Xe điện Trung Quốc gặp “đại nạn” ở châu Âu
Dù có nhiều nỗ lực nhưng các hãng xe điện Trung Quốc đang rơi vào khó khăn rất lớn ở thị trường châu Âu chỉ sau một thời gian ngắn hào hứng “đem chuông đi đán.h xứ người”.
Tờ Nikkei Asia đưa tin SVOLT, nhà sản xuất pin xe điện hàng đầu Trung Quốc, tuần qua vừa chính thức thông báo từ tháng 1.2025 sẽ đóng cửa hoạt động ở châu Âu. Đây là công ty con của Great Wall Motor, một tập đoàn ô tô hàng đầu Trung Quốc.
Thế khó cho xe điện Trung Quốc
Quyết định được đưa ra giữa bối cảnh các hãng xe điện Trung Quốc đối mặt nhiều biện pháp phòng vệ ở cựu lục địa. SVOLT đã từ bỏ kế hoạch mở một nhà máy trong năm nay tại Đức, trong khi việc xây dựng 2 nhà máy khác đã bị trì hoãn và đối mặt với những thách thức pháp lý.
Xe hơi điện của BYD tại triển lãm ở Đức năm 2023. ẢNH: REUTERS
Cụ thể, năm 2020, công ty này từng thông báo đầu tư hơn 2 tỉ USD để xây dựng 2 nhà máy sản xuất pin xe điện ở bang Saarland (Đức) và tạo ra tới 2.000 việc làm. SVOLT cũng đã ký một thỏa thuận với Stellantis (tập đoàn ô tô lớn thứ 5 thế giới, nắm nhiều thương hiệu ô tô lớn của Mỹ và châu Âu) để cung cấp pin xe điện từ năm 2025. Tuy nhiên, một vụ kiện đã xảy ra khiến 1 trong 2 nhà máy phải ngưng, và nhà máy còn lại vẫn chưa thể hoạt động. Ngoài ra, SVOLT cũng phải từ bỏ kế hoạch xây dựng nhà máy ở bang Brandenburg thuộc miền đông nước Đức.
SVOLT không phải là công ty đầu tiên trong ngành ô tô điện Trung Quốc phải thu hẹp hoạt động ở châu Âu. Hồi tháng 8, Great Wall Motor đã đóng cửa trụ sở tại Munich (Đức) và sa thải tất cả 100 nhân viên sau khi doanh số bán hàng đáng thất vọng. Hay vào tháng 12.2023, một nhà sản xuất pin xe điện hàng đầu Trung Quốc khác là Contemporary Amperex Technology (CATL) cũng từ bỏ kế hoạch xây dựng nhà máy ở miền đông nước Đức. Lẽ ra, đây là nhà máy đầu tiên của CATL bên ngoài Trung Quốc.
Các tên tuổ.i trong ngành ô tô điện Trung Quốc phải thu hẹp hoạt động ở châu Âu do hiệu quả kinh doanh của xe điện nước này đang giảm sút tại thị trường cựu lục địa. Tháng 8 vừa qua, BYD là hãng xe điện đứng đầu Trung Quốc nhưng doanh số tại Đức chỉ có 218 xe, chiếm chưa đến 1% thị phần.
EU giảm thuế xe điện Tesla sản xuất tại Trung Quốc
Khó ngày càng khó
Ngày 24.10, Bloomberg dẫn nguồn thạo tin cho hay Trung Quốc đang gây áp lực buộc các nhà sản xuất ô tô của nước này tạm dừng mở rộng ở thị trường EU do xung đột thương mại leo thang giữa hai bên. Theo đó, Bắc Kinh yêu cầu các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc tạm dừng phát triển các cơ sở sản xuất hay ký kết các thỏa thuận mới. Từ cảnh báo được đưa ra, Tập đoàn ô tô Dongfeng, thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc, đã tạm dừng kế hoạch sản xuất ô tô ở Ý.
Đầu tháng 10, EU đã bỏ phiếu thông qua việc tăng thuế đối với ô tô điện sản xuất tại Trung Quốc lên tới 45%, với lý do Trung Quốc đã cung cấp các khoản trợ cấp không công bằng cho các nhà sản xuất ô tô của nước này. Tất nhiên, Trung Quốc bác bỏ cáo buộc của EU, đồng thời đ.e dọ.a tăng thuế nhập khẩu đối với sản phẩm sữa, rượu mạnh, thịt lợn và ô tô của châu Âu.
Mới đây, Trung Quốc và EU thông báo kế hoạch đàm phán thêm về vấn đề thuế đối với xe điện để giải quyết bất đồng, nhưng tình hình bất đồng thương mại giữa hai bên khó có thể sớm giải quyết.
