“Vũ khí” đắc lực trong điều trị ung thư vú
Liệu pháp nội tiết được xem là “vũ khí” đắc lực trong điều trị ung thư vú, góp phần kéo dài thời gian sống và chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Bác sĩ tư vấn cho người bênh – Ảnh: N.P
TS.BS Nguyễn Hữu Phúc, Trưởng khoa Tuyến vú – Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, việc điều trị ung thư vú đòi hỏi sự kết hợp đa mô thức giữa các phương pháp: Phẫu thuật, hoá chất, xạ trị, thuốc sinh học, liệu pháp miễn dịch, nhắm trúng đích và nội tiết.
Trong đó, liệu pháp nội tiết đã được chứng minh hiệu quả đối với người bệnh ung thư vú có thụ thể nội tiết dương tính, giúp giảm 40% tỉ lệ tái phát và 30% tỉ lệ tử vong.
Theo bác sĩ Phúc, liệu pháp nội tiết hiện đang là “vũ khí” điều trị góp phần cứu lhàng triệu phụ nữ mắc ung thư vú có thụ thể nội tiết dương tính. Đây là một dạng điều trị nhắm trúng đích với tác dụng phụ nhẹ, giúp hỗ trợ quá trình điều trị sau phẫu thuật cắt bỏ khối u.
Tùy vào độ tuổi, tình trạng kinh nguyệt và phân nhóm nguy cơ, các bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc nội tiết khác nhau, giúp vô hiệu hóa hoặc làm giảm nồng độ của estrogen trong cơ thể, từ đó ngăn ngừa ung thư tiến triển hoặc tái phát. Một số nghiên cứu cho thấy, thụ thể nội tiết dương tính chiếm khoảng 65 – 75% trường hợp người bệnh ung thư vú. Người bệnh càng lớn tuổi thì càng có nhiều thụ thể dương tính. Đây là đối tượng được hưởng lợi nhiều hơn từ liệu pháp nội tiết.
Video đang HOT
“Việc điều trị ung thư vú bằng liệu pháp nội tiết nên kéo dài ít nhất 5 năm. Tương tự các phương pháp điều trị ung thư vú khác, liệu pháp nội tiết cũng có một số tác dụng phụ như xuất hiện các cơn bốc hỏa, đau khớp, loãng xương… Một số người bệnh vì lo lắng khi gặp tác dụng phụ đã tự ý ngưng sử dụng khi chưa có sự tư vấn của bác sĩ, làm giảm hiệu quả và gián đoạn quá trình điều trị. Vì vậy ngay khi có tác dụng phụ của thuốc, người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ để được đánh giá và điều chỉnh thuốc cho phù hợp với thể trạng”, Trưởng khoa Tuyến vú – Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho hay.
Ung thư vú hiện đang là gánh nặng toàn cầu khi luôn dẫn đầu về số ca mắc mới và tử vong, là loại ung thư phổ biến nhất tại châu Á. Theo số liệu của Globocan 2020, mỗi năm Việt Nam có hơn 21.000 phụ nữ mắc ung thư vú mới, trong đó có hơn 9.000 ca tử vong.
Một số nghiên cứu dịch tễ tại TPHCM cũng cho thấy, ung thư vú là loại ung thư thường gặp, chiếm hơn gần 24% với tỉ lệ mắc chuẩn theo tuổi là 31,9/100.000 phụ nữ. Bệnh đang có xu hướng ngày càng gia tăng và trẻ hóa.
Hiện nay, tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú góp phần quan trọng trong việc đem lại hiệu quả điều trị cho người bệnh. Chị em phụ nữ nên khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư vú bằng các biện pháp như chụp nhũ ảnh, siêu âm, MRI… để kịp thời phát hiện các tế bào ung thư, đặc biệt là với người có nguy cơ cao như gia đình có tiền sử mắc ung thư vú, người trên 40 tuổi, hành kinh sớm, từng xạ trị vùng ngực… Tùy vào giai đoạn bệnh và bản chất sinh học của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Ngoài ra, chị em phụ nữ có thể chủ động tầm soát ung thư vú cho bản thân bằng cách sử dụng lòng bàn tay kiểm tra vú để phát hiện sớm các khối u, cục hoặc tình trạng chảy dịch từ trong núm vú. Nên thực hiện phương pháp này vào ngày thứ 10 của chu kỳ kinh nguyệt để có kết quả chính xác nhất. Bên cạnh đó, ngay khi có các dấu hiệu bất thường, nên nhanh chóng đến khám chuyên khoa vú để được kiểm tra, tư vấn và điều trị kịp thời.
Nội tiết tố là các phân tử tín hiệu (hay còn gọi là hormone) giúp điều hòa hoạt động của các hệ cơ quan trong cơ thể. Các nội tiết tố này được tiết ra bởi các cơ quan nội tiết như tuyến yên, tuyến giáp, buồng trứng… Với tuyến vú, hai nội tiết tố chính là estrogen và progesteron giúp cho vú phát triển, trưởng thành và tạo sữa.
Tuy nhiên, estrogen cũng gây kích thích sự tăng trưởng của tế bào đột biến, khi gắn vào các thụ thể nội tiết dương tính (ER) sẽ làm các nhóm tế bào đột biến sinh sôi, phát triển vượt khỏi tầm kiểm soát của cơ thể và gây ra ung thư vú.
Phẫu thuật điều trị ung thư vú
Ung thư vú là bệnh lý do một nhóm tế bào bên trong vú biến đổi và phát triển vượt khỏi sự kiểm soát của cơ thể.
