14 thực phẩm nên ăn, nên kiêng để tránh phiền toái khi bị táo bón
Táo bón là bệnh lý phổ biến nhất trong các bệnh lý về đường tiêu hóa trên thế giới với tỷ lệ 17% dân số toàn cầu và xảy ra ở mọi lứa t.uổi.
Theo bác sĩ dinh dưỡng, người bị táo bón nên ăn và nên tránh một số thực phẩm để tránh phiền toái.
Táo bón thường xảy ra ở mọi lứa t.uổi nhưng phổ biến hơn ở những người trên 65 t.uổi với tỷ lệ 30-40%. Phụ nữ có tỷ lệ bị táo bón cao gấp 3 lần nam giới. Táo bón cũng thường xảy ra ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.
Theo ThS.BS. Nguyễn Ngọc Đan, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn: Người bị táo bón nếu không điều trị sớm và đúng cách sẽ gây ảnh hưởng chất lượng sống và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như: trĩ, nứt h.ậu m.ôn, sa trực tràng, ung thư đại trực tràng.
1. Tại sao cơ thể bị táo bón?
Táo bón là tình trạng khó đi đại tiện, phân khô cứng, cảm thấy buồn đi đại tiện nhưng không đi được, phải rặn rất mạnh, phân khó thoát ra, thời gian đi đại tiện lâu hoặc nhiều ngày mới đi một lần.
Táo bón thường xảy ra nhất khi chất thải hoặc phân di chuyển quá chậm qua đường tiêu hóa hoặc không thể được loại bỏ hiệu quả khỏi trực tràng, điều này có thể khiến phân trở nên cứng và khô, gây ra táo bón. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh táo bón, có thể kể đến như:
Ăn kiêng, thay đổi chế độ ăn uống hoặc thói quen ăn uống hàng ngàyĂn ít chất xơ như trái cây, rau, ngũ cốcCác bệnh về đường tiêu hóaLười vận động, không tập thể dụcNhịn đi đại tiệnKhông uống đủ nướcTác dụng phụ của một số loại thuốc
Phụ nữ có tỷ lệ bị táo bón cao gấp 3 lần nam giới. Ảnh minh họa.
2. Táo bón kéo dài có nguy cơ dẫn tới bệnh gì?
Những triệu chứng của táo bón kéo dài bao gồm:
Đại tiện ít hơn 3 tuần 1 lầnĐi đại tiện khó khăn: phải dùng sức rặn nhiều, vận động các cơ bụng và cơ hoành nhiều trong thời gian kéo dàiPhân rắn, từng cục như phân dêĐi đại tiện ra m.áu tươi do dùng lực rặn mạnh và phân cứng dẫn đến tồn thương niêm mạc h.ậu m.ônĐau bụng, đau bụng dữ dội, có thể kèm theo chướng bụng, đầy hơiThường xuyên phải nhờ sự trợ giúp từ bên ngoài (thụt tháo đại tràng,…) để đi đại tiện dễ dàng hơn
Dùng phụ gia trôi nổi ‘phù phép’ sinh tố, nước ép sánh mịn, hấp dẫn có hại cho sức khỏeĐỌC NGAY
Táo bón kéo dài trong nhiều tuần có thể dẫn tới tình trạng táo bón mạn tính. Nếu không để ý và điều trị sớm, táo bón kéo dài có thể gây ra các biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe như làm rối loạn chức năng vị tràng khiến các chất cặn bã không được đào thải. Độc tố tích tụ lâu ngày không được đào thải có thể gây ra viêm nhiễm trực tràng.
Bên cạnh đó, những chất gây ung thư tích tụ lâu ngày trong đại tràng và trực tràng có thể dẫn đến ung thư đại tràng.
Táo bón kéo dài có thể dẫn đến bệnh trĩ. Phân ở lại trực tràng lâu ngày làm cản trở tuần hoàn và sinh ra trĩ nội, trĩ ngoại. Để càng lâu trĩ càng tiến triển nhanh và nặng, gây ra những khó chịu trong sinh hoạt và cuộc sống hàng ngày cho người bệnh.
