Xe “ma” tái xuất

Sau một thời gian thưa bóng, những loại xe tự chế xuất hiện trở lại ngày càng nhiều

Người lao động phải chuyển đổi phương tiện lần 2: Xe lôi chở rác!

TPHCM đã chi hơn 200 tỉ đồng để hỗ trợ người lao động chuyển đổi phương tiện là xe 3 – 4 bánh, xe tự chế. Tuy nhiên, sau một thời gian thưa bóng, những loại xe tự chế xuất hiện trở lại ngày càng nhiều, sử dụng cho vận chuyển vật liệu xây dựng và thu gom rác thải.

Nuôi xe…

Thực hiện chủ trương chuyển đổi xe tự chế, chị Võ Thị Tuyết (ngụ phường 11, quận Bình Thạnh) đem chiếc ba gác máy lên phường giao nộp và nhận hỗ trợ 5 triệu đồng. Chị Tuyết được tư vấn mua một chiếc thùng nhựa đẩy tay, dung tích 660 lít với giá khoảng 5,4 triệu đồng để đi thu gom rác thay chiếc ba gác máy.

“Chiếc thùng nặng, to gấp mấy lần người tôi, đẩy vài vòng đã mệt muốn đứt hơi. Chưa hết, thùng to cồng kềnh nhưng chứa không được bao nhiêu rác nên phải đi nhiều chuyến. Chịu không thấu, tôi bắt chước mọi người làm thêm chiếc càng bắt vào thùng, rồi mua chiếc xe cà tàng để kéo. Nhưng chiếc thùng nhựa “tuổi thọ” không cao, được vài tháng bể tan tành, tôi phải đặt người ta đóng một chiếc thùng khác bằng kim loại”- chị Tuyết kể.

Đổi xe ba gác máy, giờ chị Tuyết lại chuyển qua dùng xe lôi. Dù ý thức được sự nguy hiểm của phương tiện mới nhưng chị Tuyết cho biết không thể làm khác đi được!

Kiểu xe lôi như của chị Tuyết đang khá phổ biến trong giới thu gom rác. Nói về phương tiện hành nghề của mình, anh Nguyễn Quốc Phong (ngụ phường 11, quận Bình Thạnh) không ngại thừa nhận “vẫn sử dụng chiếc xe ba gác máy!”. Chiếc ba gác máy chính là kết quả lần chuyển đổi phương tiện thứ hai của anh Phong.

Lần thứ nhất, anh Phong chuyển từ ba gác máy qua xe tải nhỏ loại 500 kg. Ngày đem xe tải về, gia đình và hàng xóm đều mừng cho anh Phong vì chiếc xe nhìn sạch sẽ và an toàn hơn ba gác máy. Được vài tháng, tính toán lại, anh mới tá hỏa: Chiếc xe “uống” nhiên liệu như nước, mỗi tháng tốn cỡ 1 triệu đồng, mỗi lần hư, tiền sửa chữa bao giờ cũng ngót nghét 1 triệu đồng, tiền thay vỏ ruột định kỳ, tiền đăng kiểm 6 tháng 1 lần. Chưa kể, vận hành một chiếc xe tải khá tốn nhân lực, phải 3 người trở lên: một lái xe, một đưa rác từ bên dưới, một đỡ rác từ bên trên vì xe khá cao.

“Cả phí vệ sinh thu được từ 400 hộ lẫn tiền ve chai nhặt nhạnh kiếm thêm, mỗi tháng tôi thu được khoảng 8 triệu đồng. Trừ các chi phí, mỗi người chưa đến 2 triệu đồng thì sống làm sao? Chưa hết, mỗi tháng, tôi trả góp tiền mua xe 2 triệu đồng nữa, vậy là không còn gì cho cả nhà 4 miệng ăn mà tôi là lao động chính. Tôi đổ sức nuôi xe và nuôi ngân hàng chứ không phải nuôi gia đình!” – anh Phong chua chát nói.

