1001 thắc mắc: Vì sao máy bay đi về hướng Đông lại nhanh hơn về hướng Tây?
Máy bay đi về hướng Đông nhanh hơn về hướng Tây dù cùng một khoảng cách như nhau.
Làm thế nào máy bay có thể bay trên bầu trời?
Máy bay có trọng lượng tới cả trăm tấn. Nhiều người sẽ tự hỏi vậy thứ lực khủng khiếp nào có thể nhấc “con quái vật không trung” ấy lên khỏi mặt đất? Câu trả lời chính là lực nâng khí động lực học (còn gọi là lực nâng Joukowski).
Cụ thể, một chiếc máy bay chuyển động bao giờ cũng chịu tác dụng của 4 lực: lực kéo, lực cản của không khí, lực hấp dẫn và lực nâng. Theo đó, khi máy bay chạy trên đường băng, dòng khí chảy bao quanh cánh máy bay sẽ tạo ra sự chênh lệch áp suất giữa mặt dưới cánh và mặt trên cánh.
Hệ quả vật lý của hiện tượng này là một lực nâng xuất hiện theo hướng từ dưới mặt đất đẩy lên trời. Máy bay càng di chuyển nhanh, lực tăng này càng lớn, cho tới mức lực nâng thắng được trọng lực Trái đất, nhấc bổng cỗ máy khổng lồ hàng trăm tấn lên không trung.
Vì sao máy bay đi về hướng Đông lại nhanh hơn về hướng Tây?
Để giải thích điều này, hãy đi sâu vào tốc độ quay quanh trục của Trái Đất, tại xích đạo, tốc độ đó vào khoảng 1670km/h, tuy nhiên, tại vĩ độ 45, tốc độ chỉ còn khoảng 1180km/h, và ở điểm cực Bắc, tốc độ sẽ là 0km/h.
Vậy nên những thứ ở mặt đất, và lớp không khí tại xích đạo chẳng hạn, cũng có vận tốc là 1670km/h theo vòng quay của Trái Đất.
Chính vì vậy, khi cất cánh theo hướng Đông, hướng quay của Trái Đất, máy bay sẽ bay theo hướng thuận, tức là tốc độ lúc này của máy bay sẽ là 1600km/h tốc độ khi cất cánh cộng với 1670km/h tốc độ quay của Trái Đất, lợi thêm một chút tốc độ dẫn đến thời gian dành cho quãng đường di chuyển sẽ ngắn đi một chút.
Máy bay có bao nhiêu loại cánh?
Các cơ cấu điều khiển bay của máy bay để thực hiện các chuyển động bay: cất cánh, hạ cánh; vòng trái, phải; nghiêng cánh; nâng, hạ độ cao khi bay bằng; hướng mũi bay lên trên, xuống dưới.
Để thực hiện điều khiển bay có các cơ cấu cánh là: cánh nâng chính (wing), cánh đuôi ngang(tail wing), bánh lái độ cao (elevator), đuôi đứng (vertical fin), cánh đuôi đứng (rudder), cánh tà trước (leading-edge flap), cánh tà sau (flap), cánh liệng (aileron), các cánh tà lưng (spoiler), phanh khí động (Leading edge slats).
Nguyên tắc điều khiển bay sử dụng cơ học cổ điển để cân đối lực nâng khí động lực học và mô men cơ học. Các cánh đuôi (cánh ngang, cánh đứng) chỉ cần có kích thước nhỏ vẫn đủ mô men vì cánh tay đòn mô men là khoảng cách khá lớn từ đuôi đến trọng tâm máy bay.
Đuôi ngang để tạo lực nâng ở phần đuôi máy bay, lực này sẽ cùng lực nâng ở cánh chính cân bằng mô men với trọng lực tại trọng tâm máy bay cho phép máy bay không bị lộn vòng (nếu không có cánh đuôi ngang thì lực nâng tại đôi cánh và trọng lực tại trọng tâm máy bay sẽ tạo thành mô men làm máy bay bị lộn vòng).
