Virus SARS-CoV-2 có lây qua các kiện hàng, bưu phẩm?
Liệu nguồn lây SARS-CoV- 2 có phải từ bề mặt các bưu kiện và virus gây đại dịch COVID-19 có tồn tại lâu trên các bề mặt đó không?
Sau khi phát hiện ba công nhân mắc COVID-19 tại công ty sản xuất quần áo tr.ẻ e.m Haohui Ecommerce, tỉnh Hà Bắc (gần Bắc Kinh), giới chức Trung Quốc yêu cầu xét nghiệm các kiện hàng để truy vết nguồn lây virus SARS-CoV-2. Bloomberg đưa tin, khoảng 300 gói hàng được kiểm tra đều cho kết quả âm tính.
Theo Newsweek, chính quyền địa phương cũng kêu gọi người dân khử trùng các gói hàng, không chạm vào chúng và phải khai báo với cơ quan y tế địa phương nếu họ đã tiếp xúc với các bưu kiện.
Các cảnh báo này được đưa ra dù thực tế, các bề mặt không được cho là nguồn lây truyền COVID-19 chính.
Có nên lo lắng về nguy cơ lây SARS-CoV-2 từ các bề mặt?
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, virus gây dịch COVID-19 chủ yếu lan qua các giọt bắ.n đường hô hấp từ người nhiễm virus. Mọi người có thể nhiễm bệnh khi tiếp xúc với các bề mặt hoặc vật thể bị lây nhiễm, nhưng nguy cơ này được coi là thấp.
Nguy cơ nhiễm SARS-CoV-2 từ bề mặt phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm mức độ phổ biến của nó trong cộng đồng, lượng virus mà một người bị nhiễm thải ra trên bề mặt và luồng không khí cũng như nhiệt độ trong phòng. Các yếu tố khác bao gồm thời gian từ khi virus rơi trên bề mặt và người chạm vào bề mặt đó, mức độ lây lan của virus từ bề mặt vào cơ thể người qua mũi, miệng hoặc mắt và tải lượng virus bao nhiêu mới gây ra lây nhiễm.
SARS-CoV-2 tồn tại trên bề mặt trong bao lâu?
Video đang HOT
Các nghiên cứu cho thấy SARS-CoV-2 không còn lây nhiễm sang người vài phút đến vài giờ sau khi rơi xuống các bề mặt xốp (chẳng hạn như bìa cứng) và trong nhiều ngày đến hàng tuần trên các bề mặt không xốp (chẳng hạn như đồng, thép không gỉ, và nhựa). Sau ba ngày, COVID-19 thường không còn lây nhiễm trên bề mặt không xốp ở không gian trong nhà.
Tuy nhiên, CDC lưu ý, những ước tính đó dựa trên các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và có thể không phản ánh môi trường thực tế;i các yếu tố như thông gió và điều kiện thay đổi có thể ảnh hưởng đến virus.
Theo khuyến nghị của CDC, cách tốt nhất để bảo vệ bản thân khỏi COVID-19 là tiêm phòng. Các biện pháp phòng ngừa cần thiết khác bao gồm đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước, đặc biệt là tránh tụ tập đông người, tránh đám đông và không gian thông gió kém, giữ khoảng cách an toàn trong 2 m, làm sạch các bề mặt thường xuyên chạm vào hàng ngày và theo dõi sức khỏe bản thân để biết các triệu chứng.
Vì sao TPHCM phủ dày vaccine đủ 2 mũi vẫn phát hiện rất nhiều F0?
Việc tỉ lệ phủ vaccine đủ 2 mũi cho người trên 18 tuổ.i rất cao nhưng vẫn có hàng trăm ca F0 được phát hiện mỗi ngày làm lấy lên câu hỏi: liệu dịch bệnh ở TPHCM đã được kiểm soát tốt chưa?
Theo thông tin từ Bộ Y tế, đến tối ngày 3/11 TPHCM ghi nhận thêm 985 trường hợp nhiễm Covid-19. Ngoại trừ ngày 2/11 "chỉ" tăng 679 ca, trung bình mỗi 24 giờ trong hơn một tuần qua, địa phương đều phát hiện xấp xỉ 1.000 F0.
Điều này làm dấy lên lo ngại rằng liệu dịch bệnh ở TPHCM đã được kiểm soát tốt chưa, nhất là khi đã có hơn 13.4 triệu liều vaccine được tiêm và tỉ lệ phủ vaccine đầy đủ cho người trên 18 tuổ.i khá cao (hơn 5.7 triệu người đã được tiêm 2 mũi).
Phủ dày vaccine vẫn phát hiện nhiều F0: Có bất thường?
Trao đổi với phóng viên Dân trí xoay quanh vấn đề trên, PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Phó Hiệu trưởng kiêm Trưởng khoa Y tế công cộng, Trường Đại học Y Dược TPHCM cho biết, trước tiên cần khẳng định, việc TPHCM vẫn phát hiện số bệnh nhân nhiễm Covid-19 cao sau khi đã phủ vaccine 2 mũi cho khoảng 80% người trưởng thành không phải là điều bất thường.
Bởi chủng đang lưu hành của virus SARS-CoV-2 gây dịch Covid-19 tại Việt Nam là chủng Delta, có khả năng lây nhiễm rất cao. Nếu ước lượng số ca nhiễm mỗi ngày khoảng 1.000 cho dân số khoảng 10 triệu người, tương đương với số ca mới là 70/100.000 dân trong một tuần.
Theo chuyên gia, việc TPHCM vẫn phát hiện số bệnh nhân nhiễm Covid-19 cao sau khi đã phủ vaccine 2 mũi là bình thường (Ảnh minh họa: Hải Long).
