WHO: Trung Quốc không nỗ lực điều tra nguồn gốc nCoV

Tài liệu nội bộ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy các quan chức Trung Quốc “điều tra rất ít” về nguồn gốc Covid-19 khi đại dịch mới bùng phát.

Báo cáo WHO đưa ra hôm 10/8/2020, được tờ báo Guardian công bố ngày 23/2. Thời điểm đó, khi phái đoàn của cơ quan y tế Liên Hợp Quốc đến Trung Quốc, các nhà khoa học được cung cấp rất ít thông tin và không có bất cứ tài liệu văn bản nào. Báo cáo chỉ rõ nhóm chuyên gia WHO đã gặp những trở ngại nào trong nỗ lực ban đầu tìm hiểu về virus.

Hồ sơ dài hai trang tóm tắt chuyến đi của WHO và trưởng phái đoàn Peter Ben Embarek đến Trung Quốc, từ ngày 10/7 đến ngày 3/8/2020. Theo đó, sứ mệnh bắt đầu với quy trình cách ly y tế kéo dài hai tuần. Tiếp đến là 10 ngày gặp mặt trực tiếp với các cơ quan chuyên trách, bao gồm Ủy ban Y tế Quốc gia, Bộ Nông nghiệp và Các vấn đề về Nông thôn, Viện Virus Vũ Hán và cơ quan quản lý nhà nước về điều tiết thị trường.

“Sau các cuộc thảo luận sâu rộng và lời giải thích từ phía Trung Quốc, có vẻ như việc điều tra dịch tễ xung quanh Vũ Hán đã được thực hiện rất ít kể từ tháng 1/2020. Phía Trung Quốc chỉ đưa dữ liệu bằng miệng, không thuyết trình bằng PowerPoint và hoàn toàn không chia sẻ bất cứ tài liệu nào”, báo cáo của WHO nêu rõ.

Trả lời về nhiệm vụ hồi tháng 7-8/2020, tiến sĩ Maria Van Kerkhove, chuyên gia bệnh truyền nhiễm, trưởng nhóm kỹ thuật của tổ chức, cho biết các nhà khoa học đã đến Trung Quốc để “tìm hiểu điều gì đang diễn ra”.

Một nhân viên bảo an đứng giám sát bên ngoài chợ hải sản Hoa Nam. Ảnh: AFP

Tiến sĩ Michael Ryan, giám đốc chương trình khẩn cấp của WHO, nói thêm: “Nhiệm vụ rất quan trọng, nhưng cũng có một số nghiên cứu sơ bộ cần được thực hiện. Những đồng nghiệp của chúng tôi ở Trung Quốc đã thảo luận về các nghiên cứu chuyên sâu với nhóm chuyên trách. Chúng tôi hy vọng rằng có thể bắt đầu càng sớm càng tốt”.

Những câu hỏi khác về thái độ hợp tác của Trung Quốc trong sứ mệnh nghiên cứu nguồn gốc nCoV đã xuất hiện sau chuyến đi tháng 1 của phái đoàn WHO. Dominic Dwyer, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm Australia, thành viên nhóm điều tra, đã yêu cầu giới chức cung cấp dữ liệu bệnh nhân thô, song chỉ nhận được bản tóm tắt.

Dwyer nhận định đây là thông tin tiêu chuẩn để điều tra ổ dịch. Ông cho biết dữ liệu thô đặc biệt quan trọng trong nỗ lực tìm hiểu về Covid-19, vì chỉ một nửa trong số 174 ca nhiễm đầu tiên có ghé thăm chợ hải sản Hoa Nam, nơi khởi phát đại dịch.

“Đó là lý do vì sao chúng tôi đã kiên trì yêu cầu dữ liệu. Vì sao họ chưa cung cấp, tôi không thể bình luận”, Dwyer nói.

Trong một tuyên bố với Guardian, WHO cho biết họ đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc tìm hiểu nguồn gốc virus “ngay từ đầu”, thảo luận nhu cầu nghiên cứu và chia sẻ thông tin với Trung Quốc trong suốt năm 2020.

Jake Sullivan, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ, cũng kêu gọi Trung Quốc công khai dữ liệu từ những ngày đầu dịch bệnh bùng phát để tất cả quốc gia có một quy trình chung, “minh bạch và mạnh mẽ” nhằm ngăn ngừa, ứng phó với các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe.