WTO ra phán quyết chống Trump áp thuế Trung Quốc

WTO phán quyết Trump đã vi phạm các quy tắc quốc tế khi áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc hồi năm 2018, dẫn tới chiến tranh thương mại.

Một hội đồng gồm ba chuyên gia thương mại, do Cơ quan Giải quyết Tranh chấp của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) thành lập, hôm nay tuyên bố những mức thuế của chính quyền Tổng thống Donald Trump với Trung Quốc là “không phù hợp” với các quy tắc thương mại toàn cầu, đồng thời đề xuất Mỹ tuân thủ những nghĩa vụ của họ.

Washington có quyền phản đối phán quyết của WTO bằng cách nộp đơn kháng cáo vào bất kỳ lúc nào trong vòng 60 ngày tới.

Các container hàng hóa tại một cảng ở Thượng Hải, Trung Quốc, hồi tháng 7/2018. Ảnh: Reuters.

Hội đồng chuyên gia của WTO được thành lập hồi tháng một năm ngoái, nhằm xem xét việc chính quyền Trump quyết định đánh thuế 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc hồi năm 2018, dẫn tới chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Trump đã sử dụng Điều 301 Đạo luật Thương mại Mỹ năm 1974, cho phép một tổng thống Mỹ đánh thuế, hoặc áp dụng các biện pháp hạn chế nhập khẩu khác, bất cứ khi nào một quốc gia có hành vi thương mại không công bằng, ảnh hưởng tới thương mại Mỹ.

Việc sử dụng Điều 301 trong luật thương mại cũng từng xảy ra. Tuy nhiên, điều khoản này phần lớn không còn được chú ý từ những năm 1990, sau khi Mỹ đồng ý trước hết phải tuân thủ quy trình giải quyết tranh chấp của WTO, trước khi tiến hành bất cứ động thái trả đũa thương mại nào.

Bắc Kinh tuyên bố các đòn thuế của Washington vi phạm nguyên tắc tối huệ quốc của WTO, khi hàng Trung Quốc phải chịu những mức thuế khác với tất cả thành viên còn lại thuộc WTO. Ngoài ra, Bắc Kinh cáo buộc việc Washington đánh thuế còn vi phạm một nguyên tắc quan trọng khác của WTO, trong đó yêu cầu các nước đầu tiên phải đưa sự việc lên cơ quan giải quyết tranh chấp của tổ chức, trước khi áp thuế trả đũa quốc gia khác.

Tuy nhiên, Washington lên án khiếu nại của Bắc Kinh “hoàn toàn đạo đức giả”, chỉ ra rằng nước này cũng áp thuế “phân biệt đối xử” với hơn 100 tỷ USD hàng Mỹ. Chính quyền Trump tuyên bố các đòn thuế của Mỹ là cần thiết để đối phó với tình trạng vi phạm rộng rãi của Trung Quốc trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, cũng như chính sách bắt buộc chuyển giao công nghệ từ phía Bắc Kinh.

Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung bắt đầu từ năm 2018, sau đó không ngừng leo thang với những đòn thuế “ăn miếng trả miếng” giữa hai nước, làm rung chuyển thị trường tài chính. Tình hình hạ nhiệt từ khi hai bên đạt thỏa thuận thương mại giai đoạn một hồi tháng 12/2019, giúp ngăn chặn các đòn thuế bổ sung của Mỹ và giảm một số mức từ trước đó. Đổi lại, Trung Quốc đồng ý mua số lượng lớn nông sản và hàng hóa, dịch vụ khác của Mỹ.