Vô sinh ở nam giới: Cách nhận biết sớm khi còn bé
Dị tật từ khi còn nhỏ, tinh hoàn ẩn và bất thường ở cơ quan sinh dục là một trong những nguyên nhân phổ biến gây vô sinh.
Vô sinh ở nam giới có thể xuất phát từ nguyên nhân như không có tinh trùng, tinh trùng quá ít, tinh trùng di động yếu và tinh trùng dị dạng. Ngoài ra có một số các trường hợp khác như xuất tinh ngược dòng (tinh trùng không được phóng ra ngoài mà chảy ngược vào bàng quang, sau đó được đi tiểu ra ngoài).
Nguyên nhân gây ra tình trạng trên là do một số bệnh lúc bé có thể gây yếu kém khả năng sinh sản. Tinh hoàn không hạ xuống làm giảm khả năng của tinh dịch. Bệnh quai bị sau khi dậy thì sẽ gây viêm tinh hoàn và giảm số lượng tinh trùng.
Bệnh lao và hoa liễu làm viêm tắc ống dẫn tinh. Cả hai trường hợp có thể làm tinh dịch đến mức gần như không có. Caffeine, rượu, nicotine, manjuana làm hại tinh hoàn và làm giảm số tinh trùng.
Ngoài ra, nguyên nhân dị tật từ khi còn nhỏ là tinh hoàn ẩn và bất thường ở cơ quan sinh dục cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng vô sinh. Những dị tật này thường có từ nhỏ, nhưng đa số không được phát hiện do thiếu sự quan tâm của cha mẹ, mãi đến khi lấy vợ, người vợ mới biết và khuyên chồng đi khám.
Kiểm tra kỹ lưỡng cơ thể con mỗi lần tắm rửa để nhận biết sớm dấu hiệu bất thường (Ảnh minh họa: Internet)
Tinh hoàn ẩn
Tinh hoàn ẩn thường gặp ở 30% trẻ bị sinh non. Khoảng 70% trường hợp tinh hoàn ẩn sẽ xuống bìu trong những tháng đầu. Sau một tuổi, tỷ lệ này còn rất ít. Cha mẹ phải là người phát hiện sớm nhất những bất thường ở cơ quan sinh dục của trẻ và giúp cho trẻ được điều trị kịp thời.
Cách nhận biết đơn giản là sờ bìu của bé khi đứng mà không thấy tinh hoàn. Khi bé nằm, sờ lên vùng bẹn có thể thấy có một khối cộm nhỏ di động.
Tinh hoàn ẩn nếu để lớn mới phát hiện thì khả năng sinh tinh không còn nhưng bệnh nhân vẫn phải phẫu thuật vì người tinh hoàn ẩn có nguy cơ hóa ác (ung thư) gấp 10 lần người bình thường. Kể cả khi bị tinh hoàn ẩn một bên thì tinh hoàn còn lại cũng có nguy cơ hóa ác đến 25%.
Video đang HOT
Ngoài ra, tinh hoàn ẩn cũng có thể gây ra hiện tượng xoắn tinh hoàn, phải cắt bỏ nếu hoại tử, hay gây bất thường về cấu trúc thẩm mỹ của cơ quan sinh dục.
Nếu tinh hoàn ẩn ở vị trí bẹn, các BS sẽ sử dụng phương pháp mổ hở để đưa nó xuống bìu, còn tinh hoàn nằm trong ổ bụng sẽ mổ bằng phương pháp nội soi.
Lỗ tiểu sai vị trí
Bên cạnh bệnh lý tinh hoàn ẩn, những bất thường ở bộ phận sinh dục nam dẫn tới chứng vô sinh hay gặp khác là niệu đạo đóng thấp và niệu đạo đóng cao.
Niệu đạo đóng thấp nghĩa là lỗ tiểu thay vì nằm trên đầu dương vật, nay lại nằm giữa thân hoặc gần gốc bìu của nam giới.
Những bệnh nhân bị niệu đạo đóng thấp như vậy thường đi kèm triệu chứng dương vật bị cong. Nhiều trường hợp vô sinh, hiếm muộn cũng do lỗ tiểu ở xa quá, xuất tinh không vào tới được âm đạo nên không thể thụ thai.
