Vương quốc Anh và Việt Nam kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do, thắt chặt quan hệ song phương
Ngày 11-12, Bộ trưởng Bộ Thương mại quốc tế Vương quốc Anh Liz Truss và Bộ trưởng Bộ Công thương Việt Nam Trần Tuấn Anh đã kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do Vương quốc Anh – Việt Nam (FTA).
Hiệp định song phương này sẽ giữ nguyên các lợi ích trong quan hệ thương mại hiện tại giữa Vương quốc Anh với Việt Nam thông qua Hiệp định Thương mại Tự do EU – Việt Nam.
Theo đó, 99% thuế xuất nhập khẩu giữa hai nước sẽ được xóa bỏ sau khi kết thúc lộ trình cắt giảm thuế quan. Từ năm 2010 đến năm 2019, thương mại song phương giữa Vương quốc Anh và Việt Nam đã tăng gấp ba lần, lên tới 5,7 tỉ bảng Anh và sẽ ngày càng được nâng cao khi thuế xuất nhập khẩu được xóa bỏ.
Đàm phán hiệp định FTA kết thúc khi Vương quốc Anh và Việt Nam vừa kỷ niệm 10 năm Quan hệ Đối tác Chiến lược. Thỏa thuận này sẽ định hướng cho mối quan hệ song phương được tăng cường mạnh mẽ trong thập kỷ tới.
Lễ ký kết biên bản kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do Vương quốc Anh – Việt Nam (Ảnh: BCT)
Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Anh Liz Truss chia sẻ: “Vương quốc Anh và Việt Nam có chung cam kết chiến lược đối với thương mại toàn cầu và tự do hóa giao dịch vốn và đầu tư. Tôi rất vui mừng cùng Bộ trưởng Trần Tuấn Anh kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do song phương này. Đây là một yếu tố quan trọng để đảm bảo tinh liên tục cho mối quan hệ thương mại năng động và ngày càng tăng trưởng giữa hai quốc gia.
Video đang HOT
Thỏa thuận Thương mại Tự do Vương quốc Anh – Việt Nam là một bước tiến quan trọng trong bối cảnh nước Anh sẽ chinh thức xin gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vào đầu năm 2021. Gia nhập CPTPP sẽ ngày càng thắt chặt hơn mối quan hệ của Vuong quốc Anh với Việt Nam, đồng thời tạo điều kiện để chúng tôi tăng cường mối quan hệ với 11 nền kinh tế năng động trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dưong, mang lại nhiều cơ hội hơn cho Vương quốc Anh, cho nền kinh tế cũng như người dân Anh.”
Kết thúc đàm phán FTA tại Hà Nội, Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Anh Liz Truss và Bộ trưởng Công thương Việt Nam Trần Tuấn Anh đã ký một tuyên bố chung về FTA trong đó nêu rõ những quyền lợi của doanh nghiệp sẽ được tiếp tục khi thuế xuất nhập khẩu giảm; cơ hội tiếp cận nhiều hơn đến các dịch vụ; các sản phẩm thiết yếu của Anh và Việt Nam sẽ được bảo hộ. Khi FTA được áp dụng hoàn toàn, Việt Nam sẽ được hưởng lợi khi có thể tiết kiệm lên tới 114 triệu Bảng Anh t.iền thuế xuất khẩu. Đối với Vương quốc Anh, con số này là 36 triệu Bảng Anh.
Trong chuyến thăm Hà Nội vào ngày 11 tháng 12, Bộ trưởng Truss cũng có cuộc chào xã giao với Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, bày tỏ lời cảm ơn vì sự ủng hộ của Thủ tướng đối với Hiệp định Thương mại Tự do Vương quốc Anh – Việt Nam. Bà cảm ơn Chính phủ Việt Nam – một thành viên sáng lập của CPTPP – vì sự ủng hộ đối với nguyện vọng của Anh xin gia nhập CPTPP, đồng thời bày tỏ mong muốn Việt Nam tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm của mình. Bộ trưởng Liz Truss cũng chia sẻ về Cam kết Đóng góp do Quốc gia tự quyết định (NDCs) công bố mới đây của Vương quốc Anh tập trung vào việc ứng phó với biến đổi khí hậu, trong bối cảnh Vương quốc Anh sẽ là nước chủ nhà tổ chức Hội nghị Liên Hợp quốc về Biến đổi Khí hậu lần thứ 26 (COP26) vào năm tới. Bộ trưởng Truss khuyến khích các quốc gia, trong đó có Việt Nam, đồng hành cùng Vương quốc Anh để đặt ra các mục tiêu tham vọng hơn về biến đổi khí hậu.
Bộ trưởng cũng gửi thông điệp này đến Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc Hội Việt Nam Vũ Hồng Thanh và bày tỏ Vuơng quốc Anh sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong quá trình chuyển dịch sang năng lượng tái tạo.
