Eximbank tính đến việc chia cổ tức cho cổ đông sau khi tất toán trái phiếu VAMC và xử lý nợ xấu. Tuy nhiên, theo lãnh đạo Eximbank, với bối cảnh thị trường năm nay, để thực hiện được mục tiêu trên, sẽ có không ít khó khăn với Ngân hàng.
Bên cạnh đó, một số ngân hàng đang còn lượng lớn nợ xấu VAMC cũng ghi nhận những kết quả tích cực trong 9 tháng đầu năm 2020. Tại Sacombank, ước tính giá trị trái phiếu VAMC đã giảm hơn 2.600 tỷ trong 9 tháng đầu năm, trong khi ngân hàng tiếp tục tăng dự phòng rủi ro. Còn tại SCB, ngân hàng không đẩy thêm nợ xấu sáng VAMC trong 9 tháng đầu năm, trong khi đó tăng trích lập dự phòng từ 6.900 tỷ lên hơn 8.300 tỷ đồng.
Toàn cảnh nợ xấu của 27 ngân hàng
Nợ xấu nội bảng của 27 ngân hàng đã tăng 30% trong 9 tháng đầu năm 2020, trong đó nợ nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) tăng mạnh 70%.
Nợ xấu nội bảng của 27 ngân hàng tăng gần 30%
Thống kê từ BCTC Hợp nhất quý 3/2020 của 27 ngân hàng cho thấy, tổng nợ xấu nội bảng của những ngân hàng này tại ngày 30/9/2020 là hơn 111.000 tỷ đồng, tăng 29,5% so với đầu năm.
Chỉ có 4/27 ngân hàng có nợ xấu nợ bảng sụt giảm là SeABank, Techcombank, NCB, PGBank. Trong đó, Techcombank có nợ xấu giảm mạnh nhất, từ 3.078 tỷ đồng hồi đầu năm xuống còn 1.384 tỷ đồng vào cuối tháng 9/2020 (tức giảm tới hơn một nửa). Theo đó, Techcombank từ ngân hàng đứng thứ 8 về số nợ xấu nội bảng đã tuột mạnh xuống thứ 21 trong 27 ngân hàng, cũng là ngân hàng có ít nợ xấu nhất trong những ngân hàng lớn.
3 ngân hàng còn lại có nợ xấu giảm nhưng không quá đột biến: SeABank giảm 4,2% xuống 2.184 tỷ đồng; NCB giảm 1,3% xuống 720 tỷ đồng; PGBank giảm 4,5% xuống 715 tỷ đồng.
Tổng hợp theo BCTC Hợp nhất quý 3/2020 của 27 ngân hàng
Trong khi đó, 23 nhà băng đều có nợ xấu tăng, và có tới 7 ngân hàng tăng trên 50% bao gồm cả một số ngân hàng lớn.
Kienlongbank là ngân hàng có nợ xấu tăng mạnh nhất, gấp 6,6 lần lên 2.241 tỷ do ngân hàng bất ngờ phải ghi nhận lượng nợ xấu lớn liên quan đến nhóm khách hàng hiện đang thế chấp tài sản đảm bảo là 176 triệu cổ phiếu của Sacombank. Kienlongbank cho biết đang gấp rút chào bán số cổ phiếu này để đưa tỷ lệ nợ xấu về mức thấp.
Ngoài ra, nợ xấu nội bảng của ACB tăng 71% lên 2.480 tỷ đồng; VietinBank tăng 66% lên 17.949 tỷ đồng; HDBank tăng 51% lên 3.012 tỷ đồng, SCB tăng 58,6% lên 2.608 tỷ. VietBank tăng 61% lên 867 tỷ; TPBank tăng 59,6% lên 1.971 tỷ đồng.
10 ngân hàng có nợ xấu nội bảng lớn nhất hiện nay là BIDV, VieitnBank, VPBank, Vietcombank, SHB, Sacombank, MBBank, VIB, HDBank và LienVietPostBank. Lượng nợ xấu của những ngân hàng này đang chiếm tới 76% tổng nợ xấu của 27 ngân hàng.
Đáng chú ý, nợ nhóm 3 (nợ dưới tiêu chuẩn) là nhóm nợ tăng mạnh nhất, tăng 69% lên gần 35.000 tỷ tại 27 ngân hàng. Trong đó, nợ nhóm 3 có xu hướng tăng đột biến tại nhiều ngân hàng, mức tăng theo cấp số nhân.
Chẳng hạn tại VietinBank, nợ nhóm 3 tăng gấp 5,8 lần lên 11.919 tỷ đồng; Vietcombank tăng hơn 4 lần lên 2.923 tỷ; Sacombank tăng gấp đôi lên 638 tỷ; HDBank và LienVietPostBank tăng 2,5 lần lên 1.189 tỷ và 698 tỷ đồng.