Không phải trường hợp nào cũng được phát hiện bất thường ở cơ quan sinh dục từ nhỏ để chữa trị kịp thời. Có những người tới khi lấy vợ, chính vợ là người phát hiện, hoặc không có con mới tìm đến chuyên khoa nam học để khám.
Bác sỹ Mai Bá Tiến Dũng, Trưởng Khoa Nam học, BV Bình Dân TP.HCM cảnh báo, có những nguyên nhân gây vô sinh không biết trước nhưng cũng có những nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới có thể phát hiện ngay từ khi trẻ sinh ra.
Do đó, để tránh những hậu quả về sau, phụ huynh hãy kiểm tra kỹ lưỡng cơ thể con trong mỗi lần tắm rửa để nhận biết sớm dấu hiệu bất thường (nếu có) và đưa con đi khám, điều trị kịp thời.
Theo Thúy Nga/Vtc.vn
Hội chứng nữ hóa có tinh hoàn
Bệnh nhân có tuyến vú và cơ quan sinh dục ngoài như của nữ giới nhưng lại vô kinh khi đến tuổi dậy thì.
Hội chứng này người bệnh tuy hình dáng là nữ giới nhưng thực sự lại mang kiểu gen của nam giới. Người mắc hội chứng này thường chỉ được phát hiện ra khi có vấn đề về vô sinh hay tình cờ thăm khám bệnh khác.
Nguyên nhân dẫn đến nữ hoá tinh hoàn
Hội chứng không nhạy cảm androgen (AIS: androgen insensitivity syndrome) còn gọi là hội chứng kháng androgen, là một tập hợp các rối loạn liên quan đến sự biệt hóa giới tính. AIS xảy ra do sự đột biến của gen AR. Gen này quy định sự nhạy cảm hay tiếp nhận của thụ thể với androgen. Không có sự tác động của androgen, cơ thể sẽ phát triển theo hướng nữ dưới tác dụng của estrogen. Kết quả là dù tinh hoàn vẫn phát triển bình thường và sản xuất androgen bình thường, nhưng hình dáng bên ngoài của bệnh nhân vẫn phát triển theo hướng nữ. Vì vậy, bệnh này trước đây còn có tên là bệnh nữ hóa có tinh hoàn.
Khám lâm sàng cho thấy bệnh nhân AIS không có tử cung và buồng trứng (Ảnh minh họa: Internet)
Biểu hiện bệnh rất dễ bị bỏ qua
Khi mới sinh, bé bị AIS giống như một bé gái bình thường, không có dấu hiệu gợi ý để nghi ngờ bộ nhiễm sắc thể (NST) hoặc nồng độ testosterone bất thường hay nghi ngờ bé không có tử cung và buồng trứng. Dậy thì có khuynh hướng bắt đầu nhẹ nhàng hơn so với các bé gái khác. Tuyến vú phát triển, cấu trúc vùng chậu và phân bố mỡ cơ thể xảy ra như các bé gái khác. Tuy nhiên, bệnh nhân có rất ít hoặc không có lông mu, hoặc lông phân bố theo kiểu nam.
Da mặt bệnh nhân thường đẹp hơn các bạn cùng lứa tuổi, không có mụn trứng cá vì các tuyến nhờn không đáp ứng với kích thích của androgen. Nói chung, quá trình dậy thì không khác biệt nhiều so với các bé gái khác, ngoại trừ việc bệnh nhân sẽ không có kinh. Vì kinh nguyệt thường xuất hiện khoảng 2 năm sau khi vú phát triển nên mọi người thường không lo lắng về việc bé gái không có kinh cho đến khi nó được 14 hay 15 tuổi.
Khám lâm sàng cho thấy bệnh nhân có lông mu thưa thớt hoặc hoàn toàn không có lông mu, bộ phận sinh dục ngoài là nữ với âm đạo ngắn, không thấy cổ tử cung. Vì bệnh nhân không có tử cung nên âm đạo thường kết thúc là một túi cùng, hoàn toàn không có sự thông thương gì với bên trong. Siêu âm không thấy tử cung và 2 buồng trứng. Bệnh nhân hoàn toàn không có khả năng sinh sản. Có thể sờ thấy chỗ gồ lên ở vùng bẹn do tinh hoàn đội lên. Đa phần không sờ thấy do tinh hoàn thường còn nằm trong ổ bụng.
