VN lên tiếng việc Lào định xây đập thủy điện thứ 6 trên sông Mekong
Bộ Ngoại giao lên tiếng về việc Lào triển khai xây đập thủy điện thứ 6, Dattang Sanakham, trên dòng chính sông Mekong trong năm nay.
“Là quốc gia ở hạ du của sông Mekong, Việt Nam rất quan tâm đến tác động xuyên biên giới và lũy tích của các công trình thủy điện trên dòng chính của sông Mekong. Như đã nhiều lần nêu rõ, các quốc gia có lợi ích chính đáng trong sử dụng tài nguyên nước sông Mekong để phát triển, đồng thời phải có trách nhiệm chung trong việc sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng trả lời Zing tại họp báo thường kỳ chiều 14/5.
“Việc phát triển các công trình thủy điện trên dòng chính sông Mekong cần đảm bảo không gây tác dụng tiêu cực, bao gồm các tác động xuyên biên giới đến môi trường, đời sống kinh tế – xã hội của các nước ven sông, nhất là các nước ở hạ nguồn, theo đúng thông lệ quốc tế và quy định của Ủy hội sông Mekong Quốc tế”, bà Hằng nói.
“Việt Nam mong muốn và sẵn sàng chung tay cùng các nước ven sông tăng cường hợp tác nhằm quản lý và sử dụng hiệu quả, bền vững nguồn nước sông Mekong, vừa đảm bảo hài hòa lợi ích của các nước ven sông, vừa không có tác động tiêu cực đến cuộc sống của người dân sinh sống trong khu vực”.
Video đang HOT
Đập thủy điện Xayaburi của Lào trên sông Mekong. Ảnh: AFP.
Chính phủ Lào đã lên kế hoạch xây dựng đập thủy điện mới trên sông Mekong và dự kiến khởi công vào cuối năm nay, động thái có thể làm phức tạp thêm tình trạng hạn hán ở khu vực hạ lưu.
Ủy hội sông Mekong (MRC) cho biết nhà máy thủy điện Sanakham có kinh phí khoảng hơn 2 tỷ USD, được xây dựng bởi công ty thủy điện Datang Sanakham, công ty con của Công ty sản xuất điện quốc tế Datang của Trung Quốc, theo Reuters.
Dự án mới là đập thủy điện thứ 6, trong kế hoạch xây dựng 9 đập thủy điện trên dòng chính sông Mekong của chính phủ Lào. Phát triển thủy điện là trọng tâm trong kế hoạch của chính phủ Lào để xuất khẩu khoảng 20.000 MW điện cho các nước láng giềng vào năm 2030.
Đập Sanakham được xây dựng cách thủ đô Vientiane khoảng 15 km về phía bắc. Nhà máy này có công suất khoảng 684 MW, dự kiến vận hành từ năm 2028.
Lào hứng chỉ trích vì thêm dự án đập trên Mekong
Các nhà môi trường chỉ trích Lào vì thúc đẩy kế hoạch xây đập thủy điện Sanakham "hủy hoại" sông Mekong.
"Những gì sông Mekong cần ngay lúc này là lệnh cấm đối với các đập thủy điện quy mô lớn, chứ không phải xây dựng thêm những con đập hủy hoại chỉ mang lại lợi ích cho một số ít cộng đồng trong lưu vực sông", Paiyh Deetes thuộc Tổ chức Sông ngòi Quốc tế (IR), có trụ sợ tại Mỹ, cho biết.
Lào trước đó thông báo chuẩn bị tiến hành quá trình tham vấn trước của Ủy hội sông Mekong Quốc tế cho dự án thủy điện Sanakham có trị giá hơn 2 tỷ USD. Đây là dự án đề xuất thứ sáu trên dòng chính sông Mekong, dự kiến bắt đầu khởi công trong năm 2020, hoàn thành và vận hành liên tục từ năm 2028 với công suất 684 MW. Điện sản xuất ra chủ yếu sẽ bán sang Thái Lan.
Đập thủy điện Xayaburi trên sông Mekong ở Lào. Ảnh: Thai PBS World.
Lào gần đây chuyển hướng sang các chương trình thủy điện trị giá hàng tỷ USD với hy vọng bán điện cho các nước láng giềng cũng như cung cấp điện năng cho dân cư ở xa.
Tuy nhiên, nhiều nhà phê bình cho rằng các đập đã được gấp rút xây dựng dù có bằng chứng về thiệt hại sinh thái đối với một trong những tuyến đường thủy đa dạng sinh học nhất thế giới.
Cư dân sinh sống dọc ven sông Mekong ở Lào và Thái Lan cho biết việc đánh bắt cá của họ đã giảm dần khi các đập được đưa vào hoạt động. Các nghiên cứu cũng cho thấy dòng chảy trầm tích đã ít đi, khiến dòng sông ngày càng thiếu màu mỡ khi chảy về phía đồng bằng Việt Nam.
Dự án thủy điện Sanakham nằm giữa tỉnh Xayaburi và tỉnh Vientianne của Lào, cách biên giới Thái Lan - Lào khoảng hai km về phía thượng lưu, cách biển khoảng 1.737 km. Nhà máy phát điện sẽ dài 350 m, cao 58 m, có 12 tổ máy, mỗi tổ máy có công suất 57 MW.
Lào đã nộp hồ sơ tham vấn trước dự án thủy điện Sanakham từ ngày 9/9/2019, nhưng Ủy ban Liên hợp MRC hoãn quá trình cho đến khi hoàn thành tham vấn trước dự án thủy điện Luang Prabang. Ngoài Sanakham, có 5 dự án thủy điện gồm Xayaburi, Don Sahong, Pak Beng, Pak Lay và Luang Prabang được đề xuất trên dòng chính sông Mekong ở Lào và đã được trình để tiến hành tham vấn trước.
Lào sắp tham vấn thêm một đập thủy điện trên sông Mekong Lào chuẩn bị tiến hành quá trình tham vấn trước của Ủy hội sông Mekong Quốc tế cho dự án thủy điện Sanakham có trị giá hơn 2 tỷ USD. Thủy điện Sanakham là dự án đề xuất thứ sáu trên dòng chính sông Mekong, dự kiến bắt đầu khởi công xây dựng trong năm 2020, hoàn thành và vận hành liên tục...