Xót lòng nhìn con sống với bệnh tự kỷ

Thùy Dương10:44 22/05/2013

“Mỗi lần nhìn thấy con lớn lên trong cảnh khờ khạo, la hét ầm ĩ, nghịch ngợm vô thức mà lòng tôi thắt lại”. Chị Nguyễn Thanh Tâm (Hai Bà Trưng, Hà Nội) đau lòng nói về đứa con 2 tuổi mắc bệnh tự kỷ .

Hối tiếc vì phát hiện muộn

Chị Tâm chia sẻ, chị thấy con có biểu hiện khác so với các bạn. Chị chủ quan nghĩ rằng con không mắc bệnh tự kỷ. Năm 2 tuổi chị cho con đi khám ở bệnh viện Nhi Trung ương, bác sĩ kết luận: “Cần theo dõi tự kỷ”. Mặc dù có biểu hiện bệnh, và có kết luận của bác sĩ nhưng gia đình chị lại cho rằng đó là do cháu chậm nói nên chủ quan và bỏ lỡ cơ hội để chữa bệnh cho con.

Giờ đây, bệnh tự kỷ của con trai chị đã hiện rõ hơn trong cuộc sống của cả gia đình. Lúc thì cháu hờn dỗi lúc thì đập phá, la hét. Chị tuyệt vọng và cảm thấy bế tắc. “Có những lúc tôi bế tắc, tôi tự trách mình tại sao khi thấy con có biểu hiện khác thường lại không đi khám ngay. Chính tôi đã bỏ lỡ thời gian can thiệp vàng của con.” Chị Thanh ngậm ngùi.

Chị Thanh còn nhớ như in cái cảm giác đau đớn tủi hờn khi có một trường mẫu giáo không nhận con vào học. Chị đã ôm con chạy thẳng về nhà. Sau lần xin học đầu tiên bị từ chối, chị Thanh càng tự trách mình nhiều hơn. “Con mình đến đi học mẫu giáo còn không được thì có thể làm gì đây. Tôi cảm thấy như rơi xuống vực thẳm”. Chị Thanh chua xót.

Cháu V.H.N (Tây Hồ, Hà Nội) được các bác sĩ khoa Tâm bệnh, Bệnh viện Nhi Trung ương chẩn đoán mắc bệnh tự kỷ khi 6 tuổi.

Anh Vũ Đình Tuấn (cha của cháu N) cho biết, đi học nhưng cháu có nhiều hành vi lạ, nét mặt thờ ơ, kết quả học tập rất kém. Cuối năm lớp 1 cháu N vẫn không biết 1 cộng 1 bằng mấy. Gia đình cho đi khám thì biết N mắc bệnh tự kỷ. Cháu phải dừng việc học ở trường và phải có chế độ chăm sóc đặc biệt.

Trẻ tự kỷ cần được phát hiện sớm. (Ảnh minh họa)

Video đang HOT

Theo Th.s Nguyễn Thu Hà (Khoa Tâm bệnh), Bệnh viện Nhi Trung ương, ở Việt Nam hầu hết số trẻ bị bệnh tự kỷ đều phát hiện rất muộn. Còn tại Bệnh viện Nhi đồng TPHCM, trong khi năm 2000 có 2 trẻ chẩn đoán tự kỷ thì đến năm 2008 có đến 324 trẻ mắc bệnh tự kỷ. Trong số này, phần lớn trẻ được phát hiện và chẩn đoán khi quá 2 tuổi trong khi đó bệnh tự kỷ chẩn đoán sớm trước 2 tuổi sẽ có cơ hội trở thành như người bình thường.

Không có thuốc điều trị

Theo TS Nguyễn Thị Hương Giang (Bệnh viện Nhi Trung ương), hiện nay không có thuốc điều trị khỏi bệnh tự kỷ mà chỉ có thuốc giảm tăng động, giảm tính hung hăng, điều trị cảm xúc và tăng tính tập trung.

TS Giang cho biết, chẩn đoán bệnh tự kỷ rất phức tạp. Khi đưa ra kết luận chẩn đoán một em bé bị tự kỷ, gia đình thường rất sốc nên phải thật chắc chắn mới khẳng định bệnh. Tuy nhiên, đối với các bé có các dấu hiệu “báo động sớm” của bệnh tự kỷ, gia đình cũng nên cho trẻ điều trị ngay.

PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Yến, Phó viện trưởng, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cũng cho rằng, bệnh tự kỷ chưa có phương pháp nào chữa khỏi. Việc điều trị cho trẻ tự kỷ mang ý nghĩa nâng đỡ, giúp trẻ đa dạng hóa kỹ năng, tự chăm sóc bản thân và dễ hòa nhập hơn. Tuy nhiên, trẻ bị bệnh tự kỷ được can thiệp sớm sẽ có nhiều cơ hội phát triển hơn.

Trẻ bị bệnh tự kỷ thường biểu hiện khi trẻ 7-8 tháng tuổi. Tuy nhiên, cần ít nhất 6 tháng khám, bao gồm các công đoạn như khai thác kỹ tình trạng và những biểu hiện của trẻ từ lúc mới sinh, theo dõi trẻ, thực hiện các bài test và khám kỹ nhiều lần thì mới có thể đưa ra kết luận.

Các chuyên gia khuyến cáo, cha mẹ thấy con có biểu hiện lạ về ngôn ngữ, hành vi nên đi khám ngay để được can thiệp sớm. Ngoài ra, cha mẹ cũng nên thường xuyên cho con đi khám và đánh giá theo định kỳ, phối hợp với các nhà chuyên môn vì chẩn đáon đúng và phát hiện sớm rất có ích cho trẻ.

Dấu hiệu nhận biết sớm bệnh tự kỷ Phụ huynh nên nghĩ đến bệnh tự kỷ nếu trẻ có các biểu hiện sau: Không đáp ứng với nụ cười hoặc biểu lộ sự vui tươi lúc 6 tháng tuổi; không bắt chước âm thanh hay biểu lộ nét mặt lúc 9 tháng; không bập bẹ, chỉ bằng ngón trỏ hay vẫy tay lúc 12 tháng; không nói được từ đơn lúc 16 tháng, từ đôi lúc 24 tháng; mất ngôn ngữ và kỹ năng xã hội đáng lẽ đã thành thục ở lứa tuổi đó… (TS Nguyễn Thị Hoàng Giang, Bệnh viện Nhi Trung ương)

Diệu Thu (Khampha.vn)

Thế giới đặc biệt của trẻ tự kỷ

Hiện nay, nhờ tiến bộ của y học và nhận thức của các bậc phụ huynh, bệnh tự kỷ ở trẻ em đã được quan tâm phát hiện và điều trị. Theo đó, tỷ lệ trẻ bị bệnh được phát hiện có xu hướng gia tăng, các biện pháp điều trị và phòng ngừa cũng mang lại kết quả đáng khích lệ.

Nguyên nhân gây chứng tự kỷ

Đến nay nguyên nhân gây chứng tự kỷ vẫn chưa được xác định đầy đủ. Qua các nghiên cứu, nhiều nhà khoa học cho rằng, tự kỷ là do di truyền bởi nhiều gen. Bên cạnh đó có những yếu tố khác như mẹ bị bệnh Rubella khi mang thai, trẻ bị sang chấn não khi sinh... Xem xét não của trẻ, các nhà nghiên cứu nhận thấy có một số bất thường ở bán cầu não trái, thùy thái dương, hệ Limbic và tiểu não. Nếu gia đình ít cho trẻ giao tiếp với bên ngoài thì mức độ tự kỷ của trẻ càng nặng hơn.

Biểu hiện của chứng tự kỷ ở trẻ em

Nếu chú ý, phụ huynh sẽ nhận thấy những biểu hiện bất thường xuất hiện khá sớm từ khi trẻ mới 10-12 tháng tuổi. Trẻ hầu như thờ ơ, ít đòi hỏi chăm sóc hoặc luôn bứt rứt, quấy khóc, khó ngủ, ít cười hoặc không cười, không phát âm khi được dỗ nựng, ánh mắt vô cảm không tinh nhanh. Khi đến 2-3 tuổi, các biểu hiện của tự kỷ dần dần bộc lộ rõ trong 3 lĩnh vực: suy giảm về tương tác xã hội suy giảm giao tiếp sở thích thu hẹp và hành vi định hình rập khuôn. Tự kỷ gây ảnh hưởng nhiều đến quá trình phát triển tâm lý và làm giảm khả năng thích nghi hòa nhập của trẻ, đồng thời là gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Trẻ bị tự kỷ cần được gia đình và xã hội quan tâm đúng mức.