Theo đó, tỷ trọng của nợ nhóm 3 trong tổng nợ xấu nội bảng của 27 ngân hàng tăng từ 24% lên 31%. Trong khi đó, tỷ trọng của nhóm nợ có khả năng mất vốn (nợ nhóm 5) giảm mạnh từ 59% xuống 50%.
Tỷ lệ nợ xấu nội bảng tăng, nợ tại VAMC lại diễn biến tích cực
Nợ xấu nội bảng tăng mạnh trong khi dư nợ cho vay khách hàng tăng chậm hơn khiến tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay của 27 ngân hàng tăng đáng kể từ 1,45% lên 1,78%.
Tại họp báo chính phủ thường kỳ tháng 10/2020, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, tỷ lệ nợ xấu tăng tại các ngân hàng do đại dịch COVID-19 trên thế giới diễn biến phức tạp, tác động nghiêm trọng mọi mặt đời sống kinh tế khiến người gửi tiền ngân hàng là doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn, nguồn thu giảm, khả năng trả nợ khó khăn. Một nguyên nhân nữa là vấn đề kỹ thuật tính toán. Trong bối cảnh tác động của COVID-19, tình hình kinh tế khó khăn, cầu tín dụng không cao như những năm trước, do đó, tỷ lệ tương đối nợ xấu/dư nợ phát sinh cũng tăng lên.
Tổng hợp theo BCTC Hợp nhất quý 3/2020 của 27 ngân hàng
Trong khi nợ xấu nội bảng tăng thì nợ xấu ở VAMC lại có thay đổi tích cực hơn. Trong 9 tháng đầu năm 2020, đã có thêm 6 ngân hàng tất toán được toàn bộ trái phiếu đặc biệt của VAMC gồm BIDV, HDBank, LienVietPostBank, MSB, VietCapitalBank và VietBank. Theo đó, trong 27 ngân hàng, đã có 18 ngân hàng sạch nợ tại VAMC.
Một số ngân hàng vẫn còn nợ xấu tại VAMC như SCB, Sacombank, SHB, Eximbank,... cũng ghi nhận tín hiệu tích cực.
Tại SCB, ngân hàng không đẩy thêm nợ xấu sáng VAMC trong 9 tháng đầu năm, trong khi đó tăng trích lập dự phòng từ 6.900 tỷ lên hơn 8.300 tỷ đồng. Hay tại Sacombank, ước tính giá trị trái phiếu VAMC đã giảm hơn 2.600 tỷ trong 9 tháng đầu năm, trong khi ngân hàng tiếp tục tăng dự phòng rủi ro. Mệnh giá trái phiếu đặc biệt VAMC của Eximbank cũng đã giảm 37% xuống còn 1.875 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm.
Nhìn chung, nợ xấu nội bảng, đặc biệt là nợ nhóm 3 tăng mạnh tại các ngân hàng trong 9 tháng đầu năm đang cho thấy những tác động đầu tiên của dịch Covid-19 tới chất lượng tài sản của các nhà băng. Song điều này chưa đong đếm hết được ảnh hưởng của đại dịch tới vấn đề nợ xấu của các ngân hàng bởi nợ xấu tiềm ẩn vẫn chưa bộc lộ khi Thông tư 01 của NHNN đang còn hiệu lực.
Theo Ngân hàng Nhà nước, đên ngày 28/9/2020, các tô chưc tín dung đã tái co câu thơi han tra nơ đôi vơi hon 272.115 khách hàng vơi du nơ cho vay khoang 331.013 ty đông, tuong đuong 3,8% tông du nơ cua toàn hẹ thông. Bao nhiêu phần trăm trong con số này sẽ chuyển thành nợ xấu sau khi đại dịch đi qua sẽ còn phụ thuộc vào khả năng phục hồi của nền kinh tế, của riêng doanh nghiệp; song nhiều chuyên gia cũng đã cảnh báo có thể là sự bùng phát mạnh.
Các nhà phân tích của VDSC cho rằng không phai tât ca các khoan vay đuơc tái co câu se chuyên thành nơ xâu. Tuy nhiên, nhiêu kha nang nơ xâu tiêp tuc gia tang trong thơi gian tơi do anh huơng cua đai dich, và vuơt nguơng 3,0% do Ngân hàng Nhà nước đạt ra vào nam 2021.
Trong khi đó, TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia tài chính, ngân hàng dự báo rằng tỷ lệ nợ xấu nội bảng có thể lên đến 3% cuối năm 2020 và 4% trong năm 2021; trong khi xử lý nợ xấu ngày càng khó khăn hơn.
Ngân hàng xoay xở ra sao trong vòng xoáy nợ xấu? Trong số 27 ngân hàng thương mại, có tới 8 ngân hàng lựa chọn cùng một phương án mang tính đánh đổi: "lỏng tay" hơn trong xử lý và dự phòng nợ xấu để chạy theo tăng trưởng lợi nhuận. Ngân hàng xoay xở ra sao trong vòng xoáy nợ xấu? Chu kỳ nợ xấu mới đang bắt đầu, gối đầu với hồi...