Vực nền kinh tế trước tác động Covid-19: Nên dùng chính sách tiề.n tệ hay tài khóa?

Với Việt Nam, đã có nhiều ý kiến thảo luận xoay quanh việc dùng chính sách tiề.n tệ hay tài khóa để hỗ trợ nền kinh tế vốn đang bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Ảnh minh họa

Đêm 3/3/2020 (giờ Việt Nam), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã bất ngờ cắt giảm 0,5% lãi suất cơ bản về mức 1,0-1,25%, mà không cần chờ tới cuộc họp chính thức ngày 17-18/3. Nguyên nhân chính được Fed đưa ra là do lo ngại tác động tiêu cực của dịch Covid-19 đến kinh tế Mỹ và toàn cầu.

Như vậy, chỉ tính từ đầu tháng 2 tới nay, đã có tới loạt ngân hàng trung ương quyết định hạ lãi suất cơ sở, bao gồm: Mexico, Belarus, Nga, Philippines, Honduras, Brazil, Thái Lan, Malaysia, Iceland, mới nhất là Mỹ và Australia cũng trong ngày 3/3.

Với Việt Nam, đã có nhiều ý kiến thảo luận xoay quanh việc dùng chính sách tiề.n tệ hay tài khóa để hỗ trợ nền kinh tế.

Trong báo cáo “Fed hạ lãi suất khẩn cấp – liệu đã đúng bệnh và hàm ý đối với Việt Nam?” mới công bố, TS. Cấn Văn Lực và Nhóm tác giả Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV cho rằng, việc xác định đúng và trúng chính sách, công cụ hỗ trợ lúc này là rất quan trọng, trong điều kiện nguồn lực có hạn và dư địa chính sách không còn nhiều.

Theo nhóm nghiên cứu, nhiệm vụ ưu tiên số 1, quan trọng hàng đầu hiện nay phải là phòng chống dịch Covid-19 hiệu quả; bởi vì làm tốt điều này cũng chính là góp phần quan trọng ổn định kinh tế- xã hội và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Hai là, các gói chính sách kinh tế cần hướng đến hỗ trợ ổn định, khắc phục khó khăn, vượt qua cú sốc về cả phía cung và cầu, cũng như chuẩn bị tốt nhất để tạo đà phục hồi mạnh ngay sau khi dịch bệnh kết thúc.

“Trong những trường hợp chống cú sốc ngắn hạn như hiện nay, chính sách tài khóa nên được ưu tiên hơn là chính sách tiề.n tệ, do hiệu quả tức thì, ít độ trễ hơn của chính sách tài khóa. Tuy nhiên, vẫn phải kết hợp hài hòa cả hai nhóm chính sách này thì hiệu quả hỗ trợ mới tốt hơn”, nhóm nghiên cứu nhận định.

Để hỗ trợ hộ kinh doanh và doanh nghiệp về dòng tiề.n và tính thanh khoản, Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các tổ chức tín dụng xem xét cho phép bên vay giãn, hoãn nợ, giảm lãi/phí, không chuyển nhóm nợ, cho vay mới phục vụ sản xuất kinh doanh.

Các tổ chức tín dụng đã tung ra hàng loạt các gói tín dụng với lãi suất giảm từ 0,5-2%/năm, giảm một số loại phí, rà soát, xem xét từng khách hàng, khoản vay để có biện pháp hỗ trợ tương ứng.

Dù vậy, các chuyên gia cho rằng, Ngân hàng Nhà nước cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn, quy định tiêu chí hỗ trợ để các tổ chức tín dụng nhất quán thực hiện và tiếp tục hỗ trợ gián tiếp như cho vay tái cấp vốn, cho vay trên thị trường mở để các tổ chức tịn dụng có thể tiếp cận một phần nguồn vốn chi phí thấp hơn.

Đối với chính sách tài khóa, nhóm nghiên cứu cho rằng, Chính phủ chỉ đạo sớm cho phép giãn, hoãn các nghĩa vụ tài chính (nộp thuế, chi trả bảo hiểm xã hội, tiề.n thuê đất…).

Thứ hai, Chính phủ sớm trình Quốc hội chính thức cho phép giảm thuế thu nhập doanh nghiệp vừa và nhỏ xuống mức 15-17% (Luật hỗ trợ DNNVV năm 2017 cho phép điều này, nhưng cần được Quốc hội thông qua).

Thứ ba, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, đặc biệt là lĩnh vực y tế, giáo dục, bảo vệ môi trường, các dự án lớn, các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng đã được phê duyệt theo kế hoạch.

Năm là, việc Fed giảm lãi suất khiến đồng USD và thị trường chứng khoán biến động, giá vàng tăng… Chính phủ chỉ đạo dùng nhiều công cụ, biện pháp để kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá, thị trường ngoại hối và thị trường vàng – cũng là động lực quan trọng góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, giúp người dân và doanh nghiệp yên tâm làm ăn hơn.

Cuối cùng, Chính phủ chỉ đạo quyết liệt để tận dụng cơ hội nhằm tiếp tục cải thiện mạnh mẽ, thực chất hơn môi trường kinh doanh, giảm mạnh chi phí không chính thức, tạo điều kiện thu hút đầu tư (tư nhân và FDI phát triển tốt hơn); tận dụng các cơ hội kinh doanh mới từ các lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh mới, nhiều cơ hội phát triển như kinh tế số, thương mại điện tử, thanh toán điện tử, dịch vụ trực tuyến…; tận dụng các cơ hội từ các hiệp định thương mại thế hệ mới (FTA), nhất là EVFTA (dự kiến hiệu lực từ tháng 7/2020).

Đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp về tiếp cận thông tin, kết nối thị trường, đối tác thay thế các nguồn nguyên liệu đầu vào, sản phẩm đầu ra nhằm nhanh chóng ổn định chuỗi sản xuất, cung ứng và tiêu thụ…

Trần Thúy

Theo Bizlive