Để dễ hình dung, PGS Dũng cho rằng, có thể so sánh với các quốc gia có tỉ lệ tiêm chủng tốt. Thống kê cho thấy, tại châu Âu, Pháp được xem là quốc gia điển hình kiểm soát Covid-19 tốt với vaccine, cuộc sống của người dân gần như trở về trạng thái bình thường.
Tuy nhiên khoảng một tháng nay, kể từ lúc nới lỏng các biện pháp phòng chống dịch, số ca mắc mỗi ngày của Pháp là trên dưới 7.000 ca. Số ca mắc mới này tương ứng với số ca mới là 73/100.000 dân trong 1 tuần, tương đương với tình hình dịch tại TPHCM.
Nhiều quốc gia châu Âu và châu Á khác có tình hình lây nhiễm xấu hơn rất nhiều. Như số ca mới trên 100.000 dân/tuần ở Anh là 428 và ở Singapore là 437, nghĩa là cao gấp 6 lần so với TPHCM.
Tuy nhiên, PGS Dũng cũng lưu ý, dù số mắc Covid-19 ở Singapore cao nhưng số t.ử von.g trên 100.000 dân/tuần là 2, tương đương với tỉ suất t.ử von.g tại Thành phố hiện nay.
Nguyên nhân theo chuyên gia, nếu chấp nhận sống chung với Covid-19 thì số ca mắc phải tăng (tăng nhiều hay tăng ít còn tùy quốc gia). Và lúc này, nguồn lực tập trung vào việc tiêm chủng để phòng bệnh, chứ không còn dành vào việc xét nghiệm truy vết tìm ca bệnh, hay cách ly ca bệnh như trong chiến lược "zero Covid".
"Chiến lược zero Covid đã có giá trị rất tốt trong một khoảng thời gian dài trước đây, khi chưa có vaccine. Ở thời điểm hiện tại khi đã có vaccine thì chọn lựa sống chung với Covid-19 sẽ là tốt hơn đối với nền kinh tế, cuộc sống và sức khỏe của người dân" - PGS Dũng nói.
Tiêm đủ 2 mũi nhưng không 5K tốt: Vẫn nhiễm!
PGS Dũng cũng phân tích cụ thể, ảnh hưởng của số ca nhiễm khoảng 1.000/ngày ở TPHCM với người dân và các tỉnh thành khác. Theo đó, nếu phát hiện trung bình 1.000 F0/ngày, và mỗi ca có thể truyền nhiễm trong 7 ngày, thì sẽ có 7.000 người có thể truyền nhiễm tại một thời điểm.
Như vậy, trung bình 1.400 người có một người mang nguy cơ lây nhiễm cho người khác (nếu tính bình quân dân số TPHCM là 10 triệu người). Do đó, nếu có một số lượng lớn người từ TPHCM đi các tỉnh thành khác, có thể thành nguồn lây truyền dịch cho người dân ở các địa phương này.
Đối với cộng đồng, người dân TPHCM, PGS Dũng nhận định, mặc dù số lượng F0 mỗi ngày phát hiện nhiều, nhưng số này có khuynh hướng ổn định, và tỉ lệ tăng mỗi ngày nếu có chỉ dưới 5%. Trong chiến lược sống chung với Covid-19, con số này có thể kiểm soát được. Chỉ cần tăng cường thêm các biện pháp giãn cách, người dân tự giác phòng bệnh cho bản thân là có thể làm chậm được đà tăng số ca mắc mới.
Tiêm vaccine Covid-19 tại TPHCM (Ảnh: Hoàng Lê).
Khi gần như 100% dân số đã tiêm mũi một và khoảng 80% đã tiêm mũi 2, nguy cơ bệnh chuyển nặng và t.ử von.g không cao. PGS Dũng thống kê, trong những người đã tiêm đủ 2 mũi vắc xin, chỉ khoảng 2% bị chuyển nặng và khoảng dưới 0,5% bị t.ử von.g. Vì vậy, số ca mắc hiện nay là không đáng e ngại với y tế thành phố.
Đối với cá nhân, PGS Dũng khuyến cáo, người có tiêm vaccine nhưng không thực hiện phòng bệnh tốt vẫn có thể bị mắc bệnh, dù ít có nguy cơ diễn tiến nặng. Ngược lại, người có tiêm vaccine và thực hiện đủ 5K nếu bị phơi nhiễm thì lượng virus vào cơ thể sẽ bị hạn chế. "Khi đó khả năng mắc bệnh là rất thấp vì vaccine có thể bảo vệ chúng ta không bị mắc bệnh sau phơi nhiễm nhẹ" - chuyên gia phân tích.
PGS Dũng khẳng định, nếu tỉ lệ tiêm đủ 2 mũi vaccine phòng Covid-19 đã cao mà vẫn thấy số ca tăng, có thể tin rằng đa số những F0 này là người chưa tiêm hoặc không phòng dịch tốt. Do đó, người dân phải tự bảo vệ mình khỏi những nguồn lây không biết ngoài xã hội, bằng cách thực hiện chặt chẽ hơn biện pháp 5K.
"Nếu người người đều suy nghĩ và thực hành như trên thì số ca mắc sẽ giảm" - chuyên gia đán.h giá.
Thêm nhiều F0, Bắc Ninh xét nghiệm rộng, Điện Biên lập nhiều khu cách ly Bắc Ninh thêm 41 Covid-19 mới với 26 ca cộng đồng, chủ trương đẩy mạnh xét nghiệm diện rộng vùng nguy cơ. Trong khi đó tại Điện Biên, sau khi xuất hiện hàng chục ca F0 mới đã lập nhiều khu cách ly. Bắc Ninh: Mở rộng xét nghiệm vùng nguy cơ Ban chỉ đạo phòng dịch Covid-19 tỉnh Bắc Ninh cho biết,...