Video đang HOT
Ngoài ra, táo bón kéo dài ở t.rẻ e.m cũng gây ra những hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe và tâm lý trẻ khi không được điều trị kịp thời, như:
Chán ăn: Táo bón kéo dài khiến phân tích tụ trong đại tràng và không thoát được ra ngoài, gây chướng bụng, đầy hơi làm trẻ ăn không ngon miệng, chán ăn, khó tiêu,… Do đó trẻ bị táo bón trở nên biếng ăn và kém hấp thu các chất dinh dưỡng, có thể gây ra tình trạng suy dinh dưỡng.
Cơ thể trẻ bị suy giảm sức đề kháng do không ăn đủ và bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Trẻ có thể mắc bệnh trĩ do phân ứ đọng lâu ngày ở trực tràng cản trở tuần hoàn m.áu.
Trẻ có thể mắc bệnh trĩ do phân ứ đọng lâu ngày ở trực tràng cản trở tuần hoàn m.áu.
3. Người táo bón nên ăn gì và kiêng gì?
Theo BS. Đoàn Hồng, chuyên khoa dinh dưỡng, Viện Y học ứng dụng Việt Nam, người bị táo bón cần duy trì một chế độ ăn lành mạnh, khoa học, tăng cường rau xanh, trái cây, uống đủ nước… và tránh ăn những thực phẩm có thể khiến tình trạng táo bón trầm trọng thêm.
3.1 Người bị táo bón nên ăn những thực phẩm sau:
Trái cây: các loại trái cây chứa nhiều viatmin, khoáng chất và chất xơ mà lại ít calo. Để khắc phục táo bón, bạn nên tăng cường ăn trái cây, đặc biệt là táo, lê, cam, chuối, đu đủ, thanh long, dâu tây, việt quất, mận khô,…
Rau xanh: Hàm lượng chất xơ dồi dào trong rau xanh vừa tăng cường hoạt động của nhu động ruột, vừa giúp làm mềm phân, nhờ đó có thể khắc phục hiệu quả tình trạng táo bón. Đừng quên bổ sung các loại rau xanh, đặc biệt là rau mồng tơi, rau lang, rau dền, súp lơ,… trong các bữa ăn hàng ngày.
Khoai lang: Trong khoai lang chứa nhiều chất xơ, nước, vitamin và khoáng chất, do đó, ăn khoai lang có thể cải thiện táo bón rất hiệu quả.
Khoai lang tốt cho người bị táo bón.
Các loại đậu: Các loại đậu cũng chứa hàm lượng chất xơ cao và chứa nhiều chất béo tự nhiên, có tác dụng nhuận tràng, kích thích tiêu hóa.
Sữa chua: Sữa chua chứa lượng lớn các lợi khuẩn, đặc biệt tốt cho hệ tiêu hóa. Một hũ sữa chua mỗi ngày sẽ giúp đường ruột thêm khỏe mạnh, giúp ngăn ngừa và cải thiện tình trạng táo bón hiệu quả.
Uống nhiều nước: Bạn nên duy trì thói quen uống đủ nước mỗi ngày để giúp quá trình thanh lọc, tiêu hóa diễn ra thuận lợi, hỗ trợ hoạt động của nhu động ruột cũng như làm mềm phân, giảm tình trạng táo bón.
3.2 Người bị táo bón nên tránh ăn các thực phẩm sau:
Sữa và các sản phẩm của sữa: Việc tiêu thụ các sản phẩm từ sữa chứa nhiều lactose, có thể gây đầy hơi, khó tiêu và khiến người bị táo bón trở nên khó chịu hơn. Tuy nhiên, thay vì từ bỏ hoàn toàn các sản phẩm của sữa thì bạn chỉ cần uống ít sữa hơn và chuyển sang ăn sữa chua với men vi sinh tốt cho hệ tiêu hóa của bạn và giúp giảm táo bón.
Người bị táo bón không nên ăn đồ chiên rán.
Thức ăn nhanh hoặc chế biến sẵn: Hầu hết các thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn có rất ít chất xơ và giàu chất bảo quản không tốt cho hệ tiêu hóa của bạn.
