“Xẻ thịt” đồi núi Nha Trang

Nhiều đồi núi ở vùng ven TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa bị khai thác trái phép như “quả bom” treo trên đầu người dân

Chỉ cách khu vực bị sạt lở núi kinh hoàng làm 4 người chết ở thôn Phước Lộc, xã Phước Đồng, TP Nha Trang không xa, chân núi Xanh đang bị một nhóm người dựng lán trại khai thác đá. Cạnh điểm khai thác này, một số mảng núi tiếp tục bị sạt lở…

Ám ảnh sạt núi

Điểm khai thác này ở thôn Phước Hạ, cách đại lộ Nguyễn Tất Thành khoảng 300 m. Đường vào khu khai thác đá loang lổ dấu xe tải, khu khai thác được bao bằng cổng rào. Khi chúng tôi vào tìm hiểu, tiếng búa, máy khoan đục vẫn diễn ra bình thường.

Theo người dân, lúc đầu một số đối tượng chẻ đá dưới chân núi, sau đó khai thác trên cả sườn. Ông T.X.D, người dân địa phương, cho biết người dân nhiều lần báo UBND xã Phước Đồng về tình trạng khai thác đá trái phép làm lở núi. Xã cử một số cán bộ đến thu vài dụng cụ đục đá, chẻ đá rồi về. Sau đó, tình trạng trên lại tái diễn, xe chở đất đá ra vào liên tục.

Núi ở xã Vĩnh Phương bị biến dạng vì nạn khai thác trái phép

Không chỉ ở xã Phước Đồng, tại thôn Hòn Nghê 1 (xã Vĩnh Ngọc), 2 quả núi đã bị cạo sạch. Khu vực này có khoảng 3-4 lán trại được dựng lên để khai thác đá. Nhiều khối đá bị lấy đi khiến xung quanh trơ trọi, trong khi phía dưới là khu dân cư. “Việc khai thác đá dừng lại một thời gian, sau đó tiếp diễn. Họ múc đất làm lộ 3 tảng đá treo lơ lửng phía sau nhà. Nhà tôi xây xong mà chỉ dám ngủ phía trước, còn phía sau để không đề phòng ban đêm đá lở” – một người dân than thở.

Trong khi đó, một người giới thiệu là chủ đất cho biết khu vực này được khai thác cả chục năm rồi, không thấy sạt lở gì nên vẫn tiếp tục. Còn theo một người thợ đẽo đá ở đây, anh chỉ làm công. Chủ đào núi lộ đá ra rồi thợ chỉ lên khoan cắt và giao sản phẩm.

Núi Hòn Xuân thuộc 2 thôn Như Xuân 1, Như Xuân 2 (xã Vĩnh Phương) cũng bị biến dạng vì nạn khai thác đất trái phép. Trên đường đi, chúng tôi ghi nhận tại một bãi, có nhiều xe ben hạng nặng đang đậu. Anh Nguyễn Hoài Linh (ngụ thôn Như Xuân 1) phản ánh: “Trước đây, người dân chưa hề biết đến lũ là gì. Từ khi nạn khai thác đất núi nở rộ vào cuối năm 2016, khu vực này xuất hiện lũ quét liên tục. Chỉ trong vòng nửa giờ, nước chảy xối xả và dâng cao trên nửa mét làm hư hỏng nhà cửa”. Theo anh Linh, nhiều chủ đất hợp tác với đầu nậu khai thác theo kiểu đầu nậu lấy đất bán, còn chủ đất lấy mặt bằng phân lô bán nền.

Khó xử lý?

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Văn Mỹ, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Ngọc, thừa nhận tình trạng khai thác đất đá ở Hòn Nghê 1 là trái phép, nhiều lần xã đã tổ chức truy quét, xử lý. “Mới đây nhất, xã lập biên bản 2 phương tiện chở đá trái phép nhưng chỉ xử phạt được ở khung… 350.000 đồng. Trong khi đó, xe múc trực tiếp khai thác đất đá lại khó xử lý vì khi bị phát hiện, tài xế bỏ xe, còn xã không có người đưa phương tiện về trụ sở. Các xe múc thường hoạt động vào thứ bảy, chủ nhật nhằm gây khó trong việc phối hợp hỗ trợ giữa các đơn vị chức năng” – ông Mỹ phân trần.

Theo ông Mỹ, khu vực này trước đây là rẫy, chưa được cấp sổ đỏ, các hộ dân trồng xoài – mít – keo. Thời gian sau này, nhu cầu xây dựng tăng cao nên người dân khai thác đất đá đem bán. Khu vực rất khó truy xuất nguồn gốc chủ thật sự, đất đồi mua bán theo kiểu viết tay. “Xử lý phương tiện, tịch thu đồ nghề đẽo đá…, xã cũng làm nhiều rồi nhưng chỉ được phần ngọn. Chúng tôi đang soạn thảo tờ cam kết để yêu cầu các hộ dân bảo đảm không tự ý thay đổi hiện trạng đất đai, không xâm hại đến rừng. Đồng thời, đề nghị cấp trên đo đạc, cấp sổ đỏ để quản lý rõ ràng” – ông Mỹ nói.

Bà Nguyễn Thị Tuyết, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Phương, cho rằng việc khai thác đất, đá trái phép ở Như Xuân tồn tại nhiều năm nay nên xảy ra tình trạng nước lũ tràn vào nhà dân. Khu vực này có 6 thửa đất của các hộ Võ Trung Kiên, Huỳnh Trung Hòa và Huỳnh Hoe khai thác đất, đá. Xã đã cử người chốt chặn không cho xe lên khai thác nên tình trạng trên đã chấm dứt. Xã đang kiến nghị thu hồi quyền sử dụng đất của các hộ trên.

UBND xã Phước Đồng cũng thừa nhận có tình trạng khai thác đá trái phép gần khu dân cư dưới chân núi Xanh từ nhiều năm trước. Chính quyền đang rà soát để xử lý các trường hợp vi phạm.

Chậm thu hồi vì… vướng

UBND TP Nha Trang cho biết đã chỉ đạo các địa phương thường xuyên kiểm tra, rà soát và cương quyết xử lý các trường hợp vi phạm. Đối với việc thu hồi đất tại các vị trí khai thác trái phép ở xã Vĩnh Phương trước đây theo chỉ đạo của UBND tỉnh Khánh Hòa, thực hiện còn chậm trễ vì hướng dẫn của các văn bản pháp luật chưa rõ ràng, còn nhiều vướng mắc trong biện pháp xử lý và chờ hướng dẫn của Sở Tài nguyên – Môi trường. TP đang chỉ đạo rà soát các chủ đất, lập biên bản hành vi vi phạm của từng chủ đất để ban hành quyết định thu hồi đất. Dự kiến, thời gian thu hồi hoàn thành trước ngày 30-4.

(Theo Người Lao Động)