Ý đồ của Israel khi nhằm vào Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc
Ngày 13.10, Liên Hợp Quốc (LHQ) cáo buộc xe tăng của Israel đã xông vào một căn cứ của Lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế ở Lebanon ( UNIFIL).
Đây là cáo buộc mới nhất về các hành vi vi phạm và tấ.n côn.g của Israel, được chính LHQ đưa ra và các đồng minh của nước này lên án. Trong khi đó, các nhà phân tích cho rằng, Israel đang bày tỏ thái độ không hài lòng với sự can thiệp của phái bộ UNIFIL, đồng thời thực hiện ý định kiểm soát khu vực biên giới của mình.
Cáo buộc của LHQ
UNIFIL cho biết hai xe tăng Merkava của Israel đã phá hủy cổng chính một căn cứ của họ và đột nhập vào rạng sáng ngày 13.10. Sau khi xe tăng rời đi, các quả đạn pháo phát nổ cách đó 100 mét, khiến khói bay mù mịt khắp căn cứ và khiến nhân viên LHQ gặp vấn đề về hô hấp, lực lượng này cho biết trong một tuyên bố.
Lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế ở Lebanon (UNIFIL). Ảnh: AFP
UNIFIL cho biết, trước đó, Israel đã tiến hành nhiều cuộc tấ.n côn.g nhằm vào tháp canh, hệ thống camera, thiết bị liên lạc và đèn chiếu sáng của lực lượng này. Điều đó đã hạn chế khả năng giám sát của họ. Các nguồn tin của LHQ cho biết họ lo ngại điều này khiến cơ quan của LHQ không thể giám sát các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế trong cuộc xung đột.
Trần tình của Israel
Về phần mình, trong văn bản báo cáo sự kiện, quân đội Israel cho biết các chiến binh của nhóm Hezbollah đã bắ.n tên lửa chống tăng vào quân đội Israel, làm bị thương 25 người. Cuộc tấ.n côn.g diễn ra rất gần một đồn UNIFIL và một chiếc xe tăng giúp sơ tán những người thương vong dưới hỏa lực sau đó đã lùi vào “trốn” vào đồn của UNIFIL, quân đội cho biết.
“Không phải chúng tôi định tấ.n côn.g vào căn cứ, cũng không phải đang cố gắng xâm nhập vào căn cứ của UNIFIL. Xe tăng của chúng tôi đang chịu hỏa lực dữ dội, chịu thương vong hàng loạt, và phải lùi lại để tránh nguy hiểm”, người phát ngôn quốc tế của quân đội Israel Nadav Shoshani nói với các phóng viên.
Trong một tuyên bố, quân đội cho biết họ đã sử dụng màn khói để che chắn cho quá trình sơ tán những binh sĩ bị thương và việc sử dụng khói mù không gây nguy hiểm cho Lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ.
Phản ứng của các nước đồng minh Israel
Trong một phản ứng về vụ việc, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Israel Yoav Gallant, trong đó ông bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” về các báo cáo rằng lực lượng Israel đã n.ổ sún.g vào các vị trí gìn giữ hòa bình; đồng thời kêu gọi Israel đảm bảo an toàn cho họ và quân đội Lebanon, những người không tham gia vào cuộc xung đột của Israel với Hezbollah. “Israel cần thực hiện mọi biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn và an ninh cho lực lượng UNIFIL và Lực lượng vũ trang của chính phủ Lebanon”, ông cho biết.
Video đang HOT
Ông Austin cũng thúc giục Bộ trưởng Gallant yêu cầu quân đội Israel “chuyển hướng từ các hoạt động quân sự ở Lebanon sang con đường ngoại giao để đảm bảo an ninh cho dân thường ở cả hai bên biên giới càng sớm càng tốt”.
Thủ tướng Italy Giorgia Meloni, vốn là một trong những người ủng hộ Israel mạnh mẽ nhất trong số các nhà lãnh đạo Tây Âu, đã nói chuyện qua điện thoại với Thủ tướng Israel Netanyahu hôm 13.10. Bà lên án các cuộc tấ.n côn.g “không thể chấp nhận được” của Israel nhằm vào UNIFIL, chính phủ của bà cho biết.
Italy hiện có hơn một nghìn quân trong lực lượng UNIFIL gồm 10.000 người, khiến nước này trở thành một trong những nước đóng góp nhân sự lớn nhất cho lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ ở Lebanon. Pháp và Tây Ban Nha, mỗi nước có gần 700 quân trong lực lượng, cũng lên án các cuộc tấ.n côn.g của Israel. Sự hiện diện của UNIFIL khiến lực lượng gìn giữ hòa bình từ 50 quốc gia khác nhau gặp nguy hiểm.