Trong khi đó, theo anh Phong, chiếc xe ba gác chỉ cần 2 người, thậm chí một người vẫn có thể vận hành, tiền xăng dầu chỉ 300.000-400.000 đồng/tháng, những hỏng hóc cũng dễ sửa và không tốn nhiều phí.

Đổ nợ!

Thế nhưng, theo ông Tạ Văn Đực, Chủ nhiệm HTX Vệ sinh môi trường Thống Nhất (quận Bình Thạnh), anh Phong chưa phải là trường hợp xấu nhất.

“Phong có bằng lái nên có thể tự lái. Những người làm nghề rác hầu hết khá lớn tuổi, chạy ba gác quen nhưng học lái xe rất khó nên phải thuê. Lương tài xế hiện nay không dưới 3 triệu đồng/tháng nhưng không phải ai cũng thuê được. Chính tôi cũng từng phải thuê tài xế với giá 3 triệu đồng/tháng”- ông Đực nói.

Điều gì đến cũng sẽ đến, anh Phong quyết định bán chiếc xe tải mới xài gần một năm để trả nợ ngân hàng, quay về với xe ba gác máy như rất nhiều người làm nghề rác khác. Ngay chủ nhiệm HTX Thống Nhất cũng không ngoại lệ. Ông Đực cho biết đã rất băn khoăn trước quyết định bán xe vì muốn tuân thủ pháp luật và làm gương cho các xã viên khác nhưng trước các khoản chi phí chất chồng, ông cũng chỉ có thể duy trì chiếc xe tải nhỏ một năm rưỡi.

“Bất đắc dĩ phải làm như vậy chứ ai cũng muốn mình đi chiếc xe sạch sẽ, không ai muốn đi những chiếc xe mà đến gần thiên hạ bịt mũi, gọi là xe “ma”. Những người thu gom rác chúng tôi chỉ mong Nhà nước tiếp tục nghiên cứu tìm ra các phương tiện phù hợp hơn với người lao động hoặc tư vấn những ngành nghề phù hợp hơn để chuyển đổi, đừng chỉ giao 5 triệu hay 10 triệu đồng rồi để tự chúng tôi xoay xở” – ông Đực trần tình.

Ông Lê Dư Hoàng (ngụ huyện Hóc Môn) là một trong số ít người còn giữ lại chiếc xe tải nhỏ.Thế nhưng, ông cũng không khỏi băn khoăn: “Tôi thấy nhiều xe lam, xe ba gác máy vẫn chạy ầm ầm mà có ai hỏi thăm đâu. Điều này khiến những người đã chuyển đổi phương tiện không khỏi so bì”. Với khoản vay ngân hàng, ông Hoàng cũng đang tính đến chuyện bán xe trả nợ.

Yêu cầu báo cáo số tiền hỗ trợ, phương tiện thu hồi Bà Đào Thị Hương Lan, Giám đốc Sở Tài chính TPHCM, cho biết trong công tác chuyển đổi xe 3 – 4 bánh, Sở Tài chính chỉ thực hiện theo chỉ đạo của UBND TP những vấn đề liên quan đến tài chính, còn chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện hay nghề nghiệp như thế nào cần có sự tham gia của nhiều đơn vị. Riêng việc theo dõi, quản lý hiệu quả công tác chuyển đổi hay để người dân tự chuyển đổi trở lại phương tiện cũ là trách nhiệm của địa phương và lực lượng CSGT. Hiện nay, sở đang yêu cầu địa phương báo cáo quyết toán: đã chi hỗ trợ bao nhiêu, thu hồi bao nhiêu phương tiện, xe thu hồi có thanh lý hay không… Tuy nhiên, sở cũng sẽ nắm thêm thông tin về hiệu quả của công tác chuyển đổi, như ý kiến người dân thông qua báo cáo của các quận, huyện để tổng hợp các kiến nghị, trình UBND TP xin chủ trương hỗ trợ.

Theo Người lao động