Xới vườn rau xây bệnh viện, mở cửa mộ cổ kỳ dị 4.000 năm

Dự án xây bệnh viện cộng đồng ở Ireland đã hé lộ một tảng đá cự thạch bí ẩn, đánh dấu cho một ngôi mộ cổ thời đại đồ đồng hiếm gặp, với quan tài là một chiếc bình.

Theo tiến sĩ Tamlyn McHugh của Fadó Archaeology, đơn vị tham gia khảo sát khu đất trồng rau trước khi đào nền móng cho bệnh viện, trước đó họ đã tìm thấy một tảng cự thạch bí ẩn ở khu vực gần đó, cũng thuộc dự án xây bệnh viện. Các di tích cự thạch ở Ireland rất hiếm gặp, thường thuộc về thời đại đồ đồng (từ năm 2500 trước Công Nguyên cho đến năm 500 sau Công Nguyên), được gọi là Boulder Burials. Nó gồm một tảng cự thạch lớn đặt lên đỉnh 3 hoạt 4 tảng đá nhỏ hơn.

Một nhà khảo cổ đưa chiếc bình đựng hài cốt hỏa táng lên khỏi khu mộ 4.000 năm – ảnh: Fadó Archaeology

Không có hài cốt bên dưới các tảng cự thạch, mà chúng đóng vai trò như cổng vào của một khu mộ cổ rộng lớn. Vì vậy nhà chức trách đã quyết định để nhóm khảo cổ dẫn đầu, tiếp tục khảo sát phần còn lại của khu đất dự án, là vùng trước đây được giao cho người dân trồng rau và hoa.

Trong một vườn rau, “báu vật” đã lộ diện. Các nhà khảo cổ đã đào một con mương, trước đây có thể là vị trí của một bức tường rào. Ngôi mộ cổ thực ra là… một chiếc bình lộn ngược.

Ảnh: Fadó Archaeology

Không phải chiếc bình bị úp do xáo trộn trong khu đất, mà nó đã được đặt một cách cẩn thận và công phu, gia cố bằng đất sét. Các nhà khảo cổ đã phải dùng đến một số dụng cụ đặc biệt để đảm bảo đưa được chiếc bình nguyên khối cùng hài cốt bên trong lên khỏi vị trí mà không làm nó bị vỡ. Thứ bên trong được xác định là hài cốt được hỏa táng – phong tục hiếm gặp thời kỳ đó.

Một khu vực khác của khu mộ cổ – ảnh: Fadó Archaeology

Cuộc khảo sát tiếp theo đã hé lộ hàng chục hố chôn cất khác trong khu vực, bao gồm hố chôn tập thể. Có vẻ ngôi mộ chiếc bình là ngôi mộ cổ cao quý nhất, thể hiện sự trân trọng đặc biệt với người đã khuất đồng thời ẩn chứa những dữ liệu quý giá về thế giới tâm linh của người cổ đại. Nên đại của chiếc bình được xác định là 4.000 năm tuổi.

Các nhà khảo cổ đã đưa nhiều cổ vật và hài cốt từ khu mộ về phòng thí nghiệm để tiếp tục phân tích. Khu đất sẽ được san lấp để xây bệnh viện như kế hoạch ban đầu.