Các cánh tà sau và cánh liệng là bộ phận cử động được ở phía sau của các cánh ngang. Các cánh tà nằm ở phía sau cánh nâng chính, phía gần thân máy bay có thể thu vào trong cánh chính hoặc đẩy dài ra, ngoài ra còn có thể chúc xuống phía dưới. Chuyển động chúc xuống hoặc kéo dài ra của cánh tà nhằm tăng lực nâng (đồng thời làm tăng lục cản) khi máy bay cất hạ cánh. Chuyển động của cánh tà 2 bên có thể giống nhau hoặc khác nhau tùy loại máy bay và điều kiện bay.
Cánh liệng (aileron) cũng nằm mép sau cánh nhưng ở phía xa thân (đầu mút cánh) chỉ có thể cụp xuống hoặc vểnh lên. Cánh liệng 2 bên khi chuyển động thì sẽ chuyển động ngược chiều nhau nhằm tạo ra một moment xoay làm máy bay xoay quanh trục dọc (rolling) vì khi đó lực nâng 2 bên cánh khác nhau
Cánh lái độ cao nằm ở phía mép sau đuôi ngang. Có thể vểnh lên hoặc cụp xuống để thay đổi lực nâng cánh đuôi, tạo moment xoay quanh trục cánh (moment chúc ngóc – pitching). Hai bánh lái độ cao luôn được điều khiển chuyển động cùng chiều, cùng góc lệch.
Đuôi đứng có chức năng định hướng, giữ cho thân máy bay ổn định theo chuyển động thẳng về phía trước. Trên cánh đuôi đứng có bộ phận cử động được là cánh bánh lái đuôi sẽ đóng vai trò bánh lái thông thường: Khi cánh bánh lái đứng đối xứng sẽ không có lực tác dụng theo chiều ngang nhưng khi nó quay sang phải hoặc trái sẽ sinh lực tác dụng ngang vào bánh lái đuôi sang trái hoặc sang phải tương ứng. Lực này tạo mô men (với tay đòn là khoảng cách từ bánh lái đến trọng tâm báy bay) làm máy bay hướng mũi sang phải hoặc trái tương ứng (yawing).
Các cánh lưng (spoiler) nằm trên lưng cánh chính về phía sau, chỉ có thể ngóc lên, hướng về phía sau. Khi spoiler bên nào ngóc lên, lực nâng cánh đó giảm xuống, máy bay nghiêng về phía đó. Spoiler có tác dụng hỗ trợ cánh liệng (aileron) trong quá trình nghiêng máy bay. Thông thường chỉ spoiler một phía hoạt động, phía kia nằm im.
Slats là các tấm cánh nhỏ nằm ở trên lưng cánh nhưng ở phía trước, khi hoạt động thì vểnh lên, hướng về phía trước có tác dụng như phanh khí động, làm tăng lực cản của máy bay khi máy bay hạ cánh. Thông thường slat của cả hai phía cùng vểnh lên một lúc. Số lượng các aileron, flap, spoiler, slat có thể khác nhau ở các loại máy bay. Nhiều loại máy bay không có slat
Máy bay cất cánh và hạ cánh như thế nào?
Khi cất cánh, hạ cánh vận tốc máy bay thấp mà cần duy trì lực nâng nên cánh cần có diện tích lớn nhất và có hiệu suất khí động cho lực nâng tốt nhất việc này được thực hiện bằng cách kéo dài tối đa cánh tà và chúc cánh tà xuống hết cỡ về phía dưới. Khi tiếp đất có thể bật các slat vểnh lên để tăng lực cản.
Nghiêng cánh: Để nghiêng cánh thì cần tạo chênh lệch lực nâng tại hai cánh chính ví dụ cánh liệng phải thì chúc xuống, cánh liệng trái thì quay lên, khi đó lực nâng tại cánh phải lớn hơn lực nâng tại cánh trái làm máy bay nghiêng cánh sang trái. Để hỗ trợ thêm, người ta bật spoiler bên trái vểnh lên để giảm thêm lực nâng bên trái.
Đổi hướng bay ngang sang phải, trái: Để đổi hướng thì dùng bánh lái đuôi (rudder) cho quay về phía nào thì đầu máy bay rẽ về hướng bên đó. Để đổi hướng gấp (góc ngoặt lớn) thì còn có thể kết hợp bánh lái với nghiêng cánh muốn rẽ về phía nào thì nghiêng cánh về phía đó.