Đồ chiên: Thực phẩm chiên rán chứa nhiều chất béo và khó tiêu hóa, khi thức ăn đi chậm qua trực tràng có thể gây mất nước và làm cho phân bị khô, cứng.
Trứng: Trứng là thực phẩm giàu protein nhưng ít chất xơ, bạn không cần phải kiêng trứng hoàn toàn mà chỉ cần bổ sung thêm vào bữa ăn có trứng những thực phẩm giàu chất xơ.
Thịt đỏ: Cũng giống như trứng, thịt đỏ là thực phẩm giàu protein và chất béo nhưng lại ít chất xơ, hãy ăn chúng kèm theo những thực phẩm giàu chất xơ.
Đồ ngọt: Bánh ngọt, bánh quy và các món ăn khác có đường bổ sung thường có rất ít chất xơ và giàu chất béo không có lợi cho triệu chứng táo bón của bạn.
Bột mỳ tinh chế, gạo trắng: Trong quá trình tinh chế, lượng chất xơ có ở phần vỏ cám và mầm của lúa mì và gạo trắng đã bị loại bỏ, bên cạnh đó, những thực phẩm này chứa nhiều tinh bột dễ gây đầy bụng. Bạn nên thay bằng gạo lứt nếu có thể.
Đồ uống có cồn, chất kích thích: Những đồ uống này có thể khiến hút nước trong thành ruột của bạn và làm trầm trọng thêm bệnh táo bón của bạn.
5 triệu chứng ung thư đại tràng giai đoạn cuối
Ung thư đại tràng giai đoạn cuối, người bệnh không chỉ bị ảnh hưởng nhiều tới tinh thần mà còn cả thể xác, chi phí điều trị tốn kém và tỷ lệ sống sót rất thấp.
Bệnh ung thư nói chung và ung thư đại tràng nói riêng đều có 4 giai đoạn phát triển bệnh. Ở giai đoạn cuối, người bệnh phải chịu nhiều đau đớn nhất cả về thể xác và tinh thần. Ung thư đại tràng nếu được phát hiện và điều trị sớm có thể khỏi bệnh hoàn toàn.
Tỷ lệ sống trên 5 năm sau phẫu thuật ung thư đại trực tràng của các bệnh nhân giai đoạn 1, 2 là rất cao. Càng phát hiện muộn, tỷ lệ sống của bệnh nhân càng thấp.
Tỷ lệ sống của ung thư đại trực tràng giai đoạn cuối là 11%. Ảnh: NTV.
Ung thư đại tràng giai đoạn cuối sống được bao lâu?
Ung thư đại tràng được chia thành 4 giai đoạn chính, gồm:
Giai đoạn IGiai đoạn II (IIa, IIb, IIc)Giai đoạn III (IIIa, IIIb, IIIc)Giai đoạn IV (IVa, IVb)
Giai đoạn I là sớm nhất, lúc này tế bào ung thư mới chỉ xuất hiện trong đại tràng. Chúng chưa phát triển lớn và lan sang các tế bào khác.
Ở giai đoạn cuối (IV) của bệnh, tế bào ung thư đã phát triển lớn và có sự di căn tới các bộ phận khác trong cơ thể (di căn xa). Đặc biệt, ung thư đại trực tràng giai đoạn cuối sẽ thường di căn tới phổi, hạch bạch huyết, xương, não và nhiều nhất là gan.
Phát hiện ung thư đại tràng ở giai đoạn I, tỷ lệ chữa khỏi và sống trên 5 năm sau phẫu thuật rất cao, lên tới 90%. Bước sang giai đoạn II, tỷ lệ giảm còn 80-83%, giai đoạn III là 60% và giai đoạn IV chỉ còn 11%.
Nhìn số liệu trên, chúng ta đều hiểu được tầm quan trọng của việc phát hiện ung thư sớm. Người bệnh cũng không phải tốn nhiều chi phí chữa trị, tổn thương và đau đớn. Ngược lại, khi đã tới ung thư đại trực tràng giai đoạn cuối, người bệnh và người nhà không chỉ ảnh hưởng nhiều tới tinh thần mà còn cả thể xác, chi phí điều trị nhưng phần trăm sống sót vẫn rất thấp.