Trong khi đó, Trung Đông vẫn trong tình trạng báo động cao trước nguy cơ Israel sẽ trả đũa Iran sau loạt tên lửa tầm xa được phóng vào ngày 1.10 để đáp trả các cuộc tấ.n côn.g của Israel vào Lebanon. Iran cho biết hôm 13.10 rằng họ “không có ranh giới đỏ” trong kế hoạch tự vệ. Bình luận của Bộ trưởng Ngoại giao Abbas Araqchi dường như nhằm phản bác lại những gợi ý rằng Iran sẽ chịu đòn tấ.n côn.g của Israel mà không có phản ứng, như đã từng xảy ra vào đầu năm nay khi Israel tấ.n côn.g Iran lần cuối sau một loạt tên lửa của Iran.
Mục tiêu của Israel
Theo các nhà phân tích, cuộc tấ.n côn.g của Israel vào UNIFIL không phải là “ta.i nạ.n”. Trong nhiều tuần trước đó, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã thông báo ý định tiến hành các cuộc xâm nhập vào Lebanon và yêu cầu UNIFIL di chuyển khỏi các tiề.n đồn dọc khu vực biên giới giữa Israel và Lebanon. Tuy nhiên, LHQ từ chối yêu cầu này, khẳng định rằng các lực lượng gìn giữ hòa bình có vai trò quan trọng trong việc duy trì ổn định và tránh leo thang căng thẳng giữa hai bên.
Trong bối cảnh đó, các nhà phân tích cho rằng các cuộc tấ.n côn.g của Israel dường như có tính toán trước và được xem như một thông điệp cảnh báo tới UNIFIL, đặc biệt là các lực lượng quốc tế đang hiện diện ở khu vực. Việc tấ.n côn.g vào các căn cứ của lực lượng gìn giữ hòa bình là một dấu hiệu cho thấy Israel không hài lòng với sự can thiệp của LHQ và muốn tăng cường quyền kiểm soát tại các khu vực chiến lược gần biên giới Lebanon.
Ngay sau vụ việc liên quan đến UNIFIL, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu trong một tuyên bố gửi tới Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres: “Đã đến lúc ngài phải rút UNIFIL khỏi các thành trì của Hezbollah và khỏi các khu vực chiến sự”. “Quân đội Israel đã nhiều lần yêu cầu điều UNIFIL rút lui nhưng liên tục bị từ chối. Sự hiện diện của UNIFIL đang cung cấp lá chắn sống cho lực lượng Hezbollah”.
Đáp lại tuyên bố của Thủ tướng Israel, Người phát ngôn của LHQ Stephane Dujarric cho biết trong một tuyên bố hôm 13.10 rằng, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres đã bày tỏ lòng biết ơn đối với lực lượng gìn giữ hòa bình UNIFIL, những người “vẫn giữ vững mọi vị trí”, đồng thời nói thêm rằng “lá cờ LHQ sẽ vẫn tiếp tục tung bay ở miền Nam Lebanon”.
Trong khi đó, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres nhắc lại lời cảnh báo rằng lực lượng gìn giữ hòa bình không được trở thành mục tiêu tấ.n côn.g. “Mọi cuộc tấ.n côn.g nhằm vào lực lượng gìn giữ hòa bình là vi phạm luật pháp quốc tế, bao gồm luật nhân đạo quốc tế. Hành vi này đều có thể cấu thành tội ác chiến tranh”, Người phát ngôn LHQ Stephane Dujarric cho biết.
UNIFIL cho biết các cuộc tấ.n côn.g trước đây của Israel vào tháp canh, hệ thống camera, thiết bị liên lạc và đèn chiếu sáng của lực lượng này đã hạn chế khả năng giám sát của họ. Các nguồn tin của LHQ cho biết họ lo ngại điều này khiến cơ quan của LHQ không thể giám sát các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế trong cuộc xung đột.
Miền nam Lebanon đã chứng kiến nhiều thập kỷ xung đột, sau khi Israel xâm lược vào năm 1982, chiếm đóng miền nam Lebanon cho đến năm 2000 và một lần nữa tiến hành cuộc chiến lớn kéo dài năm tuần với Hezbollah vào năm 2006. Cuộc chiến này kết thúc bằng lệnh ngừng bắ.n và giao cho UNIFIL giám sát.
Các quan chức Israel lên tiếng chỉ trích rằng, UNIFIL đã thất bại trong sứ mệnh bảo đảm thực thi Nghị quyết 1701 của LHQ, vốn được thông qua sau cuộc chiến năm 2006, trong đó yêu cầu phi quân sự khu vực biên giới phía nam Lebanon; đồng thời yêu cầu không được phép xuất hiện quân đội nào khác ngoài quân đội của Chính phủ Lebanon.
