Vụ chánh án Ninh Phước tự tử: Hội đồng Thẩm phán TANDTC hủy quyết định tái thẩm

Liên quan vụ Chánh án Hán Văn Nhuận tự tử, ngày 29/3, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã xét xử giám đốc thẩm, tuyên hủy quyết định tái thẩm và giữ nguyên quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

Ngày 29/3, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã ra quyết định giám đốc thẩm đối với Quyết định tái thẩm số 63/2021 của TAND Cấp cao tại TP.HCM trong vụ án dân sự giữa nguyên đơn là Viên Thị Thanh Loan và bị đơn là vợ chồng bà Nguyễn Thị Ngọc Oanh và ông Nguyễn Quốc Hoàng.

Đây cũng là vụ án liên quan đến việc Chánh án TAND huyện Ninh Phước (Ninh Thuận) Hán Văn Nhuận tự tử và thư ký Quảng Thị Thái Bình bị khởi tố về tội làm sai lệch hồ sơ vụ án.

Hủy quyết định tái thẩm, giữ nguyên quyết định sơ thẩm

Phát biểu tại phiên tòa giám đốc thẩm ngày 29/3, đại diện VKSND Tối cao cho rằng Quyết định tái thẩm số 63/2021/DS-TT ngày 16/3/2021 của TAND Cấp cao tại TP.HCM tuyên hủy quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nêu trên là đúng. Do đó, đại diện VKSND Tối cao không nhất trí với quyết định kháng nghị giám đốc thẩm của Chánh án TAND Tối cao.

Cố thẩm phán, Chánh án Hán Văn Nhuận (trái) tại lễ công bố quyết định bổ nhiệm chức vụ chánh án. Ảnh: Tư liệu

Tuy nhiên, sau khi xem xét, thảo luận về từng nội dung vụ án, từng lập luận của đại diện VKSND Tối cao, các thành viên HĐXX giám đốc thẩm đã nhất trí tuyên hủy quyết định tái thẩm của TAND Cấp cao tại TP.HCM, giữ nguyên Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 14/2017/QĐST-DS ngày 27-6-2017 của TAND huyện Ninh Phước, Ninh Thuận.

Đây là phiên tòa giám đốc thẩm được dư luận chờ đợi từ lâu, bởi sau Quyết định tái thẩm số 63/2021 của TAND Cấp cao, Chánh án Hán Văn Nhuận đã chịu rất nhiều áp lực khi liên tục được triệu tập làm việc với cơ quan điều tra.

Đỉnh điểm, sáng 14/12/2021, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã tống đạt quyết định khởi tố bị can với thư ký Bình. Đến chiều cùng ngày, Chánh án Hán Văn Nhuận được phát hiện đã chết trên rẫy nghi do uống thuốc bảo vệ thực vật tự tử.

Cái chết của vị thẩm phán nổi tiếng cương trực, liêm khiết

Năm 2017, Chánh án TAND huyện Ninh Phước (Ninh Thuận) Hán Văn Nhuận cùng thư ký Quảng Thị Thái Bình được phân công giải quyết vụ án dân sự giữa nguyên đơn là bà Viên Thị Thanh Loan và bị đơn là vợ chồng bà Nguyễn Thị Ngọc Oanh và ông Nguyễn Quốc Hoàng.

Tại Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 14/2017/QĐST-DS ngày 27/6/2017, TAND huyện Ninh Phước (Ninh Thuận) đã công nhận sự thỏa thuận của các đương sự như sau: Nguyên đơn – bà Viên Thị Thanh Loan yêu cầu bà Nguyễn Thị Ngọc Oanh và ông Nguyễn Quốc Hoàng phải trả số tiền nợ gốc là 2,9 tỷ đồng cho bà Loan và bà Loan không yêu cầu tính lãi. Bị đơn – bà Nguyễn Thị Ngọc Oanh, ông Nguyễn Quốc Hoàng đồng ý trả số tiền nợ gốc là 2,9 tỷ đồng cho bà Viên Thị Thanh Loan.

Sau Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự ngày 27/6/2017, bị đơn – ông Hoàng đã có đơn đề nghị xem xét lại quyết định công nhận này. Đồng thời tố cáo thư ký tòa án Quảng Thị Thái Bình có hành vi bổ sung vào biên bản ghi lời khai của ông Hoàng và không tống đạt văn bản tố tụng trong thời hạn luật định gây ảnh hưởng đến lợi ích hợp pháp của mình.

Ngày 26/5/2020, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao kiến nghị VKSND Cấp cao tại TP.HCM xem xét kháng nghị đối với Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 14/2017 với lý do: Thư ký Bình đã lập các biên bản họp không có mặt các đương sự, thẩm phán và cho đương sự ký khống vào các biên bản này.

Mặc dù không tham gia họp nhưng Chánh án Hán Văn Nhuận vẫn ký hoàn tất thủ tục để ban hành quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Hành vi của thẩm phán Nhuận và thư ký Bình có dấu hiệu của tội ra quyết định trái pháp luật.

Ngày 17/11/2020, Viện trưởng VKSND Cấp cao tại TP.HCM ra quyết định kháng nghị, đề nghị xét xử tái thẩm theo hướng hủy quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nêu trên; giao hồ sơ vụ án cho TAND huyện Ninh Phước giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.

Tại Quyết định tái thẩm số 63/2021/DS-ST ngày 16/3/2021, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP.HCM chấp nhận kháng nghị tái thẩm, tuyên hủy Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 14/2017.

Sau quyết định tái thẩm nêu trên, ngày 14/12/2021, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao tống đạt quyết định khởi tố bị can với thư ký Bình. Đến chiều cùng ngày, Chánh án Hán Văn Nhuận, vị chánh án nổi tiếng cương trực, liêm khiết, được phát hiện đã chết trên rẫy do tự tử.

Tại Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 75/2021/KN-DS ngày 24/12/2021, TAND Tối cao nhận định việc thẩm phán Nhuận giao cho thư ký Bình tiến hành phiên họp công khai chứng cứ, hòa giải, lấy lời khai giữa các đương sự là chưa đúng quy định pháp luật.

Tuy nhiên, vi phạm này không làm sai lệch hồ sơ, không làm thay đổi bản chất của vụ án nên việc VKSND Cấp cao tại TP.HCM kháng nghị tái thẩm đối với quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự là không có căn cứ.

Đồng thời, cũng không có việc thư ký Bình lập khống biên bản hòa giải, biên bản hòa giải thành ngày 19/6/2017, mà nội dung biên bản hoàn toàn xuất phát từ lời trình bày của bà Loan, bà Oanh trước đó.

Vì các lẽ trên, Chánh án TAND Tối cao quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với Quyết định tái thẩm số 63/2021 của TAND Cấp cao tại TP.HCM; đề nghị hủy quyết định tái thẩm; giữ nguyên Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 14/2017 của TAND huyện Ninh Phước (Ninh Thuận).

Quyết định của Chánh án Hán Văn Nhuận là không sai pháp luật

Với quyết định giám đốc thẩm vừa được Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao tuyên vào ngày 29/3, có thể thấy quyết định của Chánh án TAND huyện Ninh Phước Hán Văn Nhuận thời điểm đó là không sai pháp luật.

Đây cũng được xem là động thái minh oan cho thẩm phán, Chánh án Hán Văn Nhuận sau rất nhiều áp lực mà ông phải chịu sau quyết định tái thẩm của TAND Cấp cao tại TP.HCM.

Đồng thời, việc khởi tố thư ký Quảng Thị Thái Bình về tội làm sai lệch hồ sơ vụ án cũng cần được xem xét lại để đảm bảo xử lý đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.