Trước khi tới Việt Nam, Bộ trưởng Truss đã có chuyến thăm đến Singapore vào Thứ Năm, ngày 10 tháng 12 để ký một thỏa thuận thương mại tiếp nối tương tự với Singapore,
Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Anh Liz Truss cho biết: “Thỏa thuận thương mại với Singapore và Việt Nam vô cùng quan trọng đối với Vương quốc Anh khi Anh chính thức trở thành quốc gia hoạt động thương mại độc lập. Những thỏa thuận này không chỉ giúp duy tri hoạt động thương mại trị giá hàng tỉ Bảng Anh mà còn là t.iền để cho các thỏa thuận tiếp theo nhằm hỗ trợ Anh gia nhập CPTPP, thể hiện các thế mạnh của Vương quốc Anh và xác định vai trò của Anh trên toàn cầu trong nhiều thập kỷ tới.”
'Thực đơn khó nhằn' trên bàn làm việc Brexit
Thủ tướng Anh Boris Johnson và Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen đã tham dự bữa tối làm việc kéo dài tới 3 giờ đồng hồ tại Brussels, Bỉ, trong nỗ lực gần như là cuối cùng nhằm giải quyết ba trở ngại chính đang cản trở hai bên đi đến một thỏa thuận điều chỉnh mối quan hệ giữa Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu (EU) sau khi thời gian quá độ của tiến trình Brexit kết thúc vào cuối năm nay. Tuy nhiên, cả "ba món" trong bữa tối 9/12 này dường như đều "khó nuốt".
"Món khai vị" trên thực đơn của bữa tối này là vấn đề đ.ánh bắt cá trên vùng biển của Anh. Mỗi năm ngư dân Anh thu về khoảng 800 triệu bảng và ngư dân các nước EU có được khoảng 600 triệu bảng từ việc đ.ánh bắt hải sản trong các vùng biển của Anh. Đây là một con số quá nhỏ so với quy mô nền kinh tế của cả hai bên, nhưng quyền tiếp cận các vùng biển của Anh trở thành vấn đề đặc biệt gai góc do tầm quan trọng mang tính biểu tượng cả hai bên đã đặt vào đó.
Thủ tướng Anh Boris Johnson (trái) và Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen (phải) tại cuộc gặp ở Brussels, Bỉ ngày 9/12/2020. Ảnh: AFP/TTXVN
Đối với EU, ngành công nghiệp đ.ánh bắt cá của một số nước thành viên ven biển đang dựa vào các vùng biển của Anh làm ngư trường chính và do đó, Brussels không muốn quyền tiếp cận các vùng biển này bị thu hẹp. Trong số các nước này có Pháp và Tổng thống Emmanuel Macron đã cảnh báo sẽ phủ quyết bất cứ thỏa thuận hậu Brexit nào không đáp ứng được yêu cầu của liên minh về thương mại công bằng và quyền tiếp cận ngư trường của Anh.
Đối với Anh, ngành công nghiệp đ.ánh bắt cá suy giảm khi thực hiện theo Chính sách Ngư nghiệp chung của EU là một trong những yếu tố thúc đẩy cử tri Anh lựa chọn "dứt áo ra đi" vào năm 2016. Tuy nhiên, quan trọng nhất có lẽ là vấn đề chủ quyền, như Thủ tướng Johnson phát biểu tại Hạ viện Anh ngày 9/12, trước khi ông lên đường sang Brussels gặp bà Ursula von der Leyen, rằng theo như các yêu cầu của EU thì "Anh sẽ là quốc gia duy nhất trên thế giới không có quyền kiểm soát chủ quyền đối với các vùng biển đ.ánh bắt cá của mình".
Sau "món khai vị", tới "món chính" là vấn đề sân chơi bình đẳng, chủ đề hai bên vẫn còn nhiều mâu thuẫn nhất và sẽ quyết định việc nước Anh có thể ra đi với một thỏa thuận thương mại phi thuế quan hay không.
EU yêu cầu Anh chấp nhận một bộ tiêu chuẩn chung về trợ cấp nhà nước, các quyền của người lao động, môi trường và thuế quan... để đảm bảo một sự cạnh tranh bình đẳng cho các doanh nghiệp EU trước các doanh nghiệp Anh. Trong khi đó, Anh ban đầu chỉ đưa ra những đảm bảo lỏng lẻo hơn, muốn có những điều kiện tương tự như những điều khoản EU đã dành cho Canada. Do đó, EU không chấp nhận, yêu cầu những cam kết có tính bắt buộc hơn do Anh có quy mô nền kinh tế lớn và gần với thị trường chung EU hơn rất nhiều so với Canada.
Để đáp ứng một phần yêu cầu của EU, các nhà đàm phán Anh đã b.ắn tín hiệu rằng họ có thể chấp nhận những điều khoản không cho phép London hạ các tiêu chuẩn xuống dưới mức cơ sở hiện nay của Brussels. Tuy nhiên, các bộ trưởng của Anh đã nhiều lần ám chỉ rằng họ không có ý định làm như vậy khi Chánh Văn phòng nội các Michael Gove lập luận rằng khả năng cao nhất là Anh sẽ tìm cách nâng cao các tiêu chuẩn của mình trong một số lĩnh vực như môi trường.