Tự kỷ thuộc nhóm các rối loạn phát triển lan tỏa xuất hiện sớm với tiến triển kéo dài. Theo các nghiên cứu dịch tễ học gần đây ở Mỹ và một số nước trên thế giới cho thấy, rối loạn tự kỷ có tỷ lệ: cứ 1.000 trẻ em có 1 - 2 trẻ tự kỷ điển hình và 6 trẻ có rối loạn phổ tự kỷ. Tại Phòng khám Khoa Tâm bệnh - Bệnh viện Nhi TW trong những năm gần đây, số trẻ chậm nói có dấu hiệu tự kỷ đến khám tăng lên rõ rệt: năm 2008 có 450 trẻ, năm 2009 có 950 trẻ, năm 2010 có 1.972 trẻ và năm 2011 có 2.200 trẻ, trung bình 10-20 trẻ/ngày. Trẻ trai nhiều hơn trẻ gái 6-8 lần, trong số đó 50% trẻ tự kỷ điển hình, còn lại thể nhẹ và trung bình.

Tương tác xã hội

Trẻ không nhìn vào mắt người khác khi giao tiếp, nét mặt thờ ơ, vô cảm chỉ chơi tha thẩn một mình, không chơi với các trẻ khác, không thích khoe những thứ mình thích với mọi người. Một số trẻ lại gắn bó lệ thuộc với 1-2 người thân, thường là mẹ hoặc người trực tiếp chăm sóc. Khi cần một đồ vật gì ở cao hoặc xa, trẻ cầm tay người thân đến chỗ đồ vật và xem đó là "công cụ để nối dài tay" cho mình. Trẻ chỉ biết đến nhu cầu bản thân mà không quan tâm đến người xung quanh. Trong khi chơi đùa, trẻ không biết chơi tương tác, không biết luật của trò chơi, không biết chơi "giả vờ" mang tính xã hội.

Ngôn ngữ

Trẻ chậm nói, chỉ nói một số từ đơn điệu, không nói được câu dài hoàn chỉnh. Một số trẻ không nói được từ nào rõ ràng mà chỉ nói những từ, những âm vô nghĩa, người khác nghe không hiểu. Ngoài ra, một số trẻ còn nói lắp, nói định hình một vài câu từ hoặc nói nhại người khác. Trẻ không hiểu ý nghĩa của từ, của lời nói thường không biết bắt đầu câu chuyện với người khác thế nào và cũng không biết duy trì cuộc nói chuyện. Vì vậy, nhiều người cho rằng trẻ như một người từ hành tinh khác đến và xa lạ với thực tại.

Hành vi

Trẻ có những hành vi định hình lặp lại vô nghĩa, nhiều khi làm rất lâu một cách thích thú những việc như: giơ tay nhìn bàn tay, ngắm sàn nhà, vỗ tay, vê hoặc xoắn vặn tay, quay tròn, lắc lư người, cười một mình... Trẻ thích chơi với một số đồ vật trong nhiều giờ như: giở xem tranh ảnh ở tạp chí, tháo các đồ vật nhỏ ra rồi tự lắp lại, cầm chong chóng quay, xoay tròn một đồ vật, lăn bóng qua lại... Trẻ không biết dùng đồ chơi theo đúng chức năng của nó. Một số trẻ có trí nhớ máy móc rất tốt, biết điều khiển tivi, đài, video rất thành thạo, do vậy bố mẹ lại cho rằng con mình "thông minh".

Điều trị và chăm sóc trẻ tự kỷ

Trẻ tự kỷ cần được điều trị sớm ngay từ khi phát hiện bệnh, như cần được đánh giá, hướng dẫn tập luyện bởi đội ngũ nhiều chuyên gia như bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ tâm thần nhi, nhà tâm lý, cán bộ phục hồi chức năng, nhà trị liệu ngôn ngữ, giáo viên giáo dục đặc biệt. Bố mẹ trẻ cần kết hợp chặt chẽ với các nhà chuyên môn để tạo hiệu quả tốt trong việc tập luyện.

