Xung đột ở Ukraine có thể đẩy 141 triệu người vào tình trạng nghèo khổ cùng cực

Các nhà nghiên cứu ước tính hóa đơn năng lượng của nhiều hộ gia đình trên thế giới đã tăng 63-113% kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, gây khủng hoảng chi phí sinh hoạt.

Một người phụ đi bên dưới một tòa nhà bị hư hại do giao tranh ở Ukraine. Ảnh: AFP

Theo một nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu từ châu Âu, Trung Quốc và Mỹ, giá năng lượng đắt đỏ do xung đột Nga – Ukraine gây ra có thể đẩy hàng triệu người trên thế giới vào cảnh nghèo khổ cùng cực.

Dựa trên dữ liệu từ 116 quốc gia, nhóm nghiên cứu này ước tính tổng chi phí năng lượng của các hộ gia đình đã tăng từ 63 đến 113% kể từ tháng 2 năm ngoái, buộc các gia đình phải trả nhiều tiền hơn để mua nhiên liệu, nộp tiền điện, nước, cũng như mua thực phẩm và các hàng hóa khác. Phát hiện này vừa được công bố trên tạp chí Nature Energy ngày 16/2.

Đồng tác giả Shan Yuli, chuyên gia về biến đổi khí hậu tại Đại học Birmingham ở Anh, cho biết: “Khi giá năng lượng tăng cao ảnh hưởng đến các nhóm dân số khác nhau theo những cách khác nhau, chúng tôi hy vọng sẽ xác định được các hộ gia đình dễ bị tổn thương nhất, đồng thời giúp các nhà hoạch định chính sách hỗ trợ họ hiệu quả hơn”.

Trong khi đó, đồng tác giả Guan Yuru giải thích thêm rằng mặc dù cuộc khủng hoảng năng lượng làm trầm trọng thêm tình trạng nghèo đói cùng cực trên toàn thế giới, nhưng cũng đem đến cơ hội đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng ở châu Âu và phần còn lại của thế giới.

Trả lời cuộc phỏng vấn chung ngày 14/2, hai nhà nghiên cứu Shan và Guan đã kể về cách thức mà cuộc xung đột ở Ukraine đã ảnh hưởng đến chi tiêu hàng ngày như thế nào.

Ông Shan cho biết: “Tôi phải trả gấp đôi tiền điện cũng như tiền xăng cho ô tô”. Về phần mình, bà Guan – người đang thuê một căn hộ và không cần trả tiền điện nước – thì bày tỏ cú sốc về giá rau xanh và những kệ hàng bán dầu ăn trống rỗng trong những siêu thị lớn, nhỏ.

Cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã buộc một số nước châu Âu tái khởi động lại các nhà máy năng lượng chạy bằng than. Ảnh: Bloomberg

Nhóm nghiên cứu đã thu thập dữ liệu và mô hình hóa tác động trực tiếp và gián tiếp đối với các hộ gia đình ở 116 quốc gia, chiếm gần 90% dân số toàn cầu. Họ phát hiện rằng gia tăng giá năng lượng chiếm khoảng 3 đến 5% mức tăng tổng chi tiêu hộ gia đình.

Theo mô hình trên, điều đó có nghĩa là sẽ có thêm 78 triệu đến 141 triệu người có thể bị đẩy vào tình trạng nghèo khổ cùng cực – sức mua hàng ngày giảm xuống dưới 2,15 USD, theo định nghĩa của Ngân hàng Thế giới (WB).

Nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng các hộ gia đình ở vùng cận Sahara châu Phi đang phải chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

“Không giống như phần còn lại của thế giới, ở các quốc gia có thu nhập thấp, các hộ gia đình giàu có hơn có xu hướng chịu gánh nặng chi phí năng lượng cao hơn các hộ nghèo hơn”, bà Guan nói.

Bà cho biết trong khi cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt đã buộc một số nước châu Âu phải kích hoạt lại các nhà máy nhiệt điện than, thì điều quan trọng là phải điều chỉnh các chính sách ngắn hạn với các mục tiêu giảm thiểu khí hậu dài hạn.

“Ngày càng có nhiều người nhận thức được rằng hệ thống năng lượng dựa vào nhiên liệu hóa thạch là không đáng tin cậy. Ở châu Âu, đã có những chính sách mới nhằm tăng tốc quá trình chuyển đổi và thúc đẩy đầu tư vào năng lượng tái tạo, hy vọng sẽ dẫn đầu một xu hướng trên toàn thế giới”, bà kết luận.