Khi nghi ngờ bệnh nhân bị hội chứng này, chỉ cần thực hiện NST đồ sẽ giúp chúng ta khẳng định được chẩn đoán.
Điều trị có khó?
Bước khó khăn nhất khi điều trị là làm cách nào để thông báo chẩn đoán cho bệnh nhân và gia đình. Do bệnh cảnh này đi kèm theo biến chứng là bệnh nhân vĩnh viễn không thể có con và sự không nhất quán về mặt giới tính dễ làm cho bạn tình của bệnh nhân cảm thấy ái ngại, nên tâm lý của những người mang bệnh này rất dễ bị tổn thương. Vì vậy, việc quyết định sẽ thông báo chẩn đoán cho bệnh nhân như thế nào nên đặt lợi ích của bệnh nhân lên hàng đầu.
Đa phần bệnh nhân sẽ cảm thấy hoang mang và đau khổ, bất mãn. Vì vậy, chiến lược tư vấn và hỗ trợ tinh thần cho bệnh nhân ngay sau đó với các bước tiếp cận hệ thống cần được chuẩn bị trước một cách tỉ mỉ. Nhiều phụ nữ bị AIS cảm thấy dễ chịu hơn nhiều khi được giúp liên lạc với những người có cùng căn bệnh như mình.
Các vấn đề điều trị khác
Làm rộng âm đạo: Đối với những phụ nữ gặp vấn đề khó khăn trong quan hệ tình dục do âm đạo hẹp, âm đạo có thể tự rộng ra dần dần do nó có khả năng tự giãn sau một thời gian dài sinh hoạt vợ chồng. Việc tái tạo lại âm đạo bằng phẫu thuật có thể thực hiện cho người lớn nhưng cũng có thể gây ra một số biến chứng.
Cắt bỏ tinh hoàn: Đây là vấn đề còn đang tranh luận. Lợi ích của tinh hoàn cho đến thời điểm sau dậy thì là không cần sử dụng nội tiết ngoại sinh. Điều này xảy ra là do testosterone do tinh hoàn sản xuất sẽ chuyển hóa thành estrogen. Điểm tranh luận chính về việc cắt bỏ tinh hoàn là tinh hoàn trong ổ bụng có thể sẽ phát triển thành một khối u lành hoặc ác tính.
Ngoài vấn đề này, nhiều bệnh nhân nói rằng sau khi cắt bỏ tinh hoàn, họ không cảm thấy bình thường như trước kia, chẳng hạn như bị giảm sinh lý.
Estrogen thay thế: Nếu cắt bỏ tinh hoàn, cần sử dụng estrogen để hỗ trợ quá trình dậy thì, sự phát triển của xương và hoàn chỉnh quá trình trưởng thành. Vì bệnh nhân không có tử cung nên không cần cung cấp progesterone.
Hội chứng kháng androgen là một hội chứng hiếm gặp và có tính gia đình. Việc chẩn đoán hội chứng này không khó. Tuy nhiên, về mặt điều trị, cho đến nay, y học vẫn còn bất lực trước các bệnh lý liên quan đến bất thường gen di truyền nói chung và hội chứng này nói riêng. Hi vọng rằng trong tương lai, AIS sẽ được nghiên cứu nhiều hơn và chúng ta sẽ tìm ra các phương pháp điều trị mới tốt nhất cho bệnh nhân.
BS. Nguyễn Khánh Linh
Theo Suckhoedoisong.vn
Những điều thú vị về 'túi giống' của đàn ông Tinh hoàn là cơ quan sản xuất ra tinh trùng, đóng vai trò như tuyến nội tiết, tiết ra hoóc-môn testosteron. Là nơi nhạy cảm Khi chủ nhân quan hệ tình dục, các 'túi giống' có thể gia tăng tới gấp đôi kích cỡ bình thường. Hưng phấn tăng cao kích thích lượng máu lưu thông tới khu vực này nhiều hơn, từ...