Việc điều trị trẻ tự kỷ ở Việt Nam nói chung và Khoa Tâm bệnh - Bệnh viện Nhi TW nói riêng chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và áp dụng một số phương pháp can thiệp được phổ biến trên thế giới. Cán bộ là các bác sĩ, tâm lý, giáo viên làm việc nhóm để đưa ra hướng can thiệp cá nhân cho mỗi trẻ. Hiện nay, tại Khoa Tâm bệnh đã áp dụng thường quy "Hệ thống giao tiếp bằng trao đổi tranh" (PECS - Pictures Exchange Communication System) để dạy trẻ tự kỷ. Có nhiều nghiên cứu cho thấy dạy theo phương pháp này đã cải thiện cho trẻ tự kỷ rất nhiều trong giao tiếp.

Trong chương trình giáo dục đặc biệt, trẻ được huấn luyện các kỹ năng giao tiếp (như chú ý, bắt chước, tiếp nhận và thể hiện ngôn ngữ, tự chăm sóc, kỹ năng xã hội, kỹ năng trước khi đến trường...). Các chuyên gia cũng giúp bệnh nhi huấn luyện hành vi (tìm nguyên nhân để giảm bớt hoặc làm mất đi những hành vi không thích hợp, dạy trẻ kỹ năng học tập), huấn luyện điều hòa các giác quan. Đặc biệt, họ dạy trẻ tập trung nhìn vào vật và vào mắt người giao tiếp, chơi các trò chơi trị liệu... Những trẻ có hành vi tăng động, hung tính hoặc có cơn động kinh..., cần được điều trị bằng thuốc.

Ở tuổi đến trường, một số trẻ tự kỷ có sự cải thiện nhất định. Với trường hợp nhẹ, việc điều trị sớm và tích cực sẽ giúp trẻ có được những kỹ năng xã hội và thích nghi dần dần, sau này có thể học tập và có nghề nghiệp, sống đỡ phụ thuộc vào người thân.

Theo BS. Thanh Ngọc Minh (Sức khỏe đời sống)

Báo động tỷ lệ trẻ em tự kỷ tăng nhanh Hiện nay tự kỷ được coi là căn bệnh của thời đại. Tự kỷ là một loại khuyết tật do rối loạn của hệ thần kinh gây ảnh hưởng đến hoạt động não bộ. Tự kỷ có thể xuất hiện không phân biệt giới tính, chủng tộc, giàu nghèo và địa vị xã hội. Hiện nay tự kỷ được coi là căn bệnh...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: nghịch ngợm khờ khạo tự kỷ bệnh tự kỷ trẻ tự kỷ

Xem thêm Share

Xem nhiều

Khởi tố, bắt tạm giam nữ tài xế ô tô Mercedes gây tai nạn liên hoàn00:39

Bác sĩ phân xác nhân tình ở Đồng Nai lĩnh án tử hình10:00

Nữ tài xế Mercedes đâm hàng loạt xe máy: Đi sai làn đường, có nồng độ cồn00:48

Tài xế xe giường nằm vừa lái vừa chơi game, còn hô to khi chiến thắng01:38

Trung Quốc triển khai gần 60 máy bay sau phát ngôn của lãnh đạo Đài Loan?08:54

Rộ tin Mỹ lên kịch bản rời khỏi ghế chỉ huy NATO06:44

Hái rau muống ở ven sông, người phụ nữ bị cá sấu kéo xuống ăn thịt00:35

Chiến đấu cơ Trung Quốc rơi trên đảo Hải Nam03:13

Nữ tài xế ô tô và người giao hàng đánh nhau giữa phố bị công an mời làm việc00:27

Nga tuyên bố giành lại hầu hết vùng Kursk09:59

Israel oanh tạc Dải Gaza, chảo lửa Trung Đông thêm nóng08:25

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Nhập viện vì ngộ độc ma túy 'nước biển'

19:56:32 21/03/2025

Người thân cho biết, sau khi tham dự một buổi tiệc có sử dụng "nước biển" kèm theo lượng lớn bia rượu. Sáng hôm sau, bệnh nhân cảm thấy mệt nên ghé nhà một người bạn mới quen để nghỉ ngơi.

Người bị hoại tử vô mạch nên ăn gì và tránh ăn gì?

18:23:12 21/03/2025

Chế độ ăn uống phù hợp không chỉ giúp cung cấp dưỡng chất cần thiết cho quá trình phục hồi xương mà còn hỗ trợ điều trị, tăng cường sức khỏe tổng thể và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh hoại tử vô mạch.