Sứ mệnh của UNIFIL
UNIFIL là phái bộ gìn giữ hòa bình được Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA) thành lập vào tháng 3.1978, vài ngày sau khi Israel xâm lược Lebanon. HĐBA đã thông qua Nghị quyết 425 và 426, kêu gọi Israel rút khỏi Lebanon cùng với quyết định thành lập UNIFIL.
Bản đồ khu vực Đường ranh giới xanh và vị trí trụ sở của UNIFIL. Ảnh: unifil
Vì khu vực hoạt động chính của UNIFIL nằm ở phía nam Lebanon, gần biên giới Israel, nên lực lượng này có mặt ở một số địa điểm theo truyền thống gắn liền với nhóm Hezbollah ở Lebanon.
Những người lính tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình là binh sĩ ở các quốc gia gửi quân, nhưng các nhiệm vụ gìn giữ hòa bình, họ không tham gia chiến đấu. Họ phải giữ thái độ khách quan và chỉ có thể có mặt khi có sự đồng ý của quốc gia nơi họ được triển khai.
Theo LHQ: “Các hoạt động gìn giữ hòa bình đa chiều ngày nay không chỉ duy trì hòa bình và an ninh mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho tiến trình chính trị, bảo vệ dân thường, hỗ trợ giải trừ quân bị, giải ngũ và tái hòa nhập cho những người từng tham chiến, hỗ trợ tổ chức bầu cử, bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền và hỗ trợ khôi phục pháp quyền”.
UNIFIL bao gồm hơn 10.000 lính gìn giữ hòa bình từ 50 quốc gia. Tại Lebanon, sự hiện diện của UNIFIL trải dài từ Sông Litani đến Đường ranh giới xanh (blue line). Khu vực đó rộng 1.060 km2, trong đó UNIFIL có 50 vị trí. Trụ sở chính của UNIFIL nằm ở Naqoura ở phía tây nam.
Được thành lập vào năm 2000, Đường ranh giới xanh là “biên giới” dài 120 do LHQ vạch ra giữa Lebanon và Israel. Mục đích chính của đường biên giới xanh là xác nhận việc quân đội Israel rút khỏi lãnh thổ Lebanon theo yêu cầu của Nghị quyết 425 và 426 của HĐBA. Theo sứ mệnh của mình và để giữ gìn hòa bình dọc theo Đường ranh giới xanh, chính quyền Israel và Lebanon có nghĩa vụ phải thông báo trước cho UNIFIL về mọi hoạt động trong khu vực lân cận, bao gồm công việc bảo trì thường xuyên và hoạt động an ninh. Giao thức này giúp UNIFIL giám sát và quản lý hiệu quả khu vực biên giới nhạy cảm.
Đằng sau việc Israel 'cố tình' tấ.n côn.g lực lượng gìn giữ hoà bình LHQ ở Liban
Các quốc gia như Pháp, Italy và Liên minh châu Âu (EU) đã chỉ trích Israel vì hành động này, trong khi các nhà phân tích cho rằng Israel đang thực hiện chiến lược chính trị và quân sự nhằm tăng cường quyền kiểm soát tại các khu vực biên giới.
Lực lượng lâm thời của LHQ tại Liban (UNIFIL) tuần tra ở Marjeyoun, Liban. Ảnh: THX/TTXVN
Ngày 10 - 11/10 vừa qua, quân đội Israel đã tiến hành những cuộc tấ.n côn.g vào các căn cứ của Lực lượng gìn giữ hoà bình Liên hợp quốc tại Liban (UNIFIL), gây thương tích cho hai binh sĩ của UNIFIL. Hành động này ngay lập tức vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế, bao gồm Pháp, Italy, Liên minh châu Âu (EU) và nhiều quốc gia khác.
Tiến sĩ Valeria Giannotta, chuyên gia học thuật người Italy về Khoa học Chính trị và Quan hệ Quốc tế nhận định với hãng thông tấn Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 13/10 rằng, sự cố này không được xem là "ta.i nạ.n", mà được nhiều bên cho rằng đây là hành động có chủ ý của Israel, nhằm đạt được những lợi ích chính trị và quân sự cụ thể.
Phản ứng của quốc tế
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 13/10 đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ hành động trên, khẳng định rằng việc Israel nhắm mục tiêu vào lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc (LHQ) là "cố ý". Sau cuộc tấ.n côn.g, Pháp đã triệu đại sứ Israel để yêu cầu giải thích, trong khi Bộ Ngoại giao Pháp gọi đây là "hành vi vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế". Tổng thống Macron nhấn mạnh rằng Pháp sẽ không dung thứ cho bất kỳ hành động nào nhằm tấ.n côn.g lực lượng quốc tế đang hoạt động để duy trì hòa bình.
