Xử trí khi bị ‘cảm nắng’ trong thời tiết nắng nóng như thế nào?

“ Cảm nắng” là từ gọi chung trong dân gian đối với các bệnh do thời tiết nắng nóng gây ra. Bác sĩ cho biết các loại bệnh do thời tiết nắng nóng và cách xử trí, phòng tránh.

Thời tiết nắng nóng làm cơ thể mất nước, bổ sung nước rất quan trọng với cơ thể – ẢNH: SHUTTERSTOCK

Bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Viết Hậu, Phó trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, cho biết thời tiết nắng nóng có thể gây ra nhiều bệnh lý có mức độ từ nhẹ đến nặng.

“Cảm nắng” là từ gọi chung trong dân gian đối với nhiều bệnh lý do thời tiết nắng nóng mà người dân dễ mắc, cần biết cách xử trí và phòng tránh.

Phù do nhiệt

Triệu chứng xuất hiện khi chúng ta thay đổi môi trường, thời tiết như khi thời tiết nắng nóng hơn nhiều so với thường ngày, ở trong phòng máy lạnh lâu và đột ngột di chuyển ra môi trường nắng nóng.

Biểu hiện của bệnh là phù ở phần thấp cơ thể như ở mắt cá, bàn chân.

Nguyên nhân là do mạch má.u giãn ra để thải nhiệt, gây ra phù.

“Sau khi cơ thể thích nghi trong thời gian vài giờ hay một vài ngày thì triệu chứng sẽ mất đi”, bác sĩ Hậu cho biết.

Trong trường hợp triệu chứng không mất đi, theo bác sĩ Hậu, chúng ta có thể kê cao chân khi ngủ để mạch má.u lưu thông bình thường.

Bác sĩ Hậu khuyến cáo: Ở mức độ này chúng ta không cần dùng thuố.c. Có nhiều người uống thuố.c lợi tiểu để giảm phù, điều này không có lợi mà còn gây hại thêm cho cơ thể vì làm tăng tình trạng mất nước của cơ thể. Vì về cơ bản, thời tiết nắng nóng làm cơ thể mất nước, mà chúng ta lại dùng thuố.c lợi tiểu thì sẽ làm cơ thể mất nước nhiều hơn.

Phát ban do nhiệt

Tình trạng phát ban do nhiệt xuất hiện do những vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hay nhiệt độ cao bên ngoài dễ bị kích thích làm nổi mẩn ngứa, mề đay. Sau một thời gian sẽ phục hồi, không cần điều trị đặc hiệu.

Nếu bị ngứa nhiều có thể dùng các loại thuố.c kháng dị ứng thông thường, hạn chế tiếp xúc với ánh nắng. Sau đó, cơ thể sẽ tự điều chỉnh và các triệu chứng sẽ biến mất.

“Trường hợp này, chúng ta cần phân biệt với bỏng. Bỏng là do chúng ta tiếp xúc ánh nắng lâu hơn, các vùng da bị đỏ, sưng rộp”, bác sĩ Hậu lưu ý.

Chuột rút do nhiệt

Bệnh thường xuất hiện ở những người lao động nặng hay những vận động viên phải tập luyện với cường độ cao. Trong khi cơ thể đang vận động và sinh nhiệt, gặp nhiệt độ môi trường cao sẽ dễ gây ra chuột rút do nhiệt.

Bệnh nhân có biểu hiện: đau ở các bắp thịt, đặc biệt ở các bắp đùi, cẳng chân.

“Các triệu chứng đau xuất hiện là do khi hoạt động nặng, các cơ phải làm việc liên tục đi kèm cơ thể bị mất nước và muối qua mồ hôi quá nhiều, dẫn đến tình trạng co thắt cơ”, bác sĩ Hậu giải thích.

Theo bác sĩ, nếu gặp các triệu chứng trên, chúng ta có thể sử dụng các loại thuố.c giảm đau thông thường, nghỉ ngơi, di chuyển đến nơi thoáng mát, bù nước có muối khoáng.

Bác sĩ Hậu lưu ý khi bù nước không sử dụng nước lọc vì không thể đáp ứng nhu cầu mất muối và nước của cơ thể. Dùng nước có muối khoáng như các dung dịch nước điện giải trị tiêu chảy, nước chanh có pha muối, đường…

Sau khi nghỉ ngơi, bù nước các triệu chứng sẽ hết.

Ngất xỉu do nhiệt

Những người đi du lịch trong mùa hè, phải đi ngoài nắng, leo núi, di chuyển nhiều,… thường gặp tình trạng mất muối và nước. Đến một giai đoạn nào đó việc mất muối và nước quá nhiều nếu không bổ sung kịp sẽ làm nước trong lòng mạch má.u giảm đi, làm giảm huyết áp, đặc biệt ở tư thế đứng.

Do đó, làm giảm lưu lượng má.u lên não gây triệu chứng ngất xỉu.

Trong trường hợp này, cần để người bị ngất xỉu nằm đầu thấp, di chuyển đến vùng có không khí thoáng mát, nới rộng áo quần, bù nước có muối khoáng, theo dõi khoảng 30 phút, nếu ổn định thì không cần đến bệnh viện.

Kiệt sức do nhiệt

Nguyên nhân chủ yếu là do tình trạng mất muối và nước kéo dài. Bệnh nhân không chỉ là ngất xỉu thông thường, mà kèm theo các dấu hiệu của triệu chứng thần kinh như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, nôn ói…

Theo bác sĩ Hậu, bệnh này nếu chúng ta sơ cứu kịp thời, ngưng các hoạt động hiện tại, đến được môi trường thoáng mát thì cơ thể sẽ phục hồi hoàn toàn. Nếu vẫn tiếp tục hoạt động hay không thể di chuyển qua môi trường khác sẽ dẫn đến hiện tượng sốc nhiệt. Sốc nhiệt là thể bệnh nặng nhất của các bệnh lý do tăng nhiệt độ gây ra.

Bác sĩ Hậu hướng dẫn: Sơ cứu người bị kiệt sức do nhiệt giống như chuột rút hay ngất xỉu do nhiệt nhưng phải theo dõi kĩ lưỡng hơn.

Ngoài ra đó, có thể dùng các loại khăn lạnh chườm vào các vùng trên cơ thể có nhiều mạch má.u như trán, lưng, nách, bẹn… để hấp thu nhiệt nhanh, giúp cơ thể thải nhiệt nhanh hơn, cố gắng cho người bị nạn uống càng nhiều nước càng tốt.

“Trong vòng từ 30 phút đến 1 giờ mà triệu chứng không được cải thiện (đau đầu, nôn ói, chóng mặt nhiều hơn…) thì nên đưa đến bệnh viện”, bác sĩ Hậu cảnh báo.

Theo thanhnien