Ngoài ra, nhiều thành viên cấp cao của đảng Bảo thủ cầm quyền ủng hộ Brexit cho rằng các điều khoản kiểu như trên cũng làm nước Anh mất đi một phần chủ quyền, t.rói t.ay nước Anh và làm cho nước này không thể nắm bắt được những cơ hội của việc ra khỏi EU khi không thể cải thiện khả năng cạnh tranh kinh tế bằng việc cắt giảm các thủ tục quan liêu, rườm rà của EU.
Sau các "món khai vị" và "món chính" sẽ là "món tráng miệng" với vấn đề thực thi thỏa thuận. Dù Anh đã tuyên bố xóa bỏ một số điều khoản trong dự luật Thị trường nội địa được cho là vi phạm Thỏa thuận rút lui mà Anh đã ký với EU tháng 10/2019, nhưng để đảm bảo việc Anh tuân thủ các nghĩa vụ của mình theo thỏa thuận giữa hai bên, EU muốn một cơ chế giải quyết tranh chấp mạnh mẽ, theo đó liên minh này có thể đình chỉ một phần của thỏa thuận, chẳng hạn như thương mại, nếu Anh có hành vi vi phạm. EU cũng muốn có quyền trả đũa Anh ở lĩnh vực này khi xảy ra tranh chấp ở lĩnh vực khác, chẳng hạn như áp thuế đối với lương thực, thực phẩm xuất khẩu của Anh khi có tranh chấp trong lĩnh vực hải sản.
Tất nhiên, phía Anh cho rằng những yêu cầu này là không thể chấp nhận được. Trả lời chất vấn các nghị sỹ tại Hạ viện Anh ngày 9/12, Thủ tướng Johnson đã nói rằng: "Những người bạn của chúng ta ở EU hiện đang khăng khăng rằng nếu trong tương lai họ thông qua một bộ luật mới mà chúng ta, ở đất nước này, không tuân thủ hoặc không làm theo, thì họ muốn có quyền tự động trừng phạt và trả đũa chúng ta". Ông tuyên bố bất kỳ một vị thủ tướng nào cũng không thể chấp nhận những yêu cầu đó.
Với những "món ăn' khó nhằn trên, sau khi kết thúc bữa tối, Chủ tịch Ủy ban châu Âu chỉ ra một tuyên bố ngắn gọn rằng: "Chúng tôi đã có một cuộc thảo luận sôi nổi và thú vị về các vấn đề nổi bật. Chúng tôi đạt được sự hiểu biết rõ ràng về các quan điểm của nhau. Các quan điểm này vẫn cách xa nhau. Chúng tôi đã đồng ý rằng các nhóm sẽ lập tức tập trung lại để cố gắng giải quyết những vấn đề thiết yếu này. Chúng tôi sẽ đi đến quyết định vào cuối tuần".
Trong khi đó, một nguồn tin cấp cao từ số 10 Phố Downing (Văn phòng thủ tướng Anh) cũng cho biết sau cuộc hội đàm giữa hai nhà lãnh đạo, "giữa hai bên vẫn tồn tại những khoảng cách rất lớn và vẫn chưa rõ là liệu có thể lấp đầy những khoảng cách này hay không".
Nguồn tin này cũng cho biết thêm rằng Thủ tướng Johnson không muốn bỏ qua bất kỳ con đường nào có thể đưa đến một thỏa thuận và rằng ông Johnson và bà Von der Leyen đã đồng ý rằng để đến Chủ nhật (13/12 tới) mới đưa ra quyết định về tương lai của các cuộc đàm phán.
Với 3 tuần ngắn ngủi còn lại trước thời hạn kết thúc thời gian quá độ của tiến trình Brexit vào ngày 31/12, thật khó để trả lời liệu Anh và EU có kịp lấp đầy những khoảng cách giữa hai bên trong các vấn đề gai góc để ký kết và thông qua được một thỏa thuận điều chỉnh mối quan hệ giữa hai bên từ ngày 1/1/2021, hay cũng chính từ ngày đó, nước Anh sẽ giao dịch với EU theo "giải pháp Australia" - cách Thủ tướng Anh Boris Johnson gọi một Brexit không thỏa thuận. Việc không đạt được thỏa thuận trước "thời hạn chót" 31/12 sẽ gây gián đoạn và tổn thất kinh tế cho cả hai bên, song rõ ràng bữa tối kéo dài 3 giờ ở Brussels chưa thể giúp hai bên "tiêu hóa" nổi "thực đơn khó nhằn" của những vấn đề bất đồng cốt yếu.
Trung Quốc bất ngờ dịu giọng với Australia, kêu gọi Canberra 'tăng cường sự tin cậy lẫn nhau' Ngày 9/12, một người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Australia nói rằng, Bắc Kinh hy vọng Canberra nỗ lực hơn nữa để tăng cường tin cậy lẫn nhau. Một người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Australia nói rằng, Bắc Kinh hy vọng Canberra nỗ lực hơn nữa để tăng cường tin cậy lẫn nhau, đưa quan hệ...