Các triệu chứng của giai đoạn cuối
Khi mắc ung thư đại tràng giai đoạn cuối, các triệu chứng xuất hiện với tần suất dày và nặng hơn. Người bệnh sẽ phải chịu nhiều đau đớn về thể xác, thậm chí chỉ có thể nằm một chỗ và phải nhờ tới các loại thuốc giảm đau để thoải mái hơn.
Ngoài ra, khi tế bào ung thư đã di căn tới bộ phận nào của cơ thể, chúng sẽ gây ra những triệu chứng liên quan. Dưới đây là 5 triệu chứng phổ biến nhất ở ung thư đại tràng giai đoạn cuối.
Ho nhiều, ho ra m.áu, khó thở khi bị di căn sang gan và phổi: Khi ở giai đoạn cuối và tế bào ung thư đã di căn đến gan hoặc phổi, người bệnh sẽ phải chịu nỗi đau nhân đôi. Nếu khối u di căn tới phổi, biểu hiện rõ ràng nhất là ho nhiều, ho ra m.áu, khó thở, hụt hơi, đau tức ngực...
Nếu bị di căn tới gan, bệnh nhân sẽ xuất hiện tình trạng vàng da, bị đầy bụng; thường xuyên đau tức ngực; nước tiểu sẫm màu; mờ mắt chóng mặt...
Nếu khối u di căn tới phổi, biểu hiện rõ ràng nhất là ho nhiều, ho ra m.áu, khó thở, hụt hơi, đau tức ngực... (Ảnh: Huffpost).
Đau bụng dữ dội, táo bón, đại tiện ra m.áu: Đây là dấu hiệu phổ biến của những người bị mắc bệnh ung thư đường tiêu hóa. Tuy nhiên, khi bị ung thư đại tràng giai đoạn cuối, các triệu chứng sẽ nặng hơn. Những cơn đau bụng không còn xuất hiện bất chợt và đau bình thường mà sẽ quặn thắt khiến người bệnh đau đớn.
Ngoài những cơn đau bụng dữ dội kéo dài, tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy và đại tiện ra m.áu cũng xuất hiện thường xuyên do khối u bị xuất huyết.
Sụt cân nhanh, cơ thể mệt mỏi thiếu sức sống: Bởi quá đau nên người bệnh khó có thể ăn uống, dẫn đến thiếu chất và sụt cân. Bên cạnh đó, việc phải thực hiện điều trị liên tục, truyền nhiều hóa chất cũng gây sụt cân nhanh chóng.
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể xuất hiện những cơn sốt cao bất chợt. Nguyên nhân có thể từ khối u đã di căn sang hệ thống hạch bạch huyết gây tác động tới cơ thể.
Đau đầu dữ dội, hoa mắt: Thời gian khối u đại tràng di căn lên não là khoảng 33 tháng. Khi đã di căn xa lên tới não tiên lượng sống của người bệnh ung thư đại tràng giai đoạn cuối chỉ còn khoảng 5%. Do đó, người bệnh sẽ thấy xuất hiện các cơ đau đầu thường xuyên, đau từ âm ỉ tới dữ dội; bị hoa mắt mờ mắt, chóng mặt; buồn nôn. Nặng hơn, họ có thể bị co giật.
Đau nhức vùng xương chậu, xương sườn: Khối u đại tràng di căn xa vào xương sẽ mất khoảng 22 tháng. Khi đó, các tế bào ung thư sẽ bám vào xương, chèn ép mô xương và gây ra buồn bực chân tay, đau nhức xương toàn thân. Lúc này, người nhà cần xoa bóp cho bệnh nhân để giảm bớt phần nào những đau đớn.
Bệnh nhân khổ sở vì nhà thuốc bệnh viện không đủ thuốc Theo chân bệnh nhân và người nhà, phóng viên VTC News ghi nhận tình trạng họ phải ra ngoài mua từng cái kim, viên thuốc do nhà thuốc "cháy hàng". Thời gian gần đây, không ít bệnh viện từ tuyến trung ương đến địa phương, trong đó có TP Hà Nội, lâm vào tình cảnh thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế. Nhiều...
