Yêu cầu xử lý quy định “cấm ghi hình CSGT”

“Công văn số 1402/C67-P3 ngày 26/4 của Cục Cảnh sát giao thông (CSGT) đường bộ, đường sắt (C67) – Bộ Công an, có nhiều nội dung có dấu hiệu trái luật cần phải được xử lý.”

TS Lê Hồng Sơn – Cục trưởng Cục kiểm tra văn bản QPPL – Bộ Tư pháp cho biết.

Không luật nào cấm

Sáng 22/8, Cục Kiểm tra văn bản QPPL đã có báo cáo nhanh gửi Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường yêu cầu xử lý nhiều nội dung sai trái tại công văn số 1042/C67-P3 (gọi là Công văn số 1042) quy định “giả danh nhà báo ghi hình CSGT” của Cục cảnh sát giao thông đường sắt-đường bộ (C67) – Bộ Công an.

Theo đó, công văn trên có nêu 2 nhóm hành vi: “có lời nói đe dọa, lăng mạ”, “hành vi chống đối CSGT ” với hành vi “quay phim, chụp ảnh hoạt động tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm (TTKS, XLVP) khi chưa được phép của CSGT đang làm nhiệm vụ”, đã thể hiện sự thiếu thận trọng khi kết nối các nhóm hành vi với bản chất, mức độ khác nhau.

Cục kiểm tra văn bản cho biết, việc CSGT có quyền yêu cầu xuất trình giấy tờ để xác định là “được phép” hay chưa, và xác định “đúng là nhà báo hay giả danh nhà báo” là không phù hợp các quy định hiện hành về quyền của nhà báo ngay cả với người dân khi quay phim, chụp ảnh.

Pháp luật hiện hành chỉ quy định trường hợp vì bí mật nhà nước, các khu vực an ninh, quốc phòng mà có quy định cấm hoặc hạn chế người dân hoặc phóng viên quay phim, chụp ảnh thì mới buộc công dân phải tuân thủ khi quay phim, chụp ảnh.

Qua ra soát, Cục kiểm tra văn bản chưa thấy có quy định nào của pháp luật cấm công dân quay phim, chụp ảnh cán bộ, công chức và chiến sĩ công an đang thi hành công vụ (nếu không thuộc các trường hợp cấm, hạn chế).

“Như vậy, việc công dân thực hiện quay phim, chụp ảnh lực lượng cảnh sát giao thông khi đang làm nhiệm vụ không phải là hành vi bị pháp luật cấm. Hơn nữa, cán bộ, chiến sỹ công an nhân dân CSGT không được quyền truy hỏi người đang quay phim, chụp ảnh là được phép hay không được phép, cũng không được quyền truy xét về giấy tờ để xác định là nhà báo hay giả danh nhà báo”, văn bản nêu rõ.

Cũng theo Cục kiểm tra văn bản, nội dung “Nếu đúng là nhà báo thì tập hợp thông báo cho cơ quan chủ quản” càng thể hiện rõ hơn việc trao quyền cho CSGT truy hỏi, truy xét về giấy tờ, danh tính của người quay phim, chụp ảnh. Do đó, nội dung này cũng không phù hợp với nhiệm vụ của CSGT khi đang thực thi nhiệm vụ.

Không có luật nào cấm phóng viên, nhà báo ghi hình, chụp ảnh CSGT TTKS, XLVP

Cục kiểm tra văn bản còn chỉ rõ: quay phim, chụp ảnh CSGT khi đang làm nhiệm vụ kiểm tra, xử lý vi phạm không phải là ghi hình ảnh riêng tư của một hay một vài cá nhân cụ thể (không thuộc phạm trù bí mật đời tư theo quy định tại Điều 31 Bộ luật Dân sự), mà là ghi hình ảnh thi hành công vụ của cơ quan, cá nhân đại diện cho Nhà nước tại nơi công cộng (công khai) không cần phải được CSGT (hay bất cứ cá nhân nào) có mặt ở nơi công cộng này “cho phép”.

