Y Tý phát triển du lịch xanh

Đây là lần thứ ba chúng tôi trở lại Y Tý, sau hai lần đầu vào tháng 4 và tháng 10 năm 2024, thời điểm trước và sau cơn bão Yagi gây nhiều thiệt hại cho Lào Cai nói chung và mảnh đất này nói riêng.

Mùa vàng ở xã Y Tý, tỉnh Lào Cai. (Ảnh: HOÀNG KIỀU)

Tuyến đường từ Mường Hum đi vào vẫn còn nhiều chỗ sạt lở, chưa hoàn thiện, nhưng dấu vết cơn bão tàn khốc đã nhạt hơn và Y Tý đang dần phát triển trở lại…

Tháng 9/2024, hoàn lưu cơn bão số 3 (bão Yagi) với mưa lớn gây thiệt hại nghiêm trọng về người, tài sản cho tỉnh Lào Cai nói riêng và các tỉnh miền bắc nói chung. Tại khu vực xã biên giới A Lù (thuộc huyện Bát Xát cũ), nay là xã Y Tý, mưa lũ, sạt lở đất làm bảy người chết, 28 ngôi nhà bị đổ sập hoàn toàn, hơn 200 ngôi nhà bị hư hại, đời sống của nhân dân gặp rất nhiều khó khăn.

Gần một năm sau trận lũ quét lịch sử, những mất mát về người, tài sản và hạ tầng vẫn còn in dấu ở cái nôi du lịch Y Tý. Thiên tai đã tác động mạnh vào hệ sinh thái du lịch vốn còn non trẻ, nhiều homestay ngưng hoạt động, hạ tầng xuống cấp, du khách lo ngại về chất lượng giao thông và mức độ an toàn khi di chuyển về đây…

Anh Hoàng Công Kiều, Phó Trưởng Ban Xây dựng Đảng xã Y Tý, đồng thời là một nhiếp ảnh gia có rất nhiều bức ảnh đẹp về Y Tý cho chúng tôi biết: Y Tý là vùng đất đặc biệt – nơi mỗi mùa trong năm mang một vẻ đẹp riêng, nơi con người và thiên nhiên cùng dệt nên bức tranh vừa hùng vĩ, vừa nên thơ. Nằm ở độ cao hơn 2.000m, bên triền biên giới Việt-Trung, Y Tý không chỉ là địa danh du lịch độc đáo của Lào Cai, mà còn đang dần trở thành điểm đến hấp dẫn trong hành trình khám phá của du khách trong nước và nước ngoài. Nơi đây có Lảo Thẩn, Nhìu Cồ San – những đỉnh núi lừng danh trong giới trekking, quanh năm mây phủ, là điểm hẹn của những người yêu thiên nhiên, đam mê chinh phục…

Mỗi độ thu về, Y Tý lại rực rỡ trong sắc vàng của ruộng bậc thang chín tới – một tuyệt tác được xếp hạng Di sản ruộng bậc thang quốc gia, cùng với đó là mùa lễ hội ngập tràn bản sắc. Lễ hội Mùa thu Y Tý đang được xây dựng thành sản phẩm du lịch đặc trưng, với chuỗi hoạt động hấp dẫn như: Giải leo núi Lảo Thẩn, thi ngựa thồ truyền thống, trình diễn trang phục các dân tộc, không gian trà, bánh, xôi bản địa, trò chơi dân gian vùng cao, chạy việt dã trong lòng di sản, giải xe đạp leo núi đường mòn, gian hàng OCOP và đêm nhạc cộng đồng bên lửa trại… Tất cả tạo nên một bức tranh du lịch sinh động, vừa nguyên sơ, vừa hiện đại, vừa cộng đồng, vừa chuyên nghiệp.

Y Tý còn là vùng đất lưu giữ nét văn hóa đặc sắc của nhiều dân tộc như H’Mông, Hà Nhì, Dao… với nhà trình tường cổ, lễ Cúng rừng, Tết Gạ Ma Do, lễ hội Khô Già Già, tiếng khèn, tiếng sáo, nghệ thuật thủ công và ẩm thực đậm chất Y Tý. Người dân nơi đây mộc mạc, thân thiện, mến khách, là “thương hiệu mềm” níu chân du khách quay trở lại.

Dẫu vậy, từ trong gian khó, vùng đất Y Tý đang dần gượng dậy và đón nhận những tín hiệu lạc quan. Hàng nghìn cá nhân, hàng chục doanh nghiệp, tổ chức xã hội đã vào cuộc khắc phục hậu quả thiên tai, chia ngọt sẻ bùi với nhân dân Y Tý vượt qua thiên tai, mưa lũ.