Ung thư vú đang có chiều hướng gia tăng và trở thành một gánh nặng toàn cầu khi dẫn đầu về số ca mới mắc và tử vong. Ở các nước đang phát triển, tiên lượng sống của người bệnh ung thư vú vẫn còn thấp, phần lớn người bệnh nhập viện khi ung thư đã xâm lấn và di căn.
Không tự ý dùng thuốc
Có một số quan niệm sai lầm khiến người bệnh bỏ lỡ "giai đoạn vàng", gây khó khăn cho quá trình điều trị. Tại Việt Nam, theo thống kê mỗi năm có hơn 15.000 ca mắc mới, hơn 6.000 ca tử vong vì ung thư vú. Trong đó, mỗi ngày Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM tiếp nhận 70-80 lượt khám vú, phát hiện nhiều trường hợp ung thư ở giai đoạn sớm. Tuy vậy vẫn có không ít trường hợp người bệnh đến khám ở giai đoạn trễ, khối bướu có kích thước lớn, xâm lấn ra da, di căn hạch nách dẫn đến việc điều trị gặp nhiều khó khăn.
Một trong số những nguyên nhân của tình trạng bệnh vào giai đoạn trễ do người bệnh từ chối phẫu thuật, không muốn "đụng dao kéo" vì lo sợ tế bào ung thư sẽ phát triển nhanh hơn. Nguy hiểm hơn, thay vì nghe theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, không ít người bệnh lại từ chối điều trị và tự ý sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc để đắp lên khối bướu, làm viêm, nhiễm trùng và khiến khối bướu phát triển nhanh hơn. Việc này sẽ khiến cho quá trình điều trị sau này trở nên phức tạp và mất nhiều thời gian hơn.
ThS.BS Phạm Hoàng Quân, Khoa Tuyến vú, Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM.
Điển hình, Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM từng tiếp nhận điều trị cho chị T.T.K. (36 tuổi, ngụ tại Tiền Giang). Chị K. nhập viện trong tình trạng khối ung thư vú lớn trên 10cm, xâm nhiễm ra da và di căn nhiều hạch nách. Trước đó, chị K. đã đến khám tại bệnh viện địa phương và được chẩn đoán ung thư vú. Do lo sợ phẫu thuật sẽ làm tế bào ung thư lan rộng, chị K. từ chối điều trị.
Sau đó, chị đến gặp một số thầy lang để đắp lá lên khối bướu và dùng một vài loại rễ cây không rõ nguồn gốc để sắc thuốc uống. Sau 4 tháng thực hiện phương pháp này, chị K. thấy khối bướu phình to, da bị viêm đỏ, chảy dịch có mùi hôi nên đến khám tại bệnh viện.
Sau khi thăm khám, các bác sĩ cho biết khối u đã ở giai đoạn nặng, người bệnh cần điều trị bằng hóa chất trước để khối bướu và hạch nhỏ lại, sau đó tiến hành phẫu thuật. Hiện tại do làm đúng theo chỉ định của bác sĩ, sức khỏe người bệnh đang trong giai đoạn hồi phục, chờ vết thương lành hẳn sẽ chuyển sang quá trình xạ trị bổ túc.
Phẫu thuật ung thư vú
Trên thực tế, việc điều trị ung thư vú dựa trên nhiều yếu tố bao gồm giai đoạn bệnh, bản chất sinh học của bướu, thể trạng người bệnh, nhu cầu thẩm mỹ, độ tuổi và các bệnh lý đi kèm. Phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và thuốc sinh học là các phương pháp quan trọng nhất, tuy nhiên để đạt hiệu quả tối đa cho người bệnh, cần phải điều trị đa mô thức, kết hợp nhiều chuyên khoa liên quan như tạo hình thẩm mỹ, chăm sóc giảm nhẹ, tư vấn di truyền, tâm lý...
Trong đó, vai trò của phẫu thuật đối với ung thư vú là không thể thay thế. Đây là phương pháp đầu tiên và phổ biến nhất để loại bỏ triệt để khối bướu, bảo đảm nhu cầu thẩm mỹ bằng hình thức phẫu thuật bảo tồn vú hoặc tái tạo vú. Tại bệnh viện, đa số người bệnh ung thư vú chưa di căn hạch nách được chỉ định phẫu thuật sớm, trong đó có 25% số ca được phẫu thuật tái tạo vú ngay trong khi mổ, mang lại hiệu quả điều trị và thẩm mỹ cao cho người bệnh. Chính vì thế người bệnh cần lắng nghe và hiểu đúng về phẫu thuật trong điều trị ung thư vú, không nên hoang mang, lo sợ.
Người dân cần hết sức lưu ý, khám sàng lọc đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm và điều trị ung thư vú hiệu quả. Dấu hiệu nhận biết phổ biến nhất là sờ thấy khối bướu trong vú. Ngoài ra còn có một số dấu hiệu khác như tiết dịch núm vú, đầu vú chảy mủ hoặc dịch màu hồng, núm vú bị tụt, kéo lõm da vú, giai đoạn muộn có thể nổi hạch ở nách.
Vì vậy, người dân nên chủ động tầm soát ung thư vú, ngay khi có dấu hiệu bất thường cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời theo chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không tự ý dùng các loại thuốc không rõ nguồn gốc và cũng không nên quá lo lắng.
Một người mắc bệnh ung thư sẽ thấy 2 dấu vết kỳ lạ ở ngực, càng khám sớm thì cơ hội điều trị, sống sót càng cao Nếu ung thư vú có thể được chẩn đoán sớm và điều trị tích cực thì tỷ lệ sống trên 5 năm có thể lên tới hơn 80%. Vì vậy, điều quan trọng nhất là chị em phải phát hiện được triệu chứng ban đầu của bệnh. Ung thư vú là một trong 10 loại ung thư phổ biến nhất ở nữ giới....