Ăn gì, kiêng gì trong những ngày 'đèn đỏ'?

06:39:33 21/03/2025

Khi đến kỳ kinh nguyệt, chế độ ăn uống hợp lý có thể giúp giảm bớt các triệu chứng khó chịu như đau bụng, căng thẳng, mệt mỏi và cảm giác khó chịu. Dưới đây là một số thực phẩm nên ăn trong kỳ kinh nguyệt để giúp cơ thể cảm thấy thoải m...

Các phương pháp và dùng thuốc điều trị hội chứng Catatonia

06:32:25 21/03/2025

Liệu pháp sốc điện mang lại hiệu quả khá cao, sau khoảng một vài giờ thì tình trạng được cải thiện rõ rệt. Bệnh nhân sẽ thực hiện liệu pháp vài lần/tuần trong vài tuần để kiểm soát hoàn toàn triệu chứng.

Sáu giờ cân não mổ đa mô thức cứu em bé bị u nguyên bào thận

06:29:24 21/03/2025

Sau 6 giờ, ca phẫu thuật đã thành công tốt đẹp trong sự vui mừng của cả ê-kíp, khối u thận trái được cắt bỏ, huyết khối trong tĩnh mạch chủ dưới và nhĩ phải được loại bỏ hoàn toàn, tĩnh mạch chủ dưới được bảo tồn.

Đẩy nhanh chiến dịch tiêm vắc xin phòng bệnh sởi

06:14:01 21/03/2025

Ngay khi nhận được vắc xin, ngành Y tế tỉnh sẽ triển khai tiêm cho trẻ để tăng độ phủ vắc xin. Qua đó, tăng cường miễn dịch và bảo vệ sức khỏe cho trẻ nói riêng và cho cộng đồng nói chung".

Chế độ dinh dưỡng khi trẻ bị sốt phát ban

06:11:56 21/03/2025

Trong giai đoạn trẻ bị sốt phát ban, bạn nên tránh một số thực phẩm có thể gây kích ứng hoặc làm tình trạng sức khỏe của trẻ trở nên tồi tệ hơn: thực phẩm nhiều gia vị hoặc quá cay; đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn có nhiều chất béo ...

Đẩy nhanh tiến độ tiêm vắc-xin phòng sởi cho trẻ đến 10 tuổi

05:55:33 21/03/2025

Trẻ từ 1-5 tuổi chưa được tiêm đủ mũi vắc-xin chứa thành phần sởi thì được tiêm bù mũi (sử dụng vắc-xin chứa thành phần sởi trong Chương trình tiêm chủng mở rộng theo Kế hoạch tiêm chủng mở rộng năm 2025).

Dịch sởi lan rộng, nguy cơ cao từ khu vực tiêm chủng thấp

06:00:34 20/03/2025

Một ví dụ điển hình là trường hợp bệnh nhi 14 tuổi (ngụ Bến Tre) vừa nhập viện vào sáng 17/3 với biến chứng viêm ruột. Qua tìm hiểu, bệnh nhi này chưa được tiêm vaccine sởi.

Hẹp eo động mạch chủ: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng bệnh

05:57:29 20/03/2025

Các bất thường ở tim có liên quan đến hẹp eo động mạch chủ bao gồm: Van động mạch chủ hai mảnh, hẹp dưới động mạch chủ, còn ống động mạch, hẹp van hai lá bẩm sinh.

Nghệ An đẩy nhanh chiến dịch tiêm vaccine phòng sởi

05:56:57 20/03/2025

Mặc dù Sở Y tế đã chỉ đạo các địa phương triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống bệnh sởi từ cuối năm 2024, tuy nhiên đến nay, tình hình bệnh sởi ở Nghệ An diễn biến phức tạp, nguy cơ bùng dịch cao , ông Trang nhấn mạnh.

Bệnh nhi bị viêm cơ tim tối cấp được bệnh viện cứu sống

05:56:30 20/03/2025

Dưới sự chỉ đạo của GS-TS Phạm Như Hiệp, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Huế, đội ngũ bác sĩ đã hội chẩn nhanh chóng, thực hiện các xét nghiệm và quyết định đặt VA-ECMO trong đêm để hỗ trợ tim tức thời.