Bay lên, bay xuống: Để máy bay chúc đầu lên – xuống (bay lên, bay xuống) thì hiệu chỉnh bánh lái độ cao (elevator) bằng cách chĩa lên hoặc chúc xuống: Nếu cánh lái độ cao chĩa lên thì lực nâng tại đuôi giảm mà lực nâng tại cánh chính giữ nguyên sẽ tạo nên mô men làm đầu máy bay hướng lên phía trên, nếu cánh lái độ cao chúc xuống thì ngược lại máy bay sẽ chúí đầu xuống.
Có thể kết hợp cùng cánh tà sao cho có sự thay đổi tương quan lực nâng tại cánh chính và cánh đuôi và sẽ tạo nên mô men làm đầu máy bay lên hay xuống (xem hình minh hoạ).
Thay đổi độ cao khi bay bằng: bằng cách hiệu chỉnh cánh tà và cánh lái độ cao để tăng hoặc giảm lực nâng. Khi tăng lực nâng máy bay sẽ tăng độ cao lên một mức cân bằng mới, nếu giảm lực nâng máy bay sẽ hạ độ cao xuống mức cân bằng mới thấp hơn.
Nguyên tắc hoạt động của máy bay. Clip nguồn Youtube
Theo T.iền phong
Giải mã hầm trú bom nguyên tử 'khủng' của Trung Quốc được tiết lộ sau 40 năm
Khi Trung Quốc bị tấn công bằng bom nguyên tử, thì nơi nào ở quốc gia này là nơi trú ẩn an toàn nhất? Hầm trú ẩn 816 sau gần 40 năm mới được công khai chính là hầm trú ẩn an toàn nhất.
Uy lực của bom hạt nhân hiện nay cả thế giới đều rõ ràng. Cuối thời kỳ Thế chiến II, Mỹ đã thả hai quả bom nguyên tử cho Nhật Bản, sự tàn khốc khủng khiếp của bom nguyên tử đã làm cho Nhật Bản từ bỏ kháng chiến trực tiếp. Sau khi sự kiện này xảy ra, các nước lớn đã bắt đầu nghiên cứu về bom nguyên tử, và cũng lo lắng về mối đe dọa hạt nhân từ nước khác. Mặc dù vụ n.ổ b.om nguyên tử là "ác mộng" của thế giới, nhưng không phải là không có biện pháp trú ngụ an toàn. Và Trung Quốc đã có phương án phòng bị trong trường hợp quốc gia này bị tấn công bằng bom nguyên tử.
N.ổ b.om nguyên tử là "ác mộng" của thế giới. Nguồn: Ifeng
Địa điểm thứ nhất, cũng là nơi an toàn nhất, đó là "công trình trú ngụ hạt nhân 816" trong núi ở thành phố Trùng Khánh. Công trình này được mệnh danh là "hang động nhân tạo số 1 thế giới". Ban đầu, địa điểm này được xây dựng nhằm chế tạo vũ khí hạt nhân của Trung Quốc để phản công hiệu quả các cuộc tấn công hạt nhân.
Tuy nhiên, với sự phát triển đa dạng hóa các loại vũ khí hạt nhân của Trung Quốc, địa điểm nghiên cứu chế tạo cố định kiểu cũ này đã hông còn có thể đáp ứng nhu cầu quốc phòng của Trung Quốc, do đó, địa điểm này, từng là một bí mật hàng đầu, giờ đây đã được công khai. Tất nhiên, nếu xảy một cuộc tấn công bằng bom nguyên tử thì trú ẩn ở công trình này là địa điểm an toàn nhất.
"Công trình trú ngụ hạt nhân 816" ở Trùng Khánh được mệnh danh là "hang động nhân tạo số 1 thế giới". Nguồn: Ifeng
Năm 1966, Thủ tướng Chu Ân Lai phê chuẩn việc xây dựng "căn cứ công nghiệp nguyên liệu hạt nhân Trung Quốc ở núi Bồi Lăng, Trùng Khánh". Công trình bao gồm lò phản ứng hạt nhân, khu xử lý hóa học và nhà máy hạt nhân dưới lòng đất cung cấp nguyên liệu hạt nhân cho bom nguyên tử. Quân ủy Trung ương Trung Quốc chỉ đạo trực tiếp Sư công binh số 54 (lực lượng bộ đội 8342) phụ trách xây dựng công trình, đây là công trình thuộc hạng mục quân sự tối mật.