Italy, quốc gia có hơn 1.000 binh lính trong lực lượng UNIFIL, cũng phản ứng gay gắt. Bộ trưởng Quốc phòng Italy Guido Crosetto lên án vụ tấ.n côn.g và tuyên bố rằng "Italy và LHQ không nhận lệnh từ Israel", ám chỉ đến việc Israel kêu gọi lực lượng của UNIFIL rời khỏi Liban. Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani yêu cầu một cuộc điều tra và cảnh báo rằng nếu những cuộc tấ.n côn.g này tiếp diễn, chúng sẽ không còn bị coi là sự cố đơn lẻ mà là lựa chọn có chủ đích của Israel. Tương tự, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni cũng cho biết Israel đã yêu cầu binh lính Italy rút lui vì lý do an ninh, nhưng yêu cầu này đã bị từ chối.
Ngoài ra, EU cũng bày tỏ lo ngại về việc Israel vi phạm luật nhân đạo quốc tế, khi liên tục có các cuộc tấ.n côn.g nhằm vào các lực lượng quốc tế và dân thường Palestine.
Israel và những cuộc tấ.n côn.g 'không ngẫu nhiên'
Theo các nhà phân tích, cuộc tấ.n côn.g của Israel vào UNIFIL không phải là ngẫu nhiên. Trong nhiều tuần trước đó, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã thông báo ý định tiến hành các cuộc xâm nhập vào Liban và yêu cầu UNIFIL di chuyển khỏi các tiề.n đồn dọc khu vực biên giới giữa Israel và Liban. Tuy nhiên, LHQ từ chối yêu cầu này, khẳng định rằng các lực lượng gìn giữ hòa bình có vai trò quan trọng trong việc duy trì ổn định và tránh leo thang căng thẳng giữa hai bên.
Trong bối cảnh đó, Tiến sĩ Valeria Giannotta cho rằng các cuộc tấ.n côn.g của Israel dường như có tính toán trước và được xem như một thông điệp cảnh báo tới UNIFIL, đặc biệt là các lực lượng quốc tế đang hiện diện ở khu vực. Việc tấ.n côn.g vào các căn cứ của lực lượng gìn giữ hòa bình là một dấu hiệu cho thấy Israel không hài lòng với sự can thiệp của LHQ và muốn tăng cường quyền kiểm soát tại các khu vực chiến lược gần biên giới Liban.
UNIFIL được thành lập vào năm 1978 theo các nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ (UNSC), nhằm duy trì hòa bình và an ninh ở khu vực phía Nam Liban. Lực lượng này đã đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát biên giới giữa Liban và Israel, ngăn chặn xung đột leo thang và hỗ trợ quá trình hồi phục sau chiến tranh.
Tuy nhiên, khu vực này luôn là điểm nóng của xung đột giữa Israel và phong trào Hezbollah. Dù lực lượng UNIFIL được trao quyền để can thiệp và hỗ trợ chính quyền Liban kiểm soát khu vực, nhưng các giới tuyến chưa bao giờ được chính thức hóa qua các thỏa thuận quốc tế, khiến cho tình hình ở đây trở nên nhạy cảm và phức tạp hơn.
Mục tiêu của Israel
Theo Tiến sĩ Valeria Giannotta, việc Israel tấ.n côn.g UNIFIL có thể được lý giải như một phần trong chiến lược của nước này nhằm đạt được những mục tiêu chính trị và quân sự lớn hơn. Israel từ lâu đã xem các cơ quan của LHQ, đặc biệt là UNIFIL, như một trở ngại trong việc thực hiện các hoạt động quân sự tại khu vực. Chính phủ Israel, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Benjamin Netanyahu, không che giấu tham vọng mở rộng ảnh hưởng và tăng cường sự kiểm soát đối với các vùng lãnh thổ giáp ranh với Liban và Palestine.
Bên cạnh đó, Israel cũng thể hiện thái độ không hài lòng với LHQ thông qua việc thường xuyên chỉ trích và yêu cầu đóng cửa các tổ chức liên quan như UNRWA (Cơ quan Cứu trợ và Hỗ trợ cho người tị nạn Palestine). Những hành động này cho thấy Israel coi sự hiện diện của các tổ chức quốc tế là một yếu tố cản trở khả năng thực hiện các kế hoạch quân sự của mình.
Căng thẳng tại Trung Đông: Liên hợp quốc cảnh báo thảm họa khu vực Ngày 12/10, lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc (LHQ) tại Liban (UNIFIL) đã cảnh báo nguy cơ thảm họa xung đột khu vực, trong bối cảnh quân đội Israel tiến hành tấ.n côn.g Hezbollah ở Liban và phong trào Hamas ở Dải Gaza trên hai mặt trận. Lực lượng lâm thời của Liên hợp quốc tại Liban (UNIFIL) tuần...