Trong khi đó, việc các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc thu hẹp hoạt động, nhất là sản xuất, tại châu Âu có thể còn đến từ lo ngại dư thừa công suất. Theo truyền thông Trung Quốc, năng lực sản xuất xe năng lượng mới (phần lớn là xe điện) của nước này vào năm 2025 dự kiến sẽ đạt hơn 36 triệu xe, nhưng doanh số dự kiến cùng năm chỉ đạt khoảng 17 triệu xe, tức công suất dư gần 20 triệu chiếc.
Doanh số xe điện toàn cầu tăng cao
Reuters dẫn báo cáo mới đây của Công ty nghiên cứu thị trường Rho Motion (Anh) cho hay doanh số xe thuần điện (BEV) và xe lai điện hybrid có cắm sạc (PHEV) trên toàn cầu trong tháng 9 vừa qua đạt 1,69 triệu chiếc, tăng 30,5% so với cùng kỳ năm 2023.
Trong đó, doanh số tại Trung Quốc đạt 1,12 triệu xe (tăng 47,9%), trong khi ở Mỹ và Canada đạt 150.000 xe (tăng 4,3%). Còn thị trường châu Âu đạt doanh số 300.000 xe (tăng 4,2%) và tại khu vực này thì Anh có mức tăng cao nhất với 24%.
Tuy nhiên, việc các quốc gia châu Âu đang dần dỡ bỏ các chương trình ưu đãi dành cho xe điện khiến dự báo về tăng trưởng xe điện ở khu vực này giảm đi. Rho Motion dự kiến doanh số bán xe điện ở châu Âu sẽ đạt 3,78 triệu xe vào năm 2025 và 9,78 triệu vào năm 2030, lần lượt thấp hơn 24% và 19% so với dự báo trước đây.
Hàng ngàn người biểu tình ở Serbia phản đối dự án khai thác lithium
Ngày 10/8, hàng chục nghìn người đã tập trung tại trung tâm Belgrade để biểu tình yêu cầu dừng dự án khai thác lithium ở Tây Serbia vì lo ngại dự án này có thể gây ô nhiễm đất và nguồn nước ở khu vực.
Truyền thông nước này cho biết, hàng chục nghìn người biểu tình ở các con phố dẫn đến quảng trường trung tâm để biểu tình phản đối việc khai thác lithium. Các quan chức chính phủ cáo buộc các cuộc biểu tình có động cơ chính trị và được thực hiện để lật đổ Tổng thống Aleksandar Vucic và chính phủ của ông.
Trước đó, tổng thống Vucic cho biết chính quyền đã nhận được thông tin từ Nga về một cuộc đảo chính đang được lên kế hoạch ở Serbia. Tuyên bố của nhà lãnh đạo được đưa ra 1 ngày trước cuộc biểu tình diễn ra tại thủ đô của quốc gia này.
Hàng ngàn người biểu tình ở Serbia phản đối dự án khai thác lithium (Ảnh: Reuters).
Tháng trước, Serbia đã cấp lại giấy phép cho Tập đoàn Rio Tinto để phát triển mỏ lithium lớn nhất châu Âu, sau hai năm bị dừng lại do các lo ngại được cảnh báo từ các nhóm bảo vệ môi trường.
Quyết định này đã tạo ra làn sóng phẫn nộ, dẫn tới các cuộc biểu tình trên toàn quốc tại nhiều khu vực trên khắp Serbia. Những người biểu tình đã đưa ra cho chính phủ một thời hạn để cấm việc thăm dò và khai thác lithium, thời hạn này đã hết hạn vào 10/8.
Nếu được triển khai, dự án lithium trị giá 2,4 tỷ USD có thể đáp ứng 90% nhu cầu lithium hiện tại của châu Âu và đưa tập đoàn Rio Tinto trở thành một trong những nhà sản xuất lithium hàng đầu thế giới.
Lithium là kim loại có giá trị, cần thiết trong sản xuất pin xe điện và thiết bị di động, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp ngành công nghiệp ô tô chuyển sang sản xuất xanh. Các quan chức chính phủ cho biết mỏ lithium sẽ thúc đẩy nền kinh tế Serbia nhưng các nhà môi trường cho rằng cái giá phải trả sẽ quá cao.
Vào ngày 19/7, Tổng thống Vucic, Thủ tướng Đức Olaf Scholz và Ủy viên năng lượng EU Maros Sefcovic đã ký một thỏa thuận cho phép các nhà sản xuất từ các quốc gia thành viên EU tiếp cận các nguyên liệu thô được khai thác tại Serbia, bao gồm cả lithium.
Các hãng xe điện Trung Quốc để mắt đến thị trường Đông Nam Á Chịu hạn chế bởi thuế quan ở châu Âu và Mỹ, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đang sẵn sàng thâm nhập sâu hơn vào Đông Nam Á, nơi giá trị thị trường cho ô tô thân thiện môi trường đang lên tới 100 tỷ USD. Mẫu xe điện của BYD tại triển lãm ô tô ở tỉnh Quảng Đông, Trung...