Đó là việc giám sát hoạt động lực lượng thực thi công vụ hết sức bình thường của mỗi công dân. Nhờ những hoạt động này mà những hình ảnh đẹp của lực lượng CSGT được tôn vinh, những sai phạm được kịp thời phát hiện, xử lý.

Sẽ xử lý theo thẩm quyền

Hơn nữa, theo quy định của Luật Báo chí hiện hành, nhà báo có quyền: “Khai thác và được cung cấp thông tin trong hoạt động báo chí theo quy định của pháp luật” (điểm b khoản 1 Điều 15) và nhà báo có nghĩa vụ: “Bảo vệ đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; phát hiện, bảo vệ nhân tố tích cực; đấu tranh phòng, chống các tư tưởng, hành vi sai phạm” (điểm b khoản 2 Điều 15). Khi nhà báo tác nghiệp đúng Luật Báo chí thì không ai có quyền ngăn cản, truy xét.

Đối với mọi công dân khác (ngoài nhà báo) quay phim, chụp ảnh trong các trường hợp đã nêu, cũng không phải là hành vi sai trái. Người dân hoàn toàn có quyền thực hiện việc này nếu không thuộc trường hợp pháp luật cấm hoặc hạn chế. Cũng không phải vì người đang quay phim, chụp ảnh “không phải là nhà báo” mà dễ dàng quy kết là “giả danh nhà báo”.

Việc xác định một công dân quay phim, chụp ảnh là “nhà báo” hay “giả danh nhà báo” tại nội dung Công văn số 1042 là điều không phù hợp với chức năng, thẩm quyền của một lãnh đạo Cục cảnh sát giao thông đường bộ-đường sắt cũng như cán bộ, chiến sỹ cảnh sát giao thông khi đang thi hành nhiệm vụ.

Từ những phân tích nêu ở trên, Cục KTVB thấy rằng Công văn số 1042 có nhiều nội dung có dấu hiệu sai trái cần phải được xử lý.

Trong trường hợp các cơ quan, đơn vị thuộc thẩm quyền của Bộ Công an không xử lý, Bộ Tư pháp thực hiện trách nhiệm kiểm tra, xử lý theo quy định của Chính phủ.

Không cần phải sửa

Liên quan đến Công văn số 1042, Luật sư Nguyễn Thành Công đặt ra câu hỏi: Quy định cấm như vậy thì người dân lấy bằng chứng đâu để tố cáo? Ngoài ra, muốn quay phim, chụp hình thì phải xin phép, vậy có ai làm tiêu cực mà cho phép người khác quay phim tố cáo mình hay không? Trong văn bản có đoạn “nếu đúng là nhà báo thì tập hợp thông báo cho cơ quan chủ quản”. Báo cho cơ quan chủ quản nào? Của ai? Của CSGT hay của nhà báo?. “Điều này đã triệt tiêu quyền được tham gia quản lý nhà nước, xã hội, kiến nghị với cơ quan nhà nước và quyền khiếu nại tố cáo hành vi tiêu cực, trái pháp luật của cơ quan nhà nước được quy định. Nội dung văn bản ngăn chặn quyền của người dân nhưng lại tiếp tay cho những CSGT có hành vi tiêu cực”, LS Công nói. Trong khi đó, Luật sư Trịnh Anh Dũng (Trưởng Văn phòng Luật sư Trịnh, Hà Nội) cho biết, Cục CSGT không đủ thẩm quyền, kể cả Bộ Công an cũng không đủ thẩm quyền cấm người dân quay phim chụp ảnh ngoài đường. Tuy nhiên, Đại tá Nguyễn Ngọc Tuấn – Phó Cục trưởng Cục CSGT, cũng khẳng định công điện trên là chỉ đạo của cục về việc phòng ngừa giả danh nhà báo ghi hình CSGT chứ không có chuyện cấm nhà báo hay người dân ghi hình. Do đó, Đại tá Trần Sơn Hà Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát giao thông ĐB-ĐS đã cho rằng: “văn bản này không có gì sai, không cần phải sửa”.

Theo Đất Việt