Tháng 2/1967, Trung Quốc bắt đầu công tác xây dựng, tổng đầu tư cho công trình là 740 triệu NDT (thời điểm năm 1967). Thị trấn Bồi Lăng điều động 10.000 nhân công, nhân viên kỹ thuật được tuyển dụng trên toàn Trung Quốc lên đến gần 10.000 người, tổng cộng tham gia xây dựng là 60.000 người cả dân sự và quân sự.
Công trình được xây dựng với 60.000 nhân công, tổng diện tích đạt 104.000 m2. Nguồn: Ifeng
Năm 1984 Trung Quốc dừng thi công, khi đó đã hoàn thành được 85% công trình, lắp đặt được 60% thiết bị. Tháng 4/2002, Ủy ban Công nghệ Khoa học Quốc phòng Trung Quốc ban hành lệnh "giải mật" đối với công trình này, tuy nhiên phải đến tháng 9/2016 công trình mới chính thức hoàn thành 100%. Tháng 1/2018, công trình được Trung Quốc đưa vào danh sách bảo vệ di sản công nghiệp Trung Quốc, tháng 7/2019 trở thành khu du lịch cấp AAAA của Trung Quốc.
Tổng diện tích của công trình 816 là 104.000 m2, có 18 động lớn. Số lượng đường, động dẫn hướng, động nhánh, đường hầm và giếng lên tới con số 130, tổng chiều dài của các con đường trong công trình đạt 20 km, tòa nhà cao nhất trong công trình đạt 79,6 m với 9 tầng, chiều rộng tường là 25 m, chiều rộng của mái vòm là 31,2 m, diện tích đạt 130.000 m2. Sử dụng kết cấu "trong động có nhà, trong nhà có động, trong động có sông".
Cao nguyên Thanh Tạng là khu vực cao nhất Trung Quốc cũng là địa điểm trú ấn an toàn khi Trung Quốc bị tấn công bằng bom nguyên tử. Nguồn: Ifeng
Địa điểm thứ hai là cao nguyên Thanh Tạng ở Tây Tạng, nơi càng bằng phẳng, thì tốc độ lan truyền của vụ nổ vũ khí hạt nhân càng nhanh. Tuy nhiên, cao nguyên Thanh Tạng rất cao. Nơi càng cao, không khí càng mỏng hơn và có rất nhiều ngọn núi xung quanh để ngăn chặn sức nổ của bom nguyên tử. Uy lực của bom nguyên tử sẽ chỉ tập trung trong một phạm vi nhỏ, từ đó giảm đáng kể sự lan truyền của bức xạ từ vụ nổ hạt nhân. Ngoài cao nguyên Thanh Tạng thì lưu vực Tứ Xuyên có độ cao giống như cao nguyên, có thể làm giảm tác hại của vũ khí hạt nhân.
Các công trình hầm ngầm dưới lòng đất của Trung Quốc cũng là địa điểm trú ẩn tạm thời. Nguồn: Ifeng
Địa điểm thứ ba là các công sự kiên cố dưới lòng đất. Theo nguyên lý, bom nguyên tử thường áp dụng hình thức nổ trên không mà không trực tiếp chạm vào mặt đất. Một vụ n.ổ b.om nguyên tử sẽ tạo ra nhiều thiệt hại như nhiệt độ cao, bức xạ ánh sáng, sóng xung kích... rất khó để sống sót trong trung tâm vụ nổ. Tuy nhiên, nếu trú ẩn dưới lòng đất, vẫn có thể tránh được phần lớn thiệt hại của vụ nổ. Ở Trung Quốc, các hầm trú ẩn phòng không, tầng hầm và tàu điện ngầm là tất cả những nơi có thể tránh ngắn hạn.
Đức Trí (lược dịch)
Theo infonet.vn
Những điều kinh ngạc ở thị trấn cao nhất thế giới, trên độ cao 5.000m Thị trấn La Rinconada trên đỉnh núi Ananea ở dãy Andes, Peru là nơi cư trú cao nhất của con người trên thế giới. Ở độ cao trên 5.000m so với mực nước biển, đây cũng là nơi có điều kiện sống khắc nghiệt nhất mà con người từng biết đến. Khoảng 30.000 cư dân nơi này phần lớn